Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
2 Strony  1 2 > 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Styl romański
     
chrobry
 

Dziesięciotysięcznik
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 188
Nr użytkownika: 385

 
 
post 6/01/2004, 18:43 Quote Post

Wraz z końcem pierwszego tysiąclecia nie nadszedł spodziewany koniec świata, w związki z czym natychmiast nastąpił nagły wybuch entuzjazmu religijnego. Po utworzeniu nowego Świętego Cesarstwa Rzymskiego i usytuowaniu się w nim naczelnych władz kościelnych rozpoczął się okres, który sam nazywam średniowieczem właściwym. Rozpoczęły się wtedy spory między papieżem, a patriarchą Konstantynopola o przewodnictwo światu chrześcijańskiemu, czego ostateczym skutkiem było powstanie kościoła prawosławnego. Do tego dochodzą tzw. krucjaty, czyli wyprawy krzyżowe, rozpoczęte wkrótce później.

Średniowiecze kojarzy się wiekszości ludzi ze strachem, ascezą, całkowitą wiarą w Boga, ciemnością i niewiedzą. Wydaje mi się, że styl romański bardzo dobrze oddaje te wyobrażenia.

Początek jego istnienia datuje się na przełom IX i X wieku. Narodził się on w południowej Fracji i północnych Włoszech, gdzie krzyżowały się wpływy bizantyjskie z rzymskimi. To tam władcy miast - państewek konkurowali ze sobą między innymi w dziedzinia wznoszenia piękniejszych, większych i wspanialszych świątyń. Z czasem styl romański rozprzestrzenił się na resztę Francji i Włoch, Hiszpanię, Niemcy, Anglię i kraje Słowiańskie, skąd wypierał poprzednie - bezstylowe porządki architektoniczne.

Kościoły wznoszone w stylu romańskim miały trzy lub pięć naw. Najczęsciej miały też nawy poprzeczne, tak, że całość miała kształt krzyża. Budowla od wewnątrz była przyozdabiana bardzo skromnie, a w krajach słowiańskich nie była prawie wcale przyozdabiana. W mniejszych kościołach wieża wznosiła się na głównym wejściem. Większe miały zazwyczaj dwie wieże, ustawione po dwóch stronach wejścia głównego. Prawdziwe olbrzymy prawie zawsze miały trzy portale wejściowe, z jednym wyraźnie większym od pozostałych. W stylu romańskim włoskim często wieże były nie połączone z samym kościołem. Już wtedy ukształtowała się klasyczna forma bazyliki, czyli dużego koscioła, otoczonego przez wieniec kaplic. Okna umieszczone były nad kaplicami, w części nawowej, wyższej od reszty.


Perłą polskiej romańskiej architektury jest kolegiata w Tumie pod Łęczycą . Jest to najlepiej zachowana budowla tego typu w naszym kraju. Wyraźnie można rozpoznać w niej formę bazyliki. Proszę zwrócić szczególną uwagę na wieże. Ich niewielka wysokość, w porównaniu z nawą główną, również była charakterystyczna dla stylu romańskiego, a także na półokrągłe prezbiterium - kolejna cecha charakterystyczna. Wnętrza kościołów były raczej ciemne, a to z powodu małych okien i skromnie przyozdobione. Nowością są sklepienia krzyżowo-żebrowe, które się wtedy pojawiły. Powstały one w skutek połączenia pod kątem prostym dwóch, przecinających się łuków. Ciężar stropu rozkłada się wtedy na cztery różne miejsca, co pozwala na podtrzymanie wiekszej części dachu.


Oczywiście architektura romańska to nie tylko kościoły, ale również, a może przede wszystkim zamki obronne. Na zdjęciu obok widnieje fragment zamku w Łęczycy. Myślę, że bez problemu można rozpoznać tu formy romańskie - przede wszystkim małe, zakończone półkolistym łukiem okna. Wieże najczęściej czoworkątne, ale zdażały się też okrągłe i sześciokątne.


W całej Europie do dziś istnieją setki doskonale zachowanych przykładów architektury Romańskiej. Niewątpliwie jednym z njasłynniejszych jest Krzywa Wieża w Pizie, we Włoszech . Być może nawet nie domyślaliście się, że jest to budowla w tym stylu. Przykład ten ukazuje różnice między romanizmem słowaińskim, a włoskim. Wciąż jednak pozostają pewne cechy niezmienne, np. niewielkie okna, czy mała ilość ozdób zewnętrznych.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
chrobry
 

Dziesięciotysięcznik
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 188
Nr użytkownika: 385

 
 
post 6/01/2004, 18:47 Quote Post

Kolegiata w Tumie

Załączony/e obraz/y
Załączony obrazek
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #2

     
chrobry
 

Dziesięciotysięcznik
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 188
Nr użytkownika: 385

 
 
post 6/01/2004, 18:49 Quote Post

krzywa Wieża w Pizie

Załączony/e obraz/y
Załączony obrazek
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #3

     
Macław
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 5
Nr użytkownika: 503

 
 
post 12/01/2004, 13:01 Quote Post

Zgadzam się ale jeszcze są znane romańskie zabytki smile.gif smile.gif Rotunda św Mikołaja w Cieszynie smile.gif oraz kolegiata Piotra Pawła w Kruszwicy. Rotunda NMP w podziemiach zaginionego wawelu. Oraz w Kołbaczu w Mogilnie i Strzelnie w Sulejowie,Tyńcu,Inowłądziu smile.gif.

W Gnieżnie i w Poznaniu,do dziś można zwiedzać pozostałości romańskie w podziemiach katedry w czasach Mieszka I i Chrobrego W Katedrze w Gnieżnie i w Poznaniu smile.gif
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #4

     
Maciek 1989
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 81
Nr użytkownika: 406

 
 
post 21/07/2004, 23:22 Quote Post

Masz rację.Czasy kiedy przeważała sztuka romańska były niespokojne.Każda zaraza każdy głód siał spustoszenie.Przewidywano koniec świata.Przerażało to co nieznane bądź nieokiełznane.Budowle romańskie niewątpliwie należy kojarzyć z możnowładcami gdyż to oni najczęściej budowali.Mówi to trochę o ich wierze jeszcze wtedy nie ukształtowanej i bardzo spogańszczonej a mianowicie o tym,że trzeba Boga przebłagać budowaniem mu przybytków.Surowość kojarzy się tak z ascezą jak i z niemocą wejścia na wyższy stopień duchowy.Z pewną blokadą człowieka do głębi przygniecionego rzeczywistością.Duchowni bez przerwy powtarzali że koniec bliski a ideałem stawało się życie monastyczne.Ten styl pokazuję nam rzeczywiście ducha i umysłowosc tamtych czasów.
P.S. Gratuluję tego krótkiego wykładu.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #5

     
nusiaq
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 2
Nr użytkownika: 2.860

 
 
post 6/01/2005, 20:14 Quote Post

czytalam juz to gdzies [?] confused1.gif
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #6

     
Urime
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 66
Nr użytkownika: 2.822

 
 
post 13/01/2005, 17:35 Quote Post

Tak, kompleks budowli w Pizie na pierwszy rzut oka są zdecydownianie mało romańskie. Ale zarówno sztuka romańska jak i gotyk na terenie Włoch trwały bardzo krótko. Ale jeszcze bardziej "nieromańską" budowną zaliczaną jednak do tej sztuki jest bazylika św. Marka w Wenecji. W planie nawiązuje do kościoła św. Apostołów w Konstantynopolu i ogólnie zawiera tez wpływy sztuki bizantyjskiej smile.gif

Załączona/e miniatura/y
Załączony obrazek Załączony obrazek Załączony obrazek
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #7

     
gucelin
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 281
Nr użytkownika: 4.597

 
 
post 29/03/2005, 10:04 Quote Post

EDIT: ech... nic nie poradze, że to się tak długo wgrywa sad.gif
4 kościoły romańskie z Francji:
Dodany plik  SaintTrophine.bmp ( 755.44k ) Liczba pobrań: 1786

[attachmentid=876]
[attachmentid=877]
[attachmentid=878]
[attachmentid=879]
Dodany plik  Vezeley3.bmp ( 325.92k ) Liczba pobrań: 966

Dodany plik  StNectaire.bmp ( 167.49k ) Liczba pobrań: 829

I to już będzie ostatni raz jak umieszczam obrazki w postach (chyba, że sie naucze to robić lepiej)
 
User is offline  PMMini Profile Post #8

     
Rado
 

VII ranga
*******
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 2.378
Nr użytkownika: 3.636

 
 
post 29/03/2005, 12:10 Quote Post

Warto przestawić akcenty bo powstaje mylny obraz.

QUOTE
"Już wtedy ukształtowała się klasyczna forma bazyliki, czyli dużego koscioła, otoczonego przez wieniec kaplic. Okna umieszczone były nad kaplicami, w części nawowej, wyższej od reszty. "


Bazylika to w architekturze budowla wielonawowa w której nawa główna jest wyższa od naw bocznych a umieszczone w niej okna zapewniają oświetlenie wnętrzu. Wieniec kaplic nie ma tu nic do rzeczy. Forma ta powstała już w IV wieku i nie była osiągnięciem romanizmu. Opisywana przez Pana forma nawy otoczonej kaplicami jest właściwa barokowym kościołom jezuickim

QUOTE
Proszę zwrócić szczególną uwagę na wieże. Ich niewielka wysokość, w porównaniu z nawą główną, również była charakterystyczna dla stylu romańskiego, a także na półokrągłe prezbiterium - kolejna cecha charakterystyczna.


Półokrągłe apsydy zamykające prezbiterium nie są wyznacznikiem stylowym i pojawiają się od czasów rzymskich aż do współczesności.

Zamek w Łęczycy jako fundacja Kazimierza Wielkiego datowana na 1357-1370 jest wyjątkowo kiepskim przykładem- i czasowo i stylowo zalicza się do gotyku.





 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #9

     
Gabrielle deMornay
 

Duchesse de Montebello
*****
Grupa: Moderatorzy
Postów: 742
Nr użytkownika: 4.112

Stopień akademicki: mgr
Zawód: tropicielka staroci
 
 
post 29/03/2005, 16:14 Quote Post

QUOTE(chrobry @ Jan 6 2004, 07:43 PM)
Średniowiecze kojarzy się wiekszości ludzi ze strachem, ascezą, całkowitą wiarą w Boga, ciemnością i niewiedzą. Wydaje mi się, że styl romański bardzo dobrze oddaje te wyobrażenia.
*


Tu się nie zgadzam, styl romański jakkolwiek sprawia wrażenie ciężkiego, pomieszczenia sa ciemne przez małe okna, to jednak nie pozbawiony jest pewnej finezji, a niekiedy strzelistości, np. katedry w Moguncji, Spirze czy Wornmacji... Co do ciemnoty i zabobonu uwazam iż styl romanski nie oddaje tych wyobrażeń do konca, bowiem sama sztuka sakralna czy chćby piękne manuskrypty temu przeczą, przykładem znaleziony w okolicy Wawelu wisiorek należący prawdopodobnie do diademu Bolcia Chrobrego (on nawet właściwie nalezy do preromanizmu...)

mała poprawka: ze stylem romańskim w obecnej historii sztuki wczesnego sredniowiecza (Kubach, Salvini, Hubert, Heitz, Cadafalch, Goss, Grodecki) a konkretnie z architekturą wczesnego średniowiecza jest spore zamieszanie w kwestii terminologicznej. Rozróżnia się bowiem sztukę przedromańską (Galia merowińska i karolińska, Sztuka Wizygotów, Longobardów i Królestwa Asturii), I Sztukę Romańską (tereny połudnowej Europy od Katalonii, przez Lombardię, Burgundię po Dalmację, także dolina Renu, X w.), sztukę romańską (dojrzały styl - XII w.) i architekturę ottońską (krag niemieckojęzyczny za czasów dynastii saskiej i salickiej, w tym katedry w Wormacji, Moguncji i Spirze!) Według tego podziału sztuka ottońska niestety nie jest tożsama ze sztuką romańską. Zreszta wytyczono szereg róznic formalnych i czasowo-przestrzennych pomiędzy tymi stylami, o których nie będę się tutaj rozpisywać.

Choć są takze uczeni, którzy nie przejmują się tym podziałem i nadal stosują ogólne okreslenie sztuka romańska, oraz poprzedzająca ją przedromańska.
 
User is offline  PMMini Profile Post #10

     
syrenka
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 555
Nr użytkownika: 6.375

 
 
post 7/06/2005, 13:32 Quote Post

A jeśli ktoś chciałby w okolicach Poznania zrobić sobie wycieczkę po budowlach romańskich, to polecam jeszcze dość dobrze zachowany kościół w Gieczu + oddział Muzeum tam się znajdujący:) Pozdr.J.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #11

     
koozmin
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 6
Nr użytkownika: 11.241

Michal Kuzminski
Stopień akademicki: mgr
Zawód: dziennikarz
 
 
post 18/11/2005, 0:41 Quote Post

QUOTE
Średniowiecze kojarzy się wiekszości ludzi ze strachem, ascezą, całkowitą wiarą w Boga, ciemnością i niewiedzą. Wydaje mi się, że styl romański bardzo dobrze oddaje te wyobrażenia.

Niestety, nie mogę się zgodzić. Sam podajesz przykład Pizy, której - jako żywo - ascetyczną nazwać się nie da. Podobnie jest z kościołem św. Jakuba w Sandomierzu, ceglanym z elementami kamieniarki, zdobionym ceramicznymi fryzami, niezwykle pięknym i "optymistycznym".
Nawiasem mówiąc, warto popularne wyobrażenia o średniowieczu jako epoce ciemnej włożyć między bajki.
QUOTE
Kościoły wznoszone w stylu romańskim miały trzy lub pięć naw. Najczęsciej miały też nawy poprzeczne, tak, że całość miała kształt krzyża.

Owszem, to bazyliki romańskie. Pięcionawowe zresztą to raczej rzadkość. Na naszych terenach jednak "popularniejsze" smile.gif były kościółki jednonawowe - gdy na Zachodzie Europy powstawały cuda architektury romańskiej, my bylśmy świeżo po chrzcie, polska architektura romańska jest mniej więcej o wiek zapóźniona.
QUOTE
Budowla od wewnątrz była przyozdabiana bardzo skromnie, a w krajach słowiańskich nie była prawie wcale przyozdabiana.

Ależ skąd! Kościoły te zdobiono, niejednokrotnie bardzo finezyjnie. Wspomniałem już o Sandomierzu. Na pewno trzeba też wspomnieć jednonawowy kościółek w Prandocinie (na północ od Krakowa), ze starannym fryzem arkadkowym pod okapem, misternymi plecionkami wokół okienek i portalu. Sam portal zdobiony był barwnikami, resztki wzorów zachowały się do dziś. Z kolei w Dziekanowicach czy Tropiu zachowały się we wnętrzu relikty fresków. Wspomnijmy jeszcze o rzeźbie (Madonna z Goźlic, figura MB z Wysocic), płaskorzeźbie (tympanony z Wysocic, Strzelna, Strońska, słynne kolumny strzeleńskie)...
Inna sprawa, że kościoły na północy Polski są znacznie mniej zdobne niż te z południa. Ale to ze względu na kamień budowlany. W Małopolsce nie brakowało łatwego do obróbki piaskowca czy wapienia. A rzeźbienie finezyjnych zdobień w popularnym na północy granicie byłoby raczej kłopotliwe smile.gif
QUOTE
Już wtedy ukształtowała się klasyczna forma bazyliki, czyli dużego koscioła, otoczonego przez wieniec kaplic.

Tu słusznie zwraca uwagę Rado.
Poza tym, wieniec kaplic to rzadkość. Kaplice, np. w kościołach cysterskich, otwierały się natomiast najczęściej do skrzydeł transeptu.
QUOTE

Perłą polskiej romańskiej architektury jest kolegiata w Tumie pod Łęczycą.

Warto dodać, że jest głęboka analogia między formą tej kolegiaty, a formą nieistniejącej już II katedry wawelskiej, tzw. hermanowskiej.
QUOTE

Oczywiście architektura romańska to nie tylko kościoły, ale również, a może przede wszystkim zamki obronne. Na zdjęciu obok widnieje fragment zamku w Łęczycy. Myślę, że bez problemu można rozpoznać tu formy romańskie

Niestety, na zamku w Łęczycy nie ma reliktów romańskich (zamek jest gotycki). Romanizmu na zamkach można szukać natomiast w dolnośląskim Wleniu czy w słowackim Spiskim Hradzie. Nie mogę się też zgodzić, że architektura romańska to przede wszystkim zamki obronne. Te budowano często bez szczególnej dbałości o detal architektoniczny, pieczołowicie z kolei dodawany w kościołach.

Choć ten wątek nie jest już najnowszy, pozwalam sobie dopisać te kilka uwag ze względu na poszukiwaczy informacji na tym forum smile.gif
 
User is offline  PMMini Profile Post #12

     
Mamotte
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 27
Nr użytkownika: 24.436

 
 
post 19/11/2006, 1:20 Quote Post

Niejednokrotnie spotkałam się w literaturze naukowej z pojęciem "białej szaty kościoła" odnoszącym się właśnie do sakralnych budowli romańskich. Jest to cytat z wypowiedzi Rudolfa Łysego. Czy wiecie skąd dokładnie pochodzi to określenie, czy mieliście z nim styczność?
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #13

     
Yenna Savil
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 45
Nr użytkownika: 23.721

Kasia
Stopień akademicki: magister
Zawód: historyk sztuki
 
 
post 19/11/2006, 15:55 Quote Post

QUOTE(Mamotte @ 19/11/2006, 2:20)
Niejednokrotnie spotkałam się w literaturze naukowej z pojęciem "białej szaty kościoła" odnoszącym się właśnie do sakralnych budowli romańskich. Jest to cytat z wypowiedzi Rudolfa Łysego. Czy wiecie skąd dokładnie pochodzi to określenie, czy mieliście z nim styczność?
*



Jest to cytat z kroniki z 1003 roku mnicha klasztoru Cluny Rudolfa łysego (vel Raula Clabera). W pełniejszej wersji brzmi (podaję za J. Białostockim "Sztuka cenniejsza niż złoto"):
Tak tedy po wspomnianym roku tysiąclecia, który minął już trzy lata temu, nastąpiło w całym świecie, szczególnie w Italii i Galii, odbudowywanie bazylik kościelnych. Choć większa ich ilość była już właściwie wystawiona i bynajmniej nie wymagała pomocy, niemniej każdy naród chrześcijański, jeden po drugim, starał się wznosi szlachetniejsze kościoły. Było to tak, jakby cała ziemia, zrzuciwszy z siebie stare jednym strząśnięciem, przyodziewała się wszędzie w białą szatę kościołów.

Nawiasem mówiąc cytat bardzo ładny i obrazowy, ale bardziej literacki niż rzeczywisty. smile.gif
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #14

     
Mamotte
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 27
Nr użytkownika: 24.436

 
 
post 20/11/2006, 0:24 Quote Post

QUOTE(Yenna Savil @ 19/11/2006, 16:55)
QUOTE(Mamotte @ 19/11/2006, 2:20)
Niejednokrotnie spotkałam się w literaturze naukowej z pojęciem "białej szaty kościoła" odnoszącym się właśnie do sakralnych budowli romańskich. Jest to cytat z wypowiedzi Rudolfa Łysego. Czy wiecie skąd dokładnie pochodzi to określenie, czy mieliście z nim styczność?
*



Jest to cytat z kroniki z 1003 roku mnicha klasztoru Cluny Rudolfa łysego (vel Raula Clabera). W pełniejszej wersji brzmi (podaję za J. Białostockim "Sztuka cenniejsza niż złoto"):
Tak tedy po wspomnianym roku tysiąclecia, który minął już trzy lata temu, nastąpiło w całym świecie, szczególnie w Italii i Galii, odbudowywanie bazylik kościelnych. Choć większa ich ilość była już właściwie wystawiona i bynajmniej nie wymagała pomocy, niemniej każdy naród chrześcijański, jeden po drugim, starał się wznosi szlachetniejsze kościoły. Było to tak, jakby cała ziemia, zrzuciwszy z siebie stare jednym strząśnięciem, przyodziewała się wszędzie w białą szatę kościołów.

Nawiasem mówiąc cytat bardzo ładny i obrazowy, ale bardziej literacki niż rzeczywisty. smile.gif
*




Dziekuje bardzo za informacje smile.gif
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #15

2 Strony  1 2 > 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej