Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
3 Strony  1 2 3 > 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Wojny polsko-szwedzkie, Przed "potopem"
     
EMEF
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 134
Nr użytkownika: 2.101

Zygmunt Gumopodjadacz
Zawód: Gimnazjalista
 
 
post 12/11/2004, 17:50 Quote Post

Napiszcie coś na tej temat, bo jest to ogólnie niezbyt popularny temacik. Wiadomo, że wybuchły przez dążenia Zygmunta III Wazy do korony szwedzkiej, a także z powodu chęci opanowania przez Szwedów wybrzeży Morza Bałtyckiego i uczynienie z niego "wewnętrznego basenu" Szwecji.
Najsłynniejszymi bataliami są Kircholm, Oliwa, Puck, Ryga i Trzciana (wiem że nie po kolei ale sobie stopniowo przypominałem).
Następstwem tych wojen był Potop, ale ja chcę wiedzieć jeszcze więcej! mad.gif Pomożecie ziomki, nie?
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

     
seba1984pce
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 136
Nr użytkownika: 880

Sebastian Adamkiewicz
Stopień akademicki: magister
 
 
post 12/11/2004, 19:46 Quote Post

Podhorodecki Leszek, Rapier i koncerz, Warszawa 1985

Polecam tą lekturę jesli chcesz przeczytac jakąs dobrze napisaną syntezę wojen polsko-szwedzkich.

cO do samych wojen nie możemy powiedziec że winę za nia ponosi wyłacznie Zygmunt III Waza. Konflik polsko-szwedzki sięga korzeniami juz wojny 7 letniej od roku 1563 do 1570. Zakończyła sie ona pokojem w Szczecinie pokojem który nie zatwierdził polsko-litweskich praw do Inflant i Estonii. I to jest przyczyna tego co stało się później. Wkońcu to że wybrany został Zygmunt III to nie tylko jego "piastowskie" czy raczej "jagielońskie" pochodzenie ale może przede wszystkim zawarcie w pacta conventa obietnicy przyłączenia Estonii do Rzplitej. Później kiedy Zygmunt wyprawia sie do Szwecji jako następca tronu Sejm nie omieszka dać mu "drobnego kieszonkowego" oraz wystawić nieco wojska które oczywiście na wszelki wypadek pojada do Szwecji pod sztandarem Króla Szwecji księcia Gotów etc. etc. Tak więc wojny ze Szwecja poniekąd były tez spowodowane postawa szlachty. Nie musimy chyba przypominać o problemach z uzyskaniem funduszy na wojnę. Tym bardziej jest to śmieszne gdyż straty które szlachta poniosła w wyniku wojny o ujście Wisły spokojnie pokryły by koszty uzbrojenia dużej dobrze wyszkolonej armii i pewnie jeszcze by cos zostało. O tym jak dobre wyszkolenie i organizacja armii Rzpiltej było ważne mogą świadczyć wydarzenia z roku 1634 gdy Włądysła IV rozpoczyna reorganizacje wojska. To doprowadza jak to nazwał Podhorodecki do zwycięstwa bez szczęku oręża w 1635 i rozejmu.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #2

     
EMEF
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 134
Nr użytkownika: 2.101

Zygmunt Gumopodjadacz
Zawód: Gimnazjalista
 
 
post 12/11/2004, 20:09 Quote Post

Postaram się znaleźć tę lekturkę, jednak nie wiem czy w moim miasteczku będą takie książki sad.gif. Poza tym coś tam o tych wcześniejszych wojnach słyszałem czy czytałem, ale naprawdę niewiele.
 
User is offline  PMMini Profile Post #3

     
pure_morning
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 3
Nr użytkownika: 28.448

Zawód: uczen
 
 
post 15/02/2007, 10:17 Quote Post

QUOTE(seba1984pce @ 12/11/2004, 19:46)
Konflik polsko-szwedzki sięga korzeniami juz wojny 7 letniej od roku 1563 do 1570. Zakończyła sie ona pokojem w Szczecinie pokojem który nie zatwierdził polsko-litweskich praw do Inflant i Estonii.
*



Na mocy pokoju w Szczecinie utrzymaliśmy Inflanty, mój drogi.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #4

     
kedzior
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 4
Nr użytkownika: 28.675

 
 
post 17/02/2007, 9:40 Quote Post

Dlaczego ??

Waza chciał odzyskać tron Szwecji, a głównym powodem była zmiana religi w tym kraju. Szwecja przecież była protestancka. Jednak królowi Szwecji to się nie spodobało i to był dla niego dobry argument, żeby przejąć ziemie polskie i mieć dostęp do morza ze wszystkich stron.

Rozejm

Mimo wspaniałych zwycięstw Chodkiewicza i Koniecpolskiego musieliśmy podpisać niekorzystny rozejm w Starym Targu, a potem przedłużyć go w Sztumskiej Wsi. W taki oto sposób straciliśme prawie wszystkie Inflanty.

Najważniejsze bitwy

-Kokenhausen (1601)
-Biały Kamień (1604)
-Kircholm (1605)
-Oliwa (1627)
-Trzciana (1629)
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #5

     
Daffy
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 13
Nr użytkownika: 30.882

Zawód: uczen
 
 
post 14/04/2007, 11:29 Quote Post






W 1593 roku zmarł Jan III król Szwecji w związku z tym Zygmunt III upomniał się o koronę tego państwa. Rzeczywiście królem został, ale na krótko bo już w 1597 roku Karol Sudermański rozpoczął akcję propagandową przeciwko niemu. Zaniepokojony Zygmunt dostał zgodę sejmu na wyjazd do Szwecji w celu uspokojenia sytuacji i ugruntowania tam swej pozycji, wyruszył wraz z 4000 tys, wojska zaciągniętego w Rzeczpospolitej, która oficjalnie nie miała z całą sprawą nic wspólnego. Po początkowych sukcesach (zdobycie Kalmaru przez Zygmunta oraz zamku Sztokholmskiego przez Jana Łaskiego) wywiązała się przypadkowa bitwa pod Linkoping(chyba tak się to pisze), w której Zygmunt poniósł klęskę i jeszcze jako król Szwecji (po ugodzie) wrócił do Polski. W 1599 Riksdag zdetronizował Zygmunta i powołał na tron jego syna Władysława, który nie zjawił się jednak, w związku z czym królem ogłoszono (w 1600 r.) Karola Sudermańskiego. Dowiedziawszy się o tym Zygmunt, wywiązując się z obietnic złożonych w pactach convenatach, przyłączył Estonię do Rzeczpospolitej. Tak rozpoczęła się wojna...
Po początkowych sukcesach szwedzkich (dotarli do Dźwiny i rozpoczeli oblężenie Rygi) ruszyła, w 1601 roku, kontrofensywa pod dowództwem Jana Zamoyskiego odbiła zajęte przez najeźdźce ziemię. Następnie dowódcą został Jan Karol Chodkiewicz, który skutecznie paraliżował akcję wojsk szwedzkich, zwyciężając np pod Białym Kamieniem w 1604 roku. W 1605 duża 10 000 tysięczna armia szwedzka wylądowała w pobliżu Rygi rozpoczynając jej oblężenie, które zresztą szybko zwinęła na wieść o zbliżającym się Chodkiewiczu (świeżo upieczonym hetmanie wielkim litewskim). Chodkiewicz mimo kilkakrotnej przewagi wroga zwyciężył pod Kircholmem. Później zawierano kolejne rozejmy powodowane głównie problemami wewnętrznym oraz interwencją w Moskwie Rzeczpospolitej oraz wojnach z Danią i Rosją prowadzonych przez młodego Gustawa Adolfa,w przyszłości wielkiego wodza oraz człowieka, który podłożył podwaliny pod potęgę szwedzką.
To taki zaczątek wojen polsko-szwedzkich, które tragiczny koniec znalazły w Wielkiej Wojnie Północnej.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #6

     
indigo
 

Ad maiorem Historycy.org gloriam!
*********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 4.522
Nr użytkownika: 488

Stopień akademicki: magister
 
 
post 14/04/2007, 11:40 Quote Post

QUOTE
królem ogłoszono (w 1600 r.) Karola Sudermańskiego


Pomyłka - Karola Sudermańskiego królem ogłoszono w 1604 roku...
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #7

     
TomekGeralt
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 135
Nr użytkownika: 25.379

Geralt z Rivii
Zawód: uczen
 
 
post 14/04/2007, 12:24 Quote Post

Gdyby Zygmunt był bardziej tolerancyjny w sprawach religii protestanckiej, może doprowadziłby do uni polsko-szwedziej. Aczkolwiek małe były na to szanse, ponieważ szlachtę raczej nie obchodziły prowincje nadmorskie, stworzenie silnej floty nad Bałtykiem, odnosili się raczej sceptycznie do protestantów.
Początkowo polska jazda gromiła Szwedów, ale w czasach Gustawa Adolfa tylko niekiedy wygrywała (Stanisław Koniecpolski).
Jednakże rozejmy nie musiały byc dla RON-u aż tak niekorzystne.
 
User is offline  PMMini Profile Post #8

     
Danzel
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 16
Nr użytkownika: 34.712

Jan Rokita
Zawód: uczen
 
 
post 1/02/2008, 11:54 Quote Post

Witajcie! Wiem że przyczyną wojen Polsko-Szwedzkich min. było to że Zygmunt III Waza mienił sie az do śmierci królem Szwecji (jego ojciec Jan Waza byl królem Szwcji) szwedzi bali sie o sprawy religie bo byli protestantami a Zygmunt byl wyznania katolickiego. Czy jeżeli Z.Waza zrzekł by sie pretensji to tronu Szwedzkiego to czy możliwe jest ze do tej wojny by nie doszło?
 
User is offline  PMMini Profile Post #9

     
artifakt
 

Zwycięzca Cyferaków 2008
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.821
Nr użytkownika: 36.218

Maciej Komar
Stopień akademicki: mgr
Zawód: KAM
 
 
post 1/02/2008, 12:23 Quote Post

Moim zdaniem tak, bo odszedłby jedynie pośredni "zapalnik" do wybuchu wojny. Dużo ważniejszymi przyczynami były:
- Szwedzka koncepcja "uczynienia Morza Bałtyckiego morzem wewnętrznym Szwecji":
* walka o Inflanty - "oko Rzeczpospolitej"
* walka o Pomorze Gdańskie
* Status Prus Książęcych
* problem sojuszu moskiewsko-szwedzkiego.
 
User is offline  PMMini Profile Post #10

     
ewelinkaaaaa
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 3
Nr użytkownika: 41.159

ewelina
 
 
post 7/02/2008, 13:57 Quote Post

A jakie były skutki wojny polsko szwedzkiej w XVIIw?

-Polska traci wiekszosc Inflant
-Polska zachowuje Kurlandię
uniezaleznienie sie Prus, ktore okazaly sie byc powaznym przeciwnikiem Rzeczpospolitej...

cos jeszcze ?... confused1.gif Z góry dzięki...
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #11

     
Domen
 

X ranga
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 9.437
Nr użytkownika: 14.456

Tomenable
 
 
post 22/03/2008, 18:26 Quote Post

QUOTE
wyruszył wraz z 4000 tys, wojska zaciągniętego w Rzeczpospolitej, która oficjalnie nie miała z całą sprawą nic wspólnego. Po początkowych sukcesach (zdobycie Kalmaru przez Zygmunta oraz zamku Sztokholmskiego przez Jana Łaskiego) wywiązała się przypadkowa bitwa pod Linkoping(chyba tak się to pisze), w której Zygmunt poniósł klęskę i jeszcze jako król Szwecji (po ugodzie) wrócił do Polski.


Przed bitwą pod Linkoping była jeszcze bitwa pod Stegeborgiem (8 września 1598 roku), w której zmiażdżyliśmy trzykrotnie liczniejszych Szwedów (naszych było ok. 6 tysięcy - od razu po przybyciu do Szwecji 4-tysięczna armia polska została wzmocniona przez ok. 4 tysiące popleczników Zygmunta w Szwecji, którzy zajęli Kalmar i tam powitali flotę Zygmunta - pozostałe ok. 2 tysiące wojska nie wzięło udziału w bitwie i znajdowało się w Kalmarze, w Sztokholmie i na innych zajętych terytoriach) - w bitwie zginęło 5,000 zwolenników Karola Sudermańskiego - była szansa zmiażdżyć ich całkowicie, niestety Zygmunt III Waza rozkazał wstrzymać pościg i rzeź uciekającej rozbitej armii szwedzkiej - nie chciał w tak bezlitosny sposób mordować swoich przyszłych poddanych - tym sposobem Karol Sudermański zdołał ujść z życiem z tej masakry, po czym udał się na północ gdzie zebrał kolejną armię.

Wtedy powrócił aby odzyskać Sztokholm i władzę - spotkał się z armią Zamojskiego pod Linkoping (25 września 1598 roku). Dzięki mgle i przewadze liczebnej (ok. 15 tysięcy przeciwko 8 tysiącom), oraz niesprzyjającym polskim oddziałom warunkom terenowym - pokonał Zygmunta - w czasie bitwy pod Linkoping polski król dostał się do niewoli. W zamian za wolność musiał zrzec się tronu i wydać swoich szwedzkich popleczników w rędze Sudermańskiego - ten ich zgładził.

To jednak nie koniec zmagań - Zygmunt z armią wycofali się do Kalmaru - stamtąd król wraz z większą częścią wojska powrócił do Polski - do Gdańska dotarł 30 października 1598. Jednakże w Kalmarze pozostawiono silny garnizon składający się z wojsk polskich i szwedzkich popleczników Zygmunta.

Garnizon ten bronił portu i twierdzy w Kalmarze przez ok. rok - aż do października 1599 - wtedy skapitulował z powodu wyczerpania się zapasów żywności. Potop polski dobiegł końca wink.gif.

W kolejnym roku - 1600 - Szwedzi wylądowali w Inflantach. Decydujące zwycięstwo strony polsko-litewskiej to Kircholm, ale ciężkie walki trwały do 1609 roku - wtedy Polacy byli w ofensywie (w 1609 m.in. zdobycie Parnawy przez Polaków, zwycięstwo Polaków w bitwie morskiej pod Salaspilis, zwycięstwo Rzplitej pod Gawią) - formalny traktat potwierdzający polskie zwycięstwo i zdobycze terytorialne podpisano w 1611.
 
User is offline  PMMini Profile Post #12

     
Janusz Radziwiłł
 

Janusz I Radziwiłł, rex Lituaniae et defensor fidei ;)
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.100
Nr użytkownika: 52.111

Tomasz G.
Stopień akademicki: primus inter pares
Zawód: juz student
 
 
post 10/06/2009, 19:45 Quote Post

QUOTE(Daffy @ 14/04/2007, 11:29)
W 1593 roku zmarł Jan III król Szwecji

Jan III Waza zmarł 17 listopada 1592 r.

QUOTE(Danzel @ 1/02/2008, 11:54)
Czy jeżeli Z.Waza zrzekł by sie pretensji to tronu Szwedzkiego to czy możliwe jest ze do tej wojny by nie doszło?

Noim zdaniem, do konfliktu polsko-szwedzkiego i tak doszłoby prędzej czy później. Kością niezgody były Inflanty, a poza tym Szwedzi od czasów panowania Gustawa II Adolfa dążyli do dominium Maris Baltici i uczynienia z Bałtyku szwedzkiego wewnętrznego jeziora, co musiało spowodować nieuchronny konflikt z Rzecząpospolitą Obojga Narodów, posiadającą Pomorze Gdańskie, Warmię, Kurlandię, Inflanty oraz sprawującą lenne zwierzchnictwo nad Prusami Książęcymi.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #13

     
Barg
 

IX ranga
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.879
Nr użytkownika: 56.976

 
 
post 25/06/2009, 20:47 Quote Post

Ekspansja Szwedów na południowe wybrzeża Bałtyku zaczęła się przed Gustawem Adolfem. Zaczął ję książę Karol Sudermański (koronował się jako Karol IX)
 
User is offline  PMMini Profile Post #14

     
Janusz Radziwiłł
 

Janusz I Radziwiłł, rex Lituaniae et defensor fidei ;)
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.100
Nr użytkownika: 52.111

Tomasz G.
Stopień akademicki: primus inter pares
Zawód: juz student
 
 
post 26/06/2009, 7:28 Quote Post

QUOTE(Barg @ 25/06/2009, 20:47)
Ekspansja Szwedów na południowe wybrzeża Bałtyku zaczęła się przed Gustawem Adolfem. Zaczął ję książę Karol Sudermański (koronował się jako Karol IX)

Tę ekspansję rozpoczął już Eryk XIV, podbijając Estonię w 1561 r.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #15

3 Strony  1 2 3 > 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej