Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
5 Strony « < 2 3 4 5 > 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Jan Kalwin, Kalwinizm
     
Paweł jerzy Grabowski
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 99
Nr użytkownika: 57.323

Pawel Jerzy Grabowski
Stopień akademicki: magister
Zawód: historyk
 
 
post 27/09/2011, 12:48 Quote Post

Wielkie dzięki timus za to co napisałeś - w kwestii liczby wyznawców - korzystanie z internetu jako źródła nie zawsze jest najlepszym i najdokładniejszym sposobem pozyskiwania informacji.

Co do reszty informacji podanych przez ciebie - wypada mi się tylko zgodzić - i może jeszcze raz podkreślić, że kalwinizm jest tylko częścią ewangelicyzmu reformowanego. MikoQba pytał o różnicę - np. rozumienie Wieczerzy Pańskiej według Kalwina i Zwingliego było zupełnie inne - mimo iż obaj są częścią tradycji reformowanej. Tak samo jest z teologią Karla Bartha - dla reformowanych ewangelików jest jak najbardziej konserwatywny, dla ewangelikalnych chrześcijań (zwłaszcza tych made in USA) w najlepszym wypadku tym, który próbował godzić kalwinizm z liberalnym chrześcijaństwem...

QUOTE(MikoQba @ 27/09/2011, 12:44)
Kalwin uznawał Biblię za Słowo Boże. KER- jak się zdaje za natchnięte przez Boga- ergo jak się ma ordynowanie kobiet na pastorów do Listu do Tymoteusza? Na jakiej podstawie biblijnej ordynujecie kobiety na ten urząd?
Diakonisa- jest podstawa. Pani Pastor- nie.

P.S. Wyobraźcie sobie co by było gdyby Kalwin dowiedział się ze kościół o teologii takiej jak KER- określa się mianem- "teologicznie kalwiński" biggrin.gif
*



Sprawdziłem na stronach internetowych KER i nie znalazłem żadnej Pani Pastor w tym kościele (była jedna kilka lat temu, ale wyjechała do Czech).

Ps. Trudno jest dyskutować na temat poglądów Kalwina czy Bartha, skoro na język polski przełożono raptem jedną książkę K.B. (Dogmatyka w zarysie) i 0 książek Kalwina. A opieranie się na angielskich komentarzach (do teologii obu panów) jest raczej kiepską drogą do poznania czyjejś doktryny wink.gif

Ten post był edytowany przez Paweł jerzy Grabowski: 28/09/2011, 6:55
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #46

     
MikoQba
 

J'essaie d'être une bonne personne
********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 3.843
Nr użytkownika: 8.008

Jacques Nicolas
Stopień akademicki: Dysortograf
Zawód: Dziennikarz
 
 
post 27/09/2011, 12:57 Quote Post

Chodzi o fakt dopuszczenia do urzędu.
QUOTE
MikoQba pytał o różnicę - np. rozumienie Wieczerzy Pańskiej według Kalwina i Zwingliego było zupełnie inne - mimo iż obaj są częścią tradycji reformowanej.

To oczywiste. Według Zwingliego było to nic więcej jak pamiątka. Według Kalwina sam chleb to chleb- ale przez niego udzielana jest komunia duchowa. Dlatego według mnie bliżej mu do komunii w rozumieniu Lutra. Mimo że jego Trassubstancja- to w pewnej mierze katolickie przeistoczenie(chleb nie jest już chlebem tylko ciałem Jezusa)- bo chleb jest zarówno chlebem jak i ciałem Chrystusa.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #47

     
Paweł jerzy Grabowski
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 99
Nr użytkownika: 57.323

Pawel Jerzy Grabowski
Stopień akademicki: magister
Zawód: historyk
 
 
post 27/09/2011, 13:01 Quote Post

QUOTE(MikoQba @ 27/09/2011, 12:57)
Chodzi o fakt dopuszczenia do urzędu.
*



To samo zrobili u Polsce metodyści w latach 70 i chyba się z tego później wycofali.

QUOTE(MikoQba @ 27/09/2011, 12:57)
Chodzi o fakt dopuszczenia do urzędu.
QUOTE
MikoQba pytał o różnicę - np. rozumienie Wieczerzy Pańskiej według Kalwina i Zwingliego było zupełnie inne - mimo iż obaj są częścią tradycji reformowanej.

To oczywiste. Według Zwingliego było to nic więcej jak pamiątka. Według Kalwina sam chleb to chleb- ale przez niego udzielana jest komunia duchowa. Dlatego według mnie bliżej mu do komunii w rozumieniu Lutra. Mimo że jego Trassubstancja- to w pewnej mierze katolickie przeistoczenie(chleb nie jest już chlebem tylko ciałem Jezusa)- bo chleb jest zarówno chlebem jak i ciałem Chrystusa.
*



Czyli można być ewangelikiem reformowanym mając inne spojrzenie niż Kalwin na Wieczerzę Pańską (jak np. Zwingli) czy nie można?

Ten post był edytowany przez Paweł jerzy Grabowski: 28/09/2011, 6:55
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #48

     
MikoQba
 

J'essaie d'être une bonne personne
********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 3.843
Nr użytkownika: 8.008

Jacques Nicolas
Stopień akademicki: Dysortograf
Zawód: Dziennikarz
 
 
post 27/09/2011, 13:06 Quote Post

Chodzi o to że KER zlekceważył jednoznaczny zakaz ewangeliczny.
1 List św. Pawła do Tymoteusza 2:11-12 głosi: „Kobieta niechaj się uczy w cichości z całym poddaniem się. Nauczać zaś kobiecie nie pozwalam ani też przewodzić nad mężem lecz [chcę, by] trwała w cichości”.
QUOTE
Czyli można być ewangelikiem reformowanym mając inne spojrzenie niż Kalwin na Wieczerzę Pańską (jak np. Zwingli) czy nie można?

Zapewne można- to kwestia interpretacji i zrozumienia Ewangelii. Z całą pewnością nie dopuszczalny jest pogląd który który określa chleb jako realne ciało Chrystusa. Z tym że ja nie słyszałem by pogląd Zwinglego był dziś teologicznie popularny.
Jan Kalwin nie był prorokiem to teolog- który stworzył podstawy wiary reformowanej w chrześcijaństwie.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #49

     
Paweł jerzy Grabowski
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 99
Nr użytkownika: 57.323

Pawel Jerzy Grabowski
Stopień akademicki: magister
Zawód: historyk
 
 
post 27/09/2011, 13:10 Quote Post

QUOTE(MikoQba @ 27/09/2011, 13:06)
Chodzi o to że KER zlekceważył jednoznaczny zakaz ewangeliczny.

1 List św. Pawła do Tymoteusza 2:11-12 głosi: „Kobieta niechaj się uczy w cichości z całym poddaniem się. Nauczać zaś kobiecie nie pozwalam ani też przewodzić nad mężem lecz [chcę, by] trwała w cichości”.
*



Czyli każda kobieta ucząca mężczyzn np. na wyższej uczelni postępuję wbrew słowom Pisma?
Katechetka ucząca religii też?
O kobietach prezydentach nie wspominając...

Ten post był edytowany przez Paweł jerzy Grabowski: 27/09/2011, 13:11
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #50

     
MikoQba
 

J'essaie d'être une bonne personne
********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 3.843
Nr użytkownika: 8.008

Jacques Nicolas
Stopień akademicki: Dysortograf
Zawód: Dziennikarz
 
 
post 27/09/2011, 13:12 Quote Post

Przecież ten fragment bezwzględnie odnosi się do nauczania w Kościele. Nauczania Pisma i jego publicznego interpretowania.
Zatem odpowiadając na twoje pytanie jednoznacznie- Nie.

Czy to sprawiedliwe czy to fair- nie mi to oceniać- tak jest i tyle. Tak rzecze Ewangelia.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #51

     
Paweł jerzy Grabowski
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 99
Nr użytkownika: 57.323

Pawel Jerzy Grabowski
Stopień akademicki: magister
Zawód: historyk
 
 
post 27/09/2011, 13:18 Quote Post

QUOTE(MikoQba @ 27/09/2011, 13:06)
Chodzi o to że KER zlekceważył jednoznaczny zakaz ewangeliczny.
1 List św. Pawła do Tymoteusza 2:11-12 głosi: „Kobieta niechaj się uczy w cichości z całym poddaniem się. Nauczać zaś kobiecie nie pozwalam ani też przewodzić nad mężem lecz [chcę, by] trwała w cichości”.
QUOTE
Czyli można być ewangelikiem reformowanym mając inne spojrzenie niż Kalwin na Wieczerzę Pańską (jak np. Zwingli) czy nie można?

Zapewne można- to kwestia interpretacji i zrozumienia Ewangelii. Z całą pewnością nie dopuszczalny jest pogląd który który określa chleb jako realne ciało Chrystusa. Z tym że ja nie słyszałem by pogląd Zwinglego był dziś teologicznie popularny.
Jan Kalwin nie był prorokiem to teolog- który stworzył podstawy wiary reformowanej w chrześcijaństwie.
*



Tylko że ewangelicyzm reformowany ma swoje początki od Zwingliego (pomijam Husa i innych) przez Kalwina, Vireta, Łaskiego młodszego, Beze, Farela, Knoxa, Bartha itd.
Trudno przypisać jednemu teologowi wszystkie zasługi, wszak w Europie (w tym i w Szwajcarii) początek konfesji reformowanej miał miejsce gdy Kalwin był jeszcze rzymskim katolikiem.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #52

     
MikoQba
 

J'essaie d'être une bonne personne
********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 3.843
Nr użytkownika: 8.008

Jacques Nicolas
Stopień akademicki: Dysortograf
Zawód: Dziennikarz
 
 
post 27/09/2011, 13:24 Quote Post

To prawda- ale zasadniczych różnic miedzy nimi nie ma. Teologia liberalna w KER ma fasadę na której pojawiają się te nazwiska- treść jest tak rozwodniona że ma to tyle wspólnego z nimi co Kościół Szwecji z teologią Lutra i Melanchtona(no właśnie dlaczego luteranizm a nie melanchtonizm).
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #53

     
Paweł jerzy Grabowski
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 99
Nr użytkownika: 57.323

Pawel Jerzy Grabowski
Stopień akademicki: magister
Zawód: historyk
 
 
post 27/09/2011, 13:32 Quote Post

QUOTE(MikoQba @ 27/09/2011, 13:12)
Przecież ten fragment bezwzględnie odnosi się do nauczania w Kościele. Nauczania Pisma i jego publicznego interpretowania.
Zatem odpowiadając na twoje pytanie jednoznacznie- Nie.

Czy to sprawiedliwe czy to fair- nie mi to oceniać- tak jest i tyle. Tak rzecze Ewangelia.
*



Naprawdę - a gdzie jest to expressis verbis wyrażone - przecież wcześniej masz cytat mówiący o stroju właściwym dla niewiast, a zaraz potem o wynikającej z kolejności stworzenia hierarchii - najpierw Adam- mężczyzna, potem Ewa- kobieta, o jej przewinie, a na końcu o tym że będzie zbawiona bo rodzi dzieci...
Nie ma tu ani słowa o tym, że ten cytat ma mieć zastosowanie tylko do nauczania w kościele i pełnienia funkcji kościelnych - czyli podany przez ciebie cytat należy rozumieć znacznie szerzej, a nie zawężać tylko do jednego.

QUOTE(MikoQba @ 27/09/2011, 13:24)
To prawda- ale zasadniczych różnic miedzy nimi nie ma. Teologia liberalna w KER ma fasadę na której pojawiają się te nazwiska- treść jest tak rozwodniona że ma to tyle wspólnego z nimi co Kościół Szwecji z teologią Lutra i Melanchtona(no właśnie dlaczego luteranizm a nie melanchtonizm).
*



Wieczerza Pańska dopuszczająca istnienie "duchowe" Boga w chlebie i winie i zdecydowanie je odrzucająca, traktująca ją
jedynie jako pamiątkę po Ostatniej Wieczerzy to nie zasadnicza różnica???

Sam napisałeś przecież, że Kalwin nie był prorokiem - więc i jego interpretacja nie zawsze musi być najdokładniejsza wink.gif
może czasami np. Łaski czy Barth dokładniej tłumaczą pewne zawiłości teologiczne.

Przepraszam za 2 posty jeden pod drugim - tak jakoś wyszło smile.gif


Zamiast pisać dwa posty jeden pod drugim, użyj opcji 'Edytuj'! -Ramond

Dziękuje za pomoc i obiecuje poprawę wink.gif

Ps. Chyba odeszliśmy trochę od głównego tematu dyskusji...
Mam więc pytanie - Czy da się zestawić na jednej płaszczyźnie myśl teologiczną Kalwina (kalwinizmu) z tym co zawiera Katechizm Heidelberski z 1563? Chodzi mi o to czy katechizm jest w pełni zgodny z kalwinizmem czy są jednak między nimi jakieś różnice?

Ten post był edytowany przez Paweł jerzy Grabowski: 28/09/2011, 6:57
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #54

     
timus
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 4
Nr użytkownika: 74.520

Piotr Thieme
Stopień akademicki: mgr lic.
 
 
post 28/09/2011, 13:23 Quote Post

QUOTE(Paweł jerzy Grabowski @ 27/09/2011, 14:01)
QUOTE(MikoQba @ 27/09/2011, 12:57)
Chodzi o fakt dopuszczenia do urzędu.
*



To samo zrobili u Polsce metodyści w latach 70 i chyba się z tego później wycofali.


W KEM przygotowuje się obecnie jedna z kandydatek do przyjęcia ordynacji.
W obecnej chwili nie ma rzeczywiście żadnej pastorki w naszym Kościele, po wyjeździe ks. Wiery; ale tak ogólnie mamy tylko kilku czynnych duchownych. Od 1990 r. nie ma żadnych różnic w KER w RP między kobietami i mężczyznami w dostępie do urzędu duchownego. Na urząd starszego/starszej tak zboru, jak i Kościoła, kobiety na równi z mężczyznami powoływani są od 1918 r. Pierwsza zwierzchniczka naszego Kościoła została wybrana w latach 60tych ub.w.


QUOTE
MikoQba pytał o różnicę - np. rozumienie Wieczerzy Pańskiej według Kalwina i Zwingliego było zupełnie inne - mimo iż obaj są częścią tradycji reformowanej.


To, co nie udało się pierwszemu pokoleniu Reformatorów, Lutrowi i Zwingliemu podczas rozmów w Marburgu, zostało dokonane w następnym pokoleniu. Kalwin i Bullinger, następca Zwingliego w Zurichu, po wielu latach rozmów, stworzyli doktrynalne podstawy zgody w kwestii rozumienia Wieczerzy Pańskiej zawarte w tzw. Consensus Tigurensis. Ugoda ta stała się podstawą unii kościołów szwajcarskich.

Obecnie wszystkie Kościoły europejskie wywodzące się z różnych nurtów Reformacji skupione są we Community of Protestant Churches in Europe(Wspólnocie Kościołów Protestanckich Europy). Z Polski uczestniczą w niej KEA, KER i KEM. Podstawą doktrynalną wspólnoty kościelnej jest Konkordia leuenberska, która określa stanowisko naszych Kościołów wobec kontrowersji i wykluczeń w XVI w., tak odnośnie Wieczerzy Pańskiej, chrystologii, czy predenstynacji.

QUOTE
Czyli można być ewangelikiem reformowanym mając inne spojrzenie niż Kalwin na Wieczerzę Pańską (jak np. Zwingli) czy nie można?

Można. Nie wierzymy w Kalwina, lecz w Boga.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #55

     
de Ptysz
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.486
Nr użytkownika: 61.808

Zawód: Wolnomysliciel
 
 
post 17/01/2012, 18:55 Quote Post

QUOTE(timus @ 28/09/2011, 13:23)
To, co nie udało się pierwszemu pokoleniu Reformatorów, Lutrowi i Zwingliemu podczas rozmów w Marburgu, zostało dokonane w następnym pokoleniu. Kalwin i Bullinger, następca Zwingliego w Zurichu, po wielu latach rozmów, stworzyli doktrynalne podstawy zgody w kwestii rozumienia Wieczerzy Pańskiej zawarte w tzw. Consensus Tigurensis. Ugoda ta stała się podstawą unii kościołów szwajcarskich.


Tak, było to pewne zjednoczenie, ale nie zupełnie takie, jakiego oczekiwano od Lutra i Zwinglego. Tak naprawdę doszło do ugody dwóch nurtów radykalnej reformacji, a tymczasem w Marburgu chodziło o wspólny front ewangelicki złożony z luteran (czyli elementów bardziej umiarkowanych) i zwinglian. Jak pokazała historia zjednoczenie protestantyzmu, a tym bardziej oddolne, nie udało się.

A tak z innej beczki - wiadomo, że kalwinizm był demokratycznym wyznaniem, w którym to wierni mieli faktyczny wpływ na wspólnotę, w przeciwieństwie do rozbudowanej hierarchizacji innych kościołów. Bardzo ciekawy wniosek wysunął Jean Delumeau w ,,Reformach chrześcijaństwa w XVI i XVII w", który twierdził, że to właśnie kalwinizm stworzył podstawy ustroju USA, a więc pośrednio i całej współczesnej demokracji. Moim zdaniem miał sporo racji, warto pamiętać, że to kalwini właśnie postulowali np. rozdział państwa i kościoła, przy czym kierowano się zupełnie innymi pobudkami, niż później oświeceniowi sekularyzatorzy. Ciekawe, że tak pisze się o antycznych wzorcach USA, a pomija wkład religii chrześcijańskiej w rozwój cywilizacyjny świata.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #56

     
Paweł jerzy Grabowski
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 99
Nr użytkownika: 57.323

Pawel Jerzy Grabowski
Stopień akademicki: magister
Zawód: historyk
 
 
post 18/01/2012, 10:33 Quote Post

QUOTE
A tak z innej beczki - wiadomo, że kalwinizm był demokratycznym wyznaniem, w którym to wierni mieli faktyczny wpływ na wspólnotę, w przeciwieństwie do rozbudowanej hierarchizacji innych kościołów. Bardzo ciekawy wniosek wysunął Jean Delumeau w ,,Reformach chrześcijaństwa w XVI i XVII w", który twierdził, że to właśnie kalwinizm stworzył podstawy ustroju USA, a więc pośrednio i całej współczesnej demokracji. Moim zdaniem miał sporo racji, warto pamiętać, że to kalwini właśnie postulowali np. rozdział państwa i kościoła, przy czym kierowano się zupełnie innymi pobudkami, niż później oświeceniowi sekularyzatorzy. Ciekawe, że tak pisze się o antycznych wzorcach USA, a pomija wkład religii chrześcijańskiej w rozwój cywilizacyjny świata.


Bardzo ciekawe spostrzeżenie, ale obawiam się, że dziś modniejszą tezą jest, że większy wkład w budowę USA, mieli deiści czy Unitarianie.

Zresztą podobnie było w przypadku regulacji doktrynalnej kwestii tolerancji w Polsce - bez zwolenników helweckiej "totalitarnej" doktryny w RON - nie mielibyśmy Aktu Konfederacji Warszawskiej - czy jej obecności w treści artykułów henrykowskich (w końcu to nie katolicy "zmuszali 2 razy Walezego, żeby zaprzysiągł przestrzeganie tych zapisów).
Tylko kto dziś o tym pamięta wink.gif .
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #57

     
MikoQba
 

J'essaie d'être une bonne personne
********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 3.843
Nr użytkownika: 8.008

Jacques Nicolas
Stopień akademicki: Dysortograf
Zawód: Dziennikarz
 
 
post 19/03/2012, 13:13 Quote Post

QUOTE
QUOTE
Czyli można być ewangelikiem reformowanym mając inne spojrzenie niż Kalwin na Wieczerzę Pańską (jak np. Zwingli) czy nie można?

Można. Nie wierzymy w Kalwina, lecz w Boga.

Warto sobie uświadomoć że w Protestantyźmie nie ma świętych nieomylnych. Luter i Kalwin to tylko znaczący teolodzy, nie nieomylni w swoim nauczaniu papieże. Choć ja zgadzam się w tej sprawie z interpretacją Jana Kalwina.
QUOTE(de Ptysz @ 17/01/2012, 18:55)
(...)A tak z innej beczki - wiadomo, że kalwinizm był demokratycznym wyznaniem, w którym to wierni mieli faktyczny wpływ na wspólnotę, w przeciwieństwie do rozbudowanej hierarchizacji innych kościołów. Bardzo ciekawy wniosek wysunął Jean Delumeau w ,,Reformach chrześcijaństwa w XVI i XVII w", który twierdził, że to właśnie kalwinizm stworzył podstawy ustroju USA, a więc pośrednio i całej współczesnej demokracji. Moim zdaniem miał sporo racji, warto pamiętać, że to kalwini właśnie postulowali np. rozdział państwa i kościoła, przy czym kierowano się zupełnie innymi pobudkami, niż później oświeceniowi sekularyzatorzy. Ciekawe, że tak pisze się o antycznych wzorcach USA, a pomija wkład religii chrześcijańskiej w rozwój cywilizacyjny świata.
*


To teza nie nowa i według mnie prawdziwa. Raz demokratyzm Kościołów prezbiteriańskich i kongregacjonalnych, dwa duże zróżnicowanie religijne- te dwie rzeczy ugruntowały tolerancję wyzaniową i sposób władzy, który wprost był przeniesiony ze sposobu władzy w Kościele. Jak by nie patrzeć to ten sposób zarządzania ma rodowód wybitnie kalawiński(a ten zaczerpnął go ze sposobu władzy we wczesnym kościele). Więc w powstaniu USA bez wątpienia ma swój udział kalwinizm. Kolegialny sposób władzy, lub duże ograniczenie władzy jednostki- to cecha typowa krajów gdzie dominował kalwinizm- Republika Zjednoczonych Prowincji Niderlandów, Konfederacja Szwajcarska, Szkocja...
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #58

     
Arbago
 

Pomorzanin
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 4.032
Nr użytkownika: 38.089

 
 
post 25/03/2012, 19:26 Quote Post

QUOTE
Szkocja...
MikoQba

A dzięki Szkocji Stany Zjednoczone, gdyż to właśnie Szkoci mieli duży udział w kolonizacji dokonywanej przez Wielką Brytanię. System demokratyczny także narodził się jako bunt przeciwko rzymskiemu katolicyzmowi (rewolucja francuska). Wyjaśnia to w pewnym sensie niechęć współczesnej cywilizacji wobec kościoła rzymskiego.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #59

     
MikoQba
 

J'essaie d'être une bonne personne
********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 3.843
Nr użytkownika: 8.008

Jacques Nicolas
Stopień akademicki: Dysortograf
Zawód: Dziennikarz
 
 
post 25/03/2012, 20:05 Quote Post

Jesli juz szukamy ojczyzny nowozytnej demokracji to USA, nie Francja...
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #60

5 Strony « < 2 3 4 5 > 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej