Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
3 Strony < 1 2 3 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Boze stopki: relikty pogańskiego kultu Słowian?,
     
Paweł Gajtkowski
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.032
Nr użytkownika: 2.023

 
 
post 6/12/2014, 17:15 Quote Post

Selektywne wietrzenie w przypadku głazu z lubelskiej łąki to chyba jakieś nieporozumienie huh.gif. "trzy wgłębienia o głębokości ok 1-2cm i średnicy ok 2cm" to wynik działalności rąk - czy raczej narzędzi smile.gif - rzeźbiarza. Wprawdzie nie jestem geologiem, ale jeśli to miałby być wapień, to zjem swój kapelusz z maślakami... Lubelskie pełne jest takich kamoli, pierońsko ciężkich i nie do rozbicia gospodarskim sposobem.

Co do samych stopek, ciekawa jest nomenklatura: boże stopki, ale już: Чортавы камяні. Pierwsza nazwa, poświadczona z r. 1281 w tekście przywileju Mestwina, prawie na pewno jest przedchrześcijańska, ale druga (cziortawy kamiani) może być już efektem chrystianizacji - choć oczywiście nie musi.

Wygląda na to, że ramzes ulotnił się z forum sad.gif Rzecz o tyle przykra, że mógłby powiedzieć w którą stronę skierowane są jego stopy na zdjęciu. Po czerwonawym odcieniu światła i kierunku cieni wydaje się, że mniej więcej na zachód, ale trudno powiedzieć czy to rzeczywiście jest zdjęcie z lipca. Trawa jakaś taka przysuszona jak na nizinną łąkę latem... Nie wiem, czy badacze zwracają na to uwagę, ale pewnie byłoby warto. Gdyby "boże stopki" we wszystkich ciężkich, trudnych do przestawienia kamieniach skierowane były na zachód, mogłoby to wskazywać na związek z kultem zmarłych albo z bóstwem związanym z takim kultem, jako że na zachodzie według tradycji ludowej znajdować się miały mityczne Zaświaty.

Związek wyrzeźbionych śladów stóp z kultem zmarłych jest poświadczony dla Słowian, bodaj czy nie dla Białorusinów. Otóż, jak pisał sto lat temu H. Wińcza, w zaduszkowe święto dziadów:

QUOTE
idą więc ludzie na mogiłki, poprawiają zapadłe, okładają świeże* [*Odtąd kończy się żałoba po zmarłych w ciągu roku) darnią, kamieniami albo wreszcie beleczkami lub deskami [...]; stawiają krzyże większe, a na pamiątkę najświeżej zmarłego robi się, podług zwyczaju odwiecznego, deska gruba, łupana z kłody i ociosana, wyrzyna na niej niby ślad stopy zmarłego (mały lub wielki), poszłego w świat "tamten" i kładzie gdzieś przez strumyk lub rów ku wygodzie ludzkiej; a każdy przechodzący, widząc ślad wyrznięty, westchnie za duszę zmarłego.


Pewnie zasadniczy problem z tezą łączącą ślady stóp w drewnie i kamieniu to nazwa: "boże stopki", skoro zwykłych, znanych sobie zmarłych nigdy nie nazywano bogami. Ale to nie musi być problem nie do pokonania. Być może ślady w drewnie były dla uczczenia szeregowych dusz, a wielkich ludzi ubóstwiano drążąc stopy w kamieniu.

A może wierzenie zostało "popsute" dopiero po chrystianizacji, a wcześniej dotyczyło np. bóstwa opiekującego się zmarłymi (nie znana bliżej z nazwy słowiańska odmiana Charona, przewożącego dusze na drugą stronę przez zaświatową rzekę - można zakładać, że chodzi o bóstwo u nas zwane może Trojan, na Pomorzu i Połabiu może Trzygłów, u Czechów może Veles, a na Rusi może Велесъ/Волосъ).

Na deser "stopka" wyrżnięta w drewnie dla forumowiczów o sokolim wzroku:

Załączony obrazek

Ten post był edytowany przez Paweł Gajtkowski: 6/12/2014, 17:19
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #31

     
ramzes190
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 3
Nr użytkownika: 83.084

 
 
post 19/06/2015, 10:59 Quote Post

Jestem, jestem wink.gif

Zgłosiłem ten kamień Łukaszowi Miechowiczowi (http://bozestopki.pl/), który prowadzi badania na ten temat. Kamień został już zmierzony/zbadany przez jego "team archelogów".
Jak wynika z jego badań w tej okolicy jest wiele takich kamieni, ale podobnie jak Tyjestem przekonany że nie jest to efekt "wietrzenia". Z dostępnych nielicznych materiałów naukowych poświęconych temu tematowi wynikają dwie główne teorie:
- kamienie pochodzą z czasów Słowian, i stawiane były w celu uczczenia zmarłych, lub też jako swego rodzaju ołtarz. Większość z tego kamieni jest dosyć dużych rozmiarów, z płaskim wierzchem więc jest to jakaś teoria.
- kamienie pochodzą z czasów XIII-XIV wieku gdzie służyły za swego rodzaju słupy graniczne.

Obojętnie, który przyjmiemy tok myślenia, warte zbadania jest z całą pewnością czy kierunek w którym skierowane są te stopy pokrywa się z innymi tego typu kamieniami. Nie jestem całkowicie pewny, ale wydaje mi się, że w tym przypadku jest to raczej zachód, południowy-zachód.

Nie wiem czy ma to jakikolwiek związek, ale ten konkretny kamień, jak i większość z tej okolicy są usytuowane raczej na obrzeżach miejscowości, z dala od jakichkolwiek zabudowań.

Co do historii związanych z tym kamieniem, jeden ze starszych mieszkańców powiedział mi, że kiedyś był on celem wycieczek szkolnych na lekcjach historii. Właściciel łąki, próbował go też przenieść, a potem usunąć poprzez rozbicie (wydaje mi się, że widać to na dole prawej stopki), jednak po kilku nieudanych próbach zrezygnował z tego zamiaru.



 
User is offline  PMMini Profile Post #32

3 Strony < 1 2 3 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej