Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
3 Strony < 1 2 3 > 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Wojna Trzydziestoletnia w Niemczech
     
Kadrinazi
 

Łowca ODB'ów
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 3.003
Nr użytkownika: 62.793

Stopień akademicki: magister
 
 
post 12/01/2020, 15:01 Quote Post

QUOTE(Kresowy @ 12/01/2020, 8:39)
- Wallenstein był najwybitniejszym dowódcą cesarskim i podobno rozmawiał z protestantami dlatego, że byli gotowi na ugodę po dewastacji ich terenów
- Gustaw Adolf zdobył Pragę w 1631 roku
- Oxenstierna, 1631–1636 namiestnik i dowódca sił szwedzkich nad Renem


- Wallenstein był dobrym organizatorem, ale nie był to jakiś specjalnie wybitny wódz
- Szwedzi nie zdobyli Pragi w 1631 roku, za to w tym roku splądrowali ją sprzymierzeni z nimi Sasi
- To mocne uogólnienie, że Axel Oxenstierna był dowódcą sił szwedzkich. W 1632 roku został mianowany przez króla legatem szwedzkim nad Renem, w ten sposób kontrolował stacjonujące tam oddziały. Po śmierci władcy, jako przywódca Rady Regencyjnej, de facto rządził królestwem, kierując jego polityką zewnętrzną i wewnętrzną. Nie wygłupiał się jednak w dowodzenie wojskiem, mianując za to bardzo dobrych oficerów na stanowiska wodzów armii polowej
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #16

     
Kresowy
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 894
Nr użytkownika: 44.491

BANITA
 
 
post 12/01/2020, 15:29 Quote Post

Pod Nördlingen w 1634 roku Hiszpanie (przyszli chyba z Włoch) pomogli odepchnąć Szwedów na północ. Jednak obecność Hiszpanów nie spodobała się Francuzom, a ci mieli wybitnego wodza Kondeusza. Hiszpanie szybko odeszli do Brukseli. Francuzi wsparli protestantów w Niderlandach przeciw Hiszpanom.

Wojna zakończyła się praktycznie wtargnięciem sił szwedzkich i francuskich do Bawarii i Czech, czyli na tereny, gdzie wszystko się zaczęło. Cesarz (już następny) po prostu został pokonany.

Nie mogę znaleźć naprawdę dobrej mapy ruchów wojsk.
Ta jest bardzo uproszczona, ale właściwie niezła:
https://i.pinimg.com/originals/77/e4/55/77e...fd9ec923793.png
Widać, że cesarz atakował i miał sukcesy tylko na początku, potem była już tylko długa kontrofensywa.

Szacunki ubytków ludności są różne. Francuska encyklopedia z 1990 roku pisze, że z 16 milionów mieszkańców Niemiec pozostało 6 milionów. Teraz uważa się, że mniej więcej 1/3 ludności zginęła.

Polska dostała jakieś dwa terytoria na Śląsku w wyniku pokoju westfalskiego, czyli jednak była uczestnikiem tej wojny? Wiem, że wysłano na front lisowczyków, szlachciców-warchołów, którzy najeżdżali miasta w Polsce, aby się ich pozbyć raz na zawsze. To chyba jednak błąd na jednej z map. Ale mapa nie byle jaka - z Britanniki: https://www.britannica.com/event/Thirty-Years-War .

W 1644 roku cesarz Ferdynand III wydał szkodliwy dla siebie edykt pozwalający władcom wszystkich niemieckich państw na prowadzenie własnej polityki zagranicznej (ius belli ac pacis). Miał nadzieję, że znajdą dodatkowych sojuszników dla niego w negocjacjach z Francją i Szwecją.

Dlaczego pokój praski okazał się niewiele wart, skoro w tym momencie Saksonia i Brandenburgia przeszły na stronę cesarską? Francuzi poczuli się zagrożeni, gdy prawie zdobyto Paryż, więc ruszyli na stolicę przeciwnika? Na mapie pokazującej francuską wizję tej wojny mowa jest o "francuskiej ripoście": https://www.larousse.fr/encyclopedie/images...nte_Ans/1011225
Chaotyczna mapka: https://www.larousse.fr/encyclopedie/images...nte_Ans/1011247
Piszą w Larousse'sie, że Richelieu był intrygantem, który doprowadził do interwencji Gustawa Adolfa. Po śmierci tego króla dowódcami szwedzkimi byli Bernard Weimarski i Gustav Horn. Po Nördlingen Szwedzi wycofali się na północ od Menu i byli bierni przez dwa lata. W 1645 roku Szwedzi zagrozili Wiedniowi. 40% ludności straciły Niemcy.
Ważni szwedzcy dowódcy w drugiej połowie wojny to Johan Banér, Lennart Torstenson, Carl Gustaf Wrangel.
Szwedzi zignorowali ten pokój praski. Czy zachowywali się jak okupant?

Ten post był edytowany przez Kresowy: 13/01/2020, 12:38
 
User is offline  PMMini Profile Post #17

     
Prawy Książę Sarmacji
 

VIII ranga
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 3.326
Nr użytkownika: 98.849

 
 
post 12/01/2020, 18:23 Quote Post

@Kresowy
CODE
"Przejście mniej więcej w tym okresie z obozu protestanckiego do katolickiego, sprzeczne z interesami Prus, Brandenburgii i rodu Hohenzollernów, przyczyniło się do jeszcze większego łupienia Marchii przez Szwedów podczas wojny trzydziestoletniej, jednak było niezbędne dla utrzymania polskiej protekcji w Prusach, a tym samym utrzymania władzy na tym terytorium przez Hohenzollernów."

Skąd ten cytat? Też z tej encyklopedii Collinsa?
CODE
zniszczenia największe były w Niemczech, Czechach, Niderlandach, na Śląsku, Pomorzu

To jest zdanie tak ogólne że aż strach. Rzuć sobie okiem np. na tą mapę: https://www.reddit.com/r/europe/comments/4h..._empire_during/

CODE
Zniszczenia w Elektoracie Brandeburgii były ogromne. 60 miast (w tym zamożny Magdeburg

Szczegół ale Magdeburg nie był brandenburski tylko był arcybiskupstwem i osobnym władztwem terytorialnym. Do elektoratu właczono go w 1680.

CODE
Polska dostała jakieś dwa terytoria na Śląsku w wyniku pokoju westfalskiego, czyli jednak była uczestnikiem tej wojny? Wiem, że wysłano na front lisowczyków, szlachciców-warchołów, którzy najeżdżali miasta w Polsce, aby się ich pozbyć raz na zawsze.

Polska nie dostała żadnych terytoriów na mocy pokoju westfalskiego.
W 1637 r. wymarła pomorska dynastia Gryfitów więc inkorporowano Bytów i Lębork, które były lennami polskimi.
W 1645 r. Władysław IV otrzymał w zastaw od cesarza księstwo opolsko-raciborskie ale tylko dla siebie i następców prawnych, na 50 lat. To terytorium nie wchodziło w skład Rzeczypospolitej.

Uznaje sie ze bylismy strona wojny.

Ten post był edytowany przez Prawy Książę Sarmacji: 12/01/2020, 18:27
 
User is offline  PMMini Profile Post #18

     
Kresowy
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 894
Nr użytkownika: 44.491

BANITA
 
 
post 13/01/2020, 20:18 Quote Post

W 1637 roku Banér wycofał się za Odrę na Pomorze Szwedzkie, tak niekorzystna była sytuacja dla Szwedów po pokoju praskim.
Szwedów wyparto, odżyli dopiero, kiedy wkroczyli Francuzi.

Ten post był edytowany przez Kresowy: 13/01/2020, 20:19
 
User is offline  PMMini Profile Post #19

     
Kresowy
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 894
Nr użytkownika: 44.491

BANITA
 
 
post 17/01/2020, 20:10 Quote Post

Matthias Gallas, okrutny wódz cesarski, w latach 1637–8 walczył z wojskami Banéra nieudolnie. Utracił północne Niemcy, a przegrywając bitwę pod Chemnitz w 1639 roku, otworzył Szwedom drogę na południe.
W 1640 roku Piccolomini i Hatzfeldt wyparli Banéra z Czech.

Chrystian Brunszwicki (zginął w 1626 roku w wieku 26 lat) był głównym wodzem w rebelii protestanckiej w pierwszej fazie wojny.
Podczas tej wojny wyłoniło się z 20 wybitnych dowódców, ginęli, zastępowali ich inni. Taki Bernard Weimarski zmarł nagle w wieku 34 lat z przyczyn naturalnych. Ernst von Mansfeld też zmarł nagle w wieku 46 lat (gruźlica). "Mimo że był katolikiem, Mansfeld wstąpił podczas wojny trzydziestoletniej na służbę do książąt protestanckich."

Niektórzy uważają, że Wallenstein w 1634 roku "nawiązał tajne rokowania z protestantami, aby z ich poparciem zdetronizować Habsburgów i objąć władzę w Czechach".

Ten post był edytowany przez Kresowy: 17/01/2020, 21:44
 
User is offline  PMMini Profile Post #20

     
Kadrinazi
 

Łowca ODB'ów
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 3.003
Nr użytkownika: 62.793

Stopień akademicki: magister
 
 
post 18/01/2020, 10:29 Quote Post

A te różne 'nowinki', często zresztą trochę z czapy wzięte, to czemu mają służyć?
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #21

     
Kresowy
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 894
Nr użytkownika: 44.491

BANITA
 
 
post 18/01/2020, 12:39 Quote Post

Skomplikowany wielostronny konflikt, próbuję wyłapać kluczowe schematy i momenty.
Mam niemiecką encyklopedię jednotomową z lat 90. i wojna ta jest pamiętana w Niemczech. Dość długie hasło jej poświęcone, rysunek z epoki ze śmiercią Gustawa Adolfa i spora mapa walk. Są hasła o słynnych dowódcach, jak Wallenstein, Tilly, Mansfeld, nie ma de Turenne'a. W hasłach o miastach zaznaczone jest, jeśli zostały zniszczone wtedy. Bitwa pod Lutzen jest opisano dość szczegółowo, bitwy pod Nordlingen nie są zauważone. W haśle o Osnabruck cztery linijki o zawartym tam pokoju z 1648 roku.

Ten post był edytowany przez Kresowy: 18/01/2020, 14:43
 
User is offline  PMMini Profile Post #22

     
Prawy Książę Sarmacji
 

VIII ranga
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 3.326
Nr użytkownika: 98.849

 
 
post 18/01/2020, 14:21 Quote Post

To przy okazji polecam lekturę "Wojna 30-letnia. Tragedia Europy" Petera Wilsona smile.gif
 
User is offline  PMMini Profile Post #23

     
Arturek
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 84
Nr użytkownika: 102.549

 
 
post 18/01/2020, 21:15 Quote Post

QUOTE
Tymczasem Rzeczpospolita kwitła, tylko minimalnie angażując się w ten konflikt. Ciekawe, jakie to było uczucie, mieć pod bokiem takie piekło, a siedzieć w spokojnej Warszawie, Krakowie

Czytając coś takiego ktoś mało zorientowany w historii mógłby odnieść wrażenie ze tak było smile.gif
Dwie kwestie w tym temacie:
1. wojna to dla jednych tragedia a dla drugich czysty zysk. Szwecji ta wojna raczej opłaciła się. Idąc trzy wieki do przodu można zadać pytanie jak czuli się Szwedzi w spokojnym Sztokholmie podczas II wojny. Zapewniam Cię że znakomicie bo robili dobre interesy w tym czasie.
2. Rzeczpospolita zaprzątała sobie w tym czasie głowę sprawami na wschodzie - Rosja i Turcja. Wojnę z Moskwą 1632-1634 szczególnie w sferze dyplomacji można wg mnie uznać za element wojny trzydziestoletniej. Francji i Szwecji bardzo zależało żeby katolicka Rzeczpospolita trzymała się jak najdalej od wojny w Niemczech

Ten post był edytowany przez Arturek: 18/01/2020, 21:17
 
User is offline  PMMini Profile Post #24

     
Kresowy
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 894
Nr użytkownika: 44.491

BANITA
 
 
post 19/01/2020, 13:05 Quote Post

Gallas jest w niemieckiej encyklopedii, Banéra nie ma.
Wallenstein jest jakąś istotną postacią dla Niemców, hasło na 19 linijek.
Spore hasło ma Grimmelshausen, autor powieści "Simplicissimus", opartej na własnych doświadczeniach, która też jest opisem tej wojny.

Po niemiecku i francusku dostępna jest chronologia:
https://de.wikipedia.org/wiki/Zeittafel_zum...%A4hrigen_Krieg

Podobno w 1625 roku powstał "Niedersächs. Bund", o którym nigdzie nie piszą.

Ten post był edytowany przez Kresowy: 19/01/2020, 14:37
 
User is offline  PMMini Profile Post #25

     
Kresowy
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 894
Nr użytkownika: 44.491

BANITA
 
 
post 25/04/2020, 14:57 Quote Post

Dwie wojny szmalkaldzkie ok. 1550 roku były już konfliktem właśnie tego rodzaju między cesarzem a zbuntowanymi protestantami, których wsparła Francja.
 
User is offline  PMMini Profile Post #26

     
Kadrinazi
 

Łowca ODB'ów
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 3.003
Nr użytkownika: 62.793

Stopień akademicki: magister
 
 
post 25/04/2020, 15:41 Quote Post

Ale tego przecież nie da się porównać - ani w skali, ani w znaczeniu.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #27

     
Maciej Ł
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 252
Nr użytkownika: 78.812

Stopień akademicki: mgr
Zawód: radca prawny
 
 
post 3/10/2021, 20:14 Quote Post

Czytałem, że ludność Czech spadła z 4 milionów do 800.000. Czy ktoś może to potwierdzić i czy chodziło wówczas o ludność królestwa, czyli razem z Morawami i Śląskiem, czy samych Czechów?
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #28

     
Prawy Książę Sarmacji
 

VIII ranga
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 3.326
Nr użytkownika: 98.849

 
 
post 5/10/2021, 18:34 Quote Post

QUOTE(Maciej Ł @ 3/10/2021, 21:14)
Czytałem, że ludność Czech spadła z 4 milionów do 800.000. Czy ktoś może to potwierdzić i czy chodziło wówczas o ludność królestwa, czyli razem z Morawami i Śląskiem, czy samych Czechów?
*


P. Wilson, "Wojna trzydziestoletnia", s. 753-754.

Czechy rok 1600 - 1,4 mln, rok 1650 - 1 mln
Morawy rok 1600 - 0,65 mln, rok 1650 - 0,45 mln
Śląsk rok 1600 - 0,9 mln, rok 1650 - 0,7 mln
suma ww. w 1600 - 2,95 mln, rok 1650 - 2,15 mln, spadek o 27%
 
User is offline  PMMini Profile Post #29

     
kirisse
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.795
Nr użytkownika: 57.718

 
 
post 5/10/2021, 20:44 Quote Post

Trzeba by jeszcze doliczyć przyrost. W końcu 50 lat to dwa pokolenia i inaczej wyjdzie jeśli zaczniesz liczyć różnicę pomiędzy liczbą żywych a inaczej jeśli liczbę zabitych/zmarłych.
 
User is offline  PMMini Profile Post #30

3 Strony < 1 2 3 > 
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej