Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
16 Strony  1 2 3 > »  
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Nazwy geograficzne w polskich Beskidach, Pochodzenie
     
carantuhill
 

Bieskidnik
*********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 8.499
Nr użytkownika: 12.703

WOJCIECH
Zawód: Galileusz
 
 
post 15/09/2009, 10:50 Quote Post

Interesuje mnie pochodzenie nazw szczytów, pasm górskich, rzek i miejscowości w polskiej części Beskidów. Nazwy te mówią o bogatej, różnorodnej, ale też burzliwej historii Beskidów. Mogą też powiedzieć o dawnych mieszkańcach Beskidów, sprzed kolonizacji słowiańskiej i wołoskiej. Informacje o Beskidach z średniowiecza są dość skąpe, dopiero Długosz pisze o nich coś więcej. Jedynym śladem po średniowiecznej kolonizacji mogą być nazwy topograficzne, szczególnie nazwy szczytów. Nad nimi chciałbym przede wszystkim się zatrzymać. Chciałbym to nazewnictwo trochę uporządkować, więc liczę na pomoc wink.gif . Nazwy można podzielić na:
- mające pochodzenie wołoskie np Magura (opcjonalnie Magurka), Kiczora, Groń, Piotruś, Burdelowa Góra itd
- od nazw występującej tam roślinności np Jaworzyna, Goryczkowiec, Makówkowa Góra, Bukowina, Jaworze, Jałowiec itp
- od nazw właścicieli np Pająków Groń, Żydowska Góra, Plebańska Góra itp
- nazwy "słowiańskie" np Lubogoszcz, Lubomir, Radziejowa, Chełm itp
- od "cech" danego szczytu np Łysina, Wysoka.
Wiele nazw jest niejasnych, ale o tym postaram się jeszcze napisać niedługo.

 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
Anakin
 

Premier RP wg Historyków.org
********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 4.355
Nr użytkownika: 1.334

 
 
post 15/09/2009, 13:02 Quote Post

QUOTE(carantuhill @ 15/09/2009, 10:50)
- mające pochodzenie wołoskie np Magura (opcjonalnie Magurka), Kiczora, Groń, Piotruś, Burdelowa Góra itd
*



to burdele są pochodzenia wołoskiego??? To by się zgadzała bo koresponduje z inną romańską formą (przytaczam cały korpus): burdello bum bum !

ale, że Piotruś? sad.gif
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #2

     
secesjonista
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.565
Nr użytkownika: 42.378

Marek
Stopień akademicki: Plebejusz
Zawód: advocatus diaboli
 
 
post 15/09/2009, 13:47 Quote Post

QUOTE(Anakin @ 15/09/2009, 14:02)
QUOTE(carantuhill @ 15/09/2009, 10:50)
- mające pochodzenie wołoskie np Magura (opcjonalnie Magurka), Kiczora, Groń, Piotruś, Burdelowa Góra itd
*



to burdele są pochodzenia wołoskiego??? To by się zgadzała bo koresponduje z inną romańską formą (przytaczam cały korpus): burdello bum bum !

ale, że Piotruś? sad.gif
*


... właśnie mnie też zastanowiło pochodzenie owego Piotrusia ...
Carantuhill można prosić o wyjaśnienie?
 
User is offline  PMMini Profile Post #3

     
carantuhill
 

Bieskidnik
*********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 8.499
Nr użytkownika: 12.703

WOJCIECH
Zawód: Galileusz
 
 
post 15/09/2009, 14:45 Quote Post

QUOTE(secesjonista @ 15/09/2009, 13:47)
... właśnie mnie też zastanowiło pochodzenie owego Piotrusia ...
Carantuhill można prosić o wyjaśnienie?



Bo nazwę trochę spolszczyli wredni Austriacy, bo oryginalnie powinno być Petrus, Pietros. Pod takimi nazwami szczyty występują np w Gorganach i Karpatach Marymorskich. A znaczenie chyba znasz: Tu Es Petrus wink.gif Podobnie Rotunda i Matragona wink.gif


QUOTE
to burdele są pochodzenia wołoskiego??? To by się zgadzała bo koresponduje z inną romańską formą (przytaczam cały korpus): burdello bum bum !


A jakże smile.gif Burden to zagroda dla owiec. Stąd w gwarach górali z zachodniej części Karpat słowo Burdel określające zazwyczaj stary, zniszczony budynek. Jalu Kurek wymyślił inną etymologię (podobnie jak dla nazwy Pardałówka), ale to stary komunista i nazwa miała uzasadnić jego poglądy.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #4

     
rycymer
 

Ellentengernagyként
*********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 5.900
Nr użytkownika: 30.754

 
 
post 15/09/2009, 16:30 Quote Post

QUOTE
Pod takimi nazwami szczyty występują np w Gorganach i Karpatach Marymorskich.

Gwoli ścisłości: w Gorganach Pietros (1708 m.n.p.m.), na południowy wschód od Popadii (1740 m.n.p.m); Pietros w Czarnohorze (2020 m.n.p.m.), na północny zachód od Howerli (2058 m n.p.m.), Pietros w Karpatach Marmaroskich (1748 m n.p.m.), na północny wschód od Popa Iwana Marmaroskiego (1940 m.n.p.m.). Pietrosule mamy również trzy: Pietrosul (bądź też, i to nawet cześciej, Pietros) Budyjowski (1854 m.n.p.m.), w bocznej grani Karpat Marmaroskich, która odchodzi od głównej - na odcinku między Stogiem (1653 m.n.p.m.) a Hnitessą (1769 m.n.p.m.) zwanej w polskiej literaturze Górami Czywczyńskimi (dawna granica polsko - rumuńska) - w okolicach koty 1623 m.n.p.m., na południe od Budyjowskiej Wielkiej (1678 m.n.p.m.); Pietrosul Rodniański (2303 m.n.p.m), najwyższy szczyt Alp Rodniańskich, wznoszący się ponad 1600 metrów nad Borszą i doliną Wyszowa; Pietrosul (1855 m.n.p.m.) w Czarnohorze, na północ od wspominanego wcześniej Pietrosa (2020 m.n.p.m.).
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #5

     
carantuhill
 

Bieskidnik
*********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 8.499
Nr użytkownika: 12.703

WOJCIECH
Zawód: Galileusz
 
 
post 15/09/2009, 21:39 Quote Post

QUOTE(rycymer @ 15/09/2009, 16:30)
QUOTE
Pod takimi nazwami szczyty występują np w Gorganach i Karpatach Marymorskich.

Gwoli ścisłości: w Gorganach Pietros (1708 m n.p.m.), na południowy wschód od Popadii (1740 m n.p.m); Pietros w Czarnohorze (2020 m n.p.m.), na północny zachód od Howerli (2058 m n.p.m.), Pietros w Karpatach Marmaroskich (1748 m n.p.m.), na północny wschód od Popa Iwana Marmaroskiego (1940 m.n.p.m.). Pietrosule mamy również trzy: Pietrosul (bądź też, i to nawet cześciej, Pietros) Budyjowski (1854 m n.p.m.), w bocznej grani Karpat Marmaroskich, która odchodzi od głównej - na odcinku między Stogiem (1653 m.n.p.m.) a Hnitessą (1769 m.n.p.m.) zwanej w polskiej literaturze Górami Czywczyńskimi (dawna granica polsko - rumuńska) - w okolicach koty 1623 m.n.p.m., na południe od Budyjowskiej Wielkiej (1678 m.n.p.m.); Pietrosul Rodniański (2303 m.n.p.m), najwyższy szczyt Alp Rodniańskich, wznoszący się ponad 1600 metrów nad Borszą i doliną Wyszowa; Pietrosul (1855 m.n.p.m.) w Czarnohorze, na północ od wspominanego wcześniej Pietrosa (2020 m n.p.m.).
*




No właśnie smile.gif Zagadkowa jest też sama nazwa Beskidy. Jest ona najprawdopodobniej starsza niż migracja wołoska. Są trzy teorie co do pochodzenia nazwy
- iliryjsko -albańsko-wołoska - nazwa pochodzi ma te same korzenie co albańska nazwa Bješkět, występująca w jednym z albańskich dialektów i oznaczająca pierwotnie halę, a potem las na górze
- germańska - od pierwotnych form *b(i)eskyd (z czego Bieskid- // Beskid-) i *b(i)esked (z czego Bieszczad) skąd pochodzi np skandynawskie besked czyli coś w stylu polskiego działu - nazwa wg Rozwadowskiego pochodząca z V wieku
- słowiańska - najmniej prawdopodobna od wąwozu czy czegoś tam wink.gif

 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #6

     
rycymer
 

Ellentengernagyként
*********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 5.900
Nr użytkownika: 30.754

 
 
post 15/09/2009, 22:24 Quote Post

Wracając jeszcze na chwilę do kwestii Pietrosa bądź Pietrosula - gdy pisałeś o Piotrusiu, miałeś na myśli ten w Beskidzie Dukielskim?
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #7

     
carantuhill
 

Bieskidnik
*********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 8.499
Nr użytkownika: 12.703

WOJCIECH
Zawód: Galileusz
 
 
post 15/09/2009, 22:33 Quote Post

QUOTE(rycymer @ 15/09/2009, 22:24)
Wracając jeszcze na chwilę do kwestii Pietrosa bądź Pietrosula - gdy pisałeś o Piotrusiu, miałeś na myśli ten w Beskidzie Dukielskim?
*




Tak ten obok Cergowej, innego chyba nie ma?
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #8

     
rycymer
 

Ellentengernagyként
*********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 5.900
Nr użytkownika: 30.754

 
 
post 15/09/2009, 22:38 Quote Post

QUOTE
Tak ten obok Cergowej, innego chyba nie ma?

Tak myślałem, ale wolałem się upewnić - zastanawiałem się, czy aby pod tą nazwą nie funkcjonuje jakaś wybitnie mało znana hala czy polana w Zawoji bądź Marcówce. biggrin.gif Wracając do tematu: w okolicach rzeczonego Piotrusia (czy raczej na jego zboczach) są jakieś formacje skalne etc., prawda?
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #9

     
godfrydl
 

Diabolus in musica
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.136
Nr użytkownika: 9.524

Stopień akademicki: BANITA
Zawód: BANITA
 
 
post 16/09/2009, 10:16 Quote Post

QUOTE
to burdele są pochodzenia wołoskiego??? To by się zgadzała bo koresponduje z inną romańską formą (przytaczam cały korpus): burdello bum bum !

Nie zapomnijmy o galijskim rzeźbiarzu, Bourdelle'u.
 
User is offline  PMMini Profile Post #10

     
Lwowiak
 

Granice nie są wieczne!
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.269
Nr użytkownika: 40.190

 
 
post 16/09/2009, 14:34 Quote Post

Oprócz burdeli są tam jeszcze inne kwiatki. I tak np Jaworzynę w Beskidzie Małym próbuje się przezwać mianem Janpaweł . I co tu
mówić o historii czy tradycji , jeśli najgłośniejsi są tacy , którzy gardzą historią i nie mają szacunku dla tradycji.
Czy jest w tej sytuacji sens pytać o pochodzenie tych nazw w perspektywie historycznej ? Który szczyt będzie następny i jakiego też nowego patrona otrzyma ?
Swoją drogą może szczytów Stalina było trochę więcej .
 
User is offline  PMMini Profile Post #11

     
rycymer
 

Ellentengernagyként
*********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 5.900
Nr użytkownika: 30.754

 
 
post 16/09/2009, 15:39 Quote Post

QUOTE
I tak np Jaworzynę w Beskidzie Małym próbuje się przezwać mianem Janpaweł .

Nie Janpaweł, tylko Groń Jana Pawła II - to tak gwoli uzupełnienia.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #12

     
carantuhill
 

Bieskidnik
*********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 8.499
Nr użytkownika: 12.703

WOJCIECH
Zawód: Galileusz
 
 
post 16/09/2009, 18:38 Quote Post

QUOTE(Lwowiak @ 16/09/2009, 14:34)
Oprócz burdeli są tam jeszcze inne kwiatki. I tak np Jaworzynę w Beskidzie Małym próbuje się przezwać mianem  Janpaweł .



Jaworzyna zmieniła nazwę na Groń Jana Pawła na początku lat 80-tych - nie popieram tego, choć precedens z sąsiednim szczytem tzn Leskowcem (a kiedyś Beskidkiem) już jest. A Burdele to stara nazwa i nie ma w niej nic zdrożnego, poza insynuacjami Jalu Kurka

QUOTE
Czy jest w tej sytuacji sens pytać o pochodzenie tych nazw w perspektywie historycznej ? Który szczyt będzie następny i jakiego też nowego patrona otrzyma ?


Akurat większość szczytów w Beskidach ma nazwy o dość starym pochodzeniu (Jaworzyna to raczej wyjątek)z drobnymi retuszami podczas prac kartograficznych w XIX wieku, kiedy np Pietrus stał się Piotrusiem. Nazwy zmieniają zazwyczaj duże szczyty, dlatego właśnie Tatry były taką kolebką słowotwórczą.

QUOTE
Naukowcy zajmujacy sie jezykoznawstwem sa przekonani o slowianskim (praslowianskim) pochodzeniu nazw geograficznych na tym terenie


Jacy? Chyba nie Leszek aka jarr smile.gif

 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #13

     
komar47
 

IV ranga
****
Grupa: Użytkownik
Postów: 440
Nr użytkownika: 55.806

Jan Muszynski
Stopień akademicki: mgr
Zawód: emeryt
 
 
post 16/09/2009, 21:32 Quote Post

Rycymer, Wczoraj, 23:38
>>Wracając do tematu: w okolicach rzeczonego Piotrusia (czy raczej na jego zboczach) są jakieś formacje skalne etc., prawda? <<

Oczywiście. A dokładnie: grzbiet, którego najwyższym wzniesieniem jest szczyt Piotrusia, wprawdzie zalesiony, od strony północno – wschodniej na dłuższym odcinku jest podcięty urwiskiem, odsłaniając skalną ściankę. Byłam tam co prawda dość dawno temu (w lipcu 1967 roku), ale góry się tak szybko nie zmieniają. To, co się zmieniło, to wieża triangulacyjna, z której można było wtedy podziwiać panoramę wschodniej części Beskidu Niskiego, a która na pewno już się rozpadła.
 
User is offline  PMMini Profile Post #14

     
rycymer
 

Ellentengernagyként
*********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 5.900
Nr użytkownika: 30.754

 
 
post 16/09/2009, 21:39 Quote Post

QUOTE
Oczywiście. A dokładnie: grzbiet, którego najwyższym wzniesieniem jest szczyt Piotrusia, wprawdzie zalesiony, od strony północno – wschodniej na dłuższym odcinku jest podcięty urwiskiem, odsłaniając skalną ściankę.

No właśnie, stąd moje, retoryczne w gruncie rzeczy, pytanie. Wystarczy sięgnąć do Mieczysława Orłowicza Przewodnika po Alpach Rodniańskich, by przekonać się, iż ten, tak słowiańsko dziś przecież brzmiący Piotruś, ma zupełnie inną etymologię; jak pisze w swym krajoznawczym dziele ten nestor polskiej turystyki, Verfu Pietrosu - Skalisty Wierch.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #15

16 Strony  1 2 3 > »  
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej