| |
|
|
 Vistula amne discreta, J. Kolendo, T. Płóciennik
| |
|
|
|
|
Dziś nadeszła do mnie książka "Vistula amne discreta. Greckie i łacińskie źródła do najdawniejszych dziejów Polski" wydana nakładem Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej". Łaciński tytuł można oddać "Nad Wisłą rzeką daleką". Jak podtytuł wskazuje mamy do czynienia z wyborem źródeł antycznych, sygnalizowanym już wcześniej przez innych współużytkowników w różnych miejscach forum. Przedstawiana praca zbiera przekazy zasadniczo powstałe w ciagu I-III w. AD oraz Orozjusza (Historia adversus paganos - ca. 420 r.), który w zamieszczanym fragmencie akurat streszczał Liwiusza. Mamy do czynienia zasadniczo ze zbiorem tekstów (choć nie do końca tylko tekstów) antycznych o charakterze geograficznym, etnograficznym bądź historiograficznym, i jednym inskrypcyjnym. Odnoszą się one do okresu między końcem II w. przed Chr. a koncem II w. AD. Wybór przygotował, wstępem i częścią komentarzy opatrzył śp. prof. Jerzy Kolendo, przygotowania tekstów greckich i łacińskich dokonał Tomasz Płociennik, który przygotwał też część zamieszczonych przekładów i komentarzy. Pozostałą część tłumaczeń wykonały Małgorzata Borowska i śp. KArolina Holzman.
Książkę otwiera wstęp przygotowany przez śp. prof. J. Kolendo. Omawia on tu problematykę ziem polskich w starożytnosci w kontekście Prasłowiańszczyzny - kwestie historiografii problemu topo- i etno-genzy Słowian; następnie rolę antycznych źródeł pisanych i ich interpretację, wreszcie dokonuje przeglądu wydań i opracowań dotyczących źródeł do dziejów Barbaricum.
Głowna część pracy sklada się z potraktowanych oddzielnie wybranych fragmentów odpowiednich przekazów. Zasadniczo w każdym przypadku Autorzy podali tekst oryginalny wraz z polskim przekładem, umieszczając w każdym rozdziale wstęp o charakterze przywoływanego zabytku bądź utworu oraz komentarz.
Następnie czytelnicy mogą zapoznać się z aneksami o charakterze problemowym - I. Indii na Pomorzu? Rzekoma informacja o kontaktach wybrzeża Bałtykuz terytorium rzymskim w latach siedemdziesiątych I w. p.n.e.; II. Nazwa Wisły w źródłach starożytnych.
Książkę zamykają: wykaz skrótów, bibliografia, indeks do publikowanych tekstów źródłowych (tu uwaga grecki i łaciński, grupujący oddzielnie toponimy, etnonimy i imiona osobowe) oraz indeks do wstępu, komentarzy i przypisów, zorganizowany tak, że najpierw podaje nazwy geograficzne i nazwy kultur archeologicznych, potem postacie, zarówno historyczne, mitologiczne, jak i współczesnych uczonych.
Oprawa książki niestety miękka, natomiast papier kredowy, ss. 362, w formacie powiększone B5.
Jak dla mnie książka, którą - jeśli interesujemy się starozytnoscią, ziemiami Polski w antyku, Słowianami - wypada znać, nawet mieć.
Jeśli już ktoś czytał, ewentualnie nie czytał, ale ma jakieś pytania, zapraszam do dyskusji!
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Książkę kupię prędzej czy później, natomiast ciekawi mnie czy wstęp i komentarze są bardzo rozbudowane? Czy znajdziemy tam jakieś nowe informacje lub interpretacje, czy też raczej to tylko skrót wszystkiego, co Kolendo napisał wcześniej?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
I tak, i tak, choć akurat nie użyłbym słowa streszczenie  To jest swego rodzaju podsumowanie dorobku Kolendo, jeśli chodzi o badania nad źródłami antycznymi do Barbaricum, knontaktami Barbaricum z Imperium itd. więc trudno by było, żeby do niej się nie odnoszono. Jednocześnie jst to książka oryginalna, zawierająca też odniesienia, które nie znajdziemy w dotychczasowych wyborach źródeł istniejących po polsku - zwrócę może uwagę na charakterystyki źródeł i komentarze do wybranych fragmentów, czy przedstawianych przekazów (autorzy np. zajmują się mapą Agryppy i jej testimoniami) są one jak dla mnie rozbudowane i oparte o najnowszy stan badań. Jedynie komentarz do "Germanii" Tacyta - wybranych zamieszczonych fragmentów został zapożyczony z edycji z Poznania. Tutaj też chyba rolę grała podstawowa trudność w powstawaniu tej książki, Profesor chorował i zmarł. Jeśli chodzi o zestaw tekstów - też mamy np. kompletną nowość w tego typu wyborach, tekst z Orozjusza, pisany na podstawie Liwiusza.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Różni się to jakoś zasadniczo od Testimoniów? Grzesik i Kotłowska przygotowują serię łacińską, która ma ruszyć za dwa lata tomem poświęconym starożytności.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Różni się, bo przewaga jest po stronie tekstów greckich, które akurat nie zostały wydane w serii testimoniów greckich, bo te rozpoczynają się od zeszytu nr 2, który grupuje pisarzy z V-X w., tom testimoniów greckich dla antyku niegdy nie wyszedł. Poza tym omawiana książka jest jednak inaczej skonstruowana, chodzi o źródła nie do Słowian, ale do dziejów ziem dzisiejszej Polski. Wreszcie książka Kolendy i Płóciennika przedstawia też szerszy dobór kategorii źródeł, testimonia to fragmenty utworów o charakterze mniej lub bardziej literacko-naukowym z antyku, a tu mamy omówienie mapy Agryppy czy inskrypcji Lugiusa z Narbo, o której zresztą Kolendo już kiedyś pisał m.in. osobny artykuł.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Wybór źródeł mimo wszystko trzeba uznać za niepełny. To znaczy mamy tutaj wszystko o ziemiach polskich u autorów antycznych. Niektóre teksty jednak nie mówią nic o samych ziemiach a jedynie o ludziach mogących stamtąd pochodzić - Lugius Orozjusza, Ganna Kasjusza Diona, itd. W takim razie powinny się tutaj również znaleźć niektóre źródła opisujące wojny markomańskie. Ale ich nie ma...
|
| |
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
historycy.org > Biblioteka Cyfrowa Historycy.org > Książki historyczne > Książki historyczne - starożytność
21/10/2015, 0:10
