Tak więc analizując źródła z epoki plica wydaje się być autentycznym schorzeniem, które przybyło gdzieś ok 1580 r na ziemie polskie. Następnie rozprzestrzeniła się dalej, być może z biegiem rzek, a w szczególności Wisły (wraz z flisakami?). W drugiej połowie XVII w zanika na południu, za to jest silnie obecna na Mazowszu i na Litwie.

Co o tym myślicie?

Kołtun chorobą? Tak oczywiście uważali współcześni lekarze, a "gwałtowność" pojawienia się kołtuna nad Wisłą osobiście sądzę, że należałoby raczej wiązać z tym, że przestał być może być czymś oczywistym dla zachodnich obserwatorów?

Dawniej powszechny, na Zachodzie znikł nierównie wcześniej, aniżeli w Polsce, jakkolwiek każdy przeciętny Europejczyk epoki baroku i oświecenia najpilniej wystrzegał się mycia głowy. Kołtun dotykał więc wszystkich, bez względu na stan i pochodzenie, najczęściej jednak przytrafiał się mieszkańcom wsi należałoby wiązać kołtun po prostu z wszechobecnym brudem. Różnica między higieną mieszkańców miast i między nazwijmy to arystokracją a chłopami nie była chyba wielka.

Nie traktowałbym jednak wiedzy lekarskiej z XVII wieku bezkrtycznie. Dwa stulecia później
Było powszechnym procederem, że grupom uchodzącym za obcych i wrogów przypisywano cechy uważane za haniebne. Tak rzecz się miała z wędrującą po różnych nacjach nazwą syfilisu. Dwaj lekarze francuscy w pocz. XIX w. połączyli syfilis z kołtunem, stwierdzając, że kołtun jest spodowowany syfilisem, którego jest specyficzną postacią. Plica polonia została przemianowana tym razem na Syphilis Polonica

Mnie zastanawia, czy nie mamy do czynienia z chorobą wymarłą. Czytałem badania mówiące że czarna śmierć była spowodowana przez wymarłą dziś odmianę pałeczki dżumy (Y. pestis medievalis). Co jeżeli w tym przypadku jest podobnie?

Mnie zastanawia, czy nie mamy do czynienia z chorobą wymarłą. Czytałem badania mówiące że czarna śmierć była spowodowana przez wymarłą dziś odmianę pałeczki dżumy (Y. pestis medievalis).

Kołtun w Polsce pojawił się gdy zwiększono zużycie wody święconej a zaniechano zwyczaju korzystania z łaźni - bani.To objaw totalnego brudu

Ciekawe spostrzeżenia. Jeśli rzeczywiście kołtuny zaczęły pojawiać się nagle i równie nagle zaczęły znikać, to chyba można wykluczyć wpływ braku higieny - ludzie raczej nie byli czystsi bezpośrednio wcześniej ani bezpośrednio później.
Natomiast na pewno wyraźnie przyczyniał się do tej przypadłości zabobon, zabraniający ścinania kołtuna (m.in. wierzono, że można od tego oszaleć).

Jakże dowodzić rzeczy oczywistej jaką był spowodowany min. kontrreformacją (choć nie była to wyłączną przyczyna)upadek wiedzy medyczno-higienicznej oraz lansowania najróżniejszych dziś zazwyczaj zapomnianych koncepcji "kar bożych", których kołtun był widzialnym wyrazem?
Sam kołtun zaś to efekt z jednej strony pozbawionej kilku zaledwie witamin diety ( o czym wspomniała Koleżanka powyżej - dziś także można go bardzo łatwo i naturalnie "wyhodować") z drugiej strony zaś mentalności, w której karą za nieposłuszeństwo stawał się taki właśnie kołtun - a przynajmniej w to powszechnie w pewnych rejonach wierzono. Jako użyteczna dla miejscowych "możnych" i "kapłanów" szybko stała się dochodowym elementem krajobrazu i jako taka nie była tępiona Gdy po rozbiorach władza wolała czerpać z innych źródeł jakoś "cudownym sposobem" kołtun zniknął...