| |
|
|
 Kasztelanie
| |
|
|
|
|
QUOTE(El_Slavco @ 21/05/2018, 19:03) Kasztelania w Bytomiu była na 150% !!! Jakem Bytomianin z dziada pradziada  W google books znalazłem nawet kilku kasztelanów: Jan (Złotousty?), Andrzej (Stefanowicz Lis z Wierzbna?), Deczko, Stefan Strzała, Mikołaj syn Grzymisława, Janusz syn Jaksy, Sulisław
Pewno, że była. Chociaż początkowo (jakoś do 1180 r.) to ona była w dzielnicy krakowskiej  . Dopiero potem została poddana władzy księcia raciborskiego i stała się już na wieki wieków śląska.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Pomorze Zachodnie:
Tak jak napisał GniewkoSynRybaka specyfika rozwiązań tego rejonu powoduje, że nie wiem czy jest sens wymieniać kasztelanów.
Niech będzie – podam kilka lokalizacji:
Białogard, Cedynia, Kamień Pomorski, Kołobrzeg, Pyrzyce, Stargard, Szczecin, Wolin.
muszę to jeszcze sprawdzić ale raczej ani Cedynia ani Białogard kasztelaniami nie były. To były okręgi grodowe niekasztelańskie.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE muszę to jeszcze sprawdzić ale raczej ani Cedynia ani Białogard kasztelaniami nie były. To były okręgi grodowe niekasztelańskie.
Możliwe - ja niestety nie mam pod ręką pracy Józefa Sporsa (to chyba było "Organizacja kasztelańska na Pomorzu zachodnim w XII–XIII w."), jeśli masz możliwość sprawdzić je wszystkie - byłoby świetnie. Z tego co znalazłem w internecie, w jednym z jego artykułów - podany jest Szczecin i Kamień - więc potwierdzanie tych 2 chyba można sobie darować. Tak na szybko - w Historii Pomorza t. 1 cz. 2 (Labuda) - podane są te, które wymieniłem, ale wiadomo, że to publikacja obszerna i dość ogólna.
I jeszcze jedno - nie podawałem ani dla Śląska ani Pomorza grodów, których dzisiejsza lokalizacja znajduje się na terenie Niemiec. Może je też warto podać? W przypadku Pomorza [uwzględniając to co napisano o P.Z. powyżej] czasem pojawia się np. Uznam, Wołogoszcz (niem. Wolgast), Dymin (niem. Demmin). W publikacjach dotyczących Śląska wymieniony był np. Lubusz.
Co do Śląska - okazuje się, że są dostępne w internecie (za darmo - [http://otworzksiazke.pl]) książki Marka Cetwińskiego pt. Rycerstwo Śląskie do końca XIII w. Pochodzenie - gospodarka. Polityka (1980) i Biogramy i rodowody (1982). W obu są wymienieni liczni kasztelanowie ze Śląska, a w tej drugiej pozycji od str. 220 do str. 225 - autor wymienia interesujących nas kasztelanów - z podaniem nazwy grodu, imienia i daty pełnienia urzędu. Przeglądając na szybko, to wymienia wszystkich, których podałem (zarówno jako pewnych, jak i prawdopodobnych), a nawet kilku więcej.
Niestety, nie mam czasu, aby ich tu wszystkich wynotować.
Jeśli ktoś ma ochotę i czas...
Ten post był edytowany przez Marek Atyliusz Regulus: 21/05/2018, 23:24
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
"Mała" aktualizacja...
QUOTE Pomorze (Wschodnie):
Białogarda, Chmielno, Lubiszewo, Nowe, Puck, Raciąż, Rudno, Serock, Sławno, Słupsk, Starogard/Zabory, Szczytno [na Pomorzu], Świecie, Tczew, Wyszogród.
Prawdopodobnie także - Goręczyno i Darłowo.
Po lekturze pracy, której autorem jest Józef Spors pt. Podziały administracyjne Pomorza Gdańskiego i Sławieńsko-Słupskiego od XII do początku XIV w., Słupsk 1983 - muszę wprowadzić drobne poprawki.
W końcu XII i na początku XIII w. - zdaniem Sporsa - można przyjąć istnienie następujących kasztelanii: białogardzkiej, garckiej, gdańskiej, lubiszewskiej (- [od 1252 r.] tczewskiej), świeckiej, raciąsko-szczycieńskiej, wyszogrodzkiej, sławieńskiej, słupskiej.
Z kolei w II połowie XIII w. i na początku XIV w.:
chmieleńska, pucka, nowska, starogardzka (-zaborska), serocka (istniejąca przez krótki czas).
Czyli 17 kasztelanów - w kilku przypadkach zmieniła się z czasem siedziba kasztelana - stąd podwójne nazwy.
Wypada to co określiłem jako prawdopodobne czyli Goręczyno i Darłowo, a pojawia się Garcz, którego nie wymieniłem - później siedziba kasztelanii trafiła stąd do Chmielna.
Poprawione zestawienie:
Pomorze (Wschodnie):
Białogarda, Garcz, Lubiszewo, Tczew, Świecie, Raciąż, Szczytno [na Pomorzu], Wyszogród, Sławno, Słupsk, Chmielno, Puck, Nowe, Starogard, Zabory, Serock.
+ Rudno, gdzie kasztelania istniał tylko przez krótki okres (pojawia się jeden kasztelan i później już kasztelan R. nie występuje).
Czyli 16 kasztelanów + kasztelan w Rudnie = 17 kasztelanów.
[Gdańsk - kasztelan wymieniony przy zestawieniu kasztelanów z RON-u, więc tu go nie doliczam - razem byłoby 18].
QUOTE Pomorze Zachodnie:
Tak jak napisał GniewkoSynRybaka specyfika rozwiązań tego rejonu powoduje, że nie wiem czy jest sens wymieniać kasztelanów.
Niech będzie – podam kilka lokalizacji:
Białogard, Cedynia, Kamień Pomorski, Kołobrzeg, Pyrzyce, Stargard, Szczecin, Wolin.
Po lekturze pracy , której autorem jest Józef Spors pt. Organizacja kasztelańska na Pomorzu Zachodnim w XII-XIII w., Słupsk 1991 - muszę wprowadzić drobne poprawki.
Według badań K. Ślaskiego, które przytacza Spors - istniało na Pomorzu Zachodnim - 16 kasztelanii: bardzka, trzeboska, choćkowska, dymińska, groźwińska, wołogoska, uznamska, wskrzańska (przęcławska), szczecińska, wolińska, kamieńska, stargardzka, pyrzycka, cedyńska, kołobrzeska i białogardzka.
Spors odrzuca zdecydowanie istnienie kasztelanii białogardziej (B. miał podlegać kasztelanii w Kołobrzegu) i cedyńskiej (C. podlegać miała kaszt. w Pyrzycach). W przypadku bardzkiej i trzeboskiej [przypuszczalnie też jej nie było] - istnienia kasztelanii nie potwierdzają źródła, urzędnicy występują z tytułem burgravius (burgrabia nie musi oznaczać kasztelana) - obaj sprawowali swój urząd jako urzędnicy państwa rugijskiego.
Sam Spors ostatecznie wymienia 12 kasztelanów na terenie Pomorza Zachodniego:
Pomorze (Zachodnie):
6 we wschodniej cześci Pomorza: - Szczecin, Wolin, Kamień, Stargard, Pyrzyce, Kołobrzeg
i 6 w zachodniej cześci Pomorza: Choćków (niem. Gützkow), Dymin (niem. Demmin), Groźwin (dziś nie istnieje - znajdował się w rejonie dzisiejszej miejscowości Anklam), Wołogoszcz (niem. Wolgast), Uznam (niem. Usedom), [wskrzańska/] Przęcław (niem. Prenzlau).
Czyli 12 kasztelanów - z tego połowa na terenie dzisiejszych Niemiec.
No i wreszcie na koniec Śląsk.
QUOTE Śląsk:
[Istnieją 2 bulle papieskie – jedna z 1155 r. i jedna z 1245 r. wymieniające grody mające kasztelanów (na obszarze władzy biskupów wrocławskich). Pierwsza ma mieć 15, a druga 22 grody z kasztelanem)].
W przypadku tej drugiej są to:
Cieszyn, Racibórz, Koźle (Kędzierzyn-Koźle), Toszek, Opole, Otmuchów, Ryczyn, Niemcza, Bardo, Strzegom, Świny, Legnica, Wrocław, Milicz, Sądowel (dziś część wsi Lechitów), Głogów, Bytom Odrzański, Krosno Odrzańskie, Żagań, Bolesławiec, Grodziec, Wleń.
Prawdopodobnie kasztelanie były też - Bytom, Siewierz.
Możliwe, że kasztelanie istniały (XIII w.) też w:
Biała, Brzeg, Chojnów, Gorzów Ślaski, Jawor, Kłodzko, Lubin, Mikołów, Niemodlin, Olesno, Oleśnica, Ścinawa, Środa Sląska, Świdnica, Syców, Uraz, Wąsosz.
Kożuchów, Nowogród Bobrzański, Szprotawa, Szydłów (powiat słubicki).
Zamiast wyszukiwać w różnych opracowaniach - w tym przypadku całość oparta na pracach Marka Cetwińskiego - w szczególności z pracy: Rycerstwo Śląskie do końca XIII w. Biogramy i rodowody. Wrocław 1982 + Artur Boguszewicz, Corona Silesiae. Zamki Piastów fürstenberskich
na południowym pograniczu księstwa jaworskiego, świdnickiego i ziębickiego do połowy XIV wieku, Wrocław 2010.
Śląsk:
Wykaz urzędników:
I - Opolskie: Opole, Toszek, Raciborz, Bytom, Siewierz, Olesno, Koźle (Kędzierzyn-Koźle), Biała, Cieszyn, Mikołów, Niemodlin, Głogówek.
II - Dolny Śląsk: Wrocław, Niemcza, Ryczyn, Głogów, Legnica, Świdnica, Świny = ["Zuni" (Świny?, Świdnica?)], Lubusz (niem. Lebus), Krosno Odrzańskie, Bytom Odrzański, Oleśnica, Środa Śląska, Bardo, Ścinawa, Żagań, Bolesławiec, Sądowel (dziś część wsi Lechitów), Uraz, Szydłów (powiat słubicki), Milicz, Nowogród Bobrzański, Chojnów, Wąsosz, Gorzów Śląski, Głębocko (niem. Tiefensee) [gmina Grodków], Lubin.
Kasztelanowie innych pomniejszych grodów:
Lubań, Kożuchów, Kłodzko, Szprotawa, Strzegom, Leśnica, Ślęża, Wleń, Ziębice, Tarnów [Jezierny], [Swirchow (Tschwirtschen koło Góry) = Świerczów (gmina Niechlów)]?, Kaldenstein (Kaltenštejn, Kaltenstein) = dziś - Černá Voda (powiat Jesionik) [Czechy], Grzmiąca - Zamek Rogowiec (niem. Hornschloss, Hornsberg, czes. Hornšper), Chałupki [Chałupek, Novum Castrum] (gmina Kamieniec Ząbkowicki), Oława, Grodziec (gmina Zagrodno), Syców.
Wymienieni wcześniej - więc z listy kasztelanii Śląskich wymienionych w tej publikacji wypadają - Oświęcim, Ruda, Chrzanów, Kalisz, Zbąszyń, Wieluń.
+ dodatkowo 2 kasztelanie: Otmuchów ("castellania specialis episcopatus Vratislaviensis") + Gramolin (Grodziszcze) [gmina Świdnica] - wymieniony w pierwszej bulli z r. 1155, pominięty w drugiej.
Co razem na Śląsku daje (jeśli dobrze policzyłem): 12 + 26 + 17 + 2 = 57 kasztelanii [w liczbie pominięto 6 wymienionych wcześniej]. Z tego 1 na terenie dzisiejszych Czech i 1 na terenie dzisiejszych Niemiec.
2 tygodnie zabawy (czytania i notowania), ale chyba lista jest w miarę kompletna. Nie mam już tu nic więcej do dodania. Robota pro publico bono - może się to komuś przyda - wyszło ca. 250 kasztelanów.
Ten post był edytowany przez Marek Atyliusz Regulus: 10/06/2018, 18:46
|
| |
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
21/05/2018, 20:57
