Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Wielkość folwarków i magnackich majątków
     
Camillus2
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 26
Nr użytkownika: 35.780

 
 
post 10/04/2015, 15:36 Quote Post

Witajcie

Czy ktoś zna przeciętną wielkość folwarkó (w łanach) oraz wielkości poszczególnych majatków magnackich liczonych w miastach, wioskach i łanach?

Pozdrawiam
Camillus2
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
pseudomiles
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.540
Nr użytkownika: 38.593

 
 
post 10/04/2015, 15:46 Quote Post

Lokalnym magnatem w XVII wieku będzie szlachcic posiadający przynajmniej około 20 wiosek, ewentualnie kilkadziesiąt tysięcy zł dochodu rocznego. Te liczby są jednak bardzo umownymi kryteriami. Najwięksi magnaci mieli po kilkaset wiosek i setki tysięcy zł dochodu.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #2

     
farkas93
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.244
Nr użytkownika: 73.595

Zawód: student
 
 
post 11/04/2015, 13:09 Quote Post

Za średnio zamożnego szlachcica można już uznać kogoś mającego ok. 2000 zł dochodu rocznego.
 
User is offline  PMMini Profile Post #3

     
Ulfberht
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 205
Nr użytkownika: 94.874

 
 
post 11/04/2015, 14:05 Quote Post

QUOTE(Camillus2 @ 10/04/2015, 15:36)
Czy ktoś zna przeciętną wielkość folwarkó (w łanach)
*


Przeciętny szlachecki folwark miał mniej więcej 3,5 łanu.
Źródło
QUOTE
oraz wielkości poszczególnych majatków magnackich liczonych w miastach, wioskach i łanach?

Nikomu raczej nie będzie się chciało tego szukać i wymieniać, ale są to ogromne fortuny. Przykładem może być Franciszek Salezy Potocki, który to posiadał 70 miast i około 700 wsi, a także 7 starostw i dzierżaw, które liczyły kilkadziesiąt miast i wsi, przynoszących mu w 1771 roku 200000 złotych rocznego dochodu.

Ten post był edytowany przez Ulfberht: 11/04/2015, 14:06
 
User is offline  PMMini Profile Post #4

     
ElinEnqvist
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 10
Nr użytkownika: 107.025

Kinga Owczarska
Stopień akademicki: magister
Zawód: nauczyciel
 
 
post 5/05/2021, 17:53 Quote Post

A mnie ciekawi co innego: jeśli przyjmiemy że ktoś ma kilka wsi, to folwark z dworkiem ma raczej jeden, dobrze kombinuję?

Dodatkowo, spotkałam się w jednym artykule określenie "łan pański" oraz "łam kmiecy" - i że najczęściej było tak, że właściciel miał np. folwark wielkości 3 łanów, ale do wielkości wioski dochodziło od 3 do 7 razy więcej łanów kmiecych. Łany pańskie były obrabiane w ramach pańszczyzny i były o wiele bardziej dochodowe

Ma to sens, ale chciałabym się upewnić, że to prawda.

Ponadto, jeśli folwark i dworek przypadały jedne na kilka wsi, to zakładam że każda wieś miała "łany pańskie" obrabiane pańszczyzną, czy te łany pańskie były tylko przy folwarku pana?

 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #5

     
marek8888
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 898
Nr użytkownika: 99.930

Marek Zatorski
 
 
post 5/05/2021, 22:17 Quote Post

Polecam opracowanie Księstwa Rzeczpospolitej Mariusza Kowalskiego - dostępne w sieci powinno pokazać jak ciekawie i niejednorodnie to wyglądało. Co do dworków to ile i gdzie były oraz czy były używane jako ośrodek gospodarczy czy też jedynie przejściowa siedziba to zależało to od wielu zmiennych czynników - w każdym razie nie było niemożliwością aby w dwóch wsiach były sobie dwa dworki z czego w praktycznym "użyciu" był tylko jeden... Dla przykładu dobra majątkowo o wyjątkowo majestatycznej nazwie "Chlewnia i Książki" wink.gif składały się z dwóch dworów + liczne inne dobra jak młyn czy stawy - położonych w dwóch odrębnych wsiach z czego jednak "Książki" zostały zbyte i rodzina właścicieli mieszkała w rezydencji znajdującej w "Chlewni" wink.gif Nazewnictwo niektórych naszych "rezydencji" potrafi być niezwykle literackie...
 
User is offline  PMMini Profile Post #6

     
ElinEnqvist
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 10
Nr użytkownika: 107.025

Kinga Owczarska
Stopień akademicki: magister
Zawód: nauczyciel
 
 
post 6/05/2021, 12:49 Quote Post

QUOTE(marek8888 @ 5/05/2021, 22:17)
Polecam opracowanie Księstwa Rzeczpospolitej Mariusza Kowalskiego - dostępne w sieci powinno pokazać jak ciekawie i niejednorodnie to wyglądało. Co do dworków to ile i gdzie były oraz czy były używane jako ośrodek gospodarczy czy też jedynie przejściowa siedziba to zależało to od wielu zmiennych czynników - w każdym razie nie było niemożliwością aby w dwóch wsiach były sobie dwa dworki z czego w praktycznym "użyciu" był tylko jeden... Dla przykładu dobra majątkowo o wyjątkowo majestatycznej nazwie "Chlewnia i Książki" wink.gif składały się z dwóch dworów + liczne inne dobra jak młyn czy stawy - położonych w dwóch odrębnych wsiach z czego jednak "Książki" zostały zbyte i rodzina właścicieli mieszkała w rezydencji znajdującej w "Chlewni" wink.gif Nazewnictwo niektórych naszych "rezydencji" potrafi być niezwykle literackie...
*



Tak, ale książka zdaje się nie tłumaczy kwestii łanów pańskich vs łany kmiece i zy to były tylko w folwarku głownym, czy te łany były tak zorganizowane wszędzie w każdej wiosce smile.gif
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #7

     
dammy
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.384
Nr użytkownika: 99.933

Adam Marks
Zawód: wiele zawodow
 
 
post 7/05/2021, 14:48 Quote Post

QUOTE(ElinEnqvist @ 5/05/2021, 18:53)
A mnie ciekawi co innego: jeśli przyjmiemy że ktoś ma kilka wsi, to folwark z dworkiem ma raczej jeden, dobrze kombinuję?

Dodatkowo, spotkałam się w jednym artykule określenie "łan pański" oraz "łam kmiecy" - i że najczęściej było tak, że właściciel miał np. folwark wielkości 3 łanów, ale do wielkości wioski dochodziło od 3 do 7 razy więcej łanów kmiecych. Łany pańskie były obrabiane w ramach pańszczyzny i były o wiele bardziej dochodowe

Ma to sens, ale chciałabym się upewnić, że to prawda.


Pisał o tym Topolski. Np: w "Rzeczypospolitej Obojga Narodów":
"W sumie w ciągu XVI wieku ziemie bezpośrednio uprawiane na rzecz folwarków (wraz z łąkami i pastwiskami) objęły około 25% ogółu gruntów wiejskich. Około połowy XVI wieku przynosiły już w Koronie ponad połowę ogółu dochodów właścicieli feudalnych."

Jednak proporcje były zmienne. W małych posiadłościach szlacheckich jeśli majątek był skondensowany proporcje mogły się wyrównywać. Tak było np: w Drzewoskiej czy Wysokiej w XVI wieku. (Wyczański "Studia nad folwarkiem szlacheckim w Polsce w latach 1500-1580" str.76)

QUOTE
Ponadto, jeśli folwark i dworek przypadały jedne na kilka wsi, to zakładam że każda wieś miała "łany pańskie" obrabiane pańszczyzną, czy te łany pańskie były tylko przy folwarku pana?


I tak i nie. Struktury bywały bardzo zmienne. Mógł folwark przypadać na kilka wsi. Mogła familia posiadać kilka folwarków. Chociażby poprzez nabywanie innych majątków. Natomiast Twoje oddzielone od folwarku łany pańskie w innych wsiach były często chłopom dzierżawione.

Ten post był edytowany przez dammy: 7/05/2021, 14:51
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #8

     
marek8888
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 898
Nr użytkownika: 99.930

Marek Zatorski
 
 
post 8/05/2021, 1:48 Quote Post

Kolega zdaje się, że nie "chwycił" ukrytego przekazu zawartego we wskazanej książce pokazanego od "pańskiej strony wink.gif - nasz system "gospodarowania" to nie "kolonistwo niemieckie" tylko typowe "każdy sobie" a co za tym idzie model każdej z "prowincji" czy jak kto woli "województwa" znacząco się od siebie różnił - co ciekawe często niekoniecznie będąc znanym sąsiedztwu wink.gif. Inaczej było na Prusach a inaczej w Wielkopolsce a doszukiwanie się ewentualnych podobieństw jest mocno mylące w kontekście szczegółów zastosowanych rozwiązań w danych konkretnych miejscach. Pytanie więc o jakiej prowincji tak w gruncie rzeczy mówimy bo wbrew pozorom literatura na ten temat jest dosyć obszerna.
Co najbardziej ciekawe właśnie w tym kontekście "obrazoburczość" zapisów Konstytucji 3 Maja często pozostaje zupełnie nieczytelna jeżeli nie zna się mocno zawiłej specyfiki wzajemnych relacji pańskiego i chłopskiego w naszej specyfice. wink.gif
 
User is offline  PMMini Profile Post #9

     
dammy
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.384
Nr użytkownika: 99.933

Adam Marks
Zawód: wiele zawodow
 
 
post 9/05/2021, 18:21 Quote Post

Zdaje sobie sprawę. I Wyczański niczego nie ukrywał. Nacisk na spojrzenie od strony chłopskiej starałem się pokazać w postach w temacie "dualizm gospodarczy". O niejednolitym podejściu w stosunkach społecznych pisałem w co najmniej trzech topicach. Ja w ostatnim poście nie robiłem wykładu tylko konkretnie odpowiedziałem na pytanie. Czyli zrobiłem to co Ciebie przerasta.

Ten post był edytowany przez dammy: 9/05/2021, 18:22
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #10

     
marek8888
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 898
Nr użytkownika: 99.930

Marek Zatorski
 
 
post 11/05/2021, 9:40 Quote Post

Pytanie tylko dlaczego "przy okazji" obrażasz innego użytkownika? Rozumiem, że chcąc odpowiedzieć na jakieś pytanie inny użytkownik musi przejrzeć cały Twój "dorobek"? Mocno dziwne podejście...
Chyba zdajesz sobie sprawę, że podobne - pozbawione elementarnej kultury komunikacji podejście - od dziesiątków lat zamyka przed naszymi "historykami", (którym się "wydaje" wiele dziwnych rzeczy) wiele archiwów czy konkretnych zasobów na całym świecie wraz z ich smaczkami? Podobnie jak i zamyka przed Tobą tu i teraz...
 
User is offline  PMMini Profile Post #11

     
chassepot
 

Tata Kubusia
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.660
Nr użytkownika: 4.559

Przemek Czarnecki
Stopień akademicki: wyksztalciuch
Zawód: zatwardzia³y ojkofob
 
 
post 12/05/2021, 18:00 Quote Post

Oprócz wspomnianych czynników, które decydowały o stosunku powierzchni folwarku do ogółu gruntów rolnych istotne było położenie i jakość tych gruntów. Procent powierzchni folwarku wzrastał gdy był on dobrze skomunikowany ze spławnymi rzekami i jeśli ziemia dawała dobre plony zbóż. W takiej sytuacji folwark zajmował ponad jedną trzecią do połowy gruntów. I odwrotnie - na niesprzyjających terenach folwarki były szczątkowe bądź nie występowały.
 
User is offline  PMMini Profile Post #12

     
dammy
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.384
Nr użytkownika: 99.933

Adam Marks
Zawód: wiele zawodow
 
 
post 12/05/2021, 21:45 Quote Post

Owszem miało. Ale jeszcze większy wpływ miała wielkość majątku. W tych największych czyli np: w domenach magnackich, większych majątkach kościelnych czy w ramach królewszczyzn powierzchnia folwarków często była dużo mniejsza niż gruntów kmiecych. W przypadku małych gospodarstw szlacheckich sporo zależało od rejonizacji o czym wspomniał już marek8888. I zwartości gruntów pańskich. Inna sprawa, że te majątki też mogły należeć np: do jakiegoś klucza posiadłości magnackich. Oczywiście rejonizacja była istotną również przy większych majątkach. Wystarczy spojrzeć na posiadłości podgórskie.

Ten post był edytowany przez dammy: 13/05/2021, 8:27
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #13

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej