|
|
Gwara częstochowska
|
|
|
|
QUOTE(historix49 @ 23/05/2011, 14:44) To i tak nie tłumaczy zjawiska mazursko-kurpiowksiego.
No bo i w tym kontekście nie ma nic do tłumaczenia - Mazury (podobnie jak np. Śląsk) nie wchodziły w skład terenów określanych mianem zaborów. Dlaczego mowa mazurska i kurpiowska są do siebie podobne? Nie wiem, nie prowadzę badań na ten temat, ale na logikę wydaje mi się, że jest tak z następujących, zresztą związanych za sobą względów:
1. Bliskość geograficzna. 2. Stałość granicy. Przez całe wieki, właściwie zawsze granica w tych stronach była niezmienna, można powiedzieć ukształtowana w naturalny sposób. Sprzyjało to pokojowemu przenikaniu ludności. 3. Emigracja ludności z płn. Mazowsza na Mazury (zniemczeni później Mazurzy to przeważnie potomkowie Mazowszan).
QUOTE(historix49 @ 23/05/2011, 14:44) Podział na strefy wpływów-rosyjska i niemiecką jest też za daleko idącym uproszczeniem.
Zgadza się, jest uogólnieniem. Z tego co pamiętam (a nie chce mi się teraz sięgać do właściwego postu), zaznaczyłem to poprzez słowo "zasadniczo", "generalnie" czy jakoś podobnie.
Ten post był edytowany przez glasgower: 24/05/2011, 10:13
|
|
|
|
|
|
|
|
Powodem podobieństwa gwar kurpiowskich i mazurskich jest pochodzenie Mazurów, a słowo Mazur znaczyło jeszcze na początku XX w. tyle, co Mazowszanin dzisiaj. I kraina historyczna Mazury pochodzi od ich nazwy. Co najmniej jedna więc z Twych tez jest słuszna. Co do zaborów to sprawa, co nazywać zaborem jest płynna. Skoro Górny Śląsk bywa nazywany zaborem pruskim, a się odłączył od Polski już w średniowieczu, to tak samo można nazywać Mazury, które przestały być lennem Polski (wraz z resztą Prus Książęcych) dopiero w XVIII w.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(historix49 @ 24/05/2011, 14:05) Co najmniej jedna więc z Twych tez jest słuszna.
Dziękuję
QUOTE(historix49 @ 24/05/2011, 14:05) Co do zaborów to sprawa, co nazywać zaborem jest płynna.
Nie, nie ma tu nic a nic płynnego. W skład terenów określanych zaborami wchodzą obszary, które w owej epoce zaborowej znajdowały się w granicach Rzeczpospolitej. Tym samym żaden Śląsk (ani Dolny, ani Górny, ani nawet Cieszyński) czy żadne Mazury zaborami nie są.
|
|
|
|
|
|
|
|
Nawet byłbym skłonny się z Tobą zgodzić, co do ścisłości zaborów, ale to implikowałoby, że Polska nadal jest pod zaborami tyle, że teraz pod Ukraińskim, Białoruskim i Litewskim. Nie uważasz?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(historix49 @ 24/05/2011, 15:34) Nawet byłbym skłonny się z Tobą zgodzić, co do ścisłości zaborów, ale to implikowałoby, że Polska nadal jest pod zaborami tyle, że teraz pod Ukraińskim, Białoruskim i Litewskim. Nie uważasz?
Nie. Choćby dlatego (by bardziej już nie wgłębiać się w takie science-fiction-zagadnienia), że żadne z wymienionych przez ciebie państw nie brało udziału w tych rozbiorach.
|
|
|
|
|
|
|
|
Te państwa nie brały udziału w rozbiorach, bo nie istniały, ale ziemie zaboru rosyjskiego należą do tych państw, a nie nalezą do Rosji. Skoro upierasz się przy ścisłości zaborów, to nadal to jest o zabór tyle, że przymiotnik powinien się zmienić.
|
|
|
|
|
|
|
|
I jeszcze jedno ciekawe słówko, z którym ostatnio się zetknąłem, usłyszane z ust osoby pochodzącej spod Częstochowy - "cywać". Czasownik ten znaczyć ma jakoby "bezwładnie leżeć, dogorywać". Można go stosować zarówno dosłownie np. "Stary pies cywa pod płotem", jak i w przenośni "Długo będziesz tak jeszcze cywał przed telewizorem?"
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Wieniaminow @ 20/05/2011, 20:46) Co do "smyka", niektórzy używają tego w znaczeniu "przestępca" lub "łajdak" ("Hitler to był smyk" - to akurat słyszałem od człowieka urodzonego w połowie drogi między Częstochową a Radomskiem, ale chyba na tym obszarze występuje pewna ciągłość językowa).
To samo słyszałem 15 km na południe od Częstochowy o politykach-aferzystach - "smyki, złodzieje". Najbliższe semantycznie znaczenie znalazłem w słowniku gwary małopolskiej z okolic Bochni:
QUOTE smykać - porywać, kraść smyk- złodziej
(Lud nadrabski od Gdowa po Bochnię, Jan Świętek, s. 716)
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|