| |
|
|
 Analogie miedzy mitologia Słowian a Greków
| |
|
|
|
adikow
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 11 |
|
| Nr użytkownika: 27.680 |
|
|
|
|
| |
|
Witam serdecznie Historyków
Borykam się z pewnym problem, nie mogę dostrzec analogi miedzy mitologią słowian a greków. Borykam się z tym problem i pomyślałem że zwrócę się do historyków. Jestem ciekaw bardzo waszych wypowiedzi, myślę że będą one bardzo interesujące czekam z niecierpliwością.
Pozdrowienia
Adikow 
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Witam.
A czy te analogie zawsze muszą występować? Zawsze Perun musi być Zeusem, a Swarożyc Aresem itd. itp.? Poza tym, może to dziwne, ale raczej poszukał bym analogii mitologicznych między Słowianami a ludnością pochodzenia od dawnych ludów irańskich. Kierował bym się tym dlatego, że mamy dużo słów i ich znaczeń podobnych do języka irańskiego. A wiadomo, jeśli jezyk to i religia. Bo wkońcu Prasłowianie wyszli z ziem, gdzie przesiadywali dawni Irańczycy. To taka hipoteza...a może i nie? 
vapnatak
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
A co rozumiesz pos słowem "mitologia". Bo jeżeli jest to zbiór religijnych opowiadań o bogach, bohaterach i ludziach to nie znamy ani jedego mitu słowiańskiego. Oczywiście badacze rekonstruują takie mity ale o prawomocność tego typu konstruktów akademickich można się spierać. Poza tym prawie wszystkie przekazy na temat religii słowiańskiej pochodzą ze schyłkowego okresu funkcjonowania wierzeń pogańskich. Wobec czego analogii szukałbym raczej u Skandynawów i ludów bałtyjskich, które stały na mniej więcej zbliżonych stopniach rozwoju cywilizacyjnego.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
A co rozumiez pod pojęciem "mitologia" - bo jeżeli jest to zbiór opowieści o bogach, bohaterach i wydarzeniach niesamowitych to nie znamy ani jednago słowiańskiego, wczesnośredniiwiecznego przekazu tego typu. Oczywiście badacze próbują odtwarzać mity sowiańskie, ale o prawomocności tego typu konstruktów akademickich można toczyć długie spory. Poza tym większość informacji dotyczących religii tradycyjnej pochodzi ze schyłkowego okresu istnienia tej religii. Także analogii lepiej szukać u ludów, które stały na podobnym etapie rozwoju cywilizacyjnego - w Skandynawii i u Bałtów.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Każda cywilizacja miała swój wczesny, niski stopień rozwoju, i kolejne stopnie, więc analogie można znajdywać porównując odnośne stopnie.
Oczywiście pierwszą podstawową analogią jest to, że i Słowian i u Hellenów religia była politeistyczna, czyli występowało wielu Bogów, i wszystkie kultury europejskie są takie (bo oczywiście chrzescijaństwo, jako monoteizm to twór wschodni, pustynny, semicki).
Nie wiem czy u Słowian Bogowie uszeregowani byli w piramidę jak u Greków z Dzeusem na czele (co jest henoteizmem (poprawione)).
Kolejnym podobieństwem byłoby składanie ofiar przebłagalnych ze zwierząt - kolejny objaw politeizmu, ale nie wiem jak z tym jest u
Słowian (czy jest to poświadczone).
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Nie wiem czy to dokładnie to samo, ale ja się spotkałem z pojęciem henoteizmu[I] - nie "henotizmem" jak napisał kolega Tymoteusz Bojczuk.
vapnatak
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Nie przeceniałbym także spójności mitologii greckiej w tej formulę w jakiej ukazał nam ją Owidiusz w swoich "Metamorfozach" - a taka właśnie, m.in. za sprawą Jana Parandowskiego funkcjonuje w obiegowej opinii. Jak wszystkim wiadomo w Helladzie nie istniał jeden ośrodek w którym mogłaby się dokonać konceptualizacja religii greckiej a tym samym jej ujednolicenie. Wręcz przeciwnie: każde miasto czy też region posiadało własną wizję danej postaci, często kompletnie różną od innych. Przykładem może być tu Hermes który w Arkadii pełnił rolę niemal wszechmocnego bóstwa podziemi, a my znamy go jako w miarę sympatycznego posłańca bogów. Daltego tez poszukiwanie analogii ze mitycznymi tradycjami Słowian to grunt wybitnie grząski bo tak naprawde w obu przypadkach na dobrą sprawę nie wiadomo do czego się odnieść.
Zgadzam się z opinią jednego z przedmówców dotyczącą pokrewieństwa mitologii naszych przodków z tradycjami ludów irańskich, a zwłaszcza bałtyjskich. W końcu późne przyjęcie chrześcijaństwa przez tych ostatnich umożliwiło spisanie części ich wierzeń. I może w tym przypadku dałoby się uzyskać bardziej wymierne efekty ?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Szkoda tylko, że nie stworzono, czy też ludy słowiańskie nie posiliły się na stworzenie mitologii: sag, bajek, mitów, pieśnii, opowiadających o życiu i przygodach bóstw ze swego panteonu
No tak wiem, zaraz "zrugujecie" mnie, że Słowianie nie posiadali swego pisma, którym mogliby zapisać swoją mitologię...szkoda, wielka szkoda 
vapnatak
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Może nie w mitologii ale w samym systemie wierzeń można znaleźć analogie miedzy starożytnymi Grekami a Słowianami. Wspólny dla wszystkich Indoeuropejczyków schemat panteonu a takze podstawy ważniejszych mitów są dość łatwo rozpoznawalne i porównywalne i u Greków i u Słowian.
Na pewno można identyfikować Zeusa i Peruna. Analogiczna jest też para bogów naczelnych Zeus-Posejdon(Hades), Perun-Weles. W pewnym sensie odpowiednikiem Welesa jest Apollo ale ten bóg nie ma greckiego pochodzenia. Bóg wojny( i wegetacji) Ares ma analogie funkcjonalną i językową w słowiańskim herosie ( lub wcieleniu Peruna) o imieniu znanym nam w brzmieniu białoruskim - Jaryło, po polsku raczej Jaros. Dioskurowie też mają odpowiedników w słowiańskim panteonie. O Matce-Ziemi nie warto nawet wspominać bo tu można znaleźć cały worek porownań.
Ze wspólnych wątków mitologicznych można wsponmieć: podział władzy nad światem pomiędzy bogów naczelnych, walkę boga nieba z wężokształtnym potworem(Gigantomachia), wyprawa herosa w zaświaty(Orfeusz),
|
| |
|
|
| |
|
|
|
lipa33
|
| |
|
| I ranga |
|
 |
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 36 |
|
| Nr użytkownika: 19.003 |
|
|
|
|
| |
|
Mi się wydaje, że za bardzo analogii to tu nie ma. Słowianie mieli swoją wiarę, a ich kultura swobodnie się rozwijała. Kiedyś Długosz napisał o bogach pogańskich porównując ich z tymi rzymskimi. Ostatecznie okazało się, że Długosz wziął kilku bogów rzymskich i nadał im imiona z przyśpiewek ludowych, myśląc, że to pieśni pogańskie. Nie ma więc tym bardziej analogii do mitologii greckiej, bo to przecież ona dała częściowo początek tej rzymskiej.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Chyba się jednak nie zrozumiemy...
vapnatak
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Oczywiście religia grecka była henoteistyczna (błąd poprawiłem).
"Nie przeceniałbym także spójności mitologii greckiej w tej formulę w jakiej ukazał nam ją Owidiusz w swoich "Metamorfozach" - a taka właśnie, m.in. za sprawą Jana Parandowskiego funkcjonuje w obiegowej opinii. Jak wszystkim wiadomo w Helladzie nie istniał jeden ośrodek w którym mogłaby się dokonać konceptualizacja religii greckiej a tym samym jej ujednolicenie. Wręcz przeciwnie: każde miasto czy też region posiadało własną wizję danej postaci, często kompletnie różną od innych. Przykładem może być tu Hermes który w Arkadii pełnił rolę niemal wszechmocnego bóstwa podziemi, a my znamy go jako w miarę sympatycznego posłańca bogów. Daltego tez poszukiwanie analogii ze mitycznymi tradycjami Słowian to grunt wybitnie grząski bo tak naprawde w obu przypadkach na dobrą sprawę nie wiadomo do czego się odnieść. "
Iliada i Odyseja to jest ten wspólny grunt, i widok tamtejszych Bogów, którzy wszyscy razem potęgą ustępują Zeusowi jest tą miarą, tak podobną do rzymskiego chrześcijansta (też de facto henoteizmem) oraz tych Słowian. A lokalne bóstwa miejskie antyku nie psują wcale tego wizerunku, tak jak lokalne madonny w średniowieczu nie negują tego, że Bóg chrześć. jest najpotężniejszy, a u Słowian pewnie lokalni, pomniejsi Bożkowie nie negują tego, że jest potężniejsza siła nad nimi (Światowid?, Perun?).
Wszystkie religie pogańskie są piramidą, a nasze chrześcijaństwo w Polsce także poniekąd, bo jest katolicyzmem "rzymskim".
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Tymoteusz Bojczuk
Co do do domniemanego henoteizmu w rzymskim chrześcjaństwie to uważam, że w Twojej ocenie jest wiele przesady. Pozycja Trójcy Św. pozostaje niezagrożona. Zbyt wiele sporów stoczono w jej obronie. Inną sprawą jest mniej lub bardziej celowe postrzeganie katolicyzmu jako rozległego panteonu nadistot z Bogiem-Ojcem na czelę. Zapomina się jednak że zarówno aniołowie, święci jak i Maria (bez znaczenia w jakiej formie - średniowiecznych czy też współczesnych madonn - zawsze chodzi o jedną osobę) to jedynie członkowie tej samej wspólnoty (Kościoła) tyle że znajdujący się bliżej Stwórcy. A wiadomo jak to jest we wspólnocie - warto wzajemnie się wspierać stąd prośby o wstawiennictwo w postaci modlitw.
A jedyny Bóg - mimo że szczególnie oryginalny jako jedna Istota w trzech Osobach - pozostaje centrum do którego wszytko zmierza. Tak to sobie wykontycypowali wcześni chrzecijanie i nie musimy narzucać katolicyzmowi henoteistycznych tedencji. Wystarczy odrobinę wczytać się w listy Pawła i "przetrawić" augustiańską Drabinę Bytów.
Wracjąc jednak do meritum: nie tak dawno temu zmęczyłem książkę Eliadego pt. "Od Zalmoksisa do Czingis-hana" w której zawarł on rozdział dotyczący "kosmicznego nurkowania". Abstrahując od zabawnego tytułu autor porównuje tam liczne analogie obecne w podaniach ludowych mieszkańców słowiańskich i bałtyjskich krajów Europy (spiasnych w XIX i XX wieku) oraz plemion uralskich, syberyjskich i kamczackich. Podobieństwa są podejrzanie liczne co może świadczyć o archaiczności wspominanych motywów - zwłaszcza wyraźnie zaakcetowanego dualizmu (Bóg i diabeł wspólnie tworzący świat - oczywiście chrześcijański sztafaż to efekt późniejszych naleciałości). Tym samym być może pojawiłaby się możliwość odnalezienia kolejnych wątków pierwotnych wierzeń Słowian dzięki głębszej analizie mitów zaa Uralu (swego czasu wybitnie mobilnych dzięki czemu dochodziło do kontaktów z przodkami Słowian). Helleńska tradycja - pomimo mniejszej odległości - wydaje mi się zbyt dalece odkształcona od pierwotnych wierzeń przodków Achajów. Zresztą do tej pory nie udało się w zdecydowany sposób ocenić jak duży wpływ na ich religie miały tradycje wcześniejszych mieszkańców Grecji zwanych umownie Pelazgami. Jest to dodatkowy, komplikujący sprawę element bo trudno stwierdzić które motywy zawarte w "Iliadzie" wywodzą się z wierzeń azjanickich i indoeuropejskich pomijając oczywistości typu uraniczny charakter Dzeusa.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Szkoda tylko, że nie stworzono, czy też ludy słowiańskie nie posiliły się na stworzenie mitologii: sag, bajek, mitów, pieśnii, opowiadających o życiu i przygodach bóstw ze swego panteonu smile.gif
Przesadny pesymizm. Oczywiście nie ma zbioru opowieści mitycznych słowiańskich na wzór greckich czy indyjskich. Ale jest sporo baśni, które opowiadają historie mitologiczne tyle że nie wprost. Są to niejako opowieści "z kluczem". I tak np. postać Mrozu czy Wiatru Północnego skrywa boga Welesa, itp. Sporo mitologii jest też w tradycyjnych pieśniach ludowych czy biesiadnych.
Mi się wydaje, że za bardzo analogii to tu nie ma. Słowianie mieli swoją wiarę, a ich kultura swobodnie się rozwijała.
Tyle że Hellenowie i Słowianie mieli wspólnych przodków i zasadniczy zrąb religii jest wspólnym dziedzictwem obu ludów.
Co do do domniemanego henoteizmu w rzymskim chrześcjaństwie to uważam, że w Twojej ocenie jest wiele przesady. Pozycja Trójcy Św. pozostaje niezagrożona.
Oczywiście w prawdach wiary głoszonych przez chrześcijanstwo tak jest. Jednak już praktykowana religijność ludowa pełna jest tradycji przedchrześcijanskiej. Ograniczając się tylko do Polski i ziem sąsiednich widac wyrażnie nakładanie się w niektórych obrzędach starych bogów na postaci z religii chreścijańskiej: Bóg-Ojciec maskuje postać gromowładnego boga nieba, Jezus Chrystus jest słońcem a czasem księżycem, Matka Boska to bogini ziemi, itd.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
[quote=leszek,16/03/2007, 21:28
Sporo mitologii jest też w tradycyjnych pieśniach ludowych czy biesiadnych.
[/quote]
Też to zauważyłem.
Co do mojego rzekomego "przesadnego pesymizmu", czyż zaiste taki jest? Mnie się wydaje, że nie.
vapnatak
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
20/01/2007, 18:21
