|
|
Klasyczne imiona słowiańskie, Jakie imiona nosili "praPolacy" ?
|
|
|
|
A.Mączka
A całkiem kuriozalnie wyglądają imiona używane przez dawnych German zakończone na –gast, który to formant jest typowym słowiańskim formantem –gost, tworzącym wiele imion.
A czy wziąłeś pod uwagę dwie inne możliwości? Pierwsza: zarówno -mir, -mar, -mer są spuścizną indoeuropejską w językach ludów z tej grupy, a więc tak Germanów jak i Słowian. Druga: -mir jak i -gast to efekt kontaktów germańsko - słowiańskich, w których stroną biorącą byli zdecydowanie nasi przodkowie. Dodam też, że na kartach historii osobnicy o imionach z -mer, - mir, -mar i -gast ukazali się dużo wcześniej wśród Germanów niźli wśród Słowian.Sądzę zatem, że sprawa nie wyglądała tak jak ją opisujesz.
|
|
|
|
|
|
|
|
TUTAJ nieźle udokumentowane imiona z Rosji - wiele wspólnych przecież z naszymi.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Saladim @ 13/11/2009, 12:12) Czy ktoś jest w stanie sensownie wyjaśnić co właściwie oznaczała ta końcówka w imionach MIR lub MER?
Czytałem kiedyś, iż w językach semickich mar oznaczało pana. Podobnież w starogermańskich. Ciekawe, że ważne greckie bóstwo wojny to mar-s, zaś na terenach dzisiejszej Francji mer to burmistrz, osoba zarzadzająca, posiadajaca władztwo. Myślę, ze to b. stare słowo o istotnym znaczeniu w oznaczaniu osób o szczególnej pozycji w hierarchi społecznej, które znalazło się w językach indoeuropejskich być może jako zapożyczenie wskutek kontaktów z innymi np. azjanickimi grupami językowymi o wysokim stopniu rozwoju. Słowo przetrwało jako relikt o zapomnianym źródłosłowie, nieznacznie zmieniając znaczenie, zastepowane następnie przez inne, dla języków indoeuropejskich, rodzime formy.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(pozo @ 9/11/2009, 22:45) Witam. Pytanie moje dotyczy imion słowiańskich używanych na terenach dzisiejszej Polski, jednak chodzi mi wyłącznie o "tubylcze" imiona nie zmienone modą łacińską, hebrajską czy inną. Bardzo proszę o jakieś konkretne źródło, cytaty, bądź inne odsyłacze do rozbudowanej "listy" imion słowiańskich, imion pojawiających się historycznie i potwierdzonych w źdródłach. Bardzo dziękuję za pomoc
Jest takie źródełko autentyków. Jest nim Bulla gnieźnieńska z 1136 roku wystawiona przez papieża Innocentego II dla Jakuba ze Żnina, arcybiskupa gnieźnieńskiego. Dokument zawiera ponad 300 imion posiadaczy, chłopów, koniuchów, łagiewników (nie mylić z łagiernikami), piwowarów, cieśli, rycerzy a nawet gości(chyba stałych). Wśród nich:
Dziurzewic (lub Durzewic), Radzięta, Mysłak, Sirak, Sławosz, Rus, Suł, Białowąs, Witosza, Pęcisz, Smarsk (lub Smarżk, Zmarsk), Miłoch, Kraik, Niegłos, Koniusz, Dał (lub Dal), Marłek, Krzyż, Pozdziech, Redzięta, Smogorz, Domk, Dygoma (lub Dzigoma),Kobyłka, Parzech, Kłobuczek, Pępik, Kędzierza, Komor, Zdamir (lub Żdomir), Będzieciech, Krzos, Smarz (lub Smarż), Czyrzniela, Zdziewuj, Sułek (lub Sulek), Miłochat (lub Miłoczat), Chrap, Dłotla, Taisz, Goły, Siedlon, Kościoł, Milich, Lederg, Sulirad, Puka, Karna, Dobek, Milej, Snowid, Targosza, Cirzpisz, Mieszek, Męcina, Łowęta, Stanoch, Pizla (lub Pizła), Boruch, Wojan, Dargorad, Radost, którego pierworodnym (synem) jest Rpisz, Niezda, Wilkosz, Żerzucha, Radosz, Rusowic, Gościwuj, Wojuta, Niezamysł z trzema braćmi, Goszczon, Dziadk, Radost, Mękosza, Nadziej, Mozuta(?), Krzyżan i Sobik z braćmi, Bolech z braćmi, Modlęta, Smogorz, Gniewosz z braćmi, Ćmina z bratem, Piskla, Maruszk, Sędziej, Domawuj, Cykarzewic (lub Cikarzewic, Tykarzewic), Smogorz, Witosz, Rusota z synami i braćmi, Wrzeszcz, Cis, Dułgota, Doman, Golijan(?), Połk, Pokaj, Cieszęta, Łazina, Smarz (lub Smarż), Złymysł (lub Żelimysł), Uściech, Męcisz, Godzina, Pęcien, Czyrzniech, Modlic (?), Goszczon, Dobiesz z synami, Miłosz, Kwasek, Soba (lub Sobia), Stoigniew, Żegost (lub Siegost), Męcisz.
W brzmieniu oryginalu łacińskiego:
Dureviz, Radenta, Mislac, Sirac; Stari Biscupici cum his: Navos, Ruz, Sul, Balovanz, Vitossa, Pantis, Zmarsc, Miloch, Craic, Negloz, Conus, Dal, Marsec, Ciz, Posbech, Redanta, Zmogor, Domc, Digoma, Gobilca, Parech, Clobuchec, Pampic, Candera, Comor, Sdomit, Pandetech; eorum quidam in Zagorin manent. Scaple cum his: Ocroz, Smars, Cyrnela, Zdevy, Sarnota, Sulec, Milochat, Chrap, Dlotla, Tais, Goli, Sedlon, Costol, Milich, Lederg, Sulirat, Puca. Item Syrdnici cum his possessoribus: Carna, Dobec, Miley, Snovid, Targossa, Tyrpis, Mesec, Mantina, Lovanta. Item Potulino cum his: Svircs, Boranta, Curassec, Selistriy, Redec. Item Opole cum his: Chotan, Sulizlav, Miley, Dobros, Vssebant, Vissima, Radotech, Cosussec, Suc, Nadey, Miloz, Volis, Dvisen, Crostavez, Goli, Crost, Cussa, Domasca, Rados, Sostroch, Nessul, Teples, Miley, Milachec et Mogilec, Sobanta, Nemiris. Item in Villa Sagitariorum: Golec cum sociis suis. Item Dochunov cum his: Zach, Osar, Dalost, Siman. Item Gorice cum histis: Carnes, Povoz, Belina, Reck, Milic, Nesnavy, Buza, Miley. Item Dochunov cum his: Trup, Gores, Dobrina, Crston, Negloz, Drogomizl, Pantis, Guze, Lucha, Miley, Deventliz. Bezcorist cum possessoribus: Brodec, Chuz, Chropec, Blis, Nadas, Radost, Broda. Item Villa Piscatorum cum his: Vsemir, Miranta, Plastc, Vsemir, Grucha, Nemir, Cik, Pella, Crisan, Bogdan, Carz, Prussota, Potr, Sdanto, Piscor; Gomola, Blizuta, Sulidat, Sulis, Cecer, Rados, Vrotis, Godes, Ninomizl, Dal, Domazul, Dobrozodl, Ziroch, Glovca, Sirozlav. Item Vruti cum his: Cessimizl, Brodic, Zmars, God, Cessimizl, Blizina, Tangomir, Zedlanta, Milovit, Precard, Trebna, Goles et Dalchic. Item Vilchecov cum his possessoribus: Ziroch, Vnenisl, Stres, Chropec, Unca, Gostina, Parchina, Sinoch, Vnevit. Item Balovesici cum his: Radost, Dobromisl, Cisan Chelzt, Jes, Nevstrop, Razc, Chaianta, Rezc, Sdevy, Zarbinoviz, Milovan, Sodlc, Neznavy, Sulic, Quasca. Item Lestniz cum his: Milovy, Pibissa, Vilchanta, Malisca, Crusc, Bachora, Cyg, Balossa, Vssezodl, Jes, Trebemisl, Vilcan, Domay, Gan, Nemoy, Crston. Item Chomantovo cum his: Sulichna, Mislim, Suchora, Malozimiz, Sidlo, Jezor, Bichek, Redonc. Item Silche cum his: Silca, Milovan, Nezul, Radeta, Techuta, Zippen, Crepc, Zmil, Redos, Lestniza, Vnemizl, Gamba, Bogumil. Item Sodovo cum his: Stanoch, Pisla, Boruch, Voian, Dargorad, Radost cuius primogenitus Rpis, Nesda, Vilcos, Serucha, Blizohc, Rados, Rados, Ruzoviz. Item Dobrilevo cum his possessoribus: Sulistry, Crostavz, Bzek. Item Zvepavici cum his: Cuz, Crotossa, Oslab, Sulivy, Radost, Cochan, Domavy. Item Lissinino cum his: Ponat, Quatec, Targossa, Stralec. Item Sbarbinichi cum his: Budizlav, Mlodos, Vcad, Zwar, Zlavic, Chestoch, Grochot, Sdan, Darsc; hi omnes cum aliis advenis et omni posteritate, archiepiscopales sunt. Item ville archiepiscopales circa Gnezdn: Keblovo, cuius possessores hii sunt: Dobron, Nenach, Vston, Radost, Crambos, Ciz, Sostros; item Dambnicia Radovit cum his eius possesores (sic): Smarcek, Doman, Sedlevit, Locana, Vestina, cum filiis eorum. Item Pischyno cum his: Blizc, Bogumil, Bogdan. Item villa super flumen Vna quam tenuit olim Stan arator episcopi. Item ville archiepiscopi circa Calis: Raysco et alia servidola (sic) quam super Zvandri aquam appellaverunt Hllme, et cum omnibus incolis suis. Item Sovici et Lochovici, Vzorovici, Vzorovici (sic), Malonovici, Bralici, Domanevici; et super aquam Oloboc: Mislentino, et super campum Dambsco omnes servi cum villa eorum. Item Gostonovici cum villa eorum. Item ville archiepiscopi circa Zeraz: Zandeievici, Parno, Cluchici, Coberichezco, Gambiza, Iarotici, Manina; hee omnes cum possessoribus suis. Item ville circa Spitimir: Janovici, Tandov, Smolzco, Pricuna, Turcovici, Turcoviste, Uneievo, Karchovo, Milostovici, Gazovo et Clonova cum possessoribus suis. Item Milodat cum villa et Zambatino, que fait Davgeri episcopi. Item Sulostovo super fluvium Tena. Item de Miliche castello quod est de Vratizlavensi episcopatu, plenarie decimationes per totum ex hac parte Bariche. Item de castello Ziraz, Spitimir, Malogost, Rospra, Lunciz, Voibor, Sarnov, Skrin
Zaznaczony Dygoma jest o tyle ciekawy, że może wskazywać na rodzime pochodzenie innego acz podobnego do niego imienia Dagome znanego z innego sławnego dokumentu.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Saladim @ 13/11/2009, 12:12) Czy ktoś jest w stanie sensownie wyjaśnić co właściwie oznaczała ta końcówka w imionach MIR lub MER?
Słyszałem, że w semickich językach oznaczało to "pana", w każdym razie osobę "ważną" z górnych warstw hierarchi społecznej. Jeszcze we wspólczesnym hebrajskim: http://www.iwrit.pl/index.php?ww=1&slowo=m...nb=on&x=26&y=65 Słownik etymologiczny języka łacińskiego podaje pochodzenie germańskie oznaczjące właśnie "pana" bądź princepsa: http://books.google.pl/books?id=fsWzg7rTEa...r%20mer&f=false
Musi to być b. stare słowo gdyz warto zauważyć że rzymski bóg wojny to właśnie mar-s, natomiast mar-s-załek to pewnie kapłan/sługa tego bożka wiodący wojów na wyprawę, mar-ek to wojownik, mar-cellus zaś mały wojak. Wspólcześnie nawiązuje zapewne do pierwotnego źródłosłowu francuski burmistrz czyli mer z francuska "mair" - znowu osoba zarządzająca. Być może jest to w jezykach indoeuropejskich, pozostałość jezykowa ludów azjanickich, stojacych na wysokim stopniu kultury robiącym wrażenie na stykających sie z nimi ludami indoeuropejskimi.
|
|
|
|
|
|
|
|
W źródłach polskich (m.in. wspomniana już wyżej bulla) stoją takie imiona: *XII w. Piotr, Sulisław, Jan, Szymon, Marcin, Subemir (?), Henryk, Warcisław, Gawlij (?, w oryginale: Gaulj), Goszczon, Dobrogost, Gościwuj, Gościmir, Radosz, Radomir, Jerant, Bogodar, Chwalibog, Sieciech, Świetobor, Biernat, Dziwisz
*XIII w. Jan, Piotr, Sulisław, Stefan, Mikołaj, Wojsław, Paweł, Hrobak, Sulisław, Iwan, Piotr, Idzik, Dobrogost, Piotr, Pakosław, Bogusław, Niegosław, Piotr, Janec, Wsemir, Kurowic, Mojek, Mikołaj, Pakosław, Wsemir, Tomasz, Benek, Przybysław, Boguchwał (w orginale: Bogufalus), Sławomir, Wilic, Zelisław, Bartłowiej, Wojciech, Miłosław, Skarbimirus, Jan, Mikołaj, Vitosław, Mucimir, Okresa, Sławosowic, Babicz, Piotr, Domisław, Mikołaj, Maciej, Bogusław, Stefan, Jan, Henryk, Marcin, Dobiesław,
I jeszcze przykłady "nazwisk" ze źródeł polskich: (część z nich to ewidentne patronimiki) *XII w. Durewic, Golic, Goszczonowic, Jurzewic, Małozimic, Radlic, Sarbinowic, Trzeblewic, Tykarzewic, Włoszczowic, Biernawowic, Dzirżkowic, Dziwiszowic, Goworzyc, Jerantowic, Kietlic, Kowenic, Nankowic, Mikułowic, Płochonierzyc, Poznanowic, Radoszewic, Sieciechowic, Sławnikowic, Sulisławic, Stodorkowic, Sułkowic, Świętoborzyc, Turzyc, Wilkowic, Zdzieborzyc *XIII w. Abramowic, Albertowic, Albierzewic, Bielejewic, Biedrzychowic, Bobumiłowic, Bogdankowic, Borzyszyc, Chocieszowic, Cieszyradowic, Dnieprowic, Dobieszewic, Falibożyc, Gawłowic, Golejewic, Gotartowic, Henrychowic, Iwanowic, Jakubowic, Jankowic, Janowic, Kotwic, Kalikowic, Klimięcic, Kralowic, Kurowic, łopacic, Mikulaszewic, Mojkowic, Mrokocic, Niezmirowic, Odowic, Pakosławic (Pękosławic?), Pietrzykowic, Piotrkowic, Piroszowic, Polaninowic, Rapałowic, Samborzyc, Sansunowic, Sędziszowic, Sieciesławic, Sirakowic, Skarbynirzyc, Sławoszowic, Więcesławic, Wilantowic, Witostowic, Wojkowic, Woliszewic
pzdr., PB
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Dagome @ 16/11/2009, 22:14) Musi to być b. stare słowo gdyz warto zauważyć że rzymski bóg wojny to właśnie mar-s, natomiast mar-s-załek to pewnie kapłan/sługa tego bożka wiodący wojów na wyprawę, mar-ek to wojownik, mar-cellus zaś mały wojak. Wspólcześnie nawiązuje zapewne do pierwotnego źródłosłowu francuski burmistrz czyli mer z francuska "mair" - znowu osoba zarządzająca. Być może jest to w jezykach indoeuropejskich, pozostałość jezykowa ludów azjanickich, stojacych na wysokim stopniu kultury robiącym wrażenie na stykających sie z nimi ludami indoeuropejskimi. ? W językach słowiańskich "mir" to "pokój" (-> antonim wojny). pzdr., PB
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(pawelboch @ 21/11/2009, 13:17) QUOTE(Dagome @ 16/11/2009, 22:14) Musi to być b. stare słowo gdyz warto zauważyć że rzymski bóg wojny to właśnie mar-s, natomiast mar-s-załek to pewnie kapłan/sługa tego bożka wiodący wojów na wyprawę, mar-ek to wojownik, mar-cellus zaś mały wojak. Wspólcześnie nawiązuje zapewne do pierwotnego źródłosłowu francuski burmistrz czyli mer z francuska "mair" - znowu osoba zarządzająca. Być może jest to w jezykach indoeuropejskich, pozostałość jezykowa ludów azjanickich, stojacych na wysokim stopniu kultury robiącym wrażenie na stykających sie z nimi ludami indoeuropejskimi. ? W językach słowiańskich "mir" to "pokój" (-> antonim wojny). pzdr., PB
A te słowiańskie narody np. w wydaniu rosyjskim do dzisiaj walczą o pokój. Myślę, że pokój tu należy odczytywać jako nasz porządek czyli ustalony w sposób i zgodny z naszą wolą pokój, który jak potrzeba narzuci się innym. A wiec pokój czy wojna ale dominacja. Walka o pokój jest wręcz symbolem wielu także innych "pokojowych" narodów. Si vis pacem para bellum. Witaj marsie pozdrawiają cię wszyscy najspokojniejsi ludzie na świecie.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ciekawy temat. W "Krzyżakach" H.Sienkiewicza, występuje pewien osobnik o imieniu WILK (wraz ze swym kumplem Cztanem). Mam uprzejmą prośbę, może ktoś mi powie, czy imię takie faktycznie występował w Polsce w XIII - XV wieku? Czy może była to poetycka kalka imienia skandynawskiego, gdzie wilki, niedźwiedzie i dziki występują dośc popularnie do dziś? Jest to dla mnie o tyle ważne, że pokłuciłem się na ten temat z własna szwagierką, która jest doktorem filologii słowiańskiej, która twierdiła, że takie imię na słowiańszczyźnie nie występowało.
|
|
|
|
|
|
|
Marbrod
|
|
|
I ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 35 |
|
Nr użytkownika: 57.902 |
|
|
|
Stopień akademicki: magister |
|
Zawód: Pracownik |
|
|
|
|
Mi najbardziej podoba się imię Samosąd. Inne ciekawe Nietubył, Nierad
|
|
|
|
|
|
|
|
Dagome, dlaczego oprócz imion słowiańskim przytaczasz też germańskie, jak Henryk, i żydowskie, jak Boruch? A gniewosz to taki wąż. Np. gniewosz plamisty. Swoją drogą, całkiem sympatyczne zwierzątko. Pawelboch podaje m.in. patronimiki imion żydowskich (Abram - Abramowic) i germańskich (Albert - Albertowic).
Jednym z najstarszych polskich imion jest Zbigniew (Zbygniew, Zbyszko). Stare jest też imię "Mirosław" ("mir" to oprócz pokoju oznacza też "szacunek", "poważanie"). Stare jest też imię Radzim (we współczesnej formie: Radzym).
|
|
|
|
|
|
|
|
W zasadzie to polskie znaczenie miru nie odbiega istotnie od tego germańskiego mir-mer-mar. Co do wspomnianego gast, nie musi to być ślad kontaktów słowiańsko-germańskich, rdzeń ten korzenie ma praindoeuropejskie, jest znany w obu rodzinach (i nie tylko, łac. "hostis" to też ta bajka), i w obu występuje jako słowo pospolite.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(byk2009 @ 24/11/2009, 10:38) Ciekawy temat. W "Krzyżakach" H.Sienkiewicza, występuje pewien osobnik o imieniu WILK (wraz ze swym kumplem Cztanem). Mam uprzejmą prośbę, może ktoś mi powie, czy imię takie faktycznie występował w Polsce w XIII - XV wieku? Czy może była to poetycka kalka imienia skandynawskiego, gdzie wilki, niedźwiedzie i dziki występują dośc popularnie do dziś? Jest to dla mnie o tyle ważne, że pokłuciłem się na ten temat z własna szwagierką, która jest doktorem filologii słowiańskiej, która twierdiła, że takie imię na słowiańszczyźnie nie występowało.
Wilk, Wilczek, Wilczan, Wilczęta należą do najstarszych polskich imion osobowych. Niektóre formy zostały zapisane już w Bulli Gnieźnieńskiej z XII w. Było popularne w rodzie Awdańców. Na słowiańskich Bałkanach częsta była forma Vuk, mająca to samo pochodzenie. Nie widzę więc żadnych podstaw by twierdzić, że nie było to stare imię słowiańskie i by miało być kalką czegokolwiek.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Ambioryks @ 24/11/2009, 12:57) Dagome, dlaczego oprócz imion słowiańskim przytaczasz też germańskie, jak Henryk, i żydowskie, jak Boruch?
No tak racja, przytaczałem bullę kawałkami jak leci. Mea culpa. Z drugiej strony Henryka tam nie widzę zaś jest Lederg. Co do Borucha pomimo znacznego podobieństwa w brzmieniu nie wykluczam rodzimej etymologii imienia.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Dagome @ 24/11/2009, 21:42) przytaczałem bullę kawałkami jak leci. Mea culpa. Z drugiej strony Henryka tam nie widzę zaś jest Lederg. Co do Borucha pomimo znacznego podobieństwa w brzmieniu nie wykluczam rodzimej etymologii imienia. Ciekawość ile z tych imion może mieć proweniencję madziarską, celtycką, gocką i czort wie jaką, skoro skandynawską widać na oko: Rus, Rusowic, Rusota. Pewnie import ze wschodu, a może bezpośrednio z północy? Zastanawia mnie ten Taisz. Od tajenia (mruk jakiś) czy z greckiego Thais. Dawnych imion można by jeszcze poszukać wśród hipotetycznych założycieli wielu miejscowości. Kraków - Krak, Warszawa - Warsz być może z Wrszowiców (jest o tym wątek), Lublin - Lubla, Bychawa, Włodawa, Wyszków, Wołomin...
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|