| |
|
|
 1000 lat klasztoru na Swiętym Krzyżu?
| |
|
|
|
Gritzmann
|
| |
|
| II ranga |
|
 |
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 59 |
|
| Nr użytkownika: 19.247 |
|
|
|
katarzyna gritzmann |
|
|
| |
|
W tym roku obchodzone jest milenium świętokrzyskie. 1000 lat istnienia klasztoru na Świetym Krzyzu (Łyścu). Czy Waszym zdaniem data 1006 jako data fundacji klasztoru benedyktynów jest możliwa? Z tego co wiem benedyktyni nigdy nie osiedlali sie w miejscach dzikich a tu - osiedlili się w puszczy a wokół ani żywej duszy. No i w czasie odbudowy klasztoru po jakimś pożarze znaleziono wmurowane monety z 1131 roku (o ile dobrze pamietam). Co o tym sądzicie?
K.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
fundatorzy - krzywousty i wojsław powała, rok około 1130
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Benedyktyni właśnie wybierali na miejsca swojego zamieszkania tereny odludne. Był to zakon głównie kontemplacyjny, którego członkowie szukali ciszy i spokoju więc wybierali miejsca z dala od siedzib ludzkich. Co do daty powstania klasztoru na Świętym Krzyżu to jakkolwiek należy podchodzić ze sporym powątpiewaniem do roku 1006 to należy pamiętać, że pierwszych benedyktynów sprowadził do Polski już Bolesław Chrobry więc teoretycznie mogli oni osiąść w tym miejscu.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Z tego co wiem benedyktyni nigdy nie osiedlali sie w miejscach dzikich a tu - osiedlili się w puszczy a wokół ani żywej duszy.
QUOTE Benedyktyni właśnie wybierali na miejsca swojego zamieszkania tereny odludne. Był to zakon głównie kontemplacyjny, którego członkowie szukali ciszy i spokoju więc wybierali miejsca z dala od siedzib ludzkich.
To jeden z powodów. Drugim i chyba ważniejszym nawet była zasada "abrenuntatio diaboli". Najstarsze świątynie chrześcijańskie zakładano z reguły na miejscu ośrodków kultu pogańskiego, którym Łysa Góra najprawdopodobniej była (w literaturze toczy się na ten temat zażarty spór). Dzięki temu egzorcyzmowano miejsca gdzie "żyły demony" oraz wykorzystywano przyzwyczajenie ludzi do grmadzenia się w określonym miejscu.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
Gritzmann
|
| |
|
| II ranga |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 59 |
|
| Nr użytkownika: 19.247 |
|
|
|
katarzyna gritzmann |
|
|
| |
|
Macie rację z tym osiedlaniem się na odludziu benedyktynów, ale nie wiem czy zdajecie sovbie sprawę, że to była wtedy kompletna puszcza a nie zwyczajne odludzie :-) Nie znaleźliby tam zaplecza dla swojej kontemplacji.
Prędzej posądziłabym o coś takiego cystersów, którzy przecież zasłyneli tym, że osiedlają się w dzikich miejscach.
Beneyktyni jakoś mi tam nie pasują...
Co do osiedlania się w dawnych miejscach kultu - (to w mojej okolicy przynajmniej) na każdym miejscu dawnego kultu jestalbo kosciół, albo kaplica albo przynajmniej krzyż ;-)
Belfrze czy nie bardziej prawdopodobne jest, że w 1006 roku osiedlili sie tam po prostu jacys pustelnicy w eremach? Tak jak trochę później w pobliskiej Świetej Katarzynie
Ja przypuszczam, że rok 1131 z którego pochodzą monety jest tylko datą fundacji a sam klasztor jest młodszy ... ale brak mi na to dowodów.
K.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Co do osiedlania się w dawnych miejscach kultu - (to w mojej okolicy przynajmniej) na każdym miejscu dawnego kultu jestalbo kosciół, albo kaplica albo przynajmniej krzyż ;-)
A można wiedzieć co to za miejsca i jaki region? Jestem żywo zainteresowany tematyką religii przedchrześcijańskiej i zbieram dane o wszelkich miejscach kultu tej religii.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
Gritzmann
|
| |
|
| II ranga |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 59 |
|
| Nr użytkownika: 19.247 |
|
|
|
katarzyna gritzmann |
|
|
| |
|
Mój region to woj. świętokrzyskie - jestem przewodnikiem.
I tak dawne miejsca kultu to Łysiec, G. witosławska, Dobrzeszowska, Grodowa, Widełki ;-) i jeszcze kilka pomniejszych - zapraszam :-)
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Prędzej posądziłabym o coś takiego cystersów, którzy przecież zasłyneli tym, że osiedlają się w dzikich miejscach.
No tak, ale cystersi mają swe siedziby w dolinach, a nie na górach, jak właśnie benedyktynmi! Jedni i drudzy z tego słyną.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Belfrze czy nie bardziej prawdopodobne jest, że w 1006 roku osiedlili sie tam po prostu jacys pustelnicy w eremach? Tak jak trochę później w pobliskiej Świetej Katarzynie
polecam kobyłę Marka Derwicha pt Benedyktyński klasztor św krzyża na Łysej Górze w średniowieczu
oraz Początki Polski tom 6 Łowmiańskiego (jak ktoś nie lubi obszernych monografii)
w każdym razie data 1006 to czysta bujda długosza
opisał on pod ta datą polowanie św emeryka itd
nic z tego co w XV wieku wymyślono na temat klasztoru świętokrzyskiego nie miało jednak miejsca
ps
cystersów nie było u nas w XI oraz I poł XII wieku
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Trzeba tu nadmienić, że sam Łowmiański opowiada się za Bolesławem Szczodrym jako współfundatorem klasztoru na Łysej Górze.
Skoro jesteśmy przy literaturze to polecam jeszcze Józef Dobosz, Monarchia i możni wobec Kościoła w Polsce do początku XIII wieku, Poznań 2002, gdzie autor omówił wszystkie fundacje monarsze i możnowładcze do końca XII w.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
więcej jednak jak sądzę przemawia za krzywoustym. Co prawda z XII-wiecznymi wojsławami powałami jest ten problem że nie wiadomo ilu ich było i kiedy żyli co nie wyklucza że wojsław stolnik krzywoustego pełnił jakieś funkcje przy śmiałym ale wygląda to raczej na wątpliwy domysł tym bardziej, że archeologicznych śladów budowli z XI wieku zupełnie jak na razie brak na łysej górze, za XII wiekiem optuje też Dobosz w 'Monarchii i możnych ...'
wygląda na to, że śmiały nie założył w ogóle żadnego klasztoru  poza benedyktyńskim Lubiniem
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
wygląda na to, że śmiały nie założył w ogóle żadnego klasztoru poza benedyktyńskim Lubiniem
Nie wiadomo jeszcze co z Tyńcem. Wg. tradycji klasztornej opactwo ufundował "król Bolesław". Nie wiadmo tylko o którego Bolesława chodzi. Byc może, że Kazimierz Odnowiciel tylko osadził benedyktynów w Tyńcu, natomiast samą fundację przeprowadził już jego syn. Szczodry pozytywnie zapisał się w świadomości kościelnej (mimo zabójstwa św. Stanisława) jako ten władca, który ustanowił w Polsce biskupstwa (w domyśle chodzi o nowe przyp. Belfer historyk). Czemu więc nie miałby ufundować także kilku opactw?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
bolesław qui constituit etc... to niekoniecznie śmiały bo bardziej prawdopodobne (i takie jest zdanie np Labudy czy Łowmiańskiego kurbisowej też) , że omyłkowo do kalendarzowej notki o śmierci bolesława śmiałego opatrzonej data dzienną dopisano komemorację tyczącą chrobrego który w/g tradycji załozył w polsce biskupstwa
z kolei tradycja założenia klasztoru tynieckiego przez śmiałego wynika z falsyfikatu tynieckiego datowanego na rok 1105 i bez wątpienia w wielkiej części będącego fałszerstwem XIII wiecznym
dokładna analizy tego dokumentu - labudy i znowu łowmiańskiego (obie dobre choć nieco różne w szczegółach) wskazują na to że król bolesław to raczej krzywousty zaś królowa judyta to 2 żona hermana - tu kolejność w dokumencie może odzwierciedlać kolejnośc chronologiczną nadań
pierwsza część dokumentu zawierająca najstarsze darowizny pochodzi natomiast z czasów albo śmiałego albo jego ojca (mnie osobiście bardziej przekonał w tej częsci Łowmiański ponieważ darowizna ziemi nie pasuje do roku 1044 - wówczas raczej klasztor otrzymałby dochody płynne)
reszta jednak wywodów Łowmiańskiego w świetle ustaleń Labudy i Budkowej raczej odpada - wszystko wskazuje że klasztor założył odnowiciel zaś aron był pierwszym opatem: roczniki, kronika śląska i zapiska odkryta w jednym z najstarszych "polskich" rękopisów która została odczytana jako 'aaron abbas tyn'
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Wracając jeszcze do Łysej Góry to można wspomnieć o wykopaliskach prowadzonych tam na początku lat 70 XX w. przez Eligię i Jerzego Gąsowskich, którzy zbadali archeologiczną osobliwość Łyśca, czyli przebiegający poniżej szczytu wał kamienny o kształcie elipsy i podzielony na dwie części. Znaleziona podczas pracy wykopaliskowych ceramika wskazuje, że pochodzi ona z różnych okresów: od IX po XII w. Dało to badaczom podstawę do sformułowania opinii o czasowym tylko przebywaniu na Łyścu grup ludzkich. Po za tym na Łyścu znajdują się kamienne rzeźby m.in. Pielgrzym, które interpretowane są jako częśc pogańskiego miejsca kultu, funkcjonującego w okresie od IX do nawet XI/XII w. Ponieważ części ceramiki najliczniejsze są z wieków XI i XII świadczyć to może, że kult pogański na Łysej Górze trwał nadal i był aktywny nawet już po przyjęciu chrześcijaństwa. Na ten temat trwa nadal ożywiona dyskusja między archeologami a historykami. I tak wspomniany juz przez marlona M. Derwich w swojej pracy o Łyścu uważa, że może to wskazywać na to, że klasztor benedyktyński nie powstał wcześniej niż w XII w., ponieważ trudno sobie wyobrazić przebywających obok siebie pogańskich kapłanów oraz mnichów.
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
20/06/2006, 7:49
