Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
2 Strony  1 2 > 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Swiete gory Slowian na Pomorzu
     
Andrzej
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 644
Nr użytkownika: 125

Stopień akademicki: magister
Zawód: archeolog
 
 
post 14/01/2011, 20:50 Quote Post

Cieszę się, że mogę poinformować o zakończeniu prac nad książką na temat podkoszalińskiej Góry Chełmskiej. Jej treść podzielona została na rozdziały:
- Wstęp;
- Ziemia;
- Woda;
- Las;
- Człowiek;
- Na początku był...lód;
- W obliczu bogów i zmarłych;
- Z pielgrzymim kijem;
- Z młotem i siekierą;
- Krajobraz idylliczny;
- Od Gollenbergu do Góry Chełmskiej;
- Zakończenie;

Zamierzeniem tej popularnonaukowej pracy ma być prezentacja krajobrazu naturalnego i kulturowego od epoki brązu po chwilę obecną. A zwłaszcza "naprostowanie" kwestii pogańskiego miejsca kultu, wokół którego narosło wiele nieporozumień i niejasności i stąd góra jak do tej pory raczej była pomijana w studiach nad religią pogańską Słowian.

Zanim książka trafi do druku minie jeszcze kilak miesięcy - jeśli więc macie jakieś propozycje czy przemyślenia na temat tego niezwykłego acz nieco zapomnianego miejsca prosilbym o podzielenie się nimi.Załączony obrazek
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
Staszek K
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 129
Nr użytkownika: 59.659

 
 
post 15/01/2011, 13:40 Quote Post

Interesuje się,już od jakiegoś czasu"Świętymi górami Pomorza":Rowokół,Góra Chełmska,Święta Góra koło Polanowa,to miejsca ciekawe z bogatą historią i niestety mało poznane.Święte góry Pomorza-chciałem utworzyć na tym forum,taki temat,ale bałem się,że nie będzie zainteresowania.Góry te od niepamiętnych czasów aż do Reformacji pełniły funkcję 'świętych gór',miesca kultu pogańskiego,potem chrześcijańskiego-ze szczególnym uwzględnieniem kultu Maryjnego.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #2

     
Andrzej
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 644
Nr użytkownika: 125

Stopień akademicki: magister
Zawód: archeolog
 
 
post 15/01/2011, 14:25 Quote Post

Obawiam się, że w przypadku Świętej Góry w Polanowie nie ma dowodów na istnienie miejsca kultu przedchrześcijańskiego. Nigdy tam bowiem nie było badań archeologicznych, a przecież nie na każdej górze musiało zaraz istnieć sanktuarium. W przypadku zaś Rowokołu kwestia jest dość niejasna. Okazuje się bowiem, że na samym szczycie brak śladów na działalność religijną (co oczywiście nie jest ostatecznym dowodem ani za ani przeciw). Z dawnymi wierzeniami wiązać można raczej grodzisko na stokach tego wzgórza, które było badane archeoloigcznie i odsłonięto wówczas struktury zbliżone do ruskich gorodiszcz-swjatyliszcz. Wyniki tych badań nie były jednak szerzej publikowane i trudno do nich się ustosunkować.

Mam nadzieję, że książka spowoduje większe zainteresowanie przynajmniej jedną z pomorskich świętych gór.

Z chęcią odpowiem też na wszystkie, ewentualne pytania na ten temat.

Pozdrawiam

Andrzej
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #3

     
mirekS
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 13
Nr użytkownika: 68.280

Miros³aw Stanowski
Stopień akademicki: mgr
Zawód: nauczyciel
 
 
post 17/01/2011, 22:18 Quote Post

Witam

Interesujące wydaje się stosunkowo częste występowanie nazwy ze źródłosłowem chełm w kontekście kultu pogańskiego np właśnie Góra Chełmska k. Koszalina a także Góra Chełmo koło Radomska, Górka Chełmska w Chełmie, Górę Chełm na pogórzu strzyżowskim, która wg etnografa Franciszka Kotuli miałą być miejscem kultu pogańskiego. Można jeszcze wymienić słynną Górę św, Anny na Śląsku, która wsześniej nosiła nazwę Góry Chełmskiej. O niej też były jakieś legendy o pogańskich praktykach, a do tego można by jeszcze dodać, że Wzgórze św Wawrzyńca w Kałdusie leże bardzo blisko Chełmna
może to przypadek a może nie, ciekaw jestem Pańskiej opinii na ten temat
 
User is offline  PMMini Profile Post #4

     
Andrzej
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 644
Nr użytkownika: 125

Stopień akademicki: magister
Zawód: archeolog
 
 
post 18/01/2011, 10:03 Quote Post

QUOTE
może to przypadek a może nie


To raczej nie jest przypadek i tę kwestię również poruszam w swej książce.

Na początku należy stwierdzić, że w przypadku wymienionych w poprzednim poście gór nie ma bezpośrednich przesłanek na lokalizowanie tam pogańskich miejsc kultu. Interpretacja ta opiera się bowiem w dużej mierze na lokalnych podaniach, dociekaniach różnego rodzaju badaczy - regionalistów. Prowadzone zaś w ich obrębie badania archeologiczne, jeżeli w ogóle takowe były, nie przyniosły raczej śladów zachowań religijnych. No może prócz Kałdusa...

Jeżeli nie miejsce kultu w literalnym tego słowa znaczeniu, to co? Wydaje mi się, że mamy tu do czynienia raczej ze zjawiskiem, które można umownie nazwać "przestrzenią niezwykłą". Były to obszary, gdzie były znajdowane ślady obecności i działalności ludzkiej we wczesnym średniowieczu, nie miały jednak one charakteru osadniczego czy gospodarczego. I z taką przestrzenią, jak mi się wydaje, mamy do czynienia na Górze Chełmskiej koło Koszalina.

Jedną z przesłanek na "niezwykłość" danego miejsca może być właśnie nazwa tożsama z określeniem. Chełm bowiem to nic innego jak góra. Jaki sens jest nadawanie nazwy górze "Góra". Wydaje mi się, że wynikało to z niezwykłego miejsca danej góry w światopoglądzie lokalnego społeczeństwa. Tak więc nasz "chełm" był tożsamy z górą jako taką - jej pierwszym odnośnikiem i symbolem. Najważniejszą - w danym społeczeństwie - górą. Pozostałe, które są mniej ważne, otrzymują już inne rodzaje nazw, wiążące się z ich ukształtowaniem, florą i fauną występującą w ich masywie czy z wydarzeniami lub bohaterami. Jednak tą właściwą "górą" może być tylko ta najważniejsza.
Nie oznacza, że znajdowało się tam pogańskie sanktuarium. Świadczy po prostu, że w pewnym okresie dla danego społeczeństwa była jednym z najważniejszych elementów otaczającego krajobrazu naturalnego, a poprzez nadanie jej takiej nazwy, również krajobrazu kulturowego.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #5

     
goltsloer
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 206
Nr użytkownika: 64.103

Ludomir
 
 
post 13/03/2011, 6:02 Quote Post

QUOTE
Zamierzeniem tej popularnonaukowej pracy ma być prezentacja krajobrazu naturalnego i kulturowego od epoki brązu po chwilę obecną. A zwłaszcza "naprostowanie" kwestii pogańskiego miejsca kultu, wokół którego narosło wiele nieporozumień i niejasności i stąd góra jak do tej pory raczej była pomijana w studiach nad religią pogańską Słowian.


Przecież o górze i legendach poczatku świata u słowian pisze Szyjewski.
Góra przekreslona krzyżem, (mir, świat), to początek stworzenia. Stąd góra świata Mehru, Miru. Cała ogromna symbolika i zastosowanie słowa, znaku "Mir", przekreślonego koła, w słownictwie i magii i ornamentyce.
Pozdrawiam goltsloer
 
User is offline  PMMini Profile Post #6

     
Andrzej
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 644
Nr użytkownika: 125

Stopień akademicki: magister
Zawód: archeolog
 
 
post 12/04/2011, 13:57 Quote Post

Miło mi poinformować, że książka trafiła już do wydawcy (tak samo jak w przypadku poprzedniej publikacji dotyczącej religii pogańskiej na Pomorzu będzie to wydawnictwo JASNE z Pruszcza Gdańskiego). Rusza więc ostatni etap przed ukazaniem się jej drukiem.

Pozdrawiam wszystkich

Andrzej
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #7

     
Vapnatak
 

Od Greutungów i Terwingów zrodzony z Haliurunnae
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 8.441
Nr użytkownika: 26.201

 
 
post 19/05/2011, 10:38 Quote Post

Jak widzę, na stronie Wydawnictwa, jeszcze nic nie stoi napisane. Kiedy będzie można ją zamawiać? wink.gif

vapnatak
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #8

     
Andrzej
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 644
Nr użytkownika: 125

Stopień akademicki: magister
Zawód: archeolog
 
 
post 19/05/2011, 13:19 Quote Post

Dziś książka została wysłana do drukarni więc myślę, że w ciągu kolejnych 2-3 tygodni powinna być w sprzedaży.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #9

     
Arheim
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.974
Nr użytkownika: 70.627

Stopień akademicki: MS
 
 
post 19/05/2011, 14:02 Quote Post

QUOTE(mirekS @ 18/01/2011, 0:48)
Witam

Interesujące wydaje się stosunkowo częste występowanie nazwy ze źródłosłowem chełm w kontekście kultu pogańskiego np właśnie Góra Chełmska k. Koszalina a także Góra Chełmo koło Radomska, Górka Chełmska w Chełmie, Górę Chełm na pogórzu strzyżowskim, która wg etnografa Franciszka Kotuli miałą być miejscem kultu pogańskiego. Można jeszcze wymienić słynną Górę św, Anny na Śląsku, która wsześniej nosiła nazwę Góry Chełmskiej. O niej też były jakieś legendy o pogańskich praktykach, a do tego można by jeszcze dodać, że Wzgórze św Wawrzyńca w Kałdusie leże bardzo blisko Chełmna
może to przypadek a może nie, ciekaw jestem Pańskiej opinii na ten temat
*


Nie wiem czy sie ze mna zgodzicie ale nazwa Chelm czy Khelm pochodzi od germanskiego slowa- holm
 
User is offline  PMMini Profile Post #10

     
welesxxi
 

Conan The Historian
*******
Grupa: Moderatorzy
Postów: 2.938
Nr użytkownika: 13.919

Stopień akademicki: mgr
 
 
post 19/05/2011, 14:47 Quote Post

Niestety nie zgodzimy się, bo pochodzi od prasł. *chlmъ - wzniesienie, wzgórze.
Pomyliło Ci się z "hełmem".
 
User is offline  PMMini Profile Post #11

     
A.Mączka
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 579
Nr użytkownika: 55.481

Arkadiusz Maczka
 
 
post 23/05/2011, 0:11 Quote Post

Arheim + Welesxxi
QUOTE
Nie wiem czy sie ze mna zgodzicie ale nazwa Chelm czy Khelm pochodzi od germanskiego slowa- holm
+
Niestety nie zgodzimy się, bo pochodzi od prasł. *chlmъ - wzniesienie, wzgórze.
Pomyliło Ci się z "hełmem".

Rzeczywiście nazwy typu Chełm pochodzą z j. prasłow. ale 'holm' to wyraz pokrewny słow. *chlmъ-owi.
Natomiast germański 'hełm' odpowiada słowiańskiemu 'szłomowi', stąd miejscowość Słomniki pod Krakowem. Obecna nazwa to efekt wymowy gwarowej. Dawniej nazwa brzmiała 'Szłomniki'.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #12

     
Arheim
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.974
Nr użytkownika: 70.627

Stopień akademicki: MS
 
 
post 23/05/2011, 21:55 Quote Post

QUOTE(A.Mączka @ 23/05/2011, 2:41)
Arheim + Welesxxi
QUOTE
Nie wiem czy sie ze mna zgodzicie ale nazwa Chelm czy Khelm pochodzi od germanskiego slowa- holm
+
Niestety nie zgodzimy się, bo pochodzi od prasł. *chlmъ - wzniesienie, wzgórze.
Pomyliło Ci się z "hełmem".

Rzeczywiście nazwy typu Chełm pochodzą z j. prasłow. ale 'holm' to wyraz pokrewny słow. *chlmъ-owi.
Natomiast germański 'hełm' odpowiada słowiańskiemu 'szłomowi', stąd miejscowość Słomniki pod Krakowem. Obecna nazwa to efekt wymowy gwarowej. Dawniej nazwa brzmiała 'Szłomniki'.
*


Kholm spotykamy w Rosji i Bialorusi , nasz Chelm na wschodzie to tez Kholm,Khelm ,germanskie Holm to wyspa ,ostrow- jest taka nawet w Gdansku.
Słowo Szłom ma w sobie rdzen "łom" ,sugerowane przyklady - załom, przełom, połom ,wyłom i tu pytanie co oznacza te "łom"

Ten post był edytowany przez Arheim: 23/05/2011, 22:16
 
User is offline  PMMini Profile Post #13

     
marlon
 

IX ranga
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 7.912
Nr użytkownika: 16.079

Stopień akademicki: BANITA
 
 
post 23/05/2011, 22:31 Quote Post

QUOTE
Słowo Szłom ma w sobie rdzen "łom" ,sugerowane przyklady - załom, przełom, połom ,wyłom i tu pytanie co oznacza te "łom"
confused1.gif biggrin.gif



QUOTE

Słownik Etymologiczny
Aleksandrer Brueckner


hełm, przejęte z niemieckiego Heim w ciągu XIVwieku; »pod hełmem«, podhełmowy, w XVI i XVII wieku, ’podchmielony, podochocony’. Z « helms (goc. hilms) przejęli Słowianie w 2. wieku chełm, t.j. szełm, bo che odmienia się u nich w sze ; z tego szełm poszło albo szlem, albo (z przejściem eł w oł) nasze szłom (znane jeszcze około r. 1400), rus. szołom (szelom) ; stąd oszełomit’, ‘odurzyć’, ‘pozbawić zmysłó.v’, a to ruskie przejęliśmy jako oszołomić. Hełmem nazywano i ‘alembik kotła gorzałczanego’, więc i stąd mogłyby pójść owe »wymowy podchełmowe« u S. Twardowskiego, » sprawa pod hełmem u wielu była« (t.j. ‘pijana’) w Pamiętniku Poczobuta, a w Tryplice Gołubskiego z roku 1615: »wierze, , że na ten czas (luter, szkalujący katolików) pod hełmem będąc pisał«; Opaleński w satyrze na pijaków: » drudzy pod hełmem... figlują«; Korczyński w noweli z roku 1698 o podpitym Włochu: »wtedy jako ma byc pod hełmem był odprowadzony«.


Ten post był edytowany przez marlon: 23/05/2011, 22:44
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #14

     
goltsloer
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 206
Nr użytkownika: 64.103

Ludomir
 
 
post 24/05/2011, 4:44 Quote Post

Na wiele istniejących do dzisiaj toponimów szczytniki przypadają tylko jedne podkrakowskie słomniki odnoszące się do dawnej nazwy szłomników.
Dlatego zastanawiam się mimo wszystkich, powyższych wątpliwości czy nie warto rozważyć mimo wszystko istnienia nazwy słuzebnej chełmce równoważnej szłomnikom, (4 toponimy) otoczone innymi nazwami służebnymi.
goltsloer confused1.gif
 
User is offline  PMMini Profile Post #15

2 Strony  1 2 > 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej