Hej,
Nie bardzo widzę, skąd miałoby się wziąć w armii perskiej pod Issos więcej niż 10.000 Greków. Na samym początku kampanii Memnon dysponował 5000 Greków, którzy zdołali pokonać Parmeniona. Te właśnie siły wzięły udział w bitwie pod Granikiem i w całości zostały z walki wyeliminowane.
Następnie w Halikarnasie Memnon zebrał znowu ok. 5000 najemników. Siły te zostały częściowo zniszczone, a reszta ewakuowana.

Nie mamy informacji, aby wcześniej w Persji przebywały jakieś inne, znaczne ilości najemników greckich. Zaciąganie ich nie było łatwe, także z uwagi na stanowisko Związku Korynckiego. Owszem, można być pewnym, ze korzystając z panowania nad morzem, Persowie zaciągali najemników za wszelką cenę, ale 10.000 Greków pod Issos to chyba jest szczyt możliwości w danych realiach politycznych.
Pozdrawiam, Andrzej

Trundle podaje, że jego zdaniem (zapewne ogółem w czasie wojny, ale głowy nie dam) na służbie Dariusza III było 50 000 greckich najemników.

Hej,
to trzeba by wyjaśnić przyczyny tak radykalnego wzrostu liczby najemników pomiędzy Granikiem a Issos. O ile zaciąg 10-12000 najemników pod Issos da się racjonalnie wytłumaczyć, to 30 lub 50.0000  już nie bardzo. Kiedy bowiem mieliby być i skąd zaciągnięci w tak znacznej liczbie? Takich sił Grecy nie byli w stanie wystawić w bitwie pod Cheroneą.

A swoją drogą w bitwie pod Cheroneą zadecydowała o wyniku nie tyle strukturalna wyższość falangii macedońskiej, co jej lepsze wyszkolenie i słabe doświadczenie bojowe milicji ateńskiej.

Pozdrawiam, Andrzej

Przecież inwazja nie była zaskoczeniem. Stan wojny trwał od 336 r. p.n.e., a więc czasu na mobilizację było wbród. Nie wiemy ilu najemników służyło jako garnizony na terenie całego państwa perskiego.

Do czasu bitwy pod Granikiem zagrożenie macedońskiej nie wydawało się Persom zbyt duże. Niewielki korpus Memnona zdołał bez specjalnego wysiłku pokonać znaczną armię Parmeniona. Nie mamy jakichkolwiek danych, że istotnie w głębi Persji stacjonowały jakieś większe - garnizonowe oddziały greckie. Wydaje się, że Greków zaciągano tylko na potrzeby konkretnych kampanii i co do zasady nie wpuszczano ich za góry Zagros. Warto przy tym podkreślić, że utrzymywanie zaciężnych Greków było znacznym obciążeniem dla skarbu perskiego. 20.000 najemników kosztowałoby rocznie 1200 talentów, co było sumą niemałą.

W okresie poprzedzającym Issos z pewnością zaciągano Greków za wszelką cenę, ale zaciąg więcej niż 10.000 dodatkowych trudno sobie wyobrazić. Rynek najemniczy nie był aż tak głęboki, a najemników zaciągał także Aleksander. Wojna po stronie Persji oznaczała wyzwanie rzucone potędze macedońskiej i uchwałom Związku Korynckiego. No i zdaniem wielu była to walka po stronie przegranej. Trudno także wytłumaczyć by było milczenie źródeł zarówno jeżeli chodzi o zaciąd dziesiątek tysięcy najemników greckich, jak i ich śmierć pod Issos.

Przypomnę, już Herodot pisał o 14,56 tys. talentów dochodów rocznie (szacowano, że zwykłe roczne wydatki to c.a. 50% tej kwoty - niestety nie pomnę źródła tej informacji więc może coś pokreciłem). Do czasów Aleksa zgromadzili 180 tys. zapasów. Zatem 3042 talenty rocznie dla 50 tys. najemników to jak na budżet perski pozycja duża, ale nie powalająca. Była to suma którą ich imperium było w stanie udżwignąć.
Jeśli masz problemy z wyobraźnią A jakoś nie mam takich objekcji co do owego zaciągu. Zapominasz chyba, że to Persowie panowali wtedy bezwzględnie na morzu, co więcej prowadzili w Grecji ofensywę (mogli też prowadzić nabór rekrutów i drogą morską wysyłać ich do Dariusza). Co więcej do Issos Aleksander nie był wcale zdecydowanym faworytem starcia Macedoni z Persją.
Ponadto Grecy wcale nie byli przyjaźnie nastawieni do królestwa Aleksandra, a Związek Koryncki był organizacją spojoną siłą. I miał wielu wrogów wśród greckich państw.

O najemnikach po za górami Zagros informuje Herodot pisząc o ich garnizonie w Egipcie.

[
O najemnikach po za górami Zagros informuje Herodot pisząc o ich garnizonie w Egipcie.

Hej,
nadwyżka perska sięgała raczej mniej niż 5%, gdyż w przeciwnym razie uzbieraliby znacznie więcej srebra przez wieki.

Niemniej jednak z zasobnego skarbca niezbyt chętnie wysyłano srebro walczącym oddziałom. Podczas perskiej ofensywy morskiej z 333r. Persowie narzucali greckim poleis trybut, co zdaniem Nawotki było oznaką ich trudności finansowych w tym okresie.

Obsadzali tam także własne garnizony. Nie ma natomiast informacji źródłowych o jakimś zaciąganiu w tym okresie na wielką skalę najemników greckich - bo mówimy o dziesiątkach tysięcy. Zresztą, agresywna polityka Persji wobec poleis wybrzeża z pewnością nie nastrajała życzliwie do niej greckiej opinii publicznej.

Góry Zagros dzielą Irak i Iran.

Ale w źródłach jest 30 tys. pod Issos, a kwestionujesz tą wielkość? To trzymasz się, źródeł czy nie? Moje przypuszczenie przynajmniej nie jest sprzeczne ze źródłem, a mało tego wyjaśnia wielkość sił najemników pojawiajacą się w przekazach (żeby była jasność nie twierdzę, że ściągnięto w ten sposób całe 30 tys.).

Nie tylko moim zdaniem ten szacunek jest zawyżony. Zresztą, podstawową zasadą warsztatową jest nieufność wobec źródeł, szacujących siły wroga. Istniała tu zawsze tendencja do zawyżania sił przeciwnika, aby uzasadnić swoją przegraną, albo podnieść splendor zwycięstwa.

to trzeba by wyjaśnić przyczyny tak radykalnego wzrostu liczby najemników pomiędzy Granikiem a Issos.

Na samym początku kampanii Memnon dysponował 5000 Greków, którzy zdołali pokonać Parmeniona. Te właśnie siły wzięły udział w bitwie pod Granikiem i w całości zostały z walki wyeliminowane.

Nigdzie nie ma napisane, ze to były "te własnie siły". nawet ilość się nie zgadza.