| |
|
|
 Jednostki WP w czasie Powstania Listopadowego
| |
|
|
|
|
QUOTE(Sarissoforoj @ 7/10/2010, 22:12) Kontrola pierwsza oficerów Wojska Polskiego. Obejmowała ona artylerię, pułk weteranów czynnych (przedmiot rozmowy), pułk grenadierów, 26 pułków liniowych, 11 pułków strzelców pieszych, oddział partyzantów, batalion strzelców celnych podlaskich, batalion strzelców celnych krakowskich i sandomierskich, Legię Litewska Pieszą, Legię Nadwiślańską pieszą, bataliony marszowe, batalion saperów, korpus inżynierów, Kwatermistrzostwo Generalne, pociągi, korpus inwalidów i weteranów oddanych do rozporządzalności Komisji Rządowej Wojny, liczących się w wojsku.
Porównałem tę listę z listą jednostek, obecnych w wykazach "Stan obecnych do boju" Komisji Rządowej Wojny. Są bardzo zbliżone, choć istnieją pewne różnice. Z tych ważniejszych, to w wykazach KRW nie ma 24 i 25 PPL oraz nowych PSP.
To dość logiczne. 24 PPL nigdy nie powstał, o czym już pisaliśmy. 25 PPL działał na Litwie, więc żołdu z KRW nie dostawał. Zważywszy, że wykazy mają lukę chronologiczną pomiędzy 22 sierpnia a 8 października, to nieobecność nowych PSP też jest uzasadniona. Z resztą chyba tylko 6 PSP został przejęty przez Komisję Rządową Wojny (pułki formujące się podlegały Komisji Rządowej Policji, Spraw Wewnętrznych i Administracji), albo i to nie.
Jeżeli chodzi o małe oddziały, to w wykazach KRW, oprócz batalionów marszowych, znalazłem następujące (w nawiasach podaję maksymalny stan):
Legia Litewsko-Wołyńska piesza (525),
Legia Litewsko-Ruska piesza (89)
Strzelcy sandomierscy (850 w 2. korpusach),
Strzelcy sandomierscy i krakowscy (966),
Strzelcy kaliscy (313),
Strzelcy słonimscy (244),
Strzelcy podlascy (491),
Kompania hakownic w Zamościu (186),
Kompania honorowa (103),
Gwardia honorowa piesza (894),
Gwardia Narodowa Warszawska (4099)
Gwardia ruchoma w Zamościu (339)
Inwalidzi i Weterani (1034)
Oddział partyzancki (389).
Podobieństwo list jest na tyle duże, że postawię tezę, iż w "kontroli pierwszej oficerów" chodziło o ten sam oddział. W danych KRW wykazany został tylko raz, 22 sierpnia, w składzie V DP Sierawskiego. Czyli taki "były oddział partyzancki", czasowo włączony do sił regularnych.
Czy mógł to być oddział Zaliwskiego - pewnie można to ustalić, ale północ już blisko...
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Przejrzałem "Słownik ..." Bieleckiego, czy nie ma czegoś nowego o Godlewskim. Bielecki generalnie potwierdza wszystkie dane, dodaje tylko o jego służbie cywilnej w czasie Księstwa Warszawskiego, posłowaniu w Królestwie Polskim. Mi częściowo pan Józef G. pomylił się częściowo w ppłk Józefem G. dowódcą 9 ppl. Swoją drogą Godlewscy z województwa augustowskiego dostarczyli powstaniu kilku oficerów. Oprócz wymienionego Józefa - Michał Godlewski - ppor. strzelców augustowskich, Stanisław Godlewski - mjr 2 pj. augustowskiej. Raczej rodzina jednak nie byli.
Jedyne co zdaje się być podobnym to liczebność. Oddział Zaliwskiego liczył wtedy około 400 ludzi. Przynajmniej tak podaje Wiktor Węgliński w Rada Wojenna z dnia 19 VIII 1831. Ale oddział Zaliwskiego na pewno nie znajdował się w składzie 2 Korpusu. Pilnował wtedy przepraw przez Wisłę pod Górą Kalwarią.
Tym oddziałem ,mógł być któryś z wielu niewielkich oddziałów przydzielonych do Korpusu. Ja niestety nie posiadam opracowania Bortnowskiego i raczej wiele więcej nie dodam.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Sarissoforoj @ 11/10/2010, 22:45) Ale oddział Zaliwskiego na pewno nie znajdował się w składzie 2 Korpusu. Pilnował wtedy przepraw przez Wisłę pod Górą Kalwarią.
Nie wydaje mi się to zasadniczą sprzecznością. Nie wyruszył z Ramorino na Podlasie - to fakt. Ale mógł być formalnie wliczony w skład jednej z dywizji, włączonych do tego korpusu, pozostając nad Wisłą.
W wykazach KRW jest wiele niespójności. Jednostki i pododdziały pojawiają się, znikają, żeby znów się pojawić. Także taki fikcyjny przydział do dywizji oddziału partyzantów, stojącego nad Wisłą, nie wydaje mi się nieprawdopodobny. Szczególnie, jeśli chodzi o Zaliwskiego. Tak jakoś wydaje mi się, że akurat jego partyzantów Sztab Główny starał się trzymać na smyczy - przedtem, nieco na siłę, podporządkowywał Godlewskiemu, może potem podobnie Sierawskiemu.
Chciałbym podkreślić, że choć nie wykluczam, że chodzi o oddział Zaliwskiego, to zarazem nie mam żadnych powodów, żeby to potwierdzić.
Wydaje mi się, że istniało wiele oddziałów partyzanckich, rekrutujących się choćby z batalionów zakładowych czy z Gwardii Ruchomej, o których niewiele wiemy, bo ich działalność nie była dokumentowana. Co ciekawe - więcej informacji o nich zdaje się dostarczać Puzyrewski, opierający się na źródłach rosyjskich, niż Tokarz. Wydaje się, że wykaz bitew i potyczek Gembarzewskiego mógłby być cennym źródłem - gdybyśmy mieli pewność, że czasem nie nadmiernie ufał swoim domniemaniom.
Podam parę przykładów. W Żołnierzu Polskim Gembarzewski dokumentuje istnienie takich oddziałów, jak Batalion Wolnych Strzelców Mazowieckich Geritza, czy kompania celnych strzelców mazowieckich Kożuchowskiego. Może nigdy te oddziały nie osiągnęły zdolności bojowej (tak jak Szwadron Złotej Chorągwi czy Dywizjon Orła Białego), ale jest wielce prawdopodobne, że zostały skierowane do działań partyzanckich z pominięciem KRW.
Z drugiej strony Gembarzewski w Żołnierzu Polskim podaje ilustrację "strzelca legionu niemieckiego, utworzonego przez fabrykantów m. Zgierza, Konstantynowa, Aleksandrowa i in. pod dowództwem J. Okołowicza".
Problem w tym, ze w żadnych opracowaniach polskich nie znalazłem wzmianki o takim oddziale. Natomiast Puzyrewski pisze o formowaniu się oddziałów, złożonych z niemieckojęzycznej ludności tych terenów, tylko że działających po stronie rosyjskiej.
Podobny problem pojawia się przy oddziałach partyzanckich, działających w Puszczy Białowieskiej. Bodajże sam Tokarz przekazuje informację o oddziale partyzanckim, tam działającym, rekrutowanym z lokalnej straży leśnej. Wymienia się także nazwisko dowódcy: Szretter. Tylko że były to carskie łowiska, więc i straż leśna była starannie dobierana, zapewne wśród wysłużonych żołnierzy armii rosyjskiej. Jakim cudem mieliby utworzyć oddział partyzancki, walczący po naszej stronie???
Co więcej, chyba i Chłapowski, i Dembiński wspominają o starciach z partyzantami w okolicy Białowieży.
Tak więc problem z oddziałami partyzanckimi pozostaje wielki - nie tylko nie potrafimy zidentyfikować poszczególnych grup i ich działań, ale także mamy zidentyfikowane grupy partyzanckie, co do których istnieją istotne wątpliwości, po której stronie walczyli !!!
QUOTE(Sarissoforoj) Ja niestety nie posiadam opracowania Bortnowskiego i raczej wiele więcej nie dodam.
A o jakie opracowanie konkretnie chodzi?
Ten post był edytowany przez jancet: 12/10/2010, 22:13
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(jancet) A o jakie opracowanie konkretnie chodzi? Nigdzie nie udało mi się znaleźć w. Bortnowski - 2 korpus w powstaniu listopadowym (22 VIII - 18 IX 1831r.) - SiMDHW. O składzie korpusu mam bardzo ubogie dane. Do niedawna nie wiedziałem, że 21 ppl z mojego rodzinnego województwa wchodził w skład korpusu.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Bortnowskiego nie mam, zrobiłem po swojemu  .
Wg Wimmera (Historia Piechoty...) czy Tarczyńskiego (Generalicja ...) w skład tego korpusu weszły V DP Sierawskiego, VI DP Bielińskiego, III DJ Millera (z tym, że sam Miller był chory, przy korpusie zastąpił go Gawroński) wraz z przydzieloną artylerią.
Zgodnie z Wykazem obecnych do boju KRW z 22 sierpnia dywizje te obejmowały następujące formacje:
PIECHOTA Batalionów
1 PPL 1713 3
2 PPL (4. bat) 425 1
3 PPL 863 2
5 PPL 2199 3
6 PPL 1863 3
11 PPL 1617 3
14 PPL 1477 3
17 PPL 1824 3
20 PPL 1268 2
21 PPL 1088 2
strzelcy sandomierscy i krakowscy 620 2
oddział partyzancki 389 1
Razem 15346 28 batalionów
JAZDA Szwadronów
1 PU (3. dywizjon) 278 2
2 PU 635 4
3 PU 384 3
5 PU 364 3
2 SK 577 4
D. Karabinierów 296 2
2 P J Kaliskiej (?) 263 2
1 P Mazurów 418 4
L. Litewsko-Wołyńska konna 118 1
L. Nadwiślańska 457 3
Razem 3790 28 szwadronów
ARTYLERIA Dział
2 KPAP 87 4
3 KPAP 297 12
4 KLAP 200 10
5 KLAP 118 6
3 BLAK 205 8
Pluton artylerii partyzantów 31 2
938 42
RAZEM (suma sumorum): 20 074 żołnierzy, 28 batalionów, 28 szwadronów, 42 działa.
Zgadza się to z Wimmerem ("w sumie ponad 20 000 ludzi"), nieco gorzej z Dąbkowskim (Zmierzch i agonia... [w:] Powstanie Listopadowe ... [red.:] Zajewski, PWN, Warszawa 1980), który podaje "dwie dywizje piechoty, trzy brygady kawalerii i 42 działa, razem 20,5 tys. bagnetów i szabel".
Tyle wiem z raportów KRW. Te "trzy brygady kawalerii" mnie szczególnie nie peszą, wprawdzie w dywizji były zwykle 2 brygady, ale po 8-12 szwadronów, więc te 28 szwadronów Ramoriny spokojnie mogło tworzyć 3 brygady. Liczba dział się zgadza, to ważne, bo działa łatwo policzyć "na sztuki".
Jeżeli więc prawidłowo zinterpretowaliśmy "oddział partyzancki z plutonem artylerii" jako oddział Zaliwskiego, to znaczyłoby, że jednak poszedł z Ramoriną - choć mógł zmienić dowódcę. Podejrzewam jednak, że liczebność korpusu została policzona na zasadzie zsumowania stanów poszczególnych dywizji i nikt się szczególnie nie przejmował jakimś detaszowanym półbatalionem partyzantów, nawet jeśli miał 2 działa.
Bortnowski to raczej zgłębiał teorie polityczno-spiskowe, a nie liczył ludzi i lufy, więc pewnie nawet jak go znajdziemy, to niewiele posunie nasze rozważania do przodu.
Ten post był edytowany przez jancet: 2/11/2010, 19:28
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(jancet) Tyle wiem z raportów KRW. Te "trzy brygady kawalerii" mnie szczególnie nie peszą, wprawdzie w dywizji były zwykle 2 brygady, ale po 8-12 szwadronów, więc te 28 szwadronów Ramoriny spokojnie mogło tworzyć 3 brygady. A tu jest jeden problem. Kiedy rozpoczęto formowanie "klasycznych" korpusów, tzn składających się z dywizji piechoty i przydzielonej do nich organicznej jazdy, 2 korpus otrzymał organiczna jazdę, była nią brygada jazdy gen. F. Sznajde w składzie 9 puł, 2 pj kaliskiej. Natomiast po wyznaczeniu 2 Korpusu na wschodni brzeg Wisły przydzielono do niego 3 DJ gen. Millera (a właściwie gen. Gawrońskiego) w składzie trzech brygad
- 1 brygada (2psk, d. karabinierów, LN konna),
- 2 brygada (2puł, 5puł)
- 3 brygada (3puł, d. 1 puł, 1 pj Mazurów)
Wynika, że w Twoim wykazie brakuje 9puł, i "czwartej" brygady korpusu, natomiast wymienionym przeze mnie L.l-w konnej i kilu drobnych oddziałów. Moje dane za Tomasz Strzeżek - Kawaleria Królestwa Polskiego w powstaniu listopadowym mobilizacja i podstawy funkcjonowania w wojnie.
QUOTE(jancet) Liczba dział się zgadza, to ważne, bo działa łatwo policzyć "na sztuki". W Rada Wojenna z dnia 19 VIII 1831 - SIHDW - tom XVIII podano za Prądzyńskim, że korpus liczył 20 421 ludzi i 42 działa, a za Zamojskim 19483 ludzi i 40 dział. A to mogłoby oznaczać, że oddział Zaliwskiego w ostatniej chwili został zatrzymany w Warszawie. Bo wygląda, że w wykazie jakby to właśnie tych 2 dział Zaliwskiego brakowało w stanie korpusu podawanego przez Zamoyskiego ( w końcu był jego szefem sztabu).
QUOTE(Hieronim Lubomirski) ''Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831'' Gembarzewskiego. Dziękuje, skorzystałem.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Sarissoforoj @ 12/11/2010, 12:07) Wynika, że w Twoim wykazie brakuje 9puł, i "czwartej" brygady korpusu
Chyba tylko 9 PUł. Bo 2 PJKal się załapał.
Z którego pułku wojewódzkiego powstał 9 PUł ? Nie mogę się teraz doszukać.
QUOTE(Sarissoforoj @ 12/11/2010, 12:07) A to mogłoby oznaczać, że oddział Zaliwskiego w ostatniej chwili został zatrzymany w Warszawie. Bo wygląda, że w wykazie jakby to właśnie tych 2 dział Zaliwskiego brakowało w stanie korpusu podawanego przez Zamoyskiego
Wydaje się to być bardzo prawdopodobne. Tyle, że nie w samej Warszawie, tylko pod Górą.
Masz biogramy Bieleckego, nie podaje, gdzie, kiedy i z kim Zaliwski przekroczył granicę?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(jancet) Z którego pułku wojewódzkiego powstał 9 PUł ? Nie mogę się teraz doszukać. 2 pułk jazdy sandomierskiej. W "Rodowodach ..." Gembarzewskiego nie ma wymienionych walk tego pułku na szlaku 2 Korpusu. Co nie znaczy, że nie brał w nim udziału.
QUOTE(jancet) Wydaje się to być bardzo prawdopodobne. Tyle, że nie w samej Warszawie, tylko pod Górą.
Masz biogramy Bieleckego, nie podaje, gdzie, kiedy i z kim Zaliwski przekroczył granicę? Udziałem w walkach pod Górą, niektórzy tłumaczą jego brak udziału w obronie Warszawy. Biogramy Bieleckiego kończą się na literze S. Ostatniego tomu po śmierci Bieleckiego nie wydano, albo go Bielecki nie zredagował i dlatego go nie wydano. Ja przynajmniej tego tomu nigdzie nie znalazłem w księgarniach, czy też bibliotekach.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
kist
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 3 |
|
| Nr użytkownika: 74.939 |
|
|
|
Kisilewicz |
|
|
| |
|
Witam wszystkich serdecznie. Ponieważ jest to mój pierwszy post, więc kilka słów o sobie.Interesuje mnie historia malutkiej miejscowości Zawonie, powiat Sokal, dawny przysiułek Sielca Bełzkiego. W 1788 r urodził się tam Jakub Kisielewicz, syn Wojciecha i Katarzyny. W czasie powstania listopadowego służył w 1 pułku wetaranów. Jest to narazie najstarszy znaleziony w internecie mój praprzodek. Czy ktoś posiada więcej informacji o nim ?. Wioska została całkowicie zniszczona w 1944 r., a większość mieszkańców wymordowana. Bardzo proszę o pomoc, Edward.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
Goliardus
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 1 |
|
| Nr użytkownika: 95.588 |
|
|
|
|
| |
|
Chciałabym zapytać jeszcze o Korpus Inwalidów i Weteranów. Jak zaznaczono w tym wątku, żołnierze będący w korpusie raczej w powstaniu listopadowym nie walczyli. Czy może wiecie, gdzie znaleźć informacje o dalszych losach żołnierzy albo i o tym, co jednak w czasie powstania robili? Konkretnie chodzi mi o 2. kompanię weteranów, która przebywała w województwie sandomierskim (tak głosi "Rocznik Wojskowy" z 1830 roku. Dziękuję za sugestie
|
| |
|
|
| |
|
|
|
k_1_0
|
| |
|
| I ranga |
|
 |
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 45 |
|
| Nr użytkownika: 66.561 |
|
|
|
|
| |
|
Dzień dobry. Otóż ostatnio przeglądałem stare artykuły z lokalnej prasie i w jednym z nich autor poruszył kwestie powstanie listopadowego w Kaliskiem. Otóż pan Kazimierz Bryński w swoim artykule o powstaniu listopadowym podaje takie info.
W tym czasie zasłynęła lekka jazda kaliska zwana "kozakami polskimi". młodzież spod strzechy chłopskiej. Rozkazy nominacyjne na oficerów mówią nam właśnie o takim pochodzeniu młodych oficerów z rodzin rzemieślniczych i chłopskich. Pierwsze słyszę taką nazwę, czy chodzi o jakąś mało znaną jednostkę,czy zwyczajnie taką nazwę nadano 1 Pułkowi Jazdy Kaliskiej, lub 2 Pułkowi Jazdy Kaliskiej. Nigdzie takiej nazwy nie znalazłem na określenie jazdy kaliskiej.
Ktoś coś wie?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(k_1_0 @ 11/01/2019, 11:11) Dzień dobry. Otóż ostatnio przeglądałem stare artykuły z lokalnej prasie i w jednym z nich autor poruszył kwestie powstanie listopadowego w Kaliskiem. Otóż pan Kazimierz Bryński w swoim artykule o powstaniu listopadowym podaje takie info. W tym czasie zasłynęła lekka jazda kaliska zwana "kozakami polskimi". młodzież spod strzechy chłopskiej. Rozkazy nominacyjne na oficerów mówią nam właśnie o takim pochodzeniu młodych oficerów z rodzin rzemieślniczych i chłopskich. Pierwsze słyszę taką nazwę, czy chodzi o jakąś mało znaną jednostkę,czy zwyczajnie taką nazwę nadano 1 Pułkowi Jazdy Kaliskiej, lub 2 Pułkowi Jazdy Kaliskiej. Nigdzie takiej nazwy nie znalazłem na określenie jazdy kaliskiej. Ktoś coś wie?
Poszukaj w Tomasz Strzeżek - Kawaleria Królestwa Polskiego w powstaniu listopadowym mobilizacja i podstawy funkcjonowania w wojnie. Autor wymienia wszystkie oddziały kawalerii jakie powstały w czasie powstania. Trudno mi uwierzyć (tylko, że nie wiele ma to wspólnego z wiedzą), aby chodziło o te dwa pułki, które okryły się raczej ciemna kartą w powstaniu. Głównie przez poziom sejmikowania panów szlachty. Chyba, że autor artykułu, "inaczej spojrzał" na to wojsko.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
k_1_0
|
| |
|
| I ranga |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 45 |
|
| Nr użytkownika: 66.561 |
|
|
|
|
| |
|
Bardzo dziękuje za pomoc. Będzie ciężko na necie wszystkie książki niedostępne. 
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Sarissoforoj @ 13/11/2010, 9:24) Biogramy Bieleckiego kończą się na literze S. Ostatniego tomu po śmierci Bieleckiego nie wydano, albo go Bielecki nie zredagował i dlatego go nie wydano. Ja przynajmniej tego tomu nigdzie nie znalazłem w księgarniach, czy też bibliotekach.
Ostatni wydany tom kończy się na literze "R". Bielecki oczywiście zebrał materiały także do biogramów oficerów S-Z, ale nie zdążył ich przygotować do druku. Wszystkie te materiały Bieleckiego przechowuje dzisiaj biblioteka UW. Moze znajdzie się kiedyś ktoś, kto zechce to uporządkować, zredagować i wydać? Podejrzewam też, że wymagana by tu była znajomość francuskiego.
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
11/10/2010, 21:44
