Drukowana wersja tematu

Kliknij tu, aby zobaczyć temat w orginalnym formacie

historycy.org _ Kwestia kozacka _ Etymologia słowa Kozak

Napisany przez: marian_oi 1/02/2006, 10:50

WITAM, studjuje filologie ukkrainska i jako jeden z przedmiotow mam historie ukrainy. uczac sie na zaliczenie zaciekawilo mnie to ze nie mozna postawic znaku = pomiedzy okresleniami KOZAK i UKRAINIEC. jednak skad wziela sie nazwa kozakow, ktorymi byli tak zbiegli chlopi, awanturnicy z KORONY jak i nawet szlachta zachodnioeuropejska. prosze o pomoc w wyjasnieniu etymologii slowa KOZAK, z gory dziekuje.

Napisany przez: corvinus 1/02/2006, 10:54

http://www.historycy.org/index.php?showtopic=1468&st=0

Napisany przez: Anakin 1/02/2006, 11:34

QUOTE(marian_oi @ 1/02/2006, 11:50)
WITAM, studjuje filologie ukkrainska i jako jeden z przedmiotow mam historie ukrainy. uczac sie na zaliczenie zaciekawilo mnie to ze nie mozna postawic znaku = pomiedzy okresleniami KOZAK i UKRAINIEC. jednak skad wziela sie nazwa kozakow, ktorymi byli tak zbiegli chlopi, awanturnicy z KORONY jak i nawet szlachta zachodnioeuropejska. prosze o pomoc w wyjasnieniu etymologii slowa KOZAK, z gory dziekuje.
*



ojej... skąd wziąłeś powołanie do ukrainistyki, jeśli dopiero po roku studiów orientujesz się, że Ukraina i Kozacy to niekoniecznie to samo?

Napisany przez: maniutek13 1/02/2006, 17:29

Kozak to był zbieg, często ratując przez to życie, który udawał sie na tereny Ukrainy, Dzikich Pól.

Napisany przez: Gangsta 1/02/2006, 17:33

Kozak to z tureckiego "wolny człowiek".

Napisany przez: igusiek 3/02/2006, 17:27

Kiedyś występowały i takie tłumaczenia:

QUOTE
W epoce staropolskiej snuto na ten temat wiele różnych hipotez. Maciej Stryjkowski, XVI-wieczny kronikarz twierdził, iż nazwa społeczności kozackiej wzięła swój początek od watażki imieniem Kozak. Kronikarze XVII-wieczni: Wespazjan Kochowski i Paweł Piasecki uważali że, nazwa ta urobiona została od kozy, ponieważ Kozacy byli tak zwinni jak to poczciwe zwierzę domowe. XVII-wieczny, ruski dziejopis Paweł Symonowskyj twierdził, iż słowo kozacy pochodzi od nazwy krainy Hircania, która według starożytnych historyków znajdowała się na kaukazie. Łacińskie słowo "hircus" tłumaczy się na język polski jako "kozioł". Od kozła do kozaków jest już bardzo blisko.
smile.gif

Napisany przez: Belfer historyk 3/02/2006, 23:12

Słowo kozak oznacza człowieka wolnego, awanturnika, osobę nie mającą domu, nie mogącą znaleźć sobie miejsca, takiego "niebieskiego ptaka", na którego patrzy się niezbyt chętnie. A samo słowo jest pochodzenia tureckiego jak ktoś już wyżej napisał.

Napisany przez: jabol 4/02/2006, 15:09

QUOTE(Belfer historyk @ 4/02/2006, 1:12)
Słowo kozak oznacza człowieka wolnego, awanturnika, osobę nie mającą domu, nie mogącą znaleźć sobie miejsca, takiego "niebieskiego ptaka", na którego patrzy się niezbyt chętnie. A samo słowo jest pochodzenia tureckiego jak ktoś już wyżej napisał.
*



Może oznaczać też "junaka stepowego" albo i rozbójnika.

Napisany przez: Michał Kraków 4/02/2006, 15:45

Jeśli dobrze wiem słowo Kozak jest pochodzenia Tureckiego i oznacza osobe wolną.Ludie ci ratując się przed śmiercią lub ukrywając się przed wymiarem sprawiedliwości osiadali na niezamieszkałych stepach Ukrainy
gdzie niektórzy wiedli spokojne życie.Sądze iż taka nazwa została im nadana z powodu ich sposobu życia mianowicie kozacy byli wolni i kiedy ta wolniść została ograniczona staneli zbrojnie.Może to iż kozak dziś to oznacza osobe pewną siebie która nieboji się niczego i nikogo może to ma jakiś związek

Napisany przez: Zbrojny 2/07/2009, 18:59

Ja spotkalem sie tez takim czyms, ze Kozacy, wzieli swoja nazwe stad, ze trudnili sie w hodowli Koz (koza), zarowno przy chalupie, jak i na wojaczke. Gdyz jak wiadomo, koza pozre wszystko co znajdzie po drodze, a daje cenne mleko, mieso... W Europie Kozy nie byly zbyt popukarnym zwierzeciem hodowlanym, gdyz byl to "lekki wstyd" hodowac takie zwierzeta (kozy). A Kozacy doceniali te zwierzeta, ktore jedza to co znajda, sa dosc wytrzymale na niskie temperatury i "daja duzo z siebie" tongue.gif . Byc moze nie jest to akurat powod, dla ktorego wziela sie nazwa "Kozacy", ale chyba cos w tym musi byc...

Napisany przez: lancelot 2/07/2009, 19:06

QUOTE
studjuje filologie ukkrainska
ja też kiedyś studiowałem
Czy mnie sawa, za peię wydaje, czy miałem prawo spotkac się z etymologią hadzka-hazka (wyprawa, za pewne łupieżcza), idąc dalej tym tokiem rozumowania KOZAK?

Napisany przez: Cichor 16/07/2009, 10:33

Serczyk "Na Dalekiej Ukrainie"

Tam jest sporo na ten temat smile.gif

Napisany przez: lisereys 31/01/2010, 19:08

też zaciekawiła mnie kiedyś ta nazwa i jej etymologia, ale z tego co pamiętam słowo "kozak" pochodzi z jęz. tatarskiego i oznacza pasterz, coś w tym stylu

Napisany przez: karol_8 31/01/2010, 20:00

QUOTE(marian_oi @ 1/02/2006, 10:50)
WITAM, studjuje filologie ukkrainska i jako jeden z przedmiotow mam historie ukrainy. uczac sie na zaliczenie zaciekawilo mnie to ze nie mozna postawic znaku = pomiedzy okresleniami KOZAK i UKRAINIEC. jednak skad wziela sie nazwa kozakow, ktorymi byli tak zbiegli chlopi, awanturnicy z KORONY jak i nawet szlachta zachodnioeuropejska. prosze o pomoc w wyjasnieniu etymologii slowa KOZAK, z gory dziekuje.
*


jak pisali przedmówcy wyraz "kozak" pochodzi z tureckiego (wg. niektórych opracowań z tatarskiego) i oznacza awanturnika. Ciekawe jest to jak zmieniało się znaczenie tego wyrazu w języku tureckim. Czytając listy bejlerbejów sylistrii tłumaczone przez Prandotę Dzierżka, który dość kiepsko znał turecki (a zatem tłumaczył wszystko jak leciało, słowo po słowie) zastanawiające jest, że obok wyrazu "kozak" który przecież pierwotnie miał wydźwięk pejoratywny, pojawiają się inne, niezbyt pochlebne epitety. Już w I połowie XVII wieku, wyraz, którego używano kilkadziesiąt lat, zmienił znaczenie.
Natomiast ziemie ukrainne to po staropolsku pogranicze. Wyraz Ukraina w dzisiejszym tego słowa znaczeniu zaczął być używany dopiero w XIX wieku, za sprawą Michaiła Hruszewskiego.

Napisany przez: romanróżyński 6/05/2010, 14:36

A najzabawniejsza jest wersja że nazwa ta pochodzi od bezwstydu jakiego się z kozami dopuszczli.

Napisany przez: Dagome 6/05/2010, 17:15

Wszystkie tłumaczenia są fantastycznie równopprawne, to ja dorzucę też swoje spostrzeżenie zastrzegając jedocześnie brak ambicji do wytrwałej walki o unanie je za prawidłowe. Otóż występowanie kozaków da się zauważyć w okolicach bądź bezposrednim pobliżu dawnego państwa Chazarów. Po jego upadku luźne grupy bezpaństwowców o chazarskim pochodzeniu radziła sobie jak mogła nie tworząc nowego państwa chazarskiego, ale pamiętając o swoim rodowodzie nazywali siebie Chazary, Kozary (ch wymieniło się na k) stąd już z czasem blisko do kozaków. Z czasem o pochodzeniu nazwy zapomniano a warunki bytowania i styl życia związały nazwę z ludźmi taki model życia preferującymi. Naprawdę nie zdziwiłbym się gdyby tak naprawdę było.
Podobno, nie pamietam już w tej chwili w jakim opracowaniu o tym czytałem, pochodzenie takich nazw w Polsce jak Kowary też jest chazarskie, część tej ludności po upadku państwa miała dotrzeć i do nas. Kowary - Kozary jakieś podobieństwo wydaje się że jest.

Napisany przez: pawelboch 7/05/2011, 12:00

A co z Kazak-stanem czyli "państwem Kazaków"?
Dlaczego nikt na to nie zwrócił uwagi?
A może zwrócił ale pomysł do bani?
pzdr.,PB

Napisany przez: Pavel_Markowicz 27/11/2011, 22:25

pawelboch - ja bym powiedział, że pomysł do bani (chociażby spojrzeć na mapę można ;>).
Sam się kiedyś głupio machnąłem przy jakimś tłumaczeniu z angielskiego, ale zmęczony byłem i w ogóle, i przetłumaczyłem z angielskiego "Kazakh" na "Kozak" zamiast na "gość z Kazachstanu" czyli "Kazach". To natomiast spowodowało, że zacząłem się zastanawiać nad różnymi wariantami pochodzenia tego słowa. Niestety moja wiedza na temat pochodzenia nazwy ludu żyjącego na terenach Kazachstanu, a właściwie jej brak spowodował, że nie mogłem kontynuować moich rozmyślań smile.gif
Osobiście jestem zwolennikiem teorii, że słowo pochodzi z Tureckiego, a słowo określające Kazacha (mieszkańca Kazachstanu) także się z tegoż języka wywodzi, więc kto tam wie... Jeżeli ktoś zna etymologię słowa Kazach to bardzo by było miło gdyby się tą wiedzą podzielił smile.gif Przeszukam jeszcze subforum dotyczące cywilizacji stepowych wink.gif


© Historycy.org - historia to nasza pasja (http://www.historycy.org)