|
|
Totemizm Słowian?
|
|
|
Fargoeth
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 2 |
|
Nr użytkownika: 73.926 |
|
|
|
|
|
|
Witam, to mój pierwszy post na tym forum, i mam nadzieję, że nie ostatni.
Nie jestem specjalistą, ale przyszła mi do głowy pewna koncepcja, szkoda mi czasu na poszukiwania opracowań na ten temat, ale, może ktoś z was się z tym już zetknął, albo może dorzucić swoje dwa grosze.
Mianowicie: Zastanawia mnie, czy istnieje jakieś opracowanie odnośnie heraldycznego orła bielika w kontekście totemizmu ludów plemiennych? Jak oceniacie koncepcje, że orzeł, mógł być plemiennym zwierzęciem totemicznym Polan?
Ostatecznie przecież, na całym globie, totemizm był powszechną praktyką ludów pierwotnych w odniesieniu do wczesnej kosmogonii, która wskazywała zwierzęcego przodka gromady i odnosiła się do rytuałów szamańskich.
Nie wiem, na ile plotę tutaj herezje, i na ile sceptycznie potraktujecie tę tezę, ale wydaje mi się, że na ten temat nie mówi się po prostu nic. Czyżbym robił z siebie głupca tą teorią?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Fargoeth @ 5/08/2011, 16:39) Zastanawia mnie, czy istnieje jakieś opracowanie odnośnie heraldycznego orła bielika w kontekście totemizmu ludów plemiennych? Nie istnieje. W ogóle herby rozpowszechniły się na etapie państwowym a nie plemiennym.
QUOTE(Fargoeth @ 5/08/2011, 16:39) Jak oceniacie koncepcje, że orzeł, mógł być plemiennym zwierzęciem totemicznym Polan? Nieprawdopodobna. Brak śladów totemizmu u Słowian, brak wskazówek dla szczególnej roli orła u Polan a dziś nawet istnienie plemienia Polan wydaje się wątpliwe.
QUOTE(Fargoeth @ 5/08/2011, 16:39) Ostatecznie przecież, na całym globie, totemizm był powszechną praktyką ludów pierwotnych w odniesieniu do wczesnej kosmogonii, która wskazywała zwierzęcego przodka gromady i odnosiła się do rytuałów szamańskich. Nie. Termin "totemizm" wziął się od plemienia Algonkinów z Kanady. Najlepiej został przebadany u Aborygenów australijskich i znany jest jeszcze z kilku innych miejsc, np. w Afryce. Na pewno nie był niczym powszechnym. Totemizm jest ściśle związany z systemem klanowym i nie może występować tam, gdzie klany się nie pojawiły.
|
|
|
|
|
|
|
|
welesxxi, szanuję Ciebie bracie, ale z Twoim poglądem na totemizm nie bardzo się zgadzam. Piszesz, że "Nieprawdopodobna. Brak śladów totemizmu u Słowian...". Byłby ostrożny. Jeśli przyjąć za dobra monetę wskazówki źródeł to pierwotności wyobrażeń religijnych słowiańskich nie da się wyeliminować. Sądzę, że totemizm był jak najbardziej znany Słowianom (vide wyobrażenia "bóstw" wieleckich).Oczywiście zwolennicy teorii o prasiedzibach słowiańskich w Europie odrzucą takie przypuszczenie z marszu. Jednak istnieje - przynajmniej potencjalna - możliwość, że Słowianie przywędrowali z krain azjatyckich. W takim przypadku "totemizm słowiański" nie będzie niczym dziwnym.
Ten post był edytowany przez Bazyli: 5/08/2011, 17:45
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Jednak istnieje - przynajmniej potencjalna - możliwość, że Słowianie przywędrowali z krain azjatyckich
Niestety nie istnieje. Kwestia jest na tyle oczywista, że nie da się podobnego sądu okreslić inaczej niż jako zwykłego bajeru i pseudonauki. Nie to forum.
QUOTE Sądzę, że totemizm był jak najbardziej znany Słowianom (vide wyobrażenia "bóstw" wieleckich
coż one mają wspólnego z totemizmem
Ten post był edytowany przez marlon: 5/08/2011, 19:04
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Bazyli @ 5/08/2011, 18:44) Jeśli przyjąć za dobra monetę wskazówki źródeł to pierwotności wyobrażeń religijnych słowiańskich nie da się wyeliminować. Sądzę, że totemizm był jak najbardziej znany Słowianom (vide wyobrażenia "bóstw" wieleckich). Akurat w przypadku Połabia źródła mamy na tyle dobre by stwierdzić, że nie było tam totemizmu.
|
|
|
|
|
|
|
Fargoeth
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 2 |
|
Nr użytkownika: 73.926 |
|
|
|
|
|
|
Właściwie źle się wyraziłem, bo o słowianach można mówić już jako o ludzie na poziomie epoki brązu. A totemizm, jak można przypuszczać zgodnie z teoriami Levi-Straussa właściwy jest społecznościom o bardziej prymitywnej strukturze. Więc powinienem był się odnieść do grupy, którą umownie, moglibyśmy nazwać proto-słowiańską.
Tak czy inaczej, ze względu na brak źródeł, cała ta teoria pozostaje nienaukowa, i nie zamierzam jej w żaden sposób bronić.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Fargoeth @ 6/08/2011, 2:38) Właściwie źle się wyraziłem, bo o słowianach można mówić już jako o ludzie na poziomie epoki brązu. A totemizm, jak można przypuszczać zgodnie z teoriami Levi-Straussa właściwy jest społecznościom o bardziej prymitywnej strukturze. Totemizm Levi-Strauss tłumaczył bardzo odmiennie od swoich poprzedników, nie jako formę/etap religii pierwotnej (w takim właśnie znaczeniu z pierwszej połowy XX w. Ty cały czas go rozumiesz) a jako myślowy system porządkowania. Z jednej strony taki totemizm można przypisywać wielu społecznościom nawet europejskim, z drugiej jednak traci znaczenie klasyfikujące. Dlatego po Levi-Straussie zaczął się odwrót od tzw. "złudy totemizmu". Dobry artykuł na ten temat: Stomma
Ze słowiańskim totemizmem spotkałem się tylko w beletrystyce Jalu Kurka, który w rodach góralskich dopatrywał się spadku słowiańskich klanów a w góralskich haftach - resztek totemów.
|
|
|
|
|
|
|
|
To może krótka definicja: "Totemizm to zespół wierzeń oraz instytucji religijno-społecznych oparty na uznawaniu mistycznej więzi pomiędzy jednostką lub grupą, a określonym zwierzęciem, przedmiotem, rośliną lub zjawiskiem atmosferycznym, który stawał się totemem i jednocześnie godłem klanu, szczepu czy plemienia." Na szczęście wiemy, że totemizm to nie tylko zachowania znane nam z filmów czy książek o Indianach. Totemizm może bowiem przybierać mocno odmienne formy ("Przez dłuższy czas antropolodzy sądzili, że totemizm stanowi typową formę organizacji wszystkich społeczności pierwotnych. Dalsze badania jednak poddały weryfikacji tą tezę ponieważ formy, w jakich przejawia się totemizm, są bardzo różnorodne, podobieństwa powierzchowne, a kontekst czasami nie ma związku z pokrewieństwem." Prócz tego nawet w społecznościach "totemicznych" występują czasem jednocześnie "byty wyższe", które mogą być odbierane przez postronnych obserwatorów jako dowód na osiągnięcie przez nie wyższego stopnia religinego wtajemniczenia. ( zob: http://lib.pia.org.pl/Content/1906/Strony+...5-recenzje.pdf). Wiemy też, że: - Słowianie oddawali cześć tworom natury (w tym np. górom, strumieniom, zwierzętom...), - podstawowąjednostką organizacji społecznej był ród (rodzina jako związek mężczyzny, kobiety i - przeważnie - dzieci aż po epokęchrześcijańską najpewniej nie wybiła się wśród większości Słowian na "niepodległość"), - jeszcze w XI w najbardziej konserwatywne plemiona (Wieleci) przystępowały do boju pod opieką wyobrażeń bóstw (w tym i - być może -wyobrażań totemicznych), - posiadamy przekazy o wielkim szacunku jakim dawni Słowianie darzyli wilka, żmiję, niedźwiedzia. Pozwyższe pozwala na przypuszczenie, że totemizm nie był obcy dawnym Słowianom. Nie upieram się, że był "religią" dominującą w epoce przedchrześcijańskiej, twierdzę natomiast, iż w trudnym do bliższego okreslenia czasie stanowił rzeczywisty format religijności naszych językowych przodków. slady słowiańskiego totemizmu dostrzegają (czy dostrzegali) nie bylejacy badacze (zob. A. Bruckner, S. Urbańczyk, Mitologia słowiańska i polska, Wa-wa 1985).
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE uznawaniu mistycznej więzi pomiędzy jednostką lub grupą, a określonym zwierzęciem, przedmiotem, rośliną lub zjawiskiem atmosferycznym,
QUOTE Słowianie oddawali cześć tworom natury (w tym np. górom, strumieniom, zwierzętom...),
jeszcze w XI w najbardziej konserwatywne plemiona (Wieleci) przystępowały do boju pod opieką wyobrażeń bóstw
posiadamy przekazy o wielkim szacunku jakim dawni Słowianie darzyli wilka, żmiję, niedźwiedzia.
niestety nie dostrzegasz, że ŻADEN z tych trzech argumentów nie pozwala na uznanie, że pomiędzy ludźmi a przedmiotami lub zjawiskami natury zaistniała jakaś INDYWIDUALNA więź. Tak więc oddawanie czci wilkowi, wężowi, górze czy słońcu NIE oznacza mistycznej EKSKLUZYWNEJ więzi pomiędzy człowiekiem a numinosum
|
|
|
|
|
|
|
|
Ciekawie pisze i z sensem. Ale nie wiem jaki to ma związek z totemizmem. Tam nie ma mowy o totemie tylko o wędrówce w zaświaty
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Bazyli @ 6/08/2011, 17:25) Wiemy też, że: - Słowianie oddawali cześć tworom natury (w tym np. górom, strumieniom, zwierzętom...), - podstawowąjednostką organizacji społecznej był ród (rodzina jako związek mężczyzny, kobiety i - przeważnie - dzieci aż po epokęchrześcijańską najpewniej nie wybiła się wśród większości Słowian na "niepodległość"), - jeszcze w XI w najbardziej konserwatywne plemiona (Wieleci) przystępowały do boju pod opieką wyobrażeń bóstw (w tym i - być może -wyobrażań totemicznych), - posiadamy przekazy o wielkim szacunku jakim dawni Słowianie darzyli wilka, żmiję, niedźwiedzia. Pozwyższe pozwala na przypuszczenie, że totemizm nie był obcy dawnym Słowianom. Nie upieram się, że był "religią" dominującą w epoce przedchrześcijańskiej, twierdzę natomiast, iż w trudnym do bliższego okreslenia czasie stanowił rzeczywisty format religijności naszych językowych przodków. slady słowiańskiego totemizmu dostrzegają (czy dostrzegali) nie bylejacy badacze (zob. A. Bruckner, S. Urbańczyk, Mitologia słowiańska i polska, Wa-wa 1985). Totemizmem (w tym wąskim, przedlevistraussowym rozumieniu) była sytuacja, gdy plemię było podzielone na klany, z których każdy miał swój totem. Totem był uznawany za przodka całego klanu. Tak więc wszyscy członkowie klanu byli potomkami totemu, byli utożsamiani z tym co przedstawia, uważali się za spokrewnionych i uznawali tylko małżeństwa egzogamiczne (bo nie można żenić się z krewniaczką). Czyli przykładowo członkowie klanu wilka nazywali się Wilki, uważali że wilk był ich przodkiem, uważali że sami są wilkami i mogli się żenić tylko z innymi totemami (niedźwiedziami, chmurami). Nie ma takiego przypadku wśród Słowian. Z tego, że wilk czy niedźwiedź był przedmiotem jakichś wierzeń nic nie wynika ta jak ze wszystkich podanych wyżej argumentów i można to odnieść do całej pogańskiej Europy.
A dlaczego totemizm zaczął tracić sens w nauce wyjaśnia Stomma w podanym artykule.
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|