|
|
Pieniądz polski w późnym średniowieczu, Pytanie o pieniądz w Polsce
|
|
|
lucien
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 1 |
|
Nr użytkownika: 358 |
|
|
|
|
|
|
Witam. Interesują mnie zależności i przelinczniki między następującymi walutami (?): grosz polski, złoty polski, złoty węgierski, floren, grzywna. Potrzebuję info o tymi ile było np. groszy we florenie etc. etc.
|
|
|
|
|
|
|
|
Polecam Ci prace takich autorów jak: Ryszard Kiersnowski, czy Stanisław Tabaczyński (zajmują się oni nie tylko pieniądzem samym w sobie, ale też rolą jaką on odgrywał w dawnych czasach).
|
|
|
|
|
|
|
|
Vitam
Temat stary, ale pozwolę sobie go reaktywować. Być może odpowiedź nie jest już potrzebna, ale niech się pojawi, może za jakiś czas ktoś inny będzie jej potrzebował
Grosz - moneta, wybita po raz pierwszy w 1172 w Genui. Masowe emisje wiążą się jednak dopiero z francuskim Tours (od 1266), gdzie bito monety Ludwika Świętego. Jego nazwa pochodziła od łacińskiego nummi grossi czyli pieniądz gruby, był bowiem grosz początkowo dużą monetą srebrną, potrzebną w miejsce całkowicie już pozbawionego parytetu denara. Oczywiście z biegiem czasu ilość srebra w groszach sukcesywnie się zmniejszała i w końcu także i on stracił zupełnie wartość... Grosz polski był odmianą grosza, bitą w Polsce od Kazimierza Wielkiego (grosze krakowskie). On takoż dewaluował się stopniowo i tak np. za Zygmunta Starego zawierał g.p. 0,772 grama srebra, w 1604 r. tylko 0,571 g, w 1623 już tylko 0,294 g., w latach 1650-1658 kilkakrotnie obniżano zawartość srebra aż do 0,204 g, a od czasu Augusta III bito grosze w miedzi.
Złoty, Floren, Dukat, Cekin - trzeba rozpatrzyć razem. Floreny zaczęto bić nomen omen we Florencji w 1252 r jako monety złote. Potem także inne kraje (Francja, Węgry) rozpoczęły własne emisje. Emitowane w Wenecji monety "florenopodobne" (ta sama masa i zawartość złota) zwano najpierw cekinami, a potem, od łacińskiego napisu na monecie "Niech Ci, Chryste, dane będzie królestwo, którym władasz" (władasz = ducatus) dukatami. W Polsce miały miejsce tylko dwie króciutkie emisje, za Łokietka i za Aleksandra Jagiellończyka. Złoty polski był długo jedynie jednostką obrachunkową (nie istniał jako moneta!), równą 30 groszom. Pochodziło to z faktu, że przez długi okres czasu pod koniec XV w. kurs między groszem a złotym florenem (dukatem) utrzymywał się właśnie na poziomie 30 gr. za 1 f. Potem nastąpiły wahania kursu, dewaluacja groszy, za dukata trzeba było dawać coraz więcej groszy, ale w pamięci ludzkiej pozostało, że 30 groszy to jakaś jednostka "podstawowa". Istniał także złoty czerwony, co było obiegową nazwą złotego dukata i oczywiście jego równowartość w groszach była równa wartości dukatowi, a więc o wiele wyższa od złotego polskiego. Jako moneta zł.p. pojawił się dopiero w 1564 jako tzw. półkopek (kopa = 60, pół kopy = 30). Po reformie monetarnej w 1766 zł.p. był równy 30 groszom miedzianym lub 4 groszom srebrnym. I tak przetrwało aż do 1924, kiedy to grosz stał się 1/100 złotego. Jest taka scena w "Chłopach" Reymonta, kiedy to Kuba rzuca na tacę złotówkę i dobiera sobie 26 groszy reszty? Ile więc dał na ofiarę? 1 zł = 30 gr., 30-26 = 4 grosze
Grzywna to tak naprawdę jednostka wagowa, wynosząca, w zależności od kraju, ok. 190 - 280 gramów. Masa złota równa jednej grzywnie była przeliczana na walutę i w ten sposób stała się grzywna także jednostką finansową. Grzywna krakowska stanowiła za Łokietka odpowiednik 576 denarów, Za Kazimierza Wielkiego 768 denarów, a za Jagiełły 864 denary czyli 48 groszy (denar dewaluował się równie szybko co grosz). Na Rusi grzywna oparta była na srebrze (około 51 gramów) i dała nazwę dzisiejszej walucie Ukrainy, hrywnie.
W sumie bardzo trudno jest podać, ile groszy było w czy, bo to zmieniało się drastycznie w zależności od kraju, w którym wybito monety, rocznika, a także metalu emisji (vide grosze srebrne i miedziane).
Przykładowa literatura: A. Mikołajczyk, Leksykon numizmatyczny, PWN Wa-wa 1994 J. Kurpiewski, Zarys historii pieniądza polskiego, PTAiN, Wa-wa 1988 J. A. Szwagrzyk Pieniądz na ziemiach polskich, X - XX w., Ossolineum, Wrocław 1990
P.S. Proponuję przenieść temacik do działu Numizmatyka
|
|
|
|
|
|
|
Tomek z Łodzi
|
|
|
III ranga |
|
|
|
Grupa: Polskie Towarzystwo Historyczne |
|
Postów: 280 |
|
Nr użytkownika: 1.064 |
|
|
|
Tomasz Pietras |
|
Stopień akademicki: dr |
|
Zawód: historyk |
|
|
|
|
QUOTE(lucien @ Nov 30 2003, 01:47 AM) Witam. Interesują mnie zależności i przelinczniki między następującymi walutami (?): grosz polski, złoty polski, złoty węgierski, floren, grzywna. Potrzebuję info o tymi ile było np. groszy we florenie etc. etc.
Te przeliczniki (niektóre) znajdziesz np. w podręczniku J. Szymańskiego do Nauk pomocniczych historii. Możesz też ściągnąć ze strony lub załącznika mój arkusik Excela zrobiony na tej podstawie i od razu drugi podobny dla dawnych miar.
Załączony/e plik/i
dawne_monety_i_miary.zip ( 37.7k )
Liczba pobrań: 1059
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|