Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Curtle-axe, polski odpowiednik
     
Kadrinazi
 

Łowca ODB'ów
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 3.003
Nr użytkownika: 62.793

Stopień akademicki: magister
 
 
post 27/06/2011, 22:02 Quote Post

Czytam sobie właśnie XVI-wieczne relacje z wycieczek turystycznych angielskiej szlachty do Niderlandów, gdzie spotykała się ona na polach bitew z turystami hiszpańskimi wink.gif i mam drobną zagwozdkę językową. Angielscy demi-lansjerzy używają tam, po skruszeniu lancy i wystrzeleniu pistoletów, broni białej zwanej 'curtle-axe'. Z czego się orientuje nie ma to jednak nic wspólnego z toporem/siekierką, nazwa bowiem jest nader zniekształconym francuskim słowem 'coutelas'. Wydaje mi się więc, że najbliższym polskim odpowiednikiem byłoby słowo 'kordelas', zastanawiam się jednak czy ktoś nie zna innego odpowiednika, być może w naszym języku funkcjonuje jakieś tłumaczenie 'curtle-axe'?
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
Vergilius
 

le duc de Rivoli
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.395
Nr użytkownika: 55.739

Dawid Sienkiewicz
Stopień akademicki: mgr
Zawód: radca prawny
 
 
post 28/06/2011, 15:26 Quote Post

Hmm... Tak googluje i googluje, to pojawia się ta fraza w wielu tekstach Szekspira. Poza tym, kordelas = cutlass (curtle axe - przeinaczenie) = coutelas. A i coś mi się się to kojarzy z jakąś biografią Marlborough, też to słowa mi się pojawiło i też zachodziłem o co może chodzi... Już nie pamiętam, w każdym bądź razie, odpowiadając na Twoje pytanie, nie ma chyba lepszego odpowiednika.
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
Kadrinazi
 

Łowca ODB'ów
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 3.003
Nr użytkownika: 62.793

Stopień akademicki: magister
 
 
post 28/06/2011, 15:32 Quote Post

Fakt, u Mistrza Williama dosyć często się pojawia, jest tam też forma 'curtleax'. Jako że zamierzam napisać nieco dłuższy tekst o bitwie pod Zutphen zastanawiam się - używać polskiego określenia 'kordelas' czy lepiej zostawiać oryginalny 'curtle-axe' i dać do tego przypis?
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #3

     
emigrant
 

Antykomunista
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 25.903
Nr użytkownika: 46.387

Stopień akademicki: kontrrewolucjonista
Zawód: reakcjonista
 
 
post 28/06/2011, 15:33 Quote Post

QUOTE(Vergilius @ 28/06/2011, 15:26)
Hmm... Tak googluje i googluje, to pojawia się ta fraza w wielu tekstach Szekspira.

Zgadza się. I z niektórych wynika, że jest tożsama z boar spear... (dzida na dzika...)
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #4

     
Vergilius
 

le duc de Rivoli
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.395
Nr użytkownika: 55.739

Dawid Sienkiewicz
Stopień akademicki: mgr
Zawód: radca prawny
 
 
post 28/06/2011, 15:35 Quote Post

QUOTE
Jako że zamierzam napisać nieco dłuższy tekst o bitwie pod Zutphen zastanawiam się - używać polskiego określenia 'kordelas' czy lepiej zostawiać oryginalny 'curtle-axe' i dać do tego przypis?


Wiesz, to już od Ciebie zależy. Osobiście napisałbym kordelas... Dlaczego? Z tego samego powodu, dla którego piszemy Szekspir a nie Shakespeare smile.gif.
 
User is offline  PMMini Profile Post #5

     
Ramond
 

Úlvur av Føroyar
**********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 16.517
Nr użytkownika: 9.304

Stopień akademicki: dr inz.
Zawód: inzynier
 
 
post 28/06/2011, 16:50 Quote Post

Curtle-axe (wraz z innymi wariantami pisowni, np. curtal ax) jest podawane w słownikach jako archaiczny synonim słowa cutlass - tak czy inaczej wychodzi z tego kordelas. Tyle, że u nas się przyjęło, że kordelas to broń/narzędzie myśliwskie (dla odmiany, angielskie cutlass kojarzy się dziś niemal wyłącznie z piratami z Karaibów)...
 
User is offline  PMMini Profile Post #6

     
Kadrinazi
 

Łowca ODB'ów
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 3.003
Nr użytkownika: 62.793

Stopień akademicki: magister
 
 
post 28/06/2011, 17:05 Quote Post

To chyba jednak zostawię zapis oryginalny i podam określenie 'kordelas' w przypisie, co by ktoś nie pomyślał że demi-lansjerzy angielscy to byli jacyś piraci wink.gif
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #7

     
Arbago
 

Pomorzanin
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 4.032
Nr użytkownika: 38.089

 
 
post 28/06/2011, 17:28 Quote Post

http://www.merriam-webster.com/dictionary/curtle%20ax

Według tej definicji Curtle-axe to inaczej "cutlass" czyli zakrzywiony miecz używany przez żeglarzy na statkach wojennych. Po polsku curtle-axe oznacza kordelas.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kordelas
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #8

     
Vergilius
 

le duc de Rivoli
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.395
Nr użytkownika: 55.739

Dawid Sienkiewicz
Stopień akademicki: mgr
Zawód: radca prawny
 
 
post 28/06/2011, 17:30 Quote Post

QUOTE
archaiczny synonim słowa cutlass


Fakt, nie przeinaczenie, jak napisałem, a archaizm.
 
User is offline  PMMini Profile Post #9

     
lancelot
 

Żelazna pięść
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 12.521
Nr użytkownika: 36.860

bogumil chruszczewski
Stopień akademicki: rebajlo
Zawód: Podstarza³y wilk
 
 
post 30/07/2011, 14:37 Quote Post

Tak, jak napisał Ramond, kordelas jest raczej bronią myśliwską, poza tym ciekawi mnie użycie członu "axe" w odniesieniu do broni siecznej...
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #10

     
bachmat66
 

vaquero
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.948
Nr użytkownika: 7.402

Dario TW
Stopień akademicki: Juris Doctor
Zawód: wolny
 
 
post 8/08/2011, 16:07 Quote Post

Czytam sobie google books i nazwa jest wywodzona z laciny - cultellus -

QUOTE
The Cultellus was a weapon partaking of the character of the sword and the dagger. It clearly varied in size; for Odo de Eossilion, in 1298, names in his will "meum magnum cultellum et meam parvam ensem." Being the chief arm of the coustillers, it must have been of some considerable size: and of this larger kind must also have been the weapon assigned, in the "Outillement du villain," to the peasant, for the defence of his home :—

"Si le convient armer
Por la terre garder,
Coterel e hauvet,
Macue e guibet,
Arc e lance enfumee," <&c.

In other places, it appears as a mere secondary arm, a knife or dagger; as in the Statutes of Arms already cited, where the various classes of proprietors are directed to have "espe, cutel e cheval," or "espe e cutel," or "espes, arcs, setes e cutel."
A New Variorum Edition of Shakespeare: As you like it. 10th ed. 1890

By William Shakespeare, Samuel Burdett Hemingway, Hyder Edward Rollins, Matthias Adam Shaaber (1855)

Ale! w innym miejscu cultellus jest zwiazany z 'badelaire' a to jest bron sieczna pochodzaca od 'falchion' - co by mialo sens jako bron jazdy - eg ''slightly curved heavy broad-bladed sword derived from the Falchion used in 16th century''
M. Levine (1994) - ''the "badelaire" was a sabre with a short, wide blade and a convex shape [au tranchant convexe] whose point was bent up toward the back of the weapon.''
Gene Wolf (1995)''BADELAIRE A short, heavy, curved, single-edged sword with S-shaped quillons''

Ten post był edytowany przez bachmat66: 8/08/2011, 16:58
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #11

     
RA.PA.AN
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 677
Nr użytkownika: 55.863

Stopień akademicki: mgr
Zawód: archeolog
 
 
post 17/08/2011, 12:41 Quote Post

Hej Michale

Nazwa kordelas jest dobra ale obecnie dość niefortunna, jako że w XVIII/XIX wieku nabrała znaczenia broni myśliwskiej. Myślę że można by to przetłumaczyć po prostu jako kord czy wręcz pałasz (z zachowanych zabytków wiemy że była to raczej broń o dość prostej i ciężkiej głowni i chyba najlepiej podpada pod to określenie). Tu ciekawa definicja korda z encyklopedii staropolskiej:
http://pl.wikisource.org/wiki/Encyklopedia_staropolska/Kord
Widać że dla XVII wieku słowo kord byłoby najtrafniejsze (bo szeroko używane i nawet obecnie ma raczej znaczenie broni bojowej niż dużego myśliwskiego noża). Tym niemniej jakiego wariantu nie użyjesz warto by dorzucić przypis wyjaśniający o jaką broń chodzi.
 
User is offline  PMMini Profile Post #12

     
Kadrinazi
 

Łowca ODB'ów
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 3.003
Nr użytkownika: 62.793

Stopień akademicki: magister
 
 
post 17/08/2011, 12:43 Quote Post

Kwestia dotyczy wieku XVI a nie XVII, niemniej jednak zdecydowałem już, że zostanę przy nazwie oryginalnej i zrobię przypis.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #13

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej