| |
|
|
 Okupacyjny podział administracyjny a okręgi AK, Dlaczego tak kreślono linie na mapie?
| |
|
|
|
|
Było już o podziale administracyjnym Polski współczesnej (tym faktycznym i tym idealnym), było o podziale Polski Przedwrześniowej. A czy ktoś zechciałby wymienić się spostrzeżeniami na temat:
a ) podziału administracyjnego ziem polskich pod okupacją?
b ) podziału na Okręgi AK?
Jak powszechnie wiadomo, w roku 1939:
1 zachodnie połacie II RP zostały oficjalnie wcielone do Rzeszy,
2 z części centralnej utworzono namiastkę okupowanego państwa polskiego - Generalne Gubernatorstwo,
3 wschodnią połowę (a nawet ponad połowę!) kraju wcielono do ZSSR (Wilno i okolice – najpierw do niepodległej Litwy, lecz po niedługim czasie również do ZSSR),
4 Słowacja też odzyskała dla siebie jakieś skrawki.
Ziemie wcielone do Rzeszy zagospodarowano następująco:
1 Z przedwojennego województwa pomorskiego (mniej więcej, bo południowa granica nieidealnie tu przystawała) z dodatkiem przedwojennego Wolnego Miasta Gdańska oraz zachodnich powiatów przedwojennych Prus Wschodnich – utworzono Okręg Rzeszy Gdańsk – Prusy Zachodnie
2 Dużą część przedwojennego woj. warszawskiego (z Działdowem, Ciechanowem i Ostrołęką aż do linii przebiegającej na południe od Bugo-Narwi i Wisły) a także Suwalszczyznę – włączono do Prus Wschodnich. W roku 1941 również pozostałą część przedwojennego woj. białostockiego (także niedokładnie) – dołączono do Prus Wschodnich.
3 Z przedwojennego woj. poznańskiego, ale poszerzonego ku wschodowi o Łódź, Włocławek i Sieradz – utworzono Kraj Warty.
4 Z przedwojennego woj. śląskiego, poszerzonego na wschód o tak zwany "Nowy Śląsk" (nieoficjalnie odgrzebano tę nazwę z końca XVIII wieku), w połączeniu z rejencją opolską – utworzono okręg Rzeszy Górny Śląsk. Chyba po raz pierwszy stworzono w granicach Rzeszy równorzędne sobie "dwa Śląski": Dolny i Górny. Granicą pomiędzy nimi była zachodnia granica rejencji opolskiej (czyli w przybliżeniu dzisiejszego woj. opolskiego ale z pozostawieniem Brześcia i Namysłowa po stronie dolnośląskiej).
Czym się kierowała ekipa Hitlera podejmując takie właśnie decyzje?
- Dołączenie Gdańska i Powiśla do Pomorza prawdopodobnie miało na celu zwiększenie odsetka ludności niemieckiej w ramach tej nowej jednostki administracyjnej.
- Z Suwałkami było rzekomo tak, iż Goering – główny łowczy Rzeszy – zasłyszał wieści (błędne), że będzie tam mógł zapolować na żubry.
- Późniejsze dołączenie Białegostoku do Prus Wschodnich to chyba po to, by Erich Koch mógł tylko przez swoje włości przejeżdżać z Królewca na teren Komisariatu Rzeszy Ukraina. Nawet nie musiał nogi postawić na terenie "nieswojego” Komisariatu Rzeszy Wschód.
- Ale po co Wschodnim Prusakom było to północne Mazowsze?
- W przypadku Wielkopolski, to chyba Niemcy nie mieli nadziei na szybkie stworzenie tu niemieckiej większości demograficznej. A skoro sprawa i tak chwilowo przegrana, to co im szkodziło dołączenie kolejnych powiatów w zdecydowanie polskich?
- W przypadku Górnego Śląska chyba chodziło administracyjne scalenie całego basenu węglowego, który przecież faktycznie rozlewał się na Zagłębie Dąbrowskie oraz na zachodnie powiaty Galicji. Przy okazji, po raz pierwszy w historii Bielsko zostało scalone z Białą.
Z kolei z GG zrobiono następująco: Podzielone je na początkowo na cztery dystrykty: krakowski, lubelski, rzeszowski i warszawski. W 1941 dołączono dystrykt piąty, galicyjski. Czym zresztą zrobiono psikusa nacjonalistom ukraińskim uważającym Lwów za swoje miasto. No ale panami sytuacji byli Niemcy, którzy nagle przypomnieli sobie, że Lwów to jednak Galicja, czyli przedlitawska część dawnej CK Monarchii.
Podział GG na dystrykty uznamy chyba za sprawę drugorzędną?
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
A jak się w tych realiach próbowało odnaleźć dowództwo AK, czyli pośrednio polskie Państwo Podziemne? Otóż terytorium RP (z jednym odstępstwem od tej reguły trzymania się byłych granic, o czym za chwilę) podzielono na okręgi AK, których było tyle, ile dawnej województw. Tyle, że granice pomiędzy okręgami wytyczono trochę inaczej niźli dawne granie województw.
1 Okręg Pomorze wyglądał dokładnie tak, jak woj. pomorskie w przededniu wojny,
2 Okręg Poznań obejmował Kalisz, lecz nie obejmował Konina. Ktoś zgadnie dlaczego?
3 Okręg Śląsk zaczynał się tam, gdzie granica pomiędzy GG i Rzeszą. To chyba ze względów praktycznych. Lecz on jeden nie kończył się na przedwojennej granicy. Ale też nie obejmował całego Górnego Śląska. Choć sięgał całkiem zniemczonego Kluczborka.
Czym się kierowało dowództwo AK?
4 Okręg Krakowski to w zasadzie zachodnia Galicja, nieco okrojona na zachodzie, nieco poszerzona na północ od Krakowa. Wschodnią granicą tego dużego okręgu wstępnie stała się granica z Sowiecką Ukrainą na rzece San. Po 1941 r. nieco ją poprawiono, dzięki czemu całe miasto Przemyśl również weszło do okręgu Kraków. W sumie granice Okręgu AK dość dokładnie (ale z drobnym wyjątkiem okolic Pińczowa) trzymały się granic odpowiedniego dystryktu GG.
5 Ziemie dołączone do GG po agresji na ZSSR podzielono na aż trzy okręgi AK. Czyżby koniecznie chciano podtrzymywać mit trwania przedwojennych województw Lwowskiego, Stanisławowskiego i Tarnopolskiego? Oj, coś mi się w ogóle zdaje, że o ile na południowo-wschodnich rubieżach RP konspiracja była raczej słaba, to w okresie 1939-1941 w ogóle jej nie było.
6 Swego rodzaju dziwactwem jest kształt okręgu AK Łódź. Nie nawiązuje on swymi granicami ani do przedwojennego województwa, ani też nie podporządkowuje się granicom wytyczonym przez okupanta. Okręg Łódź usiadł okrakiem na granicy pomiędzy Rzeszą i GG. Swymi mackami ów okręg obejmował Konin, ale nie Kalisz. Pozostawiał Łowicz i Skierniewice okręgowi Warszawa, lecz na północy obejmował Gostynin. Czyżby granica pomiędzy Łodzią a Piotrkowem była wtedy dla konspiratorów łatwo przepuszczalna?
7 Podobnie okręg AK Warszawa jakby na siłę ewokował przedwojenne woj. warszawskie (acz też z poprawkami). Czyżby i tu przejazdy z Warszawy do Ciechanowa były wtedy rzeczą łatwą?
8 Najmniej kontrowersyjne były okręgi AK Lublin i Radom. Nie do końca zgadzające się z dystryktami GG, ale to rzecz pomniejsza.
9 Okręgi AK na wschodzie: Białystok, Brześć, Nowogródek, Wilno, Wołyń też jakby na siłę próbowały podtrzymywać jakieś mity polskiego mocnego trwania na tamtych ziemiach.
Jakieś próby uzasadnienia ex post?
Załączony/e plik/i
Okr_giAK.pdf ( 1.41mb )
Liczba pobrań: 125
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Niemcy dostosowali podział ziem włączonych do Reichu do organizacji partyjnych Gau jakie postały po likwidacji Landów (krajów związkowych). Generalnie włączali ziemie I, II i III zaboru Pruskiego. Wyjątkiem była Warszawa i ta część Mazowsza która była częścią GG.
Jeśli chodzi o AK to podział na okręgi wzorowano na przedwojennym podziale administracji wojskowej na DOK.
Nawet dywizje piechoty i brygady kawalerii AK otrzymywały nazewnictwo przedwojenne np w I Okręgu AK podczas powstania powstały 8,18 i 28 DP AK oraz kilka pułków kawalerii AK których poprzednicy znajdowały sie przed wojną na terenie DOK nr I np 1 psk AK (motorowy). 27 DP AK otrzymała nazwe DP z IX DOK która stacjonowała tam przed wojną na Wołyniu: 27 DP
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(orkan @ 19/10/2018, 13:14) Niemcy dostosowali podział ziem włączonych do Reichu do organizacji partyjnych Gau jakie postały po likwidacji Landów (krajów związkowych).
Chyba jedna poprawka. Landów to formalnie w III Rzeszy nigdy nie zlikwidowano. Na przykład Prusy jako największy kraj Niemiec - wciąż istniały, zaś Goering był premierem Prus.
Tyle, że podział na kraje faktycznie stracił na znaczeniu wobec wprowadzonego równolegle podziały na okręgi (Gau). W istocie to Gauleiterzy stali się lokalnymi książętami.
Nie wydaje mi się też, by na przykład jakiekolwiek przedwojenne struktury wojskowe odpowiadały Okręgowi AK Śląsk.
Ten post był edytowany przez Bumar SA: 19/10/2018, 13:43
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Śląsk należał do DOK nr V przed wojną. Faktycznie były pewne odstępstwa od przedwojennego podziału. Np wspomniany DOK nr V na trzy okręgi AK a DOK nr VI na trzy okręgi. Jednak z grubsza odpowiadały one przedwojennym DOKom zwłaszcza na wschodzie i na terenie Reichu.
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
19/10/2018, 10:39
