Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Dlaczego Perun zastąpił Swaroga
     
umach
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 18
Nr użytkownika: 105.908

Mach Ciach Strach
Stopień akademicki: Uniwersytet
Zawód: IT
 
 
post 7/05/2020, 9:36 Quote Post

Witam,

czytałem ostatnio, że jeden z ważniejszych powodów, dla których z czasem Perun przejął od Swaroga główne miejsce w panteonie słowiańskim to to, że Słowianie w fazie wojennej ekspansji skłonni byli czcić boga wojennego zamiast solarnego.

https://www.academia.edu/21275275/Organized...vnega_izrocila_

Ile w tym prawdy? Czy może inne zmiany społeczne tłumaczą to przejęcie?



czytałem ostatnio
GDZIE ?
Podaj zrodlo.
Moderator N_S


Do moderatora: podałem.

Ten post był edytowany przez umach: 7/05/2020, 11:20
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
welesxxi
 

Conan The Historian
*******
Grupa: Moderatorzy
Postów: 2.940
Nr użytkownika: 13.919

Stopień akademicki: mgr
 
 
post 7/05/2020, 14:05 Quote Post

Nie ma śladu po tym by Swaróg poprzedzał Peruna na naczelnym miejscu w panteonie.

Cała koncepcja Swaroga jako boga nieba (co za tym idzie istoty suwerennej, gromowładnej, podobnej Perunowi) opiera się tylko i wyłącznie na powielaniu błędnej etymologii. Svar ma etymologię rodzimą. Wszystkie inne napotykają na problemy z wytłumaczeniem sposobu przejęcia głosek, miejsca w którym doszło do przejęcia słowa i zmiany semantycznej jakiej zostało poddane. To takie etymologie ludowe, w których decydujące jest jedynie powierzchowne podobieństwo fonetyczne. W źródłach historycznych, a w przypadku Swaroga/Swarożyca mamy ich całkiem sporo, tak samo jak nie ma najmniejszego śladu po zastąpieniu Peruna, tak też nie ma śladu po jego uraniczności - funkcji boga niebios.
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
umach
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 18
Nr użytkownika: 105.908

Mach Ciach Strach
Stopień akademicki: Uniwersytet
Zawód: IT
 
 
post 7/05/2020, 14:32 Quote Post

QUOTE(welesxxi @ 7/05/2020, 14:05)
Nie ma śladu po tym by Swaróg poprzedzał Peruna na naczelnym miejscu w panteonie.

Cała koncepcja Swaroga jako boga nieba (co za tym idzie istoty suwerennej, gromowładnej, podobnej Perunowi) opiera się tylko i wyłącznie na powielaniu błędnej etymologii. Svar ma etymologię rodzimą. Wszystkie inne napotykają na problemy z wytłumaczeniem sposobu przejęcia głosek, miejsca w którym doszło do przejęcia słowa i zmiany semantycznej jakiej zostało poddane. To takie etymologie ludowe, w których decydujące jest jedynie powierzchowne podobieństwo fonetyczne. W źródłach historycznych, a w przypadku Swaroga/Swarożyca mamy ich całkiem sporo, tak samo jak nie ma najmniejszego śladu po zastąpieniu Peruna, tak też nie ma śladu po jego uraniczności - funkcji boga niebios.
*



Dzięki za odpowiedź.

Nie znam się na religioznawstwie, ale rozumując takim chłopskim tokiem: słońce zajmowało pewnie centralne miejsce w patriarchalnym, rolniczym i wciąż zachowujące cechy pasterskie, a więc mobilnym i bitnym ludzie; a z drugiej strony jakiego Boga uranicznego przejąć, jeśli nie Swaroga? Są teorie o Matce Ziemii i o tzn Rodzie jako kandydatach na uraniczne Deus otiosus, ale z tego, co mi wiadomo (popraw mnie jeśli się mylę) to raczej wnioski naciągane tylko na podstawie etymologii i bez żadnych źródeł potwierdzających.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #3

     
welesxxi
 

Conan The Historian
*******
Grupa: Moderatorzy
Postów: 2.940
Nr użytkownika: 13.919

Stopień akademicki: mgr
 
 
post 7/05/2020, 16:19 Quote Post

Perun raczej nikogo nie zastępował, jeśli już to komuś władzę oddał. W średniowieczu Perun było nazwą nieba. Peruna jako jedynego określano starcem. Wydaje się więc przynależeć do starszej generacji bogów, być może nawet być jednym z adwersarzy z mitu kosmogonicznego.
 
User is offline  PMMini Profile Post #4

     
kmat
 

Podkarpacki Rabator
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 10.105
Nr użytkownika: 40.110

Stopień akademicki: mgr
 
 
post 7/05/2020, 20:44 Quote Post

Ja bym zwrócił uwagę, że u Bałtów, nie znających Swaroga, naczelne bóstwo to niejaki Perkunas. Jeśli doszło do zmiany na stanowisku boga uranicznego, to na bardzo wczesnym etapie.
 
User is offline  PMMini Profile Post #5

     
dammy
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.384
Nr użytkownika: 99.933

Adam Marks
Zawód: wiele zawodow
 
 
post 7/05/2020, 20:49 Quote Post

Wydaje się, że Perkunas to rodowodowo bóstwo florystyczne, natomiast rzeczywiście dąb często towarzyszył w symbolice naczelnym bóstwom uranicznym wśród IE.

Ten post był edytowany przez dammy: 7/05/2020, 20:54
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #6

     
artie44
 

IX ranga
*********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 8.814
Nr użytkownika: 66.451

Stopień akademicki: magister
 
 
post 18/05/2020, 22:26 Quote Post

kmat
CODE
Ja bym zwrócił uwagę, że u Bałtów, nie znających Swaroga, naczelne bóstwo to niejaki Perkunas. Jeśli doszło do zmiany na stanowisku boga uranicznego, to na bardzo wczesnym etapie.

A nie Saule ?

umach
CODE
Nie znam się na religioznawstwie, ale rozumując takim chłopskim tokiem: słońce zajmowało pewnie centralne miejsce w patriarchalnym, rolniczym i wciąż zachowujące cechy pasterskie, a więc mobilnym i bitnym ludzie; a z drugiej strony jakiego Boga uranicznego przejąć, jeśli nie Swaroga? Są teorie o Matce Ziemii i o tzn Rodzie jako kandydatach na uraniczne Deus otiosus, ale z tego, co mi wiadomo (popraw mnie jeśli się mylę) to raczej wnioski naciągane tylko na podstawie etymologii i bez żadnych źródeł potwierdzających.

Patrząc na obyczaje ludowe i na ilość wierzeń i obyczajów wszelakich z duchami, duszami i pochówkiem to tutaj bym bardziej szukał. Z tego względu nie przyjąłbym, iż nasi przodkowie byli ludem szczególnie mobilnym, bo przywiązanym do miejsc pochówku.

dammy
CODE
Wydaje się, że Perkunas to rodowodowo bóstwo florystyczne, natomiast rzeczywiście dąb często towarzyszył w symbolice naczelnym bóstwom uranicznym wśród IE.

Raczej nie, bardziej związane ze sferą profanum.


Ten post był edytowany przez artie44: 18/05/2020, 22:40
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #7

     
GniewkoSynRybaka
 

IX ranga
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 7.060
Nr użytkownika: 100.904

 
 
post 3/06/2020, 11:33 Quote Post

QUOTE(dammy @ 7/05/2020, 20:49)
Wydaje się, że Perkunas to rodowodowo bóstwo florystyczne, natomiast rzeczywiście dąb często towarzyszył w symbolice naczelnym bóstwom uranicznym wśród IE.
*


Perkunas to bóg burzy pioruna i nieba a nie bóstwo florystyczne. Dziś w litewskim słowo perkunas oznacza po prostu grzmot w łotewskim to pērkons

QUOTE
Większość informacji o Perkūnas pochodzi z pieśni ludowych , legend i bajek. Ponieważ większość z nich zebrano raczej pod koniec XIX wieku, stanowią one tylko niektóre fragmenty całej mitologii. Litewski Perkūnas ma wiele alternatywnych nazw onomatopeicznych , takich jak Dundulis, Dindutis, Dūdų senis, Tarškulis, Tarškutis, Blizgulis itp.

Najwcześniejsze zaświadczenie Perkūnas wydaje się znajdować w rosyjskim tłumaczeniu Kroniki Jana Malalasa (1261), w którym mówi o kulcie „Перкоунови рекше громоу, oraz w kronice rymowanych Livonii (około 1290 r.), W której wspomniany jest idol Perkūnė.

W Constitutiones Synodales (1530) Perkuna jest wymieniona w wykazie bogów przed bogiem piekła Pikuls i jest identyfikowany z rzymskiego Jowisza (Jupiter). W książce sudowskiej wspomniana jest Perkūnas (Parkuns) w związku z rytuałem z udziałem kozła. W kompozycjach chrześcijańskich Perkūnas jest złośliwym duchem, demonem, jak w Kronice Jana Malalasa lub w pismach XV wieku polskiego kronikarza Jana Długosza .


Ten post był edytowany przez GniewkoSynRybaka: 3/06/2020, 11:38
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #8

     
dammy
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.384
Nr użytkownika: 99.933

Adam Marks
Zawód: wiele zawodow
 
 
post 3/06/2020, 16:09 Quote Post

QUOTE(GniewkoSynRybaka @ 3/06/2020, 12:33)
Perkunas to bóg burzy pioruna i nieba a nie bóstwo florystyczne. Dziś w litewskim słowo perkunas oznacza po prostu grzmot w łotewskim to pērkons


Pisałem o rodowodzie/genezie, a nie o tym czym mógł się później stać. Związki symboliki władzy, naczelnego bóstwa uranicznego i dębu w religiach IE są oczywiste. Na pewno znasz dość znaną teorię o wywiedzeniu nazwy perkunas od perk czyli dębu. Niemniej tego nie wiadomo do końca więc użyłem słowa "możliwe". Nie twierdzę kategorycznie, że tak było.



 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #9

     
artie44
 

IX ranga
*********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 8.814
Nr użytkownika: 66.451

Stopień akademicki: magister
 
 
post 3/06/2020, 18:33 Quote Post

dammy
CODE
QUOTE(GniewkoSynRybaka @ 3/06/2020, 12:33)
Perkunas to bóg burzy pioruna i nieba a nie bóstwo florystyczne. Dziś w litewskim słowo perkunas oznacza po prostu grzmot w łotewskim to pērkons

Pisałem o rodowodzie/genezie, a nie o tym czym mógł się później stać. Związki symboliki władzy, naczelnego bóstwa uranicznego i dębu w religiach IE są oczywiste. Na pewno znasz dość znaną teorię o wywiedzeniu nazwy perkunas od perk czyli dębu. Niemniej tego nie wiadomo do końca więc użyłem słowa "możliwe". Nie twierdzę kategorycznie, że tak było.

1. Dąb, jeżeli tak w ogóle było, miał charakter następczy.
2. Perun, litewski Perkunas bardziej mi się kojarzy ze sferą sacrum - profanum. Perun, jako sfera profanum, czyli świat zewnętrzny, wojna, piorun (niszczące siły natury) a chtoniczny Wołos/Weles/Velonis ze sferą sacrum, czyli wewnętrzną ( dusze, świat zmarłych, zwierzyna hodowlana czy łowna).

Ten post był edytowany przez artie44: 3/06/2020, 18:33
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #10

     
GniewkoSynRybaka
 

IX ranga
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 7.060
Nr użytkownika: 100.904

 
 
post 4/06/2020, 15:49 Quote Post

QUOTE(dammy @ 3/06/2020, 16:09)
QUOTE(GniewkoSynRybaka @ 3/06/2020, 12:33)
Perkunas to bóg burzy pioruna i nieba a nie bóstwo florystyczne. Dziś w litewskim słowo perkunas oznacza po prostu grzmot w łotewskim to pērkons


Pisałem o rodowodzie/genezie, a nie o tym czym mógł się później stać. Związki symboliki władzy, naczelnego bóstwa uranicznego i dębu w religiach IE są oczywiste. Na pewno znasz dość znaną teorię o wywiedzeniu nazwy perkunas od perk czyli dębu. Niemniej tego nie wiadomo do końca więc użyłem słowa "możliwe". Nie twierdzę kategorycznie, że tak było.
*


tych etymologii jest szereg. Nie da się wykazać prawdziwości lub fałszywości którejkolwiek.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #11

 
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej