Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Kult Drzew ?
     
elaT
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 35
Nr użytkownika: 39.872

A.S.
Zawód: nauczyciel
 
 
post 13/01/2011, 14:19 Quote Post

Nie wiem, co mam myśleć na temat sprzecznych opinii dotyczących kultu drzew na terenach słowiańskich (polskich szczególnie).
Wyczytałam w jednych źródłach, ze jak kazdy lud pogański czcili drzewa, szczególnie dęby, pod którymi odprwiana rózne ważne ceremonie, także polityczne typu wiece.Czy może się kojarzyć z mitycznym drzewem kosmicznym?
Inni piszą, że to nie jest typowe dla słowiańszczyzny, że raczej z Celtami i druidami powinno się kojarzyć, a nasze ośrdoki religijne i kapłani to sobie w chramach siedzieli na wyspach najczesciej.
W kulturze polskiej dąb od wieków jednak kojarzył się z siłą, z jakąś tradycją, był szanowany jak rzadko które drzewo... Co o tym myślicie? Gdzie można na ten temat poczytać?

Ten post był edytowany przez elaT: 13/01/2011, 14:23
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

     
glinik
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 70
Nr użytkownika: 29.880

 
 
post 13/01/2011, 14:33 Quote Post

Nieco miejsca temu tematowi poświęcił Jan Tyszkiewicz, Geografia historyczna Polski w średniowieczu. Zbiór studiów, Warszawa 2003, s. 151-171 - tam rozdział "Dąb w kulturze Słowian wczesnośredniowiecznych", a w nim odniesienia do literatury i paru przykładów ze źródeł, poświadczających znaczenie tych drzew.
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
welesxxi
 

Conan The Historian
*******
Grupa: Moderatorzy
Postów: 2.938
Nr użytkownika: 13.919

Stopień akademicki: mgr
 
 
post 13/01/2011, 14:47 Quote Post

Skoro drzewo nie było dla Słowian rośliną egzotyczną, to wynika, że coś o nich myśleć musieli; raczej logiczne. Zresztą ma to swoje potwierdzenie w źródłach pisanych i archeologicznych. Te dyrdymały, że drzewo to jakaś specyfika Celtów to chyba z jakiegoś forum ezoterycznego wzięte.

Z pamięci mogę choćby teraz przywołać
A. Niewęgłowski, Leszczyna i orzechy laskowe jako materialne korelaty religii w Polsce przedchrześcijańskiej, [w:] Wierzenia przedchrześcijańskie na ziemiach polskich, red. M. Kwapiński, H. Paner, Gdańsk 1993
Wojciech Dzieduszycki, Las w kulturze średniowiecza [w:] Człowiek i przyroda w średniowieczu, Poznań - Ląd 2009
Ale jest na ten temat sporo więcej.
 
User is offline  PMMini Profile Post #3

     
Vapnatak
 

Od Greutungów i Terwingów zrodzony z Haliurunnae
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 8.441
Nr użytkownika: 26.201

 
 
post 13/01/2011, 16:41 Quote Post

Kiedyś korzystałem z bardzo ciekawej pozycji, mam nadzieję, że równie pomoże: St. Kobielus, Florarium christianum: symbolika roślin - chrześcijańska starożytność i średniowiecze, Kraków - Tyniec 2006.

vapnatak
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #4

     
Andrzej
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 644
Nr użytkownika: 125

Stopień akademicki: magister
Zawód: archeolog
 
 
post 14/01/2011, 14:13 Quote Post

QUOTE
ze jak kazdy lud pogański czcili drzewa, szczególnie dęby


Żaden pogański lud nie czcił drzew, a znaczenie miały treści magiczno - religijne kryjące się w drzewach, gajach, lasach.
Od kiedy tylko zajmuję się dawnymi wierzeniami staram się uzmysłowić innym, że określenia "kult drzew", "kult tego" i "kult tamtego" to jednak zbyt daleko idący skrót myślowy.

Z prac chyba warto jeszcze podać serię materiałów pokonferencyjnych "Las w kulturze polskiej", gdzie znajduje się szereg ciekawych artykułów na temat znaczenia i roli drzew w dawnym światopoglądzie.

QUOTE
a nasze ośrdoki religijne i kapłani to sobie w chramach siedzieli na wyspach najczesciej


Nad wyraz ciekawe stwierdzenie. I pewnie jeszcze sobie śpiewali i palili sziszę.

W kwestii gajów na Pomorzu zapraszam do lektury:

http://www.folklore.ee/folklore/vol42/pommern.pdf

Polska wersja jest opublikowana w dwóch miejscach: roczniku Nasze Pomorze, nr 11 oraz książce K. Kajkowski, A. Kuczkowski "Religia Pomorzan we wczesnym średniowieczu".

Niestety niewiele wiemy o roli i funkcjonowaniu przedchrześcijańskich sanktuariów "leśnych" - nie pozostały po nich bowiem w zasadzie żadne relikty materialne. Ze źródeł pisanych wiemy jedynie, że faktycznie mogły się tam odbywać cykliczne spotkania typu wiecowego. Gaje otoczone były również tabu - zabronione było ścinanie drzew i innych roślin, polowania czy jakakolwiek działalność gospodarcza.

Z wymowy źródeł pośrednich można mniemać, że część słowiańskich gajów została założona na terenie pradziejowych cmentarzysk kurhanowych i megalitycznych.

 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #5

     
Vapnatak
 

Od Greutungów i Terwingów zrodzony z Haliurunnae
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 8.441
Nr użytkownika: 26.201

 
 
post 14/01/2011, 15:36 Quote Post

Zaglądnąłbym jeszcze do L.P. Słupeckiego a propos tych świętych gajów:

Sanktuaria w świecie natury u Słowian i Germanów. Święte gaje i ich bogowie, [w:] "Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średniowieczu", Spotkania Bytomskie IV, (red.) S. Moździoch, Wrocław 2000, s. 39-47; Problem słowiańskich świątyń, [w:] Slavia Antiqua, T. 35, (1994), s. 58-67; Slavonic pagan sanctuaries,Warsaw 1994.

vapnatak

Ten post był edytowany przez Vapnatak: 14/01/2011, 15:37
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #6

     
welesxxi
 

Conan The Historian
*******
Grupa: Moderatorzy
Postów: 2.938
Nr użytkownika: 13.919

Stopień akademicki: mgr
 
 
post 14/01/2011, 16:34 Quote Post

Ba, warto też zajrzeć do artykułów w "Sacrum pogańskie - sacrum chrześcijańskie". Nowej wiedzy w tym zakresie dostarczają analizy archeobotaniczne.
 
User is offline  PMMini Profile Post #7

     
elaT
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 35
Nr użytkownika: 39.872

A.S.
Zawód: nauczyciel
 
 
post 17/01/2011, 0:25 Quote Post

A gdzie można zdobyć ten artykuł? Archeobotanika musi być czymś bardzo ciekawym.
 
User is offline  PMMini Profile Post #8

     
welesxxi
 

Conan The Historian
*******
Grupa: Moderatorzy
Postów: 2.938
Nr użytkownika: 13.919

Stopień akademicki: mgr
 
 
post 17/01/2011, 7:32 Quote Post

To tom z artykułami pokonferencyjnymi dostępny w księgarniach. O samej archeobotanice nie ma tam osobnego artykułu, ale badania te są wykorzystywane przy opisie miejsc kultu przez niektórych archeologów, np. Chudziaka.
 
User is offline  PMMini Profile Post #9

     
mirekS
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 13
Nr użytkownika: 68.280

Miros³aw Stanowski
Stopień akademicki: mgr
Zawód: nauczyciel
 
 
post 17/01/2011, 22:39 Quote Post

W sprawie kultu czy też tzw kultu drzew trzeba zauważyć że możlwości odkrycia a tym bardziej zidentyfikowania reliktów świętych gajów cy też świętych drzew są mizerne, ze względu na rozkład materiału organicznego oraz na trudnoći z rozpoznaniem pozostałości drzew "sakralnych". Może tu czasem pomóc kontekst znaleziska. Np odkryte na szczycie kopca Krakusa pozostałości korzeni 300letniego dębu. Każdy kto zna usytuowanie kopca w terenie może sobie wyobrazić jak niesamowite wrażenie na naszych przodkach musiał wywierać ogromny dąb dominujący nad okolicą, widoczny prawie z każdego punktu ówczedsnego Krakowa
 
User is offline  PMMini Profile Post #10

     
Vapnatak
 

Od Greutungów i Terwingów zrodzony z Haliurunnae
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 8.441
Nr użytkownika: 26.201

 
 
post 17/01/2011, 22:48 Quote Post

QUOTE(elaT @ 17/01/2011, 1:25)
A gdzie można zdobyć ten artykuł? Archeobotanika musi być czymś bardzo ciekawym

A tutaj dostępna jest recenzja tego tomu: http://www.historia.org.pl/index.php?optio...inne&Itemid=905
Tak w ogóle, to jeśli idzie o archeobotanikę, to polecam prześledzić numery czasopisma "Archeologia Żywa.

vapnatak
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #11

     
tempt
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 6
Nr użytkownika: 79.998

 
 
post 7/11/2012, 16:01 Quote Post

Andrzej jak i inni współmówcy mają rację - o kulcie drzew jako takim nie sposób mówić. Dąb (jak też lipa) były ważne jako hierofanie (czyli - znaki/miejsca objawienia się sacrum). Z prac ludoznawczych:
P. Kowalski, Leksykon. Znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie (obecne wydania pt. Kultura magiczna) - kilka wznowień od 1998 (wWrszawa).
T. Dunin-Karwicka, Drzewo na miedzy, Toruń 2012.
 
User is offline  PMMini Profile Post #12

     
Jaksar
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 24
Nr użytkownika: 80.180

Krzysztof Jaksar
 
 
post 24/11/2012, 23:48 Quote Post

dorzucę swoich pięć groszy, ani Słowianie ani inne ludy "Pogańskie" jak juz wspoomniano nie czciły drzew lecz duchy i Bogów które w wierzeniach dawnych zamieszkiwały te drzewa czy bagna. Z tymi ostatnimi to raczej u Celtów.
Wielu Bogom były przyporządkowane konkretne drzewa czyli nie koniecznie sam Dąb czy Buk miał oznaczać sacrum. Brzoza była również jednym ze "świętych" drzew, z uwagi na to, że jako pierwsza na wiosnę wypuszczała liście. Ta tradycja czczenia Brzozy została przejęta przez chrzescijan i ołtarze na święto Bżego ciała ozdabia się do dziś młodymi drzewkami brzozy i rzadziej lipy.
Niewiem jak Wy, ja osobiście raczej nie sięgam do literatury mieszającej starą wiarę z chrześcijaństwem, kościół ani jego kronikarze nigdy nie byli neutralnie nastawieni do pogaństwa.
Jakiś czas temu abp. Nycz powiedział, że "kościół katolicki więcej ma wspólnego z pogaństwem aniżeli z nauką chrystusową i to trzeba zmienić" wink.gif
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #13

 
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej