Moim skromnym zdaniem, w ewentualnej wojnie między np. armią szwedzką a kozacką, bardziej niż taktyka walki poszczególnych wojsk, liczyłaby się umiejętność przetrwania w stepie (zakładając, że do walk doszłoby na Ukrainie, a nie w Szwecji). Logistyka i umiejętność zachowania zdolności bojowej - to były kluczowe sprawy, a nie to, która piechota lepiej by sobie poradziła strzelając do przeciwnika.
Jeśli więc do walk doszłoby na Ukrainie, to nie dałbym żadnych szans np. Szwedom, czy innym Niemcom smile.gif. Na 95% Tatarzy odcięliby dostęp do żywności i wygłodzili przeciwnika zanim doszłoby do jakiejkolwiek większej bitwy. Raz w historii wojska szwedzkie zapędziły się w Ukrainę (wtedy Kozacy stali po ich stronie) i skończyło się to dla nich katastrofą. I nie chodzi mi o samą tylko bitwę pod Połtawą, ale o to, że armia szwedzka wyniszczyła się na długo przed tą batalią. Pod Połtawą walczyły już tylko nędzne szczątki tego, co w 1708 r. ruszyło na wschód, na Rosję.

A powiedz mi Radku, bo jestem bardzo ciekaw Twojego zdania, jak oceniasz walory i sprawność bojową piechoty zaporoskiej na tle innych rodzajów tej broni XVII w. Europy, najlepiej z doby powstania Chmielnickiego.

Czy była to Twoim zdaniem armia na tyle wartościowa, że mogłaby stawić czoła w polu wiądącym armiom tego okresu na neutralnym gruncie (nie Ukrainie)? Czy może była armią drugiej kategorii, dobrą ale do spokojnego ogrania przez tych najlepszych?

Odpowiem wymijająco - im większa armia, tym średnio gorszy żołnierz. Nie sądzę, żeby piechota zaporoska epoki Chmielnickiego była lepsza od tej z poprzednich dekad

To zależy od zbyt wielu czynników, żeby to tak prosto ocenić. Choćby od tego, czy Tatarzy mieliby ochotę do walki. Pod Warszawą w 1656 r. jej nie mieli, choć było ich tam co najmniej 20 000 (a nie 2000, jak to sobie, nie wiadomo na jakiej podstawie, podają nasze opracowania).

Jednym słowem, jestem w stanie wyobrazić sobie warunki, w których połączona armia kozacko-tatarska i wygrywa, i przegrywa z każdym innym rodzajem przeciwnika.

problem jednak jest taki, że na dobrą sprawę nigdy nie przyszło im walczyć (poza nielicznymi przypadkami) z armią typu 'zachodniego', wyposażoną w silną artylerię.

Gdyby to bylo strzelanie po scianach i murach miasta, to moze bylo by dobrze..a tak

choc kozacy nie potrzebowali wielkich armat ..

Skad taki koszty u kozakow?

Tak wiec armata sama po sobie nie jest panaceja..

bedzie mac nie duze effektny wygliad

obraz kozackiego wojska (a obecnosc bojowych kos w ogole robic ich podobnym na tlum obszarpanych wiesniakow)nie duze imponujaczy dla wzgledy..pisal pro to i kanclerz Zamojski,ze,,zolnierz ten ma obszarpana odziez,ale ,, i t.p..

glownie z tureckich zamkow i galer

Akurat w żadnej z tych bitew które wymieniłeś Danil armia szwedzka (i brandenbursko-szwedzka w przypadku Prostek) nie miała silnej artylerii, poza tym porównywanie szwedzkiej armii z czasów Karola IX z tą z czasów Karola X Gustawa jest tak samo zasadne jak np. porównanie armii moskiewskiej z czasów Smuty z tą z wojny 1654-1667. Zupełnie inna bajka, chociaż wiek ten sam
Nie twierdzę że armie zachodnie były jakieś 'super hiper' i wspaniałe, jednak w kontekście tego akurat tematu nie widzę sensu porównywania armii które nigdy się nie spotkały na polu bitwy i nie miały okazji walczyć przeciwko sobie. Oczywiście są epizody walk szwedzko-kozackich z okresu panowania Karola IX czy tzw. 'wojen kozackich' wokół Nowogrodu, jednak są to starcia na tak małą skalę i na tyle odległe w czasie od Powstania Chmielnickiego, że nijak nie możemy na ich podstawie wyciągać wniosków dotyczących tego co proponuje w temacie killleeerrr. Równie dobrze można by porównać armię szwedzką z turecką, cesarską z perską czy koronną z francuską - poziom abstrakcji i gdybania będzie ten sam.