|
|
Skutki germanizacji i rusyfikacji dla Polaków
|
|
|
damjan69
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 5 |
|
Nr użytkownika: 43.311 |
|
|
|
Damian Janiec |
|
Zawód: uczen |
|
|
|
|
Jakie według Was były skutki germanizacji i rusyfikacji dla narodu polskiego ?
|
|
|
|
|
|
|
|
To, że zamiast ziemniaki mówię kartofle. A na poważ nie to o germanizacji i rusyfikacji można by napisać paro tomową książkę. Na pewno wiele słów przeniknęło do j.polskiego, no i nienawiść do Niemców i Rosjan ale to chyba razem z mlekiem matki.
|
|
|
|
|
|
|
damjan69
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 5 |
|
Nr użytkownika: 43.311 |
|
|
|
Damian Janiec |
|
Zawód: uczen |
|
|
|
|
Zdaje sobie sprawę, że jest to dość obszerny temat, ale chodzi mi tutaj o najważniejsze zagadnienia do tego tematu.
|
|
|
|
|
|
|
damjan69
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 5 |
|
Nr użytkownika: 43.311 |
|
|
|
Damian Janiec |
|
Zawód: uczen |
|
|
|
|
Czy naprawdę nikt nie ma nic do powiedzenia na ten temat ??
|
|
|
|
|
|
|
|
jenym z bardzo waznych skutków było zniesienie języka polskiego w szkołach czy urzedach jak i w zaborze pruskim jak i rosyjskim. Wydalenie i zsyłki polaków w zaborze pruskim były to tz rugi pruskie zaś w rosyjskij zsyłano na sybir.
|
|
|
|
|
|
|
|
A także władze zaborcze (Prusy) wydały ustawę skierowaną przeciwko zakładaniu przez Polaków nowych gospodarstw. Myślę, że na szczególną uwagę zasługuje postać Michała Drzymały, któremu władze pruskie nie pozwolili wybudować mieszkania...
|
|
|
|
|
|
|
|
...więc zamieszkał w wagonie.
|
|
|
|
|
|
|
damjan69
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 5 |
|
Nr użytkownika: 43.311 |
|
|
|
Damian Janiec |
|
Zawód: uczen |
|
|
|
|
Wszystko ładnie wszystko pięknie, ale mi chodziło o skutki germanizacji i rusyfikacji, a nie działania podjęte przez zaborców w celu wynarodowienia Polaków.
|
|
|
|
|
|
|
|
Często pada pytanie co było gorsze germanizacja czy rusyfikacja albo gdzie Polakom było lepiej w zaborze rosyjskim czy w zaborze pruskim. Odpowiedź moim zdaniem zależy od tego kogo o to zapytamy. Dla ludzi dla których tożsamość narodowa nie ma większego znaczenia z pewnością lepszy był zabór pruski. Co prawda polskość cały czas się tam cofała ale z drugiej strony dokonywał się olbrzymi skok cywilizacyjny. Natomiast w zaborze rosyjskim rusyfikacja szła niezwykle opornie ale z drugiej strony jakikolwiek postęp był bardzo powolny. Można powiedzieć, że Rosja próbowała Polaków wynarodowić wyłącznie za pomocą kija natomiast Niemcy używały zarówno kija jak i marchewki. Rosja była państwem bardzo opresyjnym ale z drugiej jednak strony było to państwo słabe, niewydolne, skorumpowane. Z jednej strony hamowało to rozwój ale z drugiej strony skutecznie pomagało walczyć z rusyfikacją. Można wręcz napisać, że w wielu miejscach doszło do poszerzenia polskiego stanu posiadania poprzez asymilację Litwinów, Rusinów czy nawet Niemców. Jeśli chodzi o Niemcy było to państwo nowoczesne, dynamicznie się rozwijające, z bardzo sprawną administracją. Jednocześnie było to państwo z dekady na dekadę coraz bardziej antypolskie. Nie ma co się oszukiwać germanizacja na ziemiach zamieszkałych przez Polaków a należących do Niemiec poczyniła w XIX wieku ogromne postępy. Przy czym kiedy mówi czy pisze się o germanizacji przeważnie ma się na myśli germanizacje językową. Zapomina się natomiast, że germanizacja doprowadziła również do tego, że wielu ludzi choć nadal mówiło na co dzień po polsku ale politycznie i kulturowo utożsamiało się już z niemieckością a z Polską i polskością nie chciało mieć już nic wspólnego. W Rosji czy Austro-Węgrzech praktycznie nie było ludzi mówiących po polsku a nie identyfikujących się z polskością natomiast w Niemczech było bardzo wielu takich ludzi (Mazurzy, duża część Warmiaków, część Ślązaków, nawet Pomorzan). Polacy zamieszkali w Kielcach, Warszawie, Lublinie, Wilnie, Grodnie, Łodzi, Suwałkach czy Kaliszu nie rusyfikowali się. Podobnie Polacy z Krakowa, Tarnowa, Nowego Sącza, Lwowa, Tarnopola Natomiast Polacy w Katowicach, Opolu, Poznaniu, Lesznie, Bydgoszczy, Olsztynie, Gdańsku, Toruniu w mniejszym lub większym stopniu germanizowali się a jeśli nawet mówili po polsku to w wielu wypadkach identyfikowali się z niemieckością a nie polskością. Czarny Smok wspomniał o wzrastającym odsetku ludności polskiej w Poznaniu. To oczywiście bardzo optymistyczne. Z drugiej jednak strony w roku 1907 w okręgu poznańskim obejmującym Poznań oraz powiaty Poznań-wschód i Poznań zachód 61,2% wyborców zagłosowało w wyborach do Reichstagu na listę polską. W roku 1912 było to już tylko 53,9% natomiast znaczny wzrost poparcia zanotowała SPD. Moim zdaniem świadczy to o tym, że dla części Polaków sprawy socjalne stały się już o wiele ważniejsze niż walka z dyskryminacją. Myślę, że Polacy byli już bardzo zmęczeni germanizacją. Można tylko przypuszczać, że gdyby nie I wojna światowa i klęska Niemiec to wskutek rozpowszechnienia radia, telewizji, ogólnie kultury masowej a także większej mobilności ludności Polacy w Niemczech zostaliby niemal całkowicie zgermanizowani. Pamiętajmy, że przed I wojną światową przeciętny człowiek nie opuszczał zbyt często swojej rodzinnej miejscowości a już wyjazd poza granice powiatu był wielkim wydarzeniem. Taki człowiek rzecz jasna nie słuchał także radia, nie oglądał telewizji, nie miał internetu. Obracał się w dość wąskim gronie rodziny i znajomych. Poza tym miał dość konserwatywny system wartości i nie lubił zmian. Te wszystkie czynniki w znacznym stopniu chroniły przed germanizacją. Po I wojnie światowej a w zasadzie to już nawet przed I wojna światową ten świat zaczął odchodzić w przeszłość. Doświadczenia III Rzeszy pokazują, że często nawet dzieci polskich działaczy w Niemczech same były gorącymi zwolennikami Hitlera. Nie czarujmy się, nazizm był ideologią niezwykle atrakcyjną i pociągną za sobą wiele osób nie tylko rodowitych Niemców. Myślę, że gdyby Pomorze czy Wielkopolska po I wojnie światowej pozostały w granicach Niemiec to polskość na tamtych terenach czekałaby zagłada. Rusyfikacja oczywiście pozostawiła po sobie wiele niekorzystnych rzeczy jak korupcję, brak poszanowania dla prawa, cwaniactwo, zapóźnienie cywilizacyjne. Pod tym względem z pewnością zabór pruski prezentował się dużo korzystniej. Problem w tym, że korupcję, brak poszanowania prawa, cwaniactwo można z czasem wyplenić. Zapóźnienie cywilizacyjne prędzej czy później też da się nadrobić. Natomiast z Niemca Polaka już nie zrobisz. Zresztą między zrusyfikowanym Polakiem a zgermanizowanym Polakiem różnica jest też taka, że ten pierwszy nie wypiera się swoich polskich korzeni, nie zmienia nazwiska a bardzo często jest wręcz dumny ze swego polskiego pochodzenia. Słuchałem kiedyś rzecznika Kremla Siergieja Jastrzębskiego, który z dumą mówił o swoich polskich korzeniach. Wyobrażacie sobie Rudiego Pawelkę, Agnes Trawny albo jakiegoś Helmuta Gonschorka mówiącego z dumą o polskich korzeniach? Żaden Niemiec nie przyzna się do polskich korzeni, nawet zmieni imię, nazwisko byle tylko nikt go nie łączył z Polską. Oczywiście są wyjątki jak np. Lukas Podolski, który chętnie przyznaje się do polskiego pochodzenia ale to jest wyjątek potwierdzający regułę. Natomiast zrusyfikowany Polak wcale nie jest jeszcze dla polskości stracony i w odpowiednich warunkach znowu może być Polakiem a jeśli nie on to na pewno jego dzieci. Dobry przykład to choćby Sergiusz Piasecki, który dopiero w wieku dorosłym nauczył się po polsku a mimo to został znanym pisarzem i publicystą a do tego wielkim polskim patriotą.
|
|
|
|
|
|
|
|
Co zaboru rosyjskiego należy przypomnieć, że chociaż jednak część Kresów Wschodnich (zwłaszcza wschodnia) zostało zrusyfikowanych, to w innych miejscach odbyła się polonizacja (Grodno, Wilno, Nowogródek). Podobnie w zaborze austriackim, polonizowano Galicję Wschodnią.
|
|
|
|
|
|
|
|
CODE Jeśli chodzi o Niemcy było to państwo nowoczesne, dynamicznie się rozwijające, z bardzo sprawną administracją. Jednocześnie było to państwo z dekady na dekadę coraz bardziej antypolskie. W Brandenburgii-Prusach ta tendencja antypolska nie rozwijała się liniowo, tylko występowała jakby cyklicznie. Np. Fryderyk II zdaje się nie przywiązywał wielkiej wagi do kwestii narodowościowych ani językowych - zresztą mówił po niemiecku z francuskim akcentem; był typowym człowiekiem oświecenia, nie nacjonalistą. Fryderyk Wilhelm II z początku udawał przyjaciela RON (m.in. wysłał list gratulacyjny z okazji uchwalenia Konstytucji 3 maja), ale potem zrzucił tą maskę. Fryderyk Wilhelm III miał postawę niejednoznaczną wobec Polaków: na początku nie chciał im dać autonomii, nigdy też nie poczynił kroków w kierunku utworzenia polskiego rządu ani parlamentu, ale 15 maja 1815 wydał patent gwarantujący Polakom z Wielkiego Księstwa Poznańskiego utrzymanie ich narodowości, religii i języka i zapowiadający powołanie spośród Polaków namiestnika Wielkiego Księstwa - tylko że funkcja ta była praktycznie wyłącznie reprezentacyjna. 9 lutego 1817 władze pruskie wprowadziły obowiązek używania języka niemieckiego w sądach. 1 marca 1817 na Wielkie Księstwo Poznańskie rozciągnięto pruskie ustawodawstwo, w 1818 ograniczono rozwój polskiego czasopiśmiennictwa, a w 1819 rozpoczęto germanizację szkolnictwa. 14 kwietnia 1832 w Wielkim Księstwie Poznańskim wprowadzono język niemiecki jako urzędowy w korespondencji władz administracyjnych, sądowych i kościelnych. W 1835 zasadę tę rozszerzono na instytucje publicznoprawne. Używanie języka polskiego jako pomocniczego było dopuszczalne w niższych urzędach administracyjnych. 24 maja 1842 władze pruskie wydały instrukcję w sprawie używania języka polskiego i niemieckiego w szkolnictwie w WXP. W szkołach wiejskich miano nauczać w języku ojczystym w zależności od przewagi dzieci narodowości polskiej lub niemieckiej. W gimnazjach nauka po niemiecku miała odbywać się jedynie w 2 najwyższych klasach (z wyjątkiem gimnazjów niemieckich i seminariów nauczycielskich). Natomiast w sądownictwie rozprawy przeprowadzano w takim języku, w jakim złożono pozew lub skargę. Kiedy w styczniu 1867 wcielono Wielkie Księstwo Poznańskie i Prusy Zachodnie do Związku Północnoniemieckiego, naczelny prezes Wielkiego Księstwa Karol Horn oświadczył, że w Związku Północnoniemieckim Polacy będą mieli zapewnione uprawnienia językowe, swobodę zwyczajów i wyznania. Od początku istnienia II Rzeszy sytuacja zaczęła się zmieniać znowu na gorsze - 8 marca 1872 sejm pruski przyjął ustawę o dozorze szkolnym. Zgodnie z tymi przepisami nadzór nad szkolnictwem przejęło państwo. Rozpoczęło to proces germanizacji szkolnictwa - tym razem w większym stopniu niż za Fryderyka Wilhelma III. 2 września 1872 władze niemieckie wprowadziły język niemiecki jako wykładowy na wszystkich szczeblach nauczania w regencji opolskiej. Podobne zarządzenia ograniczające prawa języka polskiego wprowadzono w regencji wrocławskiej 10 grudnia 1872, koszalińskiej 22 stycznia 1873 i w Prusach Zachodnich 24 lipca 1873. 27 października 1873 wprowadzono język niemiecki jako wykładowy w szkołach elementarnych Wielkopolski.
W zaborze rosyjskim rusyfikacja szkolnictwa zaczęła się dopiero 5 stycznia 1866, kiedy władze carskie wprowadziły obowiązek nauki języka rosyjskiego we wszystkich gimnazjach Królestwa Polskiego. 18 listopada 1868 władze rosyjskie utworzyły Warszawski Okręg Szkolny podporządkowany Ministerstwu Oświecenia Publicznego w Petersburgu. 1 maja 1869 Aleksander II wydał reskrypt, na mocy którego całkowicie zniesiono nauczanie w języku polskim we wszystkich gimnazjach w Królestwie Polskim. 2 grudnia 1872 władze carskie wydały reskrypt nakazujący wprowadzenie obowiązku nauki języka rosyjskiego we wszystkich szkołach ludowych podległych Warszawskiemu Okręgowi Szkolnemu. Nawet zamordystycznemu carowi Mikołajowi I nie przyszło na myśl, by zmuszać Polaków do nauki języka rosyjskiego. Czyli widać po tym, że germanizacja trwała dłużej niż rusyfikacja.
CODE Natomiast z Niemca Polaka już nie zrobisz. Jednak jest wielu mieszkańców Polski mających niemieckie nazwiska i mówiących po polsku. Czyli jednak niektórzy Niemcy musieli się polonizować.
CODE Wyobrażacie sobie Rudiego Pawelkę, Agnes Trawny albo jakiegoś Helmuta Gonschorka mówiącego z dumą o polskich korzeniach? Żaden Niemiec nie przyzna się do polskich korzeni, nawet zmieni imię, nazwisko byle tylko nikt go nie łączył z Polską. Nietzsche, mimo że rodowity Niemiec, przypisywał sobie polskie korzenie. Poza tym, z tego co wiem, to niemiecki producent muzyki elektronicznej, Marcus Schaffarzyk, wnuk Polaka z Katowic, twierdzi, że lubi Polskę i że jest dumny ze swoich polskich korzeni. Choć może to w sumie też wyjątek potwierdzający regułę. Zdarzało się, że czołowymi postaciami czeskiego, łotewskiego i estońskiego odrodzenia narodowego byli ludzie o niemieckich nazwiskach.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Ambioryks @ 14/01/2010, 18:10) W Brandenburgii-Prusach ta tendencja antypolska nie rozwijała się liniowo, tylko występowała jakby cyklicznie.
Zauważ, że napisałem, że Niemcy to państwo z dekady na dekadę coraz bardziej antypolskie. Niemcy nie Prusy a więc mam na myśli przede wszystkim okres od zjednoczenia Niemiec.
|
|
|
|
|
|
|
|
Jeżeli uznać erę Capriviego za coś porównywalnego do lat 1840-8 to również w Niemczech germanizacja miała charakter "cykliczny".
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(adam1234 @ 14/01/2010, 19:53) Jeżeli uznać erę Capriviego za coś porównywalnego do lat 1840-8 to również w Niemczech germanizacja miała charakter "cykliczny". Może atmosfera była wtedy trochę lepsza ale realnie co Polacy uzyskali?
|
|
|
|
|
|
|
|
W latach 1840-48 to chyba nie trzeba mówić, a za rządów Capriviego to:
a) Arcybiskupem został Florian Stablewski Związek Spółek Zarobkowych uzyskał prawo delegowania własnych rewizorów do spółek w nim zrzeszonych c) W szkołach ludowych przywrócono lektorat z języka polskiego (nieobowiązkowy) d) Ułatwione zostało przeciwdziałanie polskie względem działalności Komisji Kolonizacyjnej e) Sąd Administracyjny wydał orzeczenie, iż rozwiązywanie zgromadzeń polskich z powodu używania na nich języka polskiego było bezpodstawne
Za: A. Chwalba, Historia Polski 1795-1918
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|