| |
|
|
 Artyleria w RON
| |
|
|
|
|
QUOTE Zapewne utracono więcej armat, być może nawet 150 - pod samymi Piławcami Kozacy zagarnęli około 100 dział, co było niepowetowaną stratą. Zdobyty Kudak i Bar jak wspomniałeś również pewnie posiadały sporo armat, nie licząc pomniejszych grodów i zamków.
Łącznie pewnie jeszcze więcej, z tym że artyleria koronna (państwowa) utraciła zapewne daleko mniej i liczba 100 dział wydaje mi się wielkością maksymalną.
Pod Żółtymi Wodami i Korsuniem utracono około 20 dział, nie ma ścisłych danych ile z nich było prywatnych. Łącznie z arsenałów w Barze i Kudaku trzydzieści kilka, pod Piławcami z 80-100 dział zapewne nie więcej niż 50% pochodziło z aresnałów koronnych.
Naszej armii po prostu nie było stać na wyprowadzenie w pole większej liczby armat - w 1673 zamierzano wyprowadzić w pole 87 dział i moździerzy, do tego potrzeba było 2228 koni, a koszt ich wynajęcia wraz z woźnicami wynosił 273 tys. złotych (= 2,5 roczny budżet artylerii koronnej)...
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Powstaje więc pytanie Corvinusie - za Władysława posiadaliśmy w arsenalach około 300 armat. Czy wiadomo ile z nich zostało użytych podczas powstań kozackich? Stan ich byl sredni - na terenie Polski znajdowało się 8 arsenałów - Puck, Władysławowo, Malbork, Warszawa, Lwów, Bar, Kamieniec Podolski oraz Kudak. A jak wyglądała sprawa na Litwie? Zapewne musiały się także znajdować w Bychowie, Lachowiczach, może Birżach, Nieświeżu oraz Połocku.
I jeszcze jedna uwaga nt. liczby armat. Zalążek tej sporej bądź co bądź liczby - 300 - powstał po odparciu Rosjan spod Smoleńska - zdobyto wówczas 109 dział. Co prawda miały inny kaliber, więc je przetopiono i zunifikowano z polskimi wagomiarami. I tu tkwi kolejna zasługa Władysława - unifikacja poslkiej artylerii, dotychczas "rozpasanej" jeśli chodzi o kaliber.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Powstaje więc pytanie Corvinusie - za Władysława posiadaliśmy w arsenalach około 300 armat.
Sądze ze w 1648 nawet +350 (ale żadnych dokładnych spisów nie znam)
QUOTE Czy wiadomo ile z nich zostało użytych podczas powstań kozackich?
Nie, na ten temat pozostaja jedynie spekulacje, pewne są tylko straty w Barze i na Kudaku.
QUOTE A jak wyglądała sprawa na Litwie? Zapewne musiały się także znajdować w Bychowie, Lachowiczach, może Birżach, Nieświeżu oraz Połocku.
Wilno, Krzyczew, Mohylew, Orsza, Połock i Smoleńsk - bez żadnej pewności, że to wszystkie i bez jakichkolwiek danych na temat przechowywanego w nich sprzętu..
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Maria Paradowska w biografii Arciszewskiego "Przyjmij laur zwycięski" twierdzi, że w 1640 przed przybyciem bohatera książki w arsenałach było właśnie 300 armat - bardzo więc możliwe, że do 1648 liczba dział wzrosła - zwłaszcza po objęciu funkcji starszego nad armata przez energicznego Arciszewskiego.
I pytanie w kwestii technicznej - czy Smoleńsk nie znajdował się pod wspólną polsko-litewską administracją?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Corvinusie znasz może wagomiar dział wymnienionych w poście rozpoczynającym ten temat? Przypomnę :
QUOTE Władysław IV wprowadzając reformę w latach 1632-1637 przekształcił art. królewską w art. państwową oraz wybudował dla niej szereg arsenałów. Wcześniej Zygmunt August ujednolicił w znacznym stopniu artylerię wprowadzając 7 podstawowych rodzajów dział:falkony, falkonety małe, falkonety wielkie, serpentyny, feldszlangi, werszlangi, moździerze.
Niedawno znalazłem informacje o wagomiarze i kalibrze diał z czasów bitwy oliwskiej w książce "Skórzaki przeciw okrętom" z tym, że dotyczą one dział morskich. Jak te dane mają się do dział polowych?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Coś niecoś jest u Górskiego (Historyia Artyleryi Polskiej) z tym że Górski podaje jeszcze kilka innych rodzajów dział.
Klasyfikacja cejgwarta Preussa z 1530:
Szarfmeca waga 100 centnarów, kula 100 funtów
Bazyliszek 75, 75
Śpiewak i Słowik 50, 50
Karatuny 25, 25
Notszlangi kula 16 funtów
Feldszlangi kula 8 funtów
Falkony kula 4 funty
Falkonety kula 1-2 funty
Do tego moździerze i szrotownice, kwaterszalngi i serpentyny oraz podział falkonetów na wielkie i średnie (ale tu konkretnych danych nie mam)
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Mam pytanie, które mam nadzieję że uznane będzie za umieszczone w dobrym miejscu. Interesuje mnie okres XVIII wieku plus ew. początek XIXw. W różnych armiach stosowano wagomiar w funtach, jednak nie były to funty takie same. Różne stosowano w Rosji, Anglii, Francji itd. Jaki był funt stosowany przy ustalaniu wagomiaru w polskiej artylerii? Bardzo proszę o pomoc. Ew. jakie były średnice przewodu lufowego dla konkretnych dział w armii polskiej?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
1 funt artyleryjski= 1 funt niderlandzki=0,494 kg
Kalibry dział z połowy XVII wieku:
szwedzka 4 funtówka –kaliber 84 mm
polska 3-funtówka – 75 mm
oktawy (działa 6 –funtowe) – 92 mm
polskie ćwierćkartauny (12 funtowe) – 120 mm
polskie półkartauny (24 funtowe)– 150mm
..czyli generalnie - zgodnie z teorią - w proporcji od pierwiastka sześciennego masy kuli 
Ten post był edytowany przez corvinus: 26/01/2007, 22:05
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Dziękuję za informację. Najbardziej jednak zależy mi na danych z XIX w. po reformach w polskiej artylerii. Czy na pewno stosowano wtedy funt norymberski?
Jeśli można prosić, to byłbym wdzięczny także za ew. podanie źródła.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Dane dotyczące kalibrów pochodzą z monografii Ryszarda Bochenka " Twierdza Jasna Góra".
Wieczorem sprawdzę co o XIX-wiecznej artylerii jest u Górskiego (Historia Artyleryi Polskiej) i Łosia (Z dziejów i kart chwały artylerii polskiej )
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Corvinusie dzięki za dane. Te siedem podstawowych kategorii wziołem z książki Radka Sikory "Wojskowość polska w dobie wojny polskoszwedzkiej 1626-1629" natomiast w książce "Skórzaki przeciw okrętom" Eugeniusza Kaczorowskiego znalazłem następujące dane o altylerii okrętowej z tego okresu:
Rodzaj działa kaliber, ciężar lufy, ciężar kuli, ilość prochu
Kanona królewska 216; 8000; 66; 30;
Kanona 177; 6000; 60; 27;
Kanona-Serpentyna 175; 5300; 53,5; 25;
Kanona-Bastarda 175; 4500; 41,5; 20;
Półkanona 165; 4000; 33,5; 18;
Petro-kanona 150; 4000; 24,5; 14;
Kalubryna 133; 4500; 17,5; 12;
Bazyliszek 125; 4000; 15; 10;
Półkolubryna 108; 3400; 9,5; 8;
Kolubryna-bastard 100 3000; 7; 6,25;
Sacer (średniak) 88; 1400; 5,5; 5,33;
Minion (mały) 82; 1000; 4; 4;
Falkon 63; 660; 3; 3;
Falkonet 50; 500; 1,5; 1,25;
Serpentyna 35; 400; 0,75; 0,33;
Rabinet 25; 300; 0,5; 0,5;
Kaliber mierzony w milimetrach a ciężar w funtach angielskich. Autor podaje, że zarówno Polacy jak i Szwedzi stosowali: kanony, kolubryny, bastardy, średniaki, falkony, falkonety oraz niewymienione w zestawieni kartuany i półkartuany. Polacynie sosowali kanon gdyż ich okręty były zamałe da tak dużych dział. Natomiast przynajmniej na Królu Dawidzie były dwie pariery strzelające kulami kamiennymi. Jak widać rożnią się trochę od Twoich danych ale może to tylko różnica w wielkości funtów niderlandzkich i angielskich (nie liczyłem). Może też być różnica spowodowana porównywaniem dział polowych z morskimi.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Ano sprawdziłem, u Górskiego nic nie ma - bo kończy się XVIII wieku, a u Łosia w ogóle brak tego typu danych.
Co nieco znowu u Bochenka - choć rzecz dotyczy dział armii innych niż polska, a opisane działa były użyte (przeciwko Jasnej Gorze) od lat 70-tych XVIII wieku do drugiej dekady XIX wieku.
pruska armata 6 funtowa (koniec XVIII wieku) - masa kuli 2,8kg, kaliber 94,2 mm
austriacka haubica 7-funtowa ( 7 pfdge felhaubitze) masa granatu 7,14 kg, kaliber 149,2 mm
rosyjska haubica (jednoróg) 1/4 puda, masa grantu 4,22 kg, kaliber 122,9 mm
rosyjka hubica (jednoróg) 1/2 puda, granat 8,4 kg, kaliber 154,9 mm
rosyjska armata 12-funtowa, masa kuli 5,94 kg, kaliber 122,9 mm
rosyjska armata 3-funtowa, masa kuli nieco ponad 1 kg, kaliber 82,3 mm
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
W czasie Potopu chyba tak źle nie było, większość twierdzodbiliśmy razem z działami. Wydaje mi sie, że istotnie Kwaśniewicz ma rację. Oprócz dział spod Cudnowa, o czym wspomnial Indigo, dochodzą inne działa zdobyte na Rosjanach.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
lanckneht
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 6 |
|
| Nr użytkownika: 36.127 |
|
|
|
|
| |
|
Potrzebuję porady w doborze paru pozycji o artylerii w Rzeczypospolitej w XVII postacie, źródła historyczne, sposób produkcji, użycia w bitwie w oblężeniu, wszystko co na ten temat można się dowiedzieć.
Z góry wielkie dzięki!!
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Historia artyleryi polskiej - Konstanty Górski
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
20/01/2007, 22:35
