| |
|
|
 Wcześniejsza śmierć Kiejstuta, jak wpłynie na losy Polski i Litwy?
| |
|
|
|
|
Ostatnio wiele pisze się o potrzebie Jagiełły zabezpieczenia swojej władzy na Litwie jako o głównej przyczynie jego chrztu i unii Litwy z Polską. Wiemy, że te kłopoty to skutek zamachu stanu dokonanego przez Kiejstuta w 1381 roku. Czy Jagiełło odczuwałby konieczność chrztu i szukania silnego sojusznika, gdyby Kiejstut nie dożył tego roku? Był już starym człowiekiem, nawet jeśli go odmłodzić o 10 lat od sugerowanej daty urodzenia w 1296 /7 roku, mimo wszystko w 1381 miałby około 75 lat, tak więc powiedzmy w 1380 roku pada ofiarą choroby - co nie byłoby dziwne, w końcu jego starszy przecież brat Olgierd również już nie żył. Witold bez przeszkód obejmuje księstwo trockie i pozostaje lojalnym poddanym Jagiełły. Pozostaje pytanie, czy wcześniejsza śmierć Kiejstuta zmieniłaby wydarzenia na Litwie? Jak zareagowałby Witold na wiadomość o ukłądzie Jagiełły z Krzyżakami w Dawidyszkach z 1380 roku? Po prawdzie taki choćby prof. Nikodem uważał, że Witold i Kiejstut o tym ukłądzie wiedzieli i nie miał on związku z zamachem Kiejstuta. Jeśli przyjąć tę wersję, to Witold powinien pozostać lojalnym współpracownikiem Jagiełły i właśnie...co wtedy? Czy Jagiełło pewnie panujący nad Litwą i dosyć skutecznie odpierający najazdy krzyżackie bądź co pewien czas układający się z Zakonem będzie dążył do ochrzczenia kraju? Czy dojdzie do unii polsko-litewskiej? Jeśli tak, to czy jej historia potoczy się inaczej i czy będzie to miało wpływ na historię Polski? A jeśli nie dojdzie, to jak będzie wyglądałą historia Polski w tym ukłądzie? Kto zostanie mężem Jadwigi Andegaweńskiej? Zapraszam do dyskusji.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Litwa może być prawosławna. Chociaż podobno Jagiełło szukał chrztu na zachodzie, żeby Litwini się nie rozpłynęli w morzu Rusinów.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
I dlatego najpierw starał się o rękę córki wielkiego księcia moskiewskiego i zgadzał się na chrzest prawosłąwny 
układy litewsko - moskiewskie zaczęły się prawdopodobnie już w 1382 roku (wtedy Jagiełło pogodził się ze swoim bratem Andrzejem zostawiając go na Połocku) i zakończyły się w 1383/84 roku, a więc wtedy, kiedy Witold przebywał u Krzyżaków. Prawdopodobnie z tego powodu Kiejstutowicz po powrocie przyjął chrzest prawosłąwny (tak myślę, że się pospieszył sądząc, że to przesądzona sprawa); tutaj jednak Jagiełło nie szuka sojuszników przeciwko zbuntowanemu kuzynowi, więc albo do układu z Dymitrem nie dojdzie, albo będzie na tyle korzystny dla Jagiełły, że do ślubu dojdzie przed przybyciem Jadwigi do Krakowa. Przy czym niekoniecznie musi dojść do chrztu wielkiego księcia. Nie jest w tak krytycznej sytuacji, aby książę moskiewski mógł mu narzucić zmianę wiary. Tutaj to Dymitr jest w potrzebie po spaleniu Moskwy przez Tochtamysza. A w Połocku księciem jest nadal Skirgiełło. Co więcej - wypadałoby przyjąć, że po buncie Połocczan w 1381 miasto zostało spacyfikowane przez Skirgiełłę posiłkowanego przez wojska Zakonu Kawalerów Mieczowych  zostaje tylko pytanie, czy oraz kiedy i w jaki sposób Jagiełło wykręci się od ukłądu w Dawidyszkach, który skierowany był nie tylko przeciw Kiejstutowi, ale również jego synom?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
No dobra, ale jak korzystny dla Jagiełły musiałby być układ z Dymitrem. Tylko władza nad Moskwą, chyba.
Zaś jeśli negocjacje by się przeciągały to Jadźka przybywa do Krakowa, a po przemyśleniu opcja korony królewskiej na głowie chyba jednak przeważy.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(losiu41 @ 12/06/2018, 7:26) No dobra, ale jak korzystny dla Jagiełły musiałby być układ z Dymitrem. Tylko władza nad Moskwą, chyba. Zaś jeśli negocjacje by się przeciągały to Jadźka przybywa do Krakowa, a po przemyśleniu opcja korony królewskiej na głowie chyba jednak przeważy.
Nie wiem, jak korzystny, bo nikt tak na dobrą sprawę nie zna treści tego układu OTL. Podobno ukłąd zakłądał chrzest Jagiełły (ale właściwie tylko jego samego! jego poddani mieli się tylko o tym chrzcie dowiedzieć) i uznanie się przez Jagiełłę za "młodszego brata" (czyli lennika) Dymitra moskiewskiego.
Korzystny byłby nie zakładający chrztu ani podległości Jagiełły wobec Moskwy. Oraz sankcjonujący oddzielną metropolię prawosławną dla Litwy. Czyli coś podobnego, co zawarł kiedyś Olgierd. Dla Jagiełły układ z Dymitrem na zasadzie równości byłby bardzo korzystny, natomiast Dymitrowi ukłąd z silniejszym Jagiełłą będzie bardzo potrzebny - OTL po zawarciu ukłądu z Jagiełłą zaczął wojnę z Olegiem rizańskim, który był sojusznikiem litewskim, dodatkowo litewski zięć gwarantowałby bezproblemowe przejęcie tronu moskiewskiego przez syna Dymitrowego oraz utrzymanie zwierzchnictwa moskiewskiego nad niesfornymi książętami ruskimi. Tak więc Dymitr negocjacje rozpocznie, ale jaki będzie końcowy efekt?
Jest bowiem jeszcze opcja, że Jagiełło w ogóle z Dymitrem nie negocjuje i czeka, aż Jadźka do Krakowa przybędzie.
W obydwu przypadkach rzeczywiście powinno do ukłądu w Krewie dojść - no chyba że Jagiełło wynegocjuje ukłąd z Dymitrem i poślubi jego córkę wcześniej. Sugeruję się tutaj Nikodemem, który uważa, że negocjacje litewsko - polskie zaczęły się dopiero po przybyciu Jadwigi, a nawet po jej koronacji. Argumentem za tym faktem jest prawosłąwny chrzest Witolda - czyli po powrocie dowiedział się o ruskich rozmowach kuzyna, więc polskich chyba jeszcze nie prowadzono albo były w powijakach. Drugim argumentem byłaby lekka improwizacja aktu krewskiego (według jednej badaczki wygląda on jak brudnopis - tylko że były pieczęcie  ).
Tylko czy ten akt nie będzie brzmiał inaczej niż OTL? Pozycja Jagiełły na Litwie będzie silniejsza, i zawsze moze on użyć rozmów z Dymitrem jako argumentu w rozmowach z Polakami. Chodzi mi o to nieszczęsne "applicare" - chociaż z drugiej strony bodajże Kuczyński uważał, że słowa tego Jagiełło użył świadomie, ponieważ chciał w ten sposób "podpiąć" Litwę pod traktat pokojowy Zakonu z Koroną z 1343 roku z tego powodu potem panowie polscy brali udział w negocjacjach litewsko - krzyżackich. Analizując politykę Jagiełły z lat samodzielnego panowania na Litwie to mu zależało na pokoju z Zakonem, więc tutaj właściwie również nic nie powinno ulec zmianie.
Zostaje tylko jeszcze sprawa ukłądu z Zakonem. Być może Jagiełło układu w Dawidyszkach nie wypowie (ukłąd był zawarty na czas nieokreślony) - ale z drugiej strony ukłąd był niebezpieczny, ponieważ na dłuższą metę mógł doprowadzić do podboju księstwa trockiego przez Zakon. Witold więc będzie robił wszystko, aby został on zerwany. Czy może sam dokona zamachu stanu na stryjecznego brata? I czy Zakon będzie korzystał z tego "rozbicia" państwa litewskiego?
Tak dla informacji - traktat ten zapewniał, że Jagiełło nie udzieli Kiejstutowi ani jego synom pomocy przeciwko Zakonowi, gdyby Zakon atakował dzielnicę trocką. W zamian Zakon zobowiązywał się nie atakować ziem pozostających pod bezpośrednią władzą Jagiełły. Być może (podkreślam, że to moje przypuszczenie tylko, bardzo wątłe) Jagiełło zawarł go po to, aby poddani Kiejstuta zmęczeni najazdami krzyżackimi sami pozbawili go władzy i przeszli pod bezpośrednie zwierzchnictwo władcy Wilna (w końcu Kiejstut cieszył się wielką popularnością na Litwie, a wojny z Witoldem pokazały, że jego syn również). Być może (jak sugerują to historycy) Jagiełło chciał zabezpieczyć swoje ziemie na czas zbliżającej się konfrontacji z Dymitrem moskiewskim. Nie dowiemy się, bo Kiejstut pozbawił Jagiełłę tronu i traktat sam z siebie stracił ważność. Co z nim będzie, jeśli tego zamachu nie będzie? Według kronik litewskich OTL Witold nie wierzył w jego istnienie, więc w tej ATL nie uwierzy Krzyżakom. A zakłądajac, że o tym traktacie wie, również donosy krzyżackie oleje. Więc jakie będą losy traktatu z Dawidyszek po Kulikowym Polu?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Podsumowując: czy sytuacja w której Jagiełło finalnie hajta się z Jadźką różni się jakoś istotnie od OLT?
Bo jeżeli nie, to chyba jednak ciekawsza jest alternatywa, w której Litwa idzie osobno z Dymitrem (na jakich warunkach?) a Polska osobno. Na męża dla Jadwigi... Semko Mazowiecki?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(źwiesz @ 12/06/2018, 13:36) Podsumowując: czy sytuacja w której Jagiełło finalnie hajta się z Jadźką różni się jakoś istotnie od OLT? Bo jeżeli nie, to chyba jednak ciekawsza jest alternatywa, w której Litwa idzie osobno z Dymitrem (na jakich warunkach?) a Polska osobno. Na męża dla Jadwigi... Semko Mazowiecki?
Bardzo możliwe, że dopiero w 1384 Witold zbuntuje się przeciwko poczynaniom stryjecznego brata i wtedy faktycznie sytuacja od tej OTL może się znacząco różnić. Dlatego jest ważne ustalenie losów traktatu w Dawidyszkach. Ponieważ to on oficjalnie był powodem wojny Kiejstuta z Jagiełłą OTL i może doprowadzić do wojny Jagiełły z Witoldem ATL. A równie dobrze może doprowadzić do utraty księstwa trockiego na rzecz Zakonu (a więc połowa Litwy włąściwej + spory kawał ziem ruskich) i wtedy może być ciekawie - albo i nie
ponieważ - jak wspomniałam wcześniej - bez buntu Kiejstuta i Witolda u Krzyżaków Jagiełło właściwie nie potrzebuje ukłądać się z Dymitrem. Nie wiadomo, kto OTL rozpoczął rozmowy - Jagiełło czy Dymitr.
|
| |
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
11/06/2018, 11:25
