|
|
Dynastia Batorych na polskim tronie
|
|
|
Crazy Horse
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 66 |
|
Nr użytkownika: 22.022 |
|
|
|
Marcin |
|
|
|
|
W 1550 przychodzi na świat córka Zygmunta Augusta i Barbary - Elżbieta. Po śmierci króla w 1572 roku szlachta wybiera Elżbietę Jagiellonkę królem Polski. Młoda monarchini okazuje się uparta i energiczna nie dając sobie narzucić na małżonka Habsburga lub Walezego - buduje poparcie dla własnego planu małżeństwa ze Stefanem Batorym. W końcu królewnie udaje się przeforsować swoją koncepcję i książę Siedmiogrodu zaczyna panowanie 3 lata wcześniej niż w realu...
Uroda Elżbiety okazuje się wystarczającym powodem, by Stefan I postarał się o następcę. Małżeństwo jest o tyle udane, że król świetnie czuje się podczas kampanii wojennych, a królowa znakomicie radzi sobie w polityce wewnętrznej. Działalność Elżbiety owocuje planem reformy - według niej działania króla podlegają kontroli Rady Regencyjnej, w skład której wchodzi prymas, kanclerz wielki koronny, kanclerz wielki litewski, hetman wielki koronny i hetman wielki litewski. Pozornie ogranicza to siłę monarchy, faktycznie centralizuje władzę - tylko Rada może bowiem zdecydować o wypowiedzeniu posłuszeństwa królowi i to tylko jednogłośnie.
Po śmierci Stefana Batorego w 1586 roku szlachta ogłasza jego 12-letnigo syna Władysława następcą. Faktyczne rządy sprawuje jednak Rada Regencyjna i Elżbieta Jagiellonka (projekt przewidywał dopuszczenie do Rady członka rodziny królewskiej w czasie bezkrólewia i nieletności monarchy). Kolejne reformy polegają na wprowadzeniu wyższych podatków dla magnaterii (jednomyślność Rady Regencyjnej w tej sprawie oraz potężnie demonstrowane poparcie drobnej i średniej szlachty i kozacczyzny zmusza możne rody do ustępstw, chociaż nie obędzie się bez awantur...). Magnat może być jednak zwolniony z podatku z woli króla, w nagrodę za udostępnienie swych prywatnych dóbr, m.in. wojsk, na potrzeby Rzeczypospolitej. Z "podatku magnackiego" zostanie utworzona silna armia zawodowa.
Dorastający Władysław IV, w przyszłości zwany Wielkim, przygotowywany jest do ambitnego planu zjednoczenia Węgier pod berłem Batorych. Współpraca między Władysławem a jego bratem stryjecznym Zygmuntem Batorym, księciem Siedmiogrodu, układa się znakomicie.
W 1594 roku dochodzi do buntu magnaterii. Na czele nielegalnego rokoszu stoją znani z realu awanturnicy (Zebrzydowski, Stadnicki, Radziwiłł...). Król ma po swojej stronie drobną i średnią szlachtę, Kozaków oraz wybitnych dowódców - Zamoyskiego, Żółkiewskiego i Chodkiewicza. Bunt magnaterii zostaje szybko stłumiony...
CDN
|
|
|
|
|
|
|
|
Na razie wygląda to dość odważnie, ale kto wie... gdyby na serio Batory miał za żonę Jagiellonkę, i to młodą, silną, i na serio powstałaby rada regencyjna, to kto wie... trudno byłoby wprowadzic ten podatek,i tak bez niczego zaskarbic sobie Kozaków, ale, gdyby na prawdę ddziałal taki królewski duet, a ruch egzekucyjny i drobna szlachta znów święciłyby triumfy, to jest to nawet prawdopodobne.
|
|
|
|
|
|
|
|
Widze tylko jeden problem:
QUOTE Po śmierci Stefana Batorego w 1586 roku szlachta ogłasza jego 12-letnigo syna Władysława następcą. Nie sądzę, żeby szlachta wybrała nieletniego na króla... Pamiętajmy - Rzeczpospolita była monarchią elekcyjną, nie dziedziczną.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ja bym widział drugi "W 1594 roku dochodzi do buntu magnaterii. Na czele nielegalnego rokoszu stoją znani z realu awanturnicy (Zebrzydowski, Stadnicki, Radziwiłł...). Król ma po swojej stronie drobną i średnią szlachtę, Kozaków oraz wybitnych dowódców - Zamoyskiego, Żółkiewskiego i Chodkiewicza. Bunt magnaterii zostaje szybko stłumiony..."--oby na pewno taki rokosz byłby stłumiony.Przecież jeden pkt artykuły mówił,że rokosz to wystapienie szlachty prrzeciw królowi. Tkwi tu inny problem czy by Zamoyski niepoparł rokoszan,którzy też stanowiliby wielką siłe.Czy to by niedoprowadziło do wojny domowej.
|
|
|
|
|
|
|
|
Osoba Zamoyskiego w ogóle powinna sporo namieszać w tej wersji historii...
|
|
|
|
|
|
|
Crazy Horse
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 66 |
|
Nr użytkownika: 22.022 |
|
|
|
Marcin |
|
|
|
|
QUOTE Nie sądzę, żeby szlachta wybrała nieletniego na króla... Pamiętajmy - Rzeczpospolita była monarchią elekcyjną, nie dziedziczną.
Za Jagiellonów Polska formalnie też była monarchią elekcyjną. Wartości "królewskiej krwi" przesądziła o wielu wyborach.
[QUOTE]Przecież jeden pkt artykuły mówił,że rokosz to wystapienie szlachty prrzeciw królowi. Tkwi tu inny problem czy by Zamoyski niepoparł rokoszan,którzy też stanowiliby wielką siłe.Czy to by niedoprowadziło do wojny domowej.[QUOTE]
Zamoyski mógłby być "polskim Richelieu" - to on stoi za wieloma ruchami dworu i wspiera reformy. Z tej racji nie mógłby stać na czele rokoszu przeciw własnym reformom.
W roku 1599 Wojska Michała Walecznego wkraczają do Mołdawii.
Wydarzenie to poprzedzają skomplikowane zabiegi dyplomatyczne. Król Władysław słał poselstwo do Wiednia i Bukaresztu. Za pośrednictwem Żółkiewskiego proponował sojusz Habsburgom, wedle którego Cesarstwo i Rzeczpospolita poprowadziłyby wspólną akcję przeciw Turcji. Celem byłoby odzyskanie Węgier, które przypadłyby Batorym oraz uwolnienie Serbii, którą władaliby odtąd Habsburgowie. Cesarstwo zachowałoby swoją część Węgier, ale odstąpiłoby koronę Św. Stefana Władysławowi. Rozmowy zakończyły się fiaskiem. W międzyczasie Zamoyski wizytował w hosp. Wołoskim, gdzie złożył propozycje wspólnej walki przeciw Turkom. Wojska polsko-siedmiogrodzkie miałyby zająć Węgry, a wołoskie - Dobrudżę. Ambitny władca wołoski miał jednak ambitniejsze plany, które wyraźnie kolidowały z interesami Rzeczypospolitej.
Tymczasem doszło do niebezpiecznego dla Polski i Siedmiogrodu sojuszu... austriacko-turecko-wołoskiego. Głównym jego celem będzie uniemożliwienie zjednoczenia Węgier. I wyparcie polskich wpływów z Bałkanów.
Niebezpieczeństwo skłania Władysława Batorego do szukania sojusznika... wewnątrz własnego królestwa. Trwające od kilku lat rozmowy z Kozakami dotyczące utworzenia Wielkiego Księstwa Ukraińskiego jako trzeciego członu Rzeczypospolitej nabierają tempa. Co więcej Kozacy palą się do rozprawy z Turcją i rozszerzenia granic nad Morze Czarne.
Gdy wiadomo już, że wojna jest nieunikniona, wojska polsko-siedmiogrodzkie stają na granicach. Zamoyski i Jeremi Mohyła mają za zadanie bronić Mołdawii przed spodziewanym atakiem Michała Walecznego. Żółkiewski prowadzi silną armię polsko-siedmiogrodzką naprzeciw Turkom, a Kozacy pod młodym Stefanem Chmieleckim szykują się do uderzenia na Krym.
Pierwsza bitwa jest przegrana. W 1599 pod Gałaczem Michał Waleczny zmusza Zamoyskiego do odwrotu. Wielki kanclerz zatrzymuje jednak Wołochów jeszcze przed Jassami - pod Cecorą. Następnie skutecznie absorbuje Michała Walecznego, uniemożliwiając mu atak na armię Żółkiewskiego w Siedmiogrodzie.
Żółkiewski czeka, aż armia Imperium Osmańskiego przekroczy Dunaj. Turcy szybko przemieszczają się na północ. Pod Debreczynem Żółkiewski z 15 tysiącami Polaków i Węgrów gromi 40-tysięczną armię Wielkiego Wezyra.
Austriacy mają związane ręce. Po fiasku rozmów Władysław Batory prowadził dywersję, podsyłając Czechom i Węgrom broń, ochotników i słowa zachęty do powstania. W 1603 roku poseł z Wiednia, który próbował studzić wojenny zapał Prażan, zostaje wyrzucony przez okno. Austria musi sobie radzić z powstaniem Czechów i Węgrów...
CDN
|
|
|
|
|
|
|
|
teraz pytanie skąd wiesz czy jestes pewien,że te reformy by Zamoyski przedstawił i je poparł .
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Po śmierci Stefana Batorego w 1586 roku
Są pogłoski o otruciu króla, kto wie jak mogła gotować córka Zygmunta Augusta
QUOTE W 1594 roku dochodzi do buntu magnaterii. Na czele nielegalnego rokoszu stoją znani z realu awanturnicy (Zebrzydowski, Stadnicki, Radziwiłł...).
Zebrzydowski był człowiekiem Zamoyskiego, więc to kto poparłby rokosz zależy od postawy Zamoyskiego, który - sądzę, że zresztą faktycznie sprawujący władzę w państwie podczas młodego wieku króla - stoi na czele obozu najsilniejszego w państwie, więc broni układu sił.
QUOTE Pod Debreczynem Żółkiewski z 15 tysiącami Polaków i Węgrów gromi 40-tysięczną armię Wielkiego Wezyra.
Kłuszyn parę lat wcześniej
QUOTE teraz pytanie skąd wiesz czy jestes pewien,że te reformy by Zamoyski przedstawił i je poparł
Nie chcę się wypowiadać za Crazy Horse'a, ale sądzę, że młody król zdaje sobie sprawę, że wujek faktycznie rządzi, a Zamoyski obsadzając swoimi ludźmi(Żółkiewskim, Sobieskim, Strusiem, Zebrzydowskim) administrację i wojsko byłby najważniejszą osobą w państwie, dodatkowo spokrewnioną z królem. W realu planował wzmocnienie władzy królewskiej Stefana Batorego, sądzę, że mógłby to zrobić i w scenariuszu alternatywnym.
|
|
|
|
|
|
|
|
Po co Batorych ściągać do Rzeczypospolitej? Wystarczyłoby, aby Katarzyna Habsburżanka i Jan Kochanowski dyskretnie skonsumowali związek, a nuż wyszedłby z tego następca tronu
|
|
|
|
|
|
|
|
CODE W 1550 przychodzi na świat córka Zygmunta Augusta i Barbary - Elżbieta. Możliwe.
CODE Po śmierci króla w 1572 roku szlachta wybiera Elżbietę Jagiellonkę królem Polski. Od kiedy to kobieta może sama rządzić? Kobieta z dynastii to ma synów rodzić swemu szlachetnemu małżonkowi! A w wolnych chwilach może dawać na jakieś szpitale czy inne zakony, ewentualnie prosić o łaskę dla jakiegoś skazańca.
CODE Młoda monarchini okazuje się uparta i energiczna nie dając sobie narzucić na małżonka Habsburga lub Walezego - buduje poparcie dla własnego planu małżeństwa ze Stefanem Batorym. A co kogo obchodzi jej zdanie? Jest lepszy kandydat - zostaje królem. Zawsze małżeństwo w imieniu Elżbiety może zawrzeć kto inny.
CODE W końcu królewnie udaje się przeforsować swoją koncepcję i książę Siedmiogrodu zaczyna panowanie 3 lata wcześniej niż w realu... Hmmm... Czy ktoś z tego stronnictwa ma aż tyle na danie w łapę?
Do tego momentu wiele rzeczy jest w moim odczuciu nierealne - ale to ostatnie przy innych warunkach - czemu nie?
CODE Uroda Elżbiety okazuje się wystarczającym powodem, by Stefan I postarał się o następcę. A czy to koniecznie musi być Stefan ?
CODE Małżeństwo jest o tyle udane, że król świetnie czuje się podczas kampanii wojennych, a królowa znakomicie radzi sobie w polityce wewnętrznej. OK. Choć małżeństwo nie ma tu nic do rzeczy.
CODE Działalność Elżbiety owocuje planem reformy - według niej działania króla podlegają kontroli Rady Regencyjnej, w skład której wchodzi prymas, kanclerz wielki koronny, kanclerz wielki litewski, hetman wielki koronny i hetman wielki litewski. Pozornie ogranicza to siłę monarchy, faktycznie centralizuje władzę - tylko Rada może bowiem zdecydować o wypowiedzeniu posłuszeństwa królowi i to tylko jednogłośnie. O ile mi wiadomo takie coś istniało - tylko były to wybierane na pół roku czteroosobowe grupki. A to wszystko bez względu na działalność Elżbiety (czy to kasa, czy to łóżko, czy upicie - i tak nie obejmie każdego posła) pozostanie w sferze planów - kto niby pozwoli na to, aby pięciu gości decydowało o tak ważnej sprawie? Przecież było tylu posłów głównie po to, aby nie dało się wszystkich przekupić. A skorumpować pięciu ludzi - prościzna!
CODE Po śmierci Stefana Batorego w 1586 roku szlachta ogłasza jego 12-letnigo syna Władysława następcą. Faktyczne rządy sprawuje jednak Rada Regencyjna i Elżbieta Jagiellonka (projekt przewidywał dopuszczenie do Rady członka rodziny królewskiej w czasie bezkrólewia i nieletności monarchy). Ustosunkowując się do twojej, Crazy Horsie, dyskusji z Ramondem - ja jakoś nie pamiętam, żeby za Jagiellonów była taka sama elekcja - wtedy było to ograniczone do dynastii. Wybranie takiego młodziaka to danie szansy porządzenia magnatom - a ich wpływy szlachta konsekwentnie (przynajmniej wtedy) OGRANICZAŁA.
CODE Kolejne reformy polegają na wprowadzeniu wyższych podatków dla magnaterii (jednomyślność Rady Regencyjnej w tej sprawie oraz potężnie demonstrowane poparcie drobnej i średniej szlachty i kozacczyzny zmusza możne rody do ustępstw, chociaż nie obędzie się bez awantur...). Co to kozaków obchodzi? A wyższe podatki dla magnatów to zapowiedź dla szlachty: WY BĘDZIECIE NASTĘPNI! No i dlaczego ludzie dysponujący prywatnymi armiami mieliby się przejmować demonstracjami? W czym czcza gadanina im zagraża?
CODE Magnat może być jednak zwolniony z podatku z woli króla, w nagrodę za udostępnienie swych prywatnych dóbr, m.in. wojsk, na potrzeby Rzeczypospolitej. Z "podatku magnackiego" zostanie utworzona silna armia zawodowa. Magnat JUŻ BYŁ zwolniony. A co z nietykalnością? Państwowe łapy wara od dóbr prywatnych! I po co armia zawodowa? Czyżby król zwątpił w swoich dzielnych szlachciców? Przecież zawsze dawali łupnia wrogom! (ta część pokazuje myślenie tylko i wyłącznie szlachty).
CODE Dorastający Władysław IV, w przyszłości zwany Wielkim, przygotowywany jest do ambitnego planu zjednoczenia Węgier pod berłem Batorych. Współpraca między Władysławem a jego bratem stryjecznym Zygmuntem Batorym, księciem Siedmiogrodu, układa się znakomicie. On może być sobie przygotowany - a co to sejm obchodzi? Jakie korzyści szlachta odniesie biorąc udział w "prywatnej" wojnie Batorych?
CODE W 1594 roku dochodzi do buntu magnaterii. Na czele nielegalnego rokoszu stoją znani z realu awanturnicy (Zebrzydowski, Stadnicki, Radziwiłł...). Król ma po swojej stronie drobną i średnią szlachtę, Kozaków oraz wybitnych dowódców - Zamoyskiego, Żółkiewskiego i Chodkiewicza. Bunt magnaterii zostaje szybko stłumiony... Zostaje szybko stłumiony, bo...? Przypominam - magnaci mają swoje armie, król - chyba nie... Nie widzę argumentów za tym opodatkowaniem, w konsekwencji - nie ma powodu do buntu...
CODE Wartości "królewskiej krwi" przesądziła o wielu wyborach. Tylko Zygmunta Wazy.
CODE Tymczasem doszło do niebezpiecznego dla Polski i Siedmiogrodu sojuszu... austriacko-turecko-wołoskiego. Głównym jego celem będzie uniemożliwienie zjednoczenia Węgier. I wyparcie polskich wpływów z Bałkanów. CO? Habsburgowie mają się sprzymierzyć z niewiernymi?! I do tego rywalami w walce o Węgry?! Habsburgowie CHCIELI zjednoczonych Węgier - ale pod SWOIM berłem.
CODE Niebezpieczeństwo skłania Władysława Batorego do szukania sojusznika... wewnątrz własnego królestwa. Trwające od kilku lat rozmowy z Kozakami dotyczące utworzenia Wielkiego Księstwa Ukraińskiego jako trzeciego członu Rzeczypospolitej nabierają tempa. Co więcej Kozacy palą się do rozprawy z Turcją i rozszerzenia granic nad Morze Czarne. Z jakiej paki ta banda buntowników ma dostać własne księstwo?
CODE Żółkiewski czeka, aż armia Imperium Osmańskiego przekroczy Dunaj. Turcy szybko przemieszczają się na północ. Pod Debreczynem Żółkiewski z 15 tysiącami Polaków i Węgrów gromi 40-tysięczną armię Wielkiego Wezyra. Jeśli by pominąć Austrię, to wojna mogłaby wybuchnąć. Ale czemu zasadniczo miałby Żółkiewski zjechać Turków prawie trzy razy mniejszą armią? Opiszesz bitwę?
CODE Austriacy mają związane ręce. Po fiasku rozmów Władysław Batory prowadził dywersję, podsyłając Czechom i Węgrom broń, ochotników i słowa zachęty do powstania. W 1603 roku poseł z Wiednia, który próbował studzić wojenny zapał Prażan, zostaje wyrzucony przez okno. Austria musi sobie radzić z powstaniem Czechów i Węgrów... OK co do dywersji. Ale zapał wojenny to się studzi wyrżnięciem paru -nastu, -set ochotników.
CODE Są pogłoski o otruciu króla, kto wie jak mogła gotować córka Zygmunta Augusta Królowa ma gotować? A to po co służba? Zaś co do pogłosek - to ja słyszałem o zniszczeniu nerek Stefana winem. A pogłoski to wróg historii - więc chyba lepiej uznać zgon jak OTL?
CODE Kłuszyn parę lat wcześniej To tak jakby inne miejsce.
CODE Po co Batorych ściągać do Rzeczypospolitej? Spytaj ludzi z sejmu elekcyjnego AD 1575.
CODE Wystarczyłoby, aby Katarzyna Habsburżanka i Jan Kochanowski dyskretnie skonsumowali związek, a nuż wyszedłby z tego następca tronu Bigamia to związek nieakceptowany. Zresztą patrząc na problemy Katarzyny - następca może pożyć minus ileśtam minut.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Od kiedy to kobieta może sama rządzić? Od Jadwigi, która była KRÓLEM?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Od Jadwigi, która była KRÓLEM? I która nie miała nic do gadania nawet w kwestii tego, kto zostanie jej mężem?
|
|
|
|
|
|
|
|
To było w kwestii formalnej
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Nie sądzę, żeby szlachta wybrała nieletniego na króla... Pamiętajmy - Rzeczpospolita była monarchią elekcyjną, nie dziedziczną.
Wolna elekcja nie byłaby jeszcze ugruntowaną zasadą, raczej rozwiązaniem ad hoc w związku z bezpotomną śmiercią Zygmunta Augusta.
Ale i tak ten scenariusz zawiera zbyt dużo śmiałych założeń. I dlaczego akurat Batory? A tu widzę swój "jeden problem":
QUOTE Uroda Elżbiety okazuje się wystarczającym powodem, by Stefan I postarał się o następcę Czy on był w ogóle tymi sprawami zainteresowany? Ślub po 40, zero kochanek (Leśniczanka to raczej legenda)...
|
|
|
|
|
|
|
|
Witam!
QUOTE(Heksagram @ 8/04/2013, 23:12) Wolna elekcja nie byłaby jeszcze ugruntowaną zasadą, raczej rozwiązaniem ad hoc w związku z bezpotomną śmiercią Zygmunta Augusta. W kwestii formalnej, to elekcja na tron krakowski prawdopodobobnie była praktykowana w jakiejś protoformie w końcu rozbicia dzielnicowego
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|