| |
|
|
 Nazwa i symbol amerykańskiego dolara
| |
|
|
|
|
Vitam
Skąd wzięła się nazwa dollar i dlaczego ma on za symbol przekreślone S (choć ta litera w nazwie nie występuje)?
Nazwa pochodzi od czeskiego miasteczka Jachymov, zaś symbol - z ksiąg handlowych.
Na przełomie XV i XVI w. w Europie brak było waluty, mogącej pełnić funkcję pieniądza światowego - uznawanej bez trudu w wielu krajach. Kilka wieków wcześniej taką rolę pełnił grosz (nummi grossi czyli pieniądz gruby) - wówczas solidna, srebrna, gruba moneta. Niestety, co i rusz jakiś władca wpadał na pomysł "reformy": "zmniejszymy zawartość srebra w monecie, z tej samej ilości kruszcu wybijemy więcej monet, skarb będzie miał zysk". Rozumowanie to nie brało pod uwagę, że za spadkiem ilości srebra pójdzie spadek siły nabywczej i wzrost inflacji. Doraźne zyski okupywane były pogorszeniem gospodarki.
W II dziesięcioleciu XVI w. odkryto w czechach, koło Jachymova, bogate pokłady kruszcu srebra, z których zaczęto bić nowy rodzaj monety - znowu solidny i gruby pieniądz. Początkowo nie miał on nazwy, nosił tylko napis Mennica Jachymovska - oczywiście po niemiecku, jako że Czechy były wówczas solidnie zgermanizowane. Napis brzmiał Jachimstaler Munze. I właśnie od owego JachimsTALER pochodzi nazwa taler, taller, thaller lub thaler - bo różnie ją pierwotnie pisano. Nazwa ta została przejęta przez wszystkie niemal narody Europy, przy czym każdy z nich przekręcił nazwę tak, by lepiej pasowała do jego języka. Tak więc np. w Polsce thaller stał się talarem, w Niderlandach nosił nazwę daalder, zaś w Hiszpanii - dollaro. W każdym z krajów talar napotkał istniejący już system pieniężny i w każdym inaczej ułożyły się jego relacje cenowe ze "starszymi" walutami - z tego też powodu aż do reformy w 1924 r. złoty polski liczył 30 groszy.
Po odkryciu złóż srebra i złota w Ameryce, Korona Hiszpańska przeniosła część mennic za Atlantyk. Bite tam dollaro pełniło funkcję pieniądza światowego zachodniej półkuli - było walutą podstawowa w obu Amerykach. Raz - dlatego, że kolonie hiszpańskie zajmowały większość podbitych tam obszarów, dwa - dlatego, że moneta była bita na miejscu, nie musiała płynąć z Europy przez ocean, trzy - bo kontakty gospodarcze między koloniami różnych nawet państw bywały silniejsze niż kolonii z Macierzą. Przeciętny mieszkaniec angielskich posiadłości nad Zatoką Massachusetts dużo częściej mial kontakt z dollaro, niż z ojczystym funtem czy gwineą.
Z uwagi na zawartość srebra, dollaro oceniane było na 8 reali, poprzednią walutę hiszpańską. Tak też, ośmiorealówką lub ósemką, było często zwane. Z tego powodu w księgach rachunkowych i kupieckich operacje w dollaro opatrywane były symbolem 8. Aby jednak uniknąć nieporozumień i niejasności - 88 mogło wszak znaczyć 8 dollaro lub 88 jednostek pieniężnych (w domyśle - właśnie dollaro),przy których zapomniano postawić symbolu waluty - zaczęto tę 8-symbol stylizować. Pochylono ją w lewo, częściowo wyprostowano brzuszki... Przyjęła się wreszcie moda, by oznaczać je zawijasem, przypominającym literę S i łączyć jej górny i dolny koniec linią prostą. Pisane niedbale, dawało to w wyniku S z pionowa kreską, czyli... $
Gdy Stany ogłosiły niepodległość i zdecydowały się na bicie własnej, wspólnej waluty, postanowiły odwołać się nie do przypominającego o brytyjskiej dominacji funta, ale do ogólnoamerykańskiego dollara z jego symbolem $. Te pierwsze US dollars, wybite pod koniec XVIII w. były żywcem skopiowane z hiszpańskich - miały tę samą zawartość srebra (a zatem - tę samą siłę nabywczą). Notabene - nie miały nadrukowanej nazwy własnej, a jedynie nazwę emitenta - United States.
Tak więc zarówno nazwa jak i symbol dolara są starsze od USA i z Hiszpanii (a pośrednio - z Czech) ród swój wiodą.
Literatura:
Mikołajczyk, Leksykon numizmatyczny, PWN 1994
Mikołajczyk, Monety stare i nowe, Arkady, Warszawa 1988
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Jako ciekawostkę można dodać, że w latach 1991-2006 w Słowenii obowiązywała waluta o nazwie tolar. Nazwa także pochodzi od czeskiego talara.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Coobeck @ 9/10/2006, 9:29) Z uwagi na zawartość srebra, dollaro oceniane było na 8 reali, poprzednią walutę hiszpańską. Tak też, ośmiorealówką lub ósemką, było często zwane. Z tego powodu w księgach rachunkowych i kupieckich operacje w dollaro opatrywane były symbolem 8. Aby jednak uniknąć nieporozumień i niejasności - 88 mogło wszak znaczyć 8 dollaro lub 88 jednostek pieniężnych (w domyśle - właśnie dollaro),przy których zapomniano postawić symbolu waluty - zaczęto tę 8-symbol stylizować. Pochylono ją w lewo, częściowo wyprostowano brzuszki... Przyjęła się wreszcie moda, by oznaczać je zawijasem, przypominającym literę S i łączyć jej górny i dolny koniec linią prostą.
Ta moda dotarła też wówczas do Polski 
|
| |
|
|
| |
|
|
|
Szopen 52
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 1 |
|
| Nr użytkownika: 98.743 |
|
|
|
Krzysztof Andrzej Plater-Zalewski |
|
Stopień akademicki: mgr sztuki |
|
Zawód: nauczyciel |
|
|
| |
|
Kiedyś rozmawiałem w gdańskim Muzeum Morskim z Dyrektorem Muzeum Morskiego w Karlskoronie. Był tutaj w Polsce w związku z otwarciem goszczącej wtedy w gdańskim ,,MM'' wystawy szwedzkiego ,,MM''. Zaciekawiło mnie w czasie zwiedzania właśnie otwieranej wystawy podobieństwo symbolu na papierach wartościowych, będących udziałem linii żeglugowej ze Szwecji do Indii - do wyglądu symbolu dolara (chodzi o to ,,S'' podwójnie pionowo przekreślone). Ów symbol na szwedzkich papierach wartościowych przedstawiał dwie antyczne kolumny, za którymi przewijała się esowata linia, kojarząca się z kilwaterem (ślad na powierzchni morza w postaci piany, który się tworzy po przepłynięciu statku), po której kursowały żaglowce w obie strony. Ten Dyrektor twierdził, że symbol, o którym piszę, jest bezpośrednim pierwowzorem oznaczenia dolara.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Ciekawa teoria, ale trochę rzeczy mi się nie zgadza. Dlatego choć post jest z 2006 roku to nawiąże do kilku wątków:
CODE Na przełomie XV i XVI w. w Europie brak było waluty, mogącej pełnić funkcję pieniądza światowego - uznawanej bez trudu w wielu krajach.
Serio? A weneckie oraz węgierskie dukaty, albo floreny - jak sama nazwa wskazuje z Florencji?
CODE W II dziesięcioleciu XVI w. odkryto w czechach, koło Jachymova, bogate pokłady kruszcu srebra, z których zaczęto bić nowy rodzaj monety - znowu solidny i gruby pieniądz. Początkowo nie miał on nazwy, nosił tylko napis Mennica Jachymovska - oczywiście po niemiecku, jako że Czechy były wówczas solidnie zgermanizowane. Napis brzmiał Jachimstaler Munze. I właśnie od owego JachimsTALER pochodzi nazwa taler, taller, thaller lub thaler - bo różnie ją pierwotnie pisano.
Dziwne, bo wg H. Cywińskiego "Dziesięć wieków pieniądza polskiego 980-1980", Warszawa 1982, s. 60, to talary bite są pod koniec XV wieku. A napis to JOACHIMSTAHLER GROSCHE
CODE W każdym z krajów talar napotkał istniejący już system pieniężny i w każdym inaczej ułożyły się jego relacje cenowe ze "starszymi" walutami - z tego też powodu aż do reformy w 1924 r. złoty polski liczył 30 groszy.
Przepraszam, ale co ma piernik do wiatraka? Złoty polski liczył 30 groszy, bo w 1496 ustalono cenę złotego dukata węgierskiego na 30 groszy srebrnych. Potem zaczęto w Polsce wybijać własne dukaty dodając do złota odrobinę miedzi - stąd czerwony złoty. Ale w międzyczasie kurs złota zaczął rosnąć, a wartość srebra w groszu spadać, więc już nigdy kurs czerwonego złotego nie wrócił do poziomu 30 groszy. Ale wartość obrachunkowa 1 złp = 30 gr została.
To nie ma nic wspólnego z talarem poza tym, że przez pewien czas kurs talara w Polsce = 30 groszy.
CODE Z uwagi na zawartość srebra, dollaro oceniane było na 8 reali, poprzednią walutę hiszpańską. Tak też, ośmiorealówką lub ósemką, było często zwane. Z tego powodu w księgach rachunkowych i kupieckich operacje w dollaro opatrywane były symbolem 8. Aby jednak uniknąć nieporozumień i niejasności - 88 mogło wszak znaczyć 8 dollaro lub 88 jednostek pieniężnych (w domyśle - właśnie dollaro),przy których zapomniano postawić symbolu waluty - zaczęto tę 8-symbol stylizować. Pochylono ją w lewo, częściowo wyprostowano brzuszki... Przyjęła się wreszcie moda, by oznaczać je zawijasem, przypominającym literę S i łączyć jej górny i dolny koniec linią prostą. Pisane niedbale, dawało to w wyniku S z pionowa kreską, czyli... $
Hiszpańskie reale były stosowane do XIX wieku, więc "poprzednia waluta hiszpańska" jakoś mi tu nie brzmi.
A co do symbolu $ angielska wikipedia podaje wiele różnych teorii, więc ta wyżej wcale nie musi być prawdziwa, zwłaszcza że jak widać po wpisie Szopena52, symbol ten był stosowany nie tylko w Hiszpanii https://en.wikipedia.org/wiki/Dollar_sign#History
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(tellchar @ 27/07/2022, 20:33) CODE Na przełomie XV i XVI w. w Europie brak było waluty, mogącej pełnić funkcję pieniądza światowego - uznawanej bez trudu w wielu krajach. Serio? A weneckie oraz węgierskie dukaty, albo floreny - jak sama nazwa wskazuje z Florencji?
W olbrzymim uproszczeniu - talar był srebrny a wspomniane dukaty i floreny - złote.
Europa była bimetaliczna. O ile mi wiadomo nie było żadnej DUŻEJ, powszechnie uznawanej monety srebrnej.
Przy ówczesnym - pocz. XVI w. - ratio, dukat to kupa pieniedzy - ok. 40 gramów srebra. Jednak talar i jego 25g srebra był "poręczniejszy".
Ten post był edytowany przez TMI Fairy: 27/07/2022, 23:26
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
No ale autor posta napisał o braku międzynarodowej monet, a nie międzynarodowej monety srebrnej. 
Co do reszty zgoda. Choć dość popularny był wówczas teston https://pl.wikipedia.org/wiki/Teston
Ale jednak 25g talar był lepszy.
|
| |
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
9/10/2006, 9:29
