Drukowana wersja tematu

Napisany przez: adamos2006 4/09/2010, 11:42

W "Wyspach zaczarowanych" Waldemar Łysiak wspomina o pewnych przesłankach wskazujących na słowiański rodowód Wenecji. Czytając to pierwszy raz z braku możliwości zweryfikowania twierdzeń autora potraktowałem te informacje jako interesującą ale tylko ciekawostkę.
Ale od czego jest to forum? Zapewne są tu znawcy włoskich miast-państw oraz przełomu starożytności i średniowiecza i być może ktoś zechce zaspokoić moją ciekawość w kwestii prawdopodobieństwa tej hipotezy?
Co pisał Łysiak?
Wenetowie [Winidowie] byli słowiańskim plemieniem, które przepędziło lud Eugenów i założyło póżniejszą Padwę. Potem, gdy Attyla zepchnął Wenedów na lagunę założyli oni osadę rybacką, z której wyrosła właśnie Wenecja.
Podobno blondynki, tak charakterystyczne dla Słowian są arcyrzadkie w Italii, a akurat w Wenecji bardzo częste. W malarstwie włoskim to właśnie wśród artystów weneckich roi sie do białogłowych kobiet.
Architektura tego miasta ma swój szczególny styl. Tą odrębność tłumaczy sie tradycyjnie wpływami bizantyjskimi. Tylko dlaczego w Genui, która nawiązała kontakty z Bizancjum wcześniej i na większą skalę handlową takich wpływów brak?
W XIX wieku E.Bogusławski, a w XX K.Ulatowski również starali sie udowodnić taką tezę.
Tyle Łysiak. Od wydania jego książki mija już prawie 40 lat. Czy przez ten czas coś się zmieniło, znane są jakieś nowe fakty? Czy nadal jest to tylko legenda sprzeczna z ustaleniami naukowców?

Napisany przez: szapur II 4/09/2010, 12:09

Zdecydowanie jest to legenda i mitologizowanie. Przebywając w Wenecji nie zauważyłem zwiększonej ilości blondynek wśród osób mówiących po włosku , owszem część Italii, gdzie leży Wenecja, zamieszkiwali w starożytności Wenetowie, stą kraina ta nazywa się Veneto, ale ich język, który znamy z materiału inskrypcyjnego (i to był znany zanim Łysiak rozpoczął swoją działalność pisarską).

Napisany przez: makron 15/09/2010, 14:01

W źródłach nie ma wskazówek, by Wenetowie (w sensie mieszkańców terenów obecnego Veneto) byli Słowianami. Owszem, pojawiają się etymologie wywodzące Wenetów od Trojan (w końcu pobliską Padwę, z którą Wenecja w średniowieczu rywalizowała i w końcu podbiła, miał założyć nie kto inny jak uchodźca z Troi Antenor), wychwalające antyczność ludu i jego zalety, ale o tym, by to Słowianie mieli zakładać Wenecję nie ma ani słowa.
Co więcej, spotkałem się z próbą wywodzenia etymologii miasta od krzyków "venite, venite" czyli "chodźcie" lub "przybywajcie", którymi mieli zachęcać z wysepek laguny bezpieczni już uciekinierzy ludzi szukających schronienia przed Atyllą. Tego typu domorosłe zabawy etymologiczne należy jednak traktować z dużą dozą sceptycyzmu raczej jako ciekawostki.
Kwestia jasnych włosów jest z pewnością ciekawym tropem, choć nie wiem, czemu akurat miałaby wskazywać na słowiański rodowód blondynek, a nie na przykład germański (w końcu Germanie to przecież nie ciemnowłosi półmulaci ). Chociażby biorąc pod uwagę ilość Gotów, którzy weszli od strony Dunaju (czyli region wenecki leży idealnie na tej drodze) na teren Imperium Romanum w ostatnich wiekach jego istnienia takiego tłumaczenia przecież też nie należałoby odrzucać.
Obecności słowiańskej na terenach państwa weneckiego nie sposób zanegować, jednak wątpliwe jest, by to Słowianie mieli być głównym substratem miasta. Po pierwsze, od średniowiecza istniał dość intensywny handel brankami słowiańskimi, który dotrwał do epoki nowożytnej (pisze o tym Danuta Quirini-Popławska). Po drugie, w czasach krucjat imperium weneckie rozciągnęło się na pobliską Dalmację, a część tamtejszej szlachty, artystów oraz zwykłych mieszkańców się po prostu zwenetyzowała. Wielu z nich szukało później szczęścia w stolicy. Marco Polo, chociażby, miał się urodzić Curzuoli, znanej dziś jako Korcula. Pamiętajmy, że renesans, bo dopiero wtedy możemy mówić narodzinach portretu jako typu przedstawienia malarskiego, to dobre dwa wieki później. Wystarczająco dużo, żeby geny się pomieszały.
Argument wpływów bizantyjskich jest nietrafiony. Nie ma co doszukiwać się trzeciego dna tam, gdzie jest tylko jedno. Wenecja przez kilka wieków była po prostu podległa państwu biznatyjskiemu (będąc zależna odpowiednio od Akwilei i Rawenny) i dopiero gdzieś około ósmego stulecia zaczęła się uniezależniać, utrzymując jednak nadal dość bliskie kontakty, zwłaszcza handlowe i artystyczne. Późniejsze złupienie Bizancjum w 1204 można by rozpatrywać w kategoriach rewanżu i chęci zdobycia przez Wenecję (która była motorem całego przedsięwzięcia) dominującej pozycji we wschodnim basenie Morza Śródziemnego kosztem dawnej metropolii.
Wracając jeszcze do kwestii koloru włosów, Wenecja nie była bynajmniej wyspą blondynek wśród morza ciemnowłosych Włoszek. Wystarczy pobieżny choćby rzut oka na malarstwo toskańskie, by zobaczyć, że i tam na ważnych portretach odnajdujemy blondynki (że wspomnę Simonettę Vespucci na obrazach Botticellego, Giovannę Tornabuoni na słynnym portrecie Ghirlandaia, albo Battistę Sforzę, żonę Federica da Montefeltro uwiecznioną przez Piera della Francesca). W Italii blond włosy były po prostu nad wyraz pożądanym atrybutem piękności i nawet dziś blondynki mają większe powodzenie wśród Włochów niż brunetki.
Pozdrawiam

Napisany przez: rycymer 15/09/2010, 14:46

Jedyna słowiańska Wenecja, jaką znam, to Dubrownik.

A tak na poważnie, to Łysiak chyba zbyt mocno się zapędził w wynajdywaniu kolejnych ciekawostek.

Napisany przez: kmat 15/09/2010, 20:45

Napisany przez: Dagome 16/09/2010, 10:48

Romańscy Dalmatyńcy dopiero w XX wieku wymarli.

Napisany przez: kmat 16/09/2010, 12:46

Jak zwał tak zwał

Napisany przez: Dagome 17/09/2010, 9:01

Jak zwał tak zwał

Napisany przez: kmat 17/09/2010, 9:49

A niech będzie, Dalmatyńcy rozpłynęli się wśród Serbochorwatów i zasymilowali. Czy teraz jest dość precyzyjnie?

Napisany przez: Kiszuriwalilibori 17/09/2010, 10:24

A jeżeli mówimy o blondynkach i blondynach to fakt, że ogólnie na Północy Włoch jest ich troszkę więcej. Jednak z tego co słyszałem od samych Włochów przypisuje się to dziedzictwu Longobardów

Napisany przez: kmat 17/09/2010, 23:34

Generalnie to schemat "więcej blondynek na północy" dotyczy całej Europy.

Napisany przez: makron 29/09/2010, 12:19

Przyczynek do dyskusji a' propos penetracji potencjalnych blond-genów w Wenecji w okresie przedrenesansowym. .
Wśród dokumentów notariusza weneckiego, Francesco Polo (zbieżność nazwisk zapewne nieprzypadkowa, choć nie mam w tej chwili możliwości weryfikacji) jest testament z 1420 roku niejakiego Simone Valentiniego. Ówczesna jego partnerka nazywała się Radosława i miała córkę o równie niewłoskim imieniu Stoisława z poprzedniego związku. Wspomina o tym Bruno Nardi w swoich Saggi sulla cultura Veneta del Quattro e Cinquecento oraz w Umanesimo europeo e umanesimo veneziano.

Napisany przez: szapur II 29/09/2010, 12:27

Przyczynek do dyskusji a' propos penetracji potencjalnych blond-genów w Wenecji w okresie przedrenesansowym.  .
Wśród dokumentów notariusza weneckiego, Francesco Polo (zbieżność nazwisk zapewne nieprzypadkowa, choć nie mam w tej chwili możliwości weryfikacji) jest testament z 1420 roku niejakiego Simone Valentiniego. Ówczesna jego partnerka nazywała się Radosława i miała córkę o równie niewłoskim imieniu Stoisława z poprzedniego związku. Wspomina o tym Bruno Nardi w swoich Saggi sulla cultura Veneta del Quattro e Cinquecento oraz w Umanesimo europeo e umanesimo veneziano.

Napisany przez: makron 29/09/2010, 12:32

Tylko musimy wziąć pod uwagę opanowanie przez Wenecjan wybrzeża Adriatyku od Istrii po dzisiejszą Albanię, a nawet na Istrii istniało silne osadnictwo słowiańskie przynajmniej od VII w., nie mówiąc o terenach na południe.

The Sheriff's Back In Town. Edycja offtopu.
Kon-dzia

Napisany przez: rycymer 18/11/2010, 19:07

Posty nie na temat zostały usunięte; proszę wracać do meritum.

Napisany przez: Andronikos 26/07/2011, 20:01

Podobno blondynki, tak charakterystyczne dla Słowian są arcyrzadkie w Italii, a akurat w Wenecji bardzo częste.

Napisany przez: balum 27/07/2011, 8:14

Blondynki w Wenecji mogą być efektem tamtejszego karnawału. Europa Pn waliła tam przez wieki na rozpustę, to swe geny zostawiła.
Do tego w Pn Włoszech blondynki nie są takim ewenementem. W Mediolanie czy bywają. Co innego Neapol. Tam to już prawdziwa rzadkość.