Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Podatki a immunitet ekonomiczny
     
Johanov
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 12
Nr użytkownika: 74.955

Miko³aj
Zawód: Uczeñ
 
 
post 26/03/2016, 20:10 Quote Post

Witam!

Mam kilka pytań odnoszących się głównie do spraw podatkowych. Pewne rzeczy są dla mnie niejasne, a nie potrafiłem znaleźć jednoznacznej odpowiedzi.

1) Wiemy, że we wczesnym średniowieczu stopniowo możni panowie i kościół uzależniali od siebie wolne chłopstwo. W drugim tysiącleciu wolne gospodarstwa chłopskie stały się rzadkością. Taki chłop, który poddał się pod opiekę pana, zobowiązany był do pewnych świadczeń na jego konto - początkowo dominowała pańszczyzna, później także renta naturalna aż w końcu około wieku XIII upowszechniła się renta pieniężna. Dodatkowo chłop był obciążony daninami i powinnościami wobec państwa. Gdy władca nadawał immunitet ekonomiczny, to świadczenia na rzecz państwa znikały, i chłop był zobowiązany już tylko do świadczeń na rzecz pana?
Jeśli tak, to czy duża część dóbr była objęta immunitetem ekonomicznym? Bo to musiało ogromne osłabiać skarb państwa.

2) Każdy wolny chłop zobowiązany był do służby wojskowej. Zientara pisze, że chłopi często oddawali się pod opiekę pana, aby tej służby uniknąć. A więc zwalniało ich to z tego obowiązku? Czy przejmował go pan, formujący oddział o wielkości zależnej od liczby swoich wasali?

3) Geneza drabiny feudalnej wiąże się z frankijskim systemem beneficjalnym. Karol Młot nadawał lenno wasalowi, który zobowiązany był do służby wojennej. Potem system ten rozprzestrzenił się w reszcie Europy. Rycerze z kolei nadawali ziemie chłopom, którzy zobowiązani byli do pańszczyzny/renty etc. Ale czy byli także zobowiązani do świadczeń na rzecz państwa? Czy pan, poza służbą wojskową, zobowiązany był także do płacenia podatków? Czy może i pan feudalny, i chłop, byli do tego zobowiązani?

4) Jak połączyć sprawę w pytaniu 1 z tą w pytaniu 3? Bowiem uzależnianie wolnego chłopstwa przez panów było zjawiskiem istniejącym jeszcze przed stworzeniem systemu beneficjalnego przez Karola Młota. Czy należy więc uznać, że Karol Młot obciążył możnych posiadających już faktycznie wcześniej majątki ziemskie obowiązkiem służby wojskowej (no bo oczywiście ziemie na terenie całego państwa uważano za własność monarchy w myśl definicji monarchii patrymonialnej, ale część z tej ziemi była już przecież na pewnych zasadach w rękach możnych), i dodatkowo część ziem podlegających bezpośrednio monarsze nadał rycerstwu na takim samym prawie, czy odbyło się to jakąś inną drogą? Proszę o wytłumaczenie łopatologiczne, ponieważ naprawdę chciałbym to zrozumieć.

5) Teraz sytuacja w Polsce. Wyrozumski pisze, zresztą jak wszyscy inni historycy, że w Polsce nie ukształtował się system lenny, ponieważ rycerstwo cieszyło się pełnym prawem do posiadanej przez siebie ziemi, a nie tylko prawem użytkowym. To zresztą wchodziło w skład tzw. prawa rycerskiego. Ale w Polsce Kazimierz Odnowiciel, zainspirowany systemem niemieckim, powiązał służbę wojskową (urzędy chyba zresztą też) z posiadaniem ziemi. Wyrozumski pisze, że Ci, którzy ziemię posiadali, zostali takim obowiązkiem obarczeni za sam fakt uznania przez władcę ich własności, a innym ziemie te nadał na tych samych zasadach(i ja taki tok myślenia wykorzystałem w poprzednim pytaniu). Moje pytanie jest więc takie: czy różnica polegała tylko na tym, że na zachodzie rycerz nie cieszył się pełnym prawem do posiadanej, z nadania króla, ziemi - a w Polsce tak? Jakie były tego konsekwencje i czy istniały jeszcze inne różnice? No i czy tzw. prawo rycerskie odnosi się tylko do Polski, czy też do innych krajów?

6) W czasie lokacji na prawie niemieckim, wsie i miasta na tym prawie lokowane były objęte immunitetem ekonomicznym - podatki zbierał sołtys/wójt na rzecz pana, który daną osadę lokował. Gdy lokacja była przeprowadzana przez pana feudalnego, to czy mieszkańcy tych osad byli obciążeni świadczeniami na rzecz państwa? Czy pan, poza obowiązkiem służby rycerskiej, był tym obarczony od każdego łanu kmiecego mu podlegającego? Wyrozumski w książce "Kazimierz Wielki" pisze, że ten władca i jego ojciec, Łokietek, poszli właśnie tą drogą. Gdy w XIII wieku książęta nadawali immunitety ekonomiczne rycerzom (ponieważ nawet lokacja niemonarsza wymagała takowego, gdyż tylko monarcha mógł zwolnić ludność ze świadczeń na rzecz państwa) zwalniając mieszkańców miast i wsi na prawie niemieckim ze świadczeń na rzecz państwa, ostatni władcy z dynastii Piastów te świadczenia przywracali i znacznie nawet zwiększyli, ale obarczyli nie chłopów, a właśnie panów. Czy taka praktyka pozostała żywa do końca średniowiecza? I czy wcześniej w Polsce wolni chłopi płacili podatki bezpośrednio na rzecz państwa, a panowie feudalni płacili te podatki (poradlne etc.) od każdego łana kmiecego, także tych uprawianych przez chłopów na swój użytek?

Bardzo dziękuje za przeczytanie i liczę na wyrozumiałość i odpowiedź.
Pozdrawiam serdecznie.
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej