|
|
Górale podhalańscy: potomkowie Wolochow ?,
|
|
|
|
QUOTE(rycymer @ 17/08/2010, 15:34) QUOTE Chodzi mi o jakieś podstawy lokacji, jakieś nadania i inne fakty historyczne. O udokumentowanie osadnictwa. Takich dokumentów jest sporo. Musiałbym pokopać po rozmaitej literaturze, jaką posiadam w domu, aby podać Ci konkretne przykłady, ale w chwili obecnej jakoś nie mam do tego głowy - mam nadzieję, iż mi to wybaczysz. Jest jednak dość dużo literatury na ten temat. Choćby G. Jawora Zasięg i charakter osadnictwa wołoskiego na Rusi Czerwonej w XIV - XVI wieku. Tutaj masz opisane niejako początkowe etapy wędrówki Wołochów wzdłuż łuku Karpat. Poza tym szukaj bibliografii pod hasłami kolonizacja wołoska czy osadnictwo wołoskie. Miałes rację. Jest sporo dostepnej literatury dotyczącej osadnictwa wołoskiego. Zaciekawił mnie szczególnie aspekt tzw. "prawa wołoskiego", szczególnego rodzaju lokacji na terenie Karpat. Warto tu zwrócić uwagę, że na tle ludności chłopskiej z innych regionów Korony, osiedleńcy wołoscy mieli dość dużo swobody, z prawen do zmiany osady włacznie. Ciekawa jest też sprawa tzw. kniażiów wołoskich, którzy de facto byli zarządcami/sołtysami wsi lokowanych na prawie wołoskim. Ponoć do XVII wieku, kniażiów wołoskich wybierano z pośród kolonistów pochodzenia niemieckiego. Zdaje się, że z tychże pochodzą najbardziej znane rodziny góralskie. "W 1209 król węg. Andrzej II nadał Adolfowi i jego siostrze, żonie komesa Rutkera, obszar ziemi na Spiszu, obejmujący część Tatr Wys. od Staroleśnej Doliny z otaczającymi ją szczytami po Łomnicką Dolinę z otoczeniem. A. to jeden z pierwszych (poza królami) znanych właścicieli ziemi w Tatrach". "W najdawniejszych czasach, z których zachowały się pisemne dokumenty dotyczące tego regionu (XII-XIII w.), Tatry wraz z Podtatrzem były własnością królewską. Tatry Pol. wraz z Podhalem należały do króla pol., a Tatry Węg. wraz z Orawą, Liptowem i Spiszem do król. węg., z tym że granica państw. na terenie zarówno Tatr jak i Podtatrza długo nie była ani wytyczona, ani ściśle określona". ... http://z-ne.pl/t,haslo,5438.html
Ten post był edytowany przez byk2009: 18/08/2010, 12:00
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Zaciekawił mnie szczególnie aspekt tzw. "prawa wołoskiego", szczególnego rodzaju lokacji na terenie Karpat.
Pewne elementy "prawa wołoskiego" są bardzo archaiczne, być może sięgają czasów, kiedy Wołosi mieszkali jeszcze na Bałkanach.
QUOTE Ciekawa jest też sprawa tzw. kniażiów wołoskich, którzy de facto byli zarządcami/sołtysami wsi lokowanych na prawie wołoskim. Ponoć do XVII wieku, kniażiów wołoskich wybierano z pośród kolonistów pochodzenia niemieckiego. Zdaje się, że z tychże pochodzą najbardziej znane rodziny góralskie.
Niezupełnie tak. Kniaź owszem istniał, lecz tylko na części osadnictwa wołoskiego, tak po Krynicę - na zachodzie był to wajda (stąd np Wajdów Groń). Owszem wielu kniazi miało pochodzenie niemieckie, ale to na terenach osadnictwa niemieckiego, głównie w zachodnim Beskidzie Niskim, gdzie wsie pierwotnie lokowane na prawie magdeburskim, były lokowane ponownie, już z ludnością wołoską, choć wiele razy zdarzało się, że na prawo wołoskie przenoszono ludność polską i niemiecką, stąd jak pisał Olszański zachodni Łemkowie to zrutenizowani Polacy i Niemcy.
Spisz, dolna Orawa, Liptów to teren gęstego osadnictwa niemieckiego, spiscy Sasi utrzymali swoją odrębność do II wojny.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(carantuhill @ 18/08/2010, 12:19) Spisz, dolna Orawa, Liptów to teren gęstego osadnictwa niemieckiego, spiscy Sasi utrzymali swoją odrębność do II wojny. Czy to z tego powodu powstał pomysł na Goralenvolk?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(byk2009 @ 18/08/2010, 13:45) QUOTE(carantuhill @ 18/08/2010, 12:19) Spisz, dolna Orawa, Liptów to teren gęstego osadnictwa niemieckiego, spiscy Sasi utrzymali swoją odrębność do II wojny. Czy to z tego powodu powstał pomysł na Goralenvolk?
No nie, Spisza nie objął. Pomysł na Goralenvolk pojawił się, gdy jakiś niemiecki turysta wędrując po Tatrach natknął się w schronisku Murowaniec na "krzyż niespodziany" czyli swastykę. I wywnioskował, że górale pochodzili od Gotów, zepchniętych w góry przez słowiańskie osadnictwo. Ale to inna historia
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE I wywnioskował, że górale pochodzili od Gotów, zepchniętych w góry przez słowiańskie osadnictwo. A nie przypadkiem od Markomanów?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(rycymer @ 18/08/2010, 18:40) QUOTE I wywnioskował, że górale pochodzili od Gotów, zepchniętych w góry przez słowiańskie osadnictwo. A nie przypadkiem od Markomanów?
A może i Kto ich tam wie. W każdym razie nie towarzyszyły temu żadne badania naukowego, a prowodyr zawisł, powieszony przez moich krajan Wołosi wędrując przez Bałkany i Karpaty, zgarniali ze sobą wszystko, co przyjęło ich styl życia. To, co dotarło do Bramy Morawskiej było konglomeratem etnicznym, którego łączyło przystosowanie do życia w górach, pasterstwo transhumacyjne, no i obrzędowość.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(byk2009 @ 17/08/2010, 14:22) Czy Wołosi nie byli prawosławni, jak choćby Rumuni? U nas w górach (Beskid Śląski) było regułą, że Wałasi (Wołosi) - to ewangelicy.
Ten post był edytowany przez jur: 18/08/2010, 19:58
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(jur @ 18/08/2010, 20:57) QUOTE(byk2009 @ 17/08/2010, 14:22) Czy Wołosi nie byli prawosławni, jak choćby Rumuni? U nas w górach (Beskid Śląski) było regułą, że Wałasi (Wołosi) - to ewangelicy.
Ale protestanccy stali się dopiero na Śląsku Cieszyńskim. Wcześniej, zanim zaczęli zasiedlać polskie Karpaty byli raczej prawosławni.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE U nas w górach (Beskid Śląski) było regułą, że Wałasi (Wołosi) - to ewangelicy. A Trójwieś?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(rycymer @ 18/08/2010, 22:19) QUOTE U nas w górach (Beskid Śląski) było regułą, że Wałasi (Wołosi) - to ewangelicy. A Trójwieś?
No raczej ona luterska nie była A swoją drogą, czy górale z Trójwsi dostali w końcu tę kasę za zabrane przez cieszyńską komorę cieszyńską serwituty? Co było bezpośrednią przyczyną upadku sałaśnictwa?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(carantuhill @ 18/08/2010, 15:33) QUOTE(byk2009 @ 18/08/2010, 13:45) QUOTE(carantuhill @ 18/08/2010, 12:19) Spisz, dolna Orawa, Liptów to teren gęstego osadnictwa niemieckiego, spiscy Sasi utrzymali swoją odrębność do II wojny. Czy to z tego powodu powstał pomysł na Goralenvolk? No nie, Spisza nie objął. Pomysł na Goralenvolk pojawił się, gdy jakiś niemiecki turysta wędrując po Tatrach natknął się w schronisku Murowaniec na "krzyż niespodziany" czyli swastykę. I wywnioskował, że górale pochodzili od Gotów, zepchniętych w góry przez słowiańskie osadnictwo. Ale to inna historia Bynajmniej, nie mam ochoty na rozwijanie tego niemiłego tematu. Zdrajca Krzeptowski dostał słuszną karę od swoich ziomków!
A teraz z troche innej beczki. Czy wśród Górali istnieje świadomość wołoskiego pochodzenia? (Nie mówię, o historykach, lub nawet historykach-amatorach). Albo spytam bardziej bezpośrednio - czy gdybym podszedł do przysłowiowego fiakra na Krupówkach i zapytał go, czy wie on, że jego prapradziadowie pochodzili z Wołoszyzny i do tego prawdopodobnie byli prawosławni, to dostał bym w zęby, czy nie?
Ten post był edytowany przez byk2009: 19/08/2010, 13:31
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Zdrajca Krzeptowski dostał słuszną karę od swoich ziomków!
No nie Powiesili go moi ziomkowie tzn oddział AK spod Babiej Góry.
QUOTE Czy wśród Górali istnieje świadomość wołoskiego pochodzenia?
Tzn czy uważają się za Wołochów? No tak byli nazywani przed wiekami, nazwa zachowała się choćby w określeniu Wałachów Śląskich. Ale sami górale określają się różnie, od nazwy krain historycznych (Sądecczyzna, Orawa, Podhale), czy od przyjętych zwyczajowo nazw (Kliszczacy, Zagórzanie, Babiogórcy itp)Inna sprawa jest z góralami ruskimi, którzy uważają się za potomków Białych Chorwatów.
QUOTE Albo spytam bardziej bezpośrednio - czy gdybym podszedł do przysłowiowego fiakra na Krupówkach i zapytał go, czy wie on, że jego prapradziadowie pochodzili z Wołoszyzny i do tego prawdopodobnie byli prawosławni, to dostał bym w zęby, czy nie?
Pewnie w zęby, bo okaże się, że dwadzieścia lat temu z Warszawy przyjechał Zakopane nie jest wyznacznikiem niczego - 150 lat temu była to niewielka wioska liczące niecałe 800 mieszkańców - rozwój turystyki spowodował napływ nowych mieszkańców z całej Polski.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE No raczej ona luterska nie była Na pewno przestała być taką, gdy w Istebnej zjawił się w 1720 roku jezuita ks. Leopold Tempes; wcześniej (1716 rok) działał we Wolatym Wiydniu.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Wołosi wędrując przez Bałkany i Karpaty, zgarniali ze sobą wszystko
nawet nie tyle wędrowali co byli wzywani przez miejscowych landlordów chcących zagospodarować niezamieszkałe tereny podgórza. Cały XV wiek trwa ten proces zaciągu osadniczego sięgającego po Oltenię Multany i Mołdawię.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(carantuhill @ 18/08/2010, 21:09) Ale protestanccy stali się dopiero na Śląsku Cieszyńskim. Tak przypuszczam.
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|