Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Nim nadciągnie euro
     
Coobeck
 

Moderator IV 2004 - IV 2014
*********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 6.350
Nr użytkownika: 696

 
 
post 7/02/2005, 15:58 Quote Post

Vitam
Od kilku już lat spora grupa państw europejskich posługuje się wspólną walutą euro. Niewykluczone, że wkrótce poszerzy się ona o kolejne; tak czy tak nazwy kilku już walut odeszły do historii. Warto może przypomnieć sobie, czym jeszcze nie tak dawni płacono w Holandii czy Austrii (i w ogóle Europie z przyległościami), bo niedługo nazwy te będą równie enigmatyczne co dzisiaj dublony, pistole czy maravedi.
Myślę też, ze warto przeanalizować etymologię nazw, bo niby dlaczego nasz pieniądz zdawkowy mieni się groszem, a tuż za granicą - halerzem, kopiejką czy fenigiem?

Unia Europejska euro = 100 eurocentów

Albania lek = 100 qindarów
Andora waluta francuska i hiszpańska
Austria szyling = 100 groszy
Belgia frank belgijski = 100 centymów
Białoruś rubel buiałoruski = 100 kopiejek
Bośnia-Hercegowina marka transferowa = 100 fenigów
Bułgaria lew = 100 stotinek
Chorwacja kuna = 100 lipa
Czechy korona = 100 halerzy
Cypr funt cypryjski = 1000 milów
Dania (+T) korona duńska = 100 öre
Estonia korona estońska = 100 senti
Finlandia marka fińska = 100 fenigów
Francja frank francuski = 100 centymów
Grecja drachma = 100 lepta
Hiszpania peseta = 100 centymów
Holandia gulden = 100 centów
Irlandia funt irlandzki = 100 pensów
Islandia korona islandzka = 100 eyrirów
Izrael szekel = 100 agorot
Jugosławia dinar = 100 para
Lichtenstein frank = 100 rappów
Litwa lit = 100 centas
Luksemburg frank luksemburski = 100 centymów
Łotwa łat = 100 sentimów
Macedonia denar = 100 deni
Malta funt maltański = 100 pensów
Mołdawia leu mołdawski = 100 bani
Monaco waluta francuska
Niemcy marka = 100 fenigów
Norwegia korona norweska = 100 öre
Polska złoty = 100 groszy
Portugalia escudo = 100 centavos
Rosja rubel = 100 kopiejek
Rumunia leu = 100 bani
San Marino waluta włoska
Słowacja korona słowacka = 100 halerzy
Słowenia tolar = 100 stotin
Szwajcaria frank szwajcarski = 100 rappów
Szwecja korona szwedzka = 100 öre
Turcja lira = 100 kurus
Ukraina hrywna = 100 kopiejek
Watykan waluta włoska
Węgry forint = 100 fillerów
Wielka Brytania (+T) funt brytyjski = 100 nowych pensów
Włochy lir = 100 centesymów

Oznaczenie +T przy Danii i Wielkiej Brytanii oznacza, że waluta ta funkcjonuje / funkcjonowała także na, mówiąc ogólnie, terytoriach (bez wnikania w ich dokładny statut prawno-miedzynarodowy), jak np. Grenlandia, Wyspy Owcze, Gibraltar czy Man.

Jeśli chodzi o nazwy, to nie wszystkie co prawda udało mi się rozszyfrować, ale większość tak. Nazewnictwo to układa się w sposób logiczny w kilka grup, łączących podobne źródła nazw walut.

1. Od nazwy dawnej jednostki wagi lub miary (17 państw):

Drachma (Grecja) - od starożytnej greckiej jednostki wagowej
Fenig (Bośnia-Hercegowina, Finlandia, Niemcy) - od pfennig, średniowiecznej jednostki wagowej
Funt (Cypr, Irlandia, Malta, Wielka Brytania) - od starożytnej rzymskiej jednostki wagowej
Hrywna (Ukraina) - od grzywna, średniowiecznej jednostki wagowej
Lepta (Grecja) - od lepton, jednostki wagowej w starożytnej Grecji
Lira (Włochy, Turcja) - od libra, jednostki wagowej w starożytnym Rzymie
Marka (Bośnia-Hercegowina, Finlandia, Niemcy) - od starogermańskiej jednostki wagi kruszców
Öre (Dania, Norwegia, Szwecja) - od średniowiecznej jednostki wagi w Skandynawii
Peseta (Hiszpania) - od hiszpańskiego peso - ciężar, sztuka
Szekel (Izrael) - od szekla, jednostka wagi w starożytności na Bliskim Wschodzie
Szyling (Austria) - od schylling, średniowiecznej niemieckiej jednostki obrachunkowej

2. Od liczb (13 państw):

Cent / centas / centavos / centesim / centym / senti / sentim (a także eurocent) (Belgia, Estonia, Francja, Hiszpania, Holandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Portugalia, Włochy) - za każdym razem widać nawiązanie do łacińskiego pro centum; moneta stanowiąca 1/100 większej jednostki
Mil (Cypr) - od prawdopodobnie od łacińskiego 1000; moneta stanowiąca 1/1000 większej jednostki
Stotina (Słowenia) - od słowa 100; 1/100 większej jednostki
Stotinka (Bułgaria) - jak wyżej

3. Od elementu wizerunku (11 państw):

Kopiejka (Białoruś, Rosja, Ukraina) - od jeźdźca z kopią wybitego na XVI-wiecznej emisji
Korona (Czechy, Dania, Estonia, Islandia, Norwegia, Słowacja, Szwecja) - na pierwszej, XVI-wiecznej angielskiej emisji wybita była róża w koronie; później nazwa przejęta przez waluty innych krajów
Lew (Bułgaria) - od lwa w godle Bułgarii

4. Od nazwy dawniej funkcjonującej waluty (10 państw):

Denar (Macedonia) - starorzymska nazwa monety
Deni (Macedonia) - prawdopodobnie także od denara
Dinar (Jugosławia) - zniekształcona nazwa starożytnego, rzymskiego denara
Escudo (Portugalia) - XVI-wieczna moneta portugalska
Grosz (Austria, Polska) - od średniowiecznego pieniądza zwanego nummi grossi (pieniądz gruby)
Para (Jugosławia) - nazwa przejęta prawdopodobnie od funkcjonującej od XVII w. monety tureckiej
Pens (Irlandia, Malta, Wielka Brytania) - nazwa VIII-wiecznej monety anglosaskiej
Qindar (Albania) - prawdopodobnie od nazwy monet arabskich; źródłosłów przejęty w czasie okupacji przez Imperium Osmańskie
Tolar (Słowenia) - prawdopodobnie nawiązanie do nazwy dolar


5. Od miejsca wybicia (miasta, kraju) (9 państw):

Frank (Belgia, Francja, Lichtenstein, Luksemburg, Szwajcaria) - od nazwy kraju (Francja), później nazwa przejęta przez inne kraje, głównie francuskojęzyczne
Halerz (Czechy, Słowacja) - od srebrnych monet bitych w XIII w. w niemieckim mieście Halle
Lit (Litwa) - od Litwa
Łat (Łotwa) - od Łotwa
I oczywiście euro od Europa.

6. Od nazwy kruszcu lub sposobu jego obróbki (5 państw):

Forint (Węgry) - węgierska nazwa guldena (złotego)
Gulden (Holandia) - dosłownie złoty
Rubel (Białoruś, Rosja) - od rubat' (rąbać); sposobu dzielenia sztab srebra na jednostki obrachunkowe w średniowieczu
Złoty (Polska) - wyjaśniać nie trzeba smile.gif

Niejako na pograniczu grup 1 i 4 sytuuje się chorwacka kuna. Z jednej strony ma ona rodowód średniowieczny, nawiązujący do pęków kunich skórek, będących środkiem płatniczym, z drugiej zaś strony do nazwy waluty, emitowanej przez Państwo Chorwackie w czasie II Wojny Światowej.

W pewnym sensie takimi nazwami z pogranicza są też frank i korona. Obie nazwy mają określone źródłosłowie w swych "rodzinnych" krajach (frank we Francji, korona w Wielkiej Brytanii), do innych zaś krajów przedostały się jako zapożyczenia nazwy waluty wcześniej istniejącej.

Nie udało mi się rozszyfrować pochodzenia następujących nazw:

Agora (Izrael)
Bani (Mołdawia, Rumunia)
Eyrir (Islandia)
Filler (Węgry)
Kurus (Turcja)
Lek (Albania)
Leu (Mołdawia, Rumunia)
Lipa (Chorwacja)
Rapp (Lichtenstein, Szwajcaria)
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
yildiz
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 1
Nr użytkownika: 42.220

 
 
post 2/03/2008, 11:43 Quote Post

Kuruş tłumacząc na polski znaczy piastr(i teraz przydaje się wikipedia)
"Piastr, piaster, piastra - moneta używana w kilku krajach Bliskiego Wschodu, współcześnie tamtejsza jednostka monetarna, spotykana tam także pod nazwami gurusz, kirsz. Piastr pojawił się w 1687 w imperium osmańskim jako srebrna moneta (odpowiadająca talarowi) zwana gurusz(...).Od 1908 piastr równy był 1/100 funta tureckiego (liry tureckiej), a bito go w Turcji do 1928.Od 2005 nowy gurusz stanowi 1/100 nowej liry tureckiej."
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej