|
|
Polski złoty: sila nabywcza pieniądza,
|
|
|
Borowik
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 8 |
|
Nr użytkownika: 15.000 |
|
|
|
Stopień akademicki: mistrz |
|
|
|
|
W moich poszukiwaniach natrafiłem na dokumenty określające podatek "Taryfa" uchwalony w 1789 przez Sejm Czteroletni, obradujący w Warszawie. Podatek miał umożliwić zwiększenie liczebności wojsk polskich z 18,5 tysiąca do 100 tysięcy. Wobec zbliżającego się zagrożenia niepodległości Polski, szlachta miała zapłacić 10% od swoich dochodów. Trzej bracia Ludwik, Jan i Piotr Borowscy zapłacili "Delata z raty marcowej 1792 roku Regimentowi Pierwszemu Buławy..?" równo po 10 zł i 12 groszy. Czy ktoś z uczestników forum byłby w stanie oszacować te kwoty jak na owe czasy?
|
|
|
|
|
|
|
Belgard
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 8 |
|
Nr użytkownika: 34.259 |
|
|
|
|
|
|
gdzies tutaj na forum wyczytalem ze za 1 zl mozna bylo przezyc na dobrym poziomie od 19-30 dni tak wiec zalozylem ze 1zl to okolo 4000 obecnych zlotych dodam ze za 1zl dostawalo sie 30 groszy czyli by wychodzilo ze zaplacili 41596 obecnych zl podatku podobno ceny na produkty byly b podobne do obecnych z malymi wyjatkami chyba na piwo i cos tam jeszcze
|
|
|
|
|
|
|
|
Ale zależy kiedy można było przeżyć - złoty polski z końca XVI wieku jest warty 9 złotym polskim z XVIII wieku, złoty polski z roku 1650 jest warty tyle co 3 złote polskie z XVIII wieku. Za czasów saskich na przykład dzienny lenung żołnierza gwardii pieszej koronnej wynosił 9 i 1/2 grosza, co ledwie wystarczało na podstawowe potrzeby bytowe i to w przypadku wspólnej gospodarki z innymi żołnierzami. Za czasów stanisławowskich nieco polepszyła się zarówno moneta jak i dzienny lenung - do bodajże 12 groszy, ale nadal to nie było jakiś kokosów.
1 złp za czasów stanisławowskich odpowiadał 2,8 g srebra. Czerwony złoty (dukat) o zawartości 3,43 g złota był wart 18 złp. Aby realnie przeliczyć wartość należałoby znać wartość "podstawowego koszyka dóbr i usług z końca XVIII stulecia". Porównując z kolei to do współczesnej ceny złota wyrażonej w PLN wartość 1 złp z czasów stanisławowskich będzie wynosić:
3,43(gramów złota w czerwonym złotym)/30,1035(uncja jubilerska)*1650USD (cena uncji jubilerskiej w USD)*3,19 (kurs USD)/18(równowartość czerwonego złotego w złotych polskich za króla Stasia) = 33,3 PLN.
Z kolei licząc inaczej - 1 złp wg stopy stanisławowskiej stanowił równowartość 15 kopiejek srebrem. Mam dane w przedmiocie cen poszczególnych płodów rolnych i produktów spożywczych z 1910 r., a onegdaj widziałem podobne dane z 1850 r. (które się specjalnie nie zmieniły). W każdym razie za 15 kop. (czyli złotego) można było kupić:
5 funtów (nieco ponad 2 kg) chleba czarnego 5/8 puda (nieco ponad 10 kg) ziemniaków 3/20 puda (nieco powyżej pół kg) wieprzowiny
Zatem 10 złotych i 12 groszy czyli innymi słowy 10,4 złotego to albo 346 PLN (wg współczesnego kursu złota i ówczesnej relacji złotego polskiego do czerwonego złotego) albo równowartość 20 kg chleba, bądź kwintala ziemniaków bądź 5 kilogramów wieprzowiny - czyli niezbyt wiele. Ewentualnie jako równowartość 162 groszy stanowi równowartość dwutygodniowego kosztu utrzymania jednej osoby na skromnym poziomie (biorąc pod uwagę wysokość lenungu).
Pamiętajmy, że ofiara wieczysta dotyczyła tzw. "pewnych dochodów" wyłącznie z gruntów ornych, bez gospodarki leśniej, gorzelnianiej, chałupniczej itp. czyli nie obejmowała całości dochodów, ponadto pierwszy pobór przyniósł efekty odległe od zamierzonego. Generalnie ofiara wieczysta przyniosła w Koronie skarbowi nieco powyżej 1/6 z ogólnej liczby zebranych dochodów czyli jakieś 5,5 mln złp na ogólną sumę 31 mln złp i nie była wyłącznym obciążeniem podatkowym.
Natomiast z linków podanych przez Włada odnośnie cen lat 1791-95 (bo to odpowiada mniej więcej przeliczeniu) wynika
W Polsce Zboże za łaszt gdański=60 korcom(szeflom) gdańskim=3300 l ziarna, 1 korzec 55 litrów ziarna; ceny w gramach srebra odnotowane w Gdańsku:
Żyto: 1791-1795 1303,0 gram srebra = 465 złp za 3300 l ziarna - przy przeciętnym ciężarze właściwym 0,69 kg/litr 3300 l ziarna to 2277 kg. Kwintal żyta kosztował zatem 20,42 złp. (w 1910 r. przy przeliczeniu pudów na kwintale i złotych stanisławowskich na srebrne kopiejki cena żyta jest praktycznie taka sama tj. 20,02 złp).
Jęczmień: 1791-1795 937,0 gram srebra = 335 złp za 3300 l ziarna - przy przeciętnym ciężarze właściwym 0,58 kg/litr 3300 l ziarna to 1914 kg. Kwitnal jęczmienia kosztował zatem 17,5 złp
Owies: 1791-1795 605,1 gram srebra = 216 złp za 3300 l ziarna - przy przeciętnym ciężarze właściwym 0,425 kg/litr 3300 l ziarna to 1402,5 kg. Kwintal owsa kosztował zatem 15,4 złp
Pszenica: 1791-1795 2054 gram srebra = 774 złp za 3300 l ziarna - przy przeciętnym ciężarze właściwym 0,8 kg/litr 3300 l ziarna to 2640 kg. Kwintal pszenicy kosztował zatem 29,3 złp (w 1910 przy przeliczeniu puda na kwintale i złotych na srebrne kopiejki kwintal pszenicy kosztował 25 złp)
Płótno za łokieć (0,55 m) 1791-1795 1,0/2,4 grama srebra = 0,4-0,9 złp
Czyli te 10 złp groszy 12 to ledwo 29,12 g srebra i odpowiednik ceny 50 kg żyta, 60 kg jęczmienia, niespełna 70 kg owsa oraz 35 kg pszenicy.
--------------------------------------------------------------------------- Niestety nie pamiętam, a nie mam pod ręką informacji w jakich ratach płacona była ofiara wieczysta (słowo "rata marcowa" sugeruje, że był opłacany co najmniej w dwóch ratach, natomiast delata kojarzy mi się ze stwierdzoną zaległością w podatku a nie z jego wymiarem).
Przyjmując, iż na koniec XVIII wieku po przejściowym regresie z II połowy XVII wieku i pierwszej ćwierci XVIII wieku z jednego łana (16,8 ha minus odłogowane 5,6 ha) otrzymywano po odliczeniu ziarna na zasiew 54 q żyta, a z pięciołanowego gospodarstwa 234 q żyta (5 x 54 pomniejszone o strawne dla personelu), to teoretycznie za tę ilość zboża (w łasztach byłoby to 10,3 łaszta) możnaby otrzymać prawie 4800 złp. Nawet założywszy, że mogło to być z uwagi na różnego rodzaju czynniki połowa tej kwoty to wówczas i tak byłoby to 2400 złp a ofiara wieczysta powinna wynosić 240 złp.
Ten post był edytowany przez chassepot: 13/10/2011, 10:10
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|