Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Closed TopicStart new topicStart Poll

> Broń palna XVIII i XIW w., SWIAT
     
Starża
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 2
Nr użytkownika: 101.761

Jakub Toporczyk
Zawód: uczen
 
 
post 19/05/2017, 18:10 Quote Post

Witam,
w związku z przygotowaniami do pewnego konkursu, chciałbym się zapytać, jak po samym wyglądzie broni można rozpoznać muszkiet,karabin skałkowy, strzelbę, sztucer. W książce Stanisława Kobielskiego "Polska Broń Palna" wszystkie wyglądają bardzo podobnie, a przeglądając wcześniejsze posty na forum, widzę, że jest to problem, który trudno jednoznacznie rozwiązać. Mimo wszystko, może któreś z powyższych broni mają cechy charakterystyczne pozwalające na określenie ich rodzaju.
Pozdrawiam
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

     
Starża
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 2
Nr użytkownika: 101.761

Jakub Toporczyk
Zawód: uczen
 
 
post 20/05/2017, 13:21 Quote Post

Witam,
w związku z przygotowaniami do pewnego konkursu, chciałbym się zapytać, jak po samym wyglądzie broni można rozpoznać muszkiet,karabin skałkowy, strzelbę, sztucer. W książce Stanisława Kobielskiego "Polska Broń Palna" wszystkie wyglądają bardzo podobnie, a przeglądając wcześniejsze posty na forum, widzę, że jest to problem, który trudno jednoznacznie rozwiązać. Mimo wszystko, może któreś z powyższych broni mają cechy charakterystyczne pozwalające na określenie ich rodzaju.
Z góry dziękuję za wszelką pomoc.
Pozdrawiam
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
Speedy
 

IX ranga
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 4.541
Nr użytkownika: 3.192

 
 
post 20/05/2017, 13:28 Quote Post

QUOTE(Starża @ 19/05/2017, 18:10)
Witam,
w związku z przygotowaniami do pewnego konkursu, chciałbym się zapytać, jak po samym wyglądzie broni można rozpoznać muszkiet,karabin skałkowy, strzelbę, sztucer. W książce Stanisława Kobielskiego "Polska Broń Palna" wszystkie wyglądają bardzo podobnie, a przeglądając wcześniejsze posty na forum, widzę, że jest to problem, który trudno jednoznacznie rozwiązać. Mimo wszystko, może któreś z powyższych broni mają cechy charakterystyczne pozwalające na określenie ich rodzaju.
Pozdrawiam
*



To nie takie proste, tak jak napisałeś nie zawsze można wyodrębnić ostre granice między nimi.

- muszkiet to ciężka broń długa z XVI-XVII w., zasadniczo przeznaczona do strzelania z podpórki (forkiet). Chociaż bagnet wynaleziono jeszcze w "muszkietowych" czasach, to pojęcie "muszkiet z bagnetem" brzmi jakoś głupio - to już raczej karabin byłby.
- karabin skałkowy był lżejszy od muszkietu, przeznaczony do strzelania z ręki (bez podpórki) i wyposażony w bagnet.
- strzelba to tradycyjne archaiczne określenie każdej broni palnej, a współcześnie - gładkolufowa broń do strzelania nabojem śrutowym. Trudno mi ją odnieść do sytuacji z początku XIX w., gdy niemal cała broń palna był gładkolufowa. Może to po prostu broń myśliwska? W końcu XIX w. sytuacja była już taka jak obecnie, gwintowane karabiny i gładkolufowe strzelby śrutowe.
- sztucer to tradycyjne (XVIII/XIX w.) określenie karabinu gwintowanego
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #3

     
El_Slavco
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 953
Nr użytkownika: 47.579

 
 
post 20/05/2017, 13:34 Quote Post

Specem nie jestem, ale to wygląda mniej więcej tak:
- muszkiet: broń gładkolufowa (niegwintowana); długa lufa; ładowany odprzodowo;
- karabin skałkowy: nie ma czegoś takiego (!) - jeśli już to jest to broń wyposażona w zamek skałkowy --> patrz tutaj: Wikipedia - zamek skałkowy
- strzelba: broń myśliwska gładkolufowa
- sztucer: ma charakterystyczną, krótką lufę
 
User is offline  PMMini Profile Post #4

     
Phouty
 

VIII ranga
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 3.146
Nr użytkownika: 81.932

 
 
post 21/05/2017, 7:13 Quote Post

Uporzadkujmy na samym poczatku pewne sprawy, poniewaz "jednym tchem" wymieniles podstawowe systemy odpalania broni (bron skalkowa) i jednoczesnie rozne rodzaje broni palnej. Innymi slowami mozesz miec dajmy na to muszkiet o zaplonie skalkowym, jak i muszkiet, ale pochodzacy z pozniejszych czasow o zaplonie kapiszonowym.

Wyczuwam, ze nie bardzo sie w tym wszystkim orientujesz (czego Tobie nie zarzucam i dobrze jest, ze sie pytasz), wiec postaram sie to wszystko bardzo uproscic. Niewatpliwie mozna tutaj sie "popisywac wiedza", jednakze po co, skoro chodzi o najbardziej podstawowe sprawy.

Czyli zacznijmy od najbardziej podstawowego zagadnienia jakim jest okreslenie okresu w ktorym bron byla uzywana. Latwo jest to poznac po tak zwanym zamku, czyli mechanizmie sluzacym do odpalania ladunku i tym samym oddania strzalu.

Praktycznie przez blisko piecset lat uzywania broni palnej, czyli az praktycznie do konca XIX wieku w uzyciu byly tylko cztery podstawowe systemy zamkow recznej broni palnej. Chronologicznie byly to:
1. Zamek lontowy.
https://www.google.com/search?q=zamek+lonto...jwmiAY7-T2rtnM:

Nacisniecie spustu powodowalo w nim opadniecie tlacego sie lontu na panewke i tym samym oddanie strzalu.
Uwaga: Jeszcze wczesniej strzelec po prostu przykladal kawalek tlacego sie lontu do panewki, ale pomijam to jako system.

2. Zamek kolowy.
https://www.google.com/search?q=zamek+kolow...mOjhGcUaUz3u1M:

Dzialal on w sposob zblizony do wspolczesnej...taniej zapalniczki jednorazowej.

Po prostu bylo metalowe "zabkowane kolko" nakrecane silna sprezyna. Ta sprezyne sie nakrecao tak samo jak sprezyne staromodnego budzika. Po nacisnieciu spustu kolko sie obracalo pod wplywem sprezyny (tak jak kolko w zapalniczce po pokreceniu go palcem) i trac o krzemien produkowalo iskry, ktore zapalaly proch umieszczony w panewce.

3. Zamek skalkowy.
https://www.google.com/imgres?imgurl=http%3...iact=mrc&uact=8

W kurku byl zamocowany kawalek krzemienia. Po nacisnieciu spustu kurek z krzemieniem opadal i uderzal o krzesiwo, bedace czescia pokrywy panewki krzeszac iskry. Ruch kurka unosil pokrywe panewki i pozwalal iskrom zapalic proch w panewce.

Ten zamek jest latwo poznac, poniewaz kurek jest wyraznie rozbudowany, poniewaz posiada jakikolwiek mechanizm mocujacy krzemien. Poza tym, to pokrywa panewki wyglada wrecz jak "drugi kurek".
Przyjrzyj sie ponizszym zdjeciom i znajdziesz tam wiele cech wspolnych dla tego systemu.
https://www.google.com/search?q=zamek+skalk...iw=1366&bih=678

4. Zamek kapiszonowy. (Troche to wybiega poza okres RON), poniewaz mowimy tutaj o polowie XIX wieku, jednakze warto to omowic).
https://www.google.com/search?q=zamek+kapis...iw=1366&bih=678

Jak latwo zauwazyc, to kurek w tym zamku jest znacznie prosciej uksztaltowany, poniewaz nie musi on juz zawierac krzemienia, a tylko po prostu opada na kapiszon, ktory zawiera substancje podatna na zaplon pod wplywem mechanicznego impulsu, a nie krzesanej iskry.

Podsumowujac, to patrzac z daleka na bron palna mozesz natychmiast okreslic w przyblizeniu okres jej wyprodukowania. Nie da sie dokonac scislego podzialu czasowego, poniewaz istnialy obok siebie te systemy, a to chociazby z tego wzgledu, ze bron palna byla zawsze stosunkowo droga i nowinki techniczne nie oznaczaly natychmiastowego pozbycia sie starszej broni. Oczywiscie zdarzalo sie, ze starsza bron modyfikowano.

Niewatpliwie sa tu koledzy, ktorzy pokusza sie o ustalenie przyblizonych ram czasowych najpopularniejszego i najliczniejszego istnienia tych glownych systemow broni.


W swoim poscie zadajesz takze pytania odnosnie funkcji, ktora bron palna pelnila. (Wymieniles muszkiet, strzelbe i sztucer).

Z rozpoznawaniem tej przez laika jest troche gorzej, poniewaz pewne cechy tej broni nie sa natychmiast widoczne.
Mam tu na mysli przede wszystkim taki wynalazek jak gwintowana lufa.
Praktycznie az do XIX wieku gwintowana lufa sie nie rozpowszechnila. Bylo to spowodowane skomplikowana, a tym samym bardzo droga obrobka lufy broni metodami rzemieslniczymi. Dopiero metody przemyslowe wprowadzone dzieki Rewolucji Przmyslowej powoli zaczely wplywac na wielkosc i obnizenie kosztow produkcji, co pozwolilo ja produkowac na relatywnie duza skale. Oczywiscie pociagnelo to takze inne wynalazki i usprawnienia, jak chociazby uzywanie ladunku scalonego, czy nawet wynalazek zaplonu iglowego. Jednoczesnie przy owczesnych systemach i uzywalnosci "kulistej" kuli i prochu czarnego, nawet lufa gwintowana nie przynosila jakis "rewolucyjnych" postepow, czy to w celnosci, czy to w donosnosci, a w przypadku szybkostrzelnosci, to nawet powodowala spowolnienie procesu ladowania, poniewaz strzelec musial sie "silowac" z przepychaniem kuli w lufie, ktora musiala byc znacznie "ciasniejsza" wymiarowo.

Bardzo rzecz uogolniajac, to takie okreslenia jak muszkiet, czy tez bardziej wspolczesne strzelba, oznaczaja bron gladkolufowa. Przy czym muszkiet, bedzie okresleniem bardziej "wojskowym", a slowo strzelba (szczegolnie wspolczesnie) kojarzy sie raczej z bronia cywilna, czyli w tym przypadku mysliwska.

Natomiast slowo sztucer odnosi sie raczej do broni cywilnej/mysliwskiej wlasnie z gwintowana lufa.

Sam podzial wojskowa-cywilna tez nie jest taki prosty, poniewaz bron technicznie/mechanicznie malo co roznila sie miedzy soba, a jedynie ze wzgledu na koszty jej wytwarzania, bron wojskowa byla relatywnie pozbawiona elementow zdobniczych i ornamentalnych w porownaniu z bronia cywilna, ktora potrafila (i do dzisiaj potrafi) byc bardzo dekorowana i wyposazona w wiele elementow czysto ozdobnych, ktore nie wplywaja na jej funkcje jako taka, ale oczywiscie kosztuja kupe pieniedzy, na co zadna armia swiata nie mogla (i nie moze) sobie pozwolic.

 
User is offline  PMMini Profile Post #5

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Closed TopicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej