| |
|
|
 Majątki na ziemiach ukrainnych za Władysława IV
| |
|
|
|
|
Znalazłem dwie prace:
"Napływ szlachty polskiej na Ukraine" Litwina
"Wojewodztwo kijowskie w czasach Zygmunta III. Studium osadnictwa i własności ziemskiej" Bobinskiego
Czy ktoś czytał i chce podzielić sie opinią lub jest w stanie wskazać prace o zbliżonej tematyce (najlepiej dotyczące panowania Wladysława IV)?
Może coś dotyczącego "królewiąt ukrainnych"?
Czy Serczyk rozwodzil sie nad tym szerzej w "Na dalekiej Ukrainie"? Czytalem pare lat temu wypozyczoną i nie pamietam.
Ten post był edytowany przez Prawy Książę Sarmacji: 16/08/2018, 15:02
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Tutaj znajdziesz link do artykułu Natalii Biołus Miasta prywatne Kijowszczyzny w XVI i pierwszej połowie XVII w.: specyfika rozwoju i funkcjonowania. Nie daje ona pełnego wglądu w wielkość latyfundiów ukraińskich, ale przytacza pewne dane liczbowe nt. urbanizacji Kijowszczyzny, co można uznać za miernik postępu procesu osiedleńczego.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Super, dzięki 
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Serczyk skupia się raczej na organizacji Kozaczyzny i nie porusza problemu majątków magnackich na Ukrainie. Lepiej poczytać biografie książąt kresowych zwłaszcza najstarszą biografię Wiśniowieckiego autorstwa Tomkiewicza z 1934 r. ale niedawno w wydawnictwie Napoleony był reprint. Wprawdzie Autor skupił sie na majątku Jaremy ale dal porównania umieścił tez informacje o majątkach innych "królewiąt"
Ten post był edytowany przez JanKazimierzWaza: 17/08/2018, 7:51
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Również dziękuję
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Zapewne znane ale warto mimo to przypomnieć znakomite prace Władysława Czaplińskiego:
Władysław IV i jego czasy (1972)
Życie codzienne magnaterii polskiej w XVII wieku (1976, z Józefem Długoszem)
Szczególnie bibliografia tej drugiej pozycji zawiera odesłania do publikacji dziś już dostępnych w necie a które pozwalają np. na bardzo szczegółowe prześledzenie finansowo-kiedytowych aspektów gospodarowania majątkami przez Wiśniowieckiego czy w mniejszym stopniu przez Niemiryczów.
Co mniej znane a ciekawe to to, że są to zasady gospodarowania bardzo podobne od tych jakimi w porównywalnym czasie próbowano kolonizować Amerykę 
Z mniej znanych ale bardzo ciekawych jako punkt wyjścia pewnego "modelu" gospodarowania na Ukrainie to warto tez sięgnąć do opracowań dotyczących organizacji majątku Jana Zamoyskiego. Pomoże to zrozumieć skąd pochodziły wzorce, jakie istniały ich lokalne odmiany i jak bardzo w "kuchenny sposób" były zorganizwoane owe często mocno mityczne fortuny zazwyczaj zadłużone poza to co jesteśmy sobie w stanie wyobrazić
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
I jeszcze jedna pozycja:
Henryk Litwin, Posadami wielkich miast Ukrainę ozdobił. Rozwój pogranicznych majątków hetmana wielkiego koronnego Stanisława Koniecpolskiego, w: Od Kijowa do Rzymu. Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej ze Stolicą Apostolską i Ukrainą, red. M. Drozdowski, W. Walczak, K. Wiszowata-Walczak, Białystok 2012, s. 209-219.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Również dziękuję
|
| |
|
|
| |
|
|
|
camby23
|
| |
|
| I ranga |
|
 |
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 33 |
|
| Nr użytkownika: 99.998 |
|
|
|
|
| |
|
https://www.facebook.com/permalink.php?stor...5122&__tn__=K-R
Tutaj świeży tekst z fp poświęconego RON.
Czasem można spotkać się z głosami, że przed powstaniem Chmielnickiego doszło do wielkich postępów polonizacji, więc w rezultacie masy ludowe, pozbawione elit poparły Kozaków. Aby móc przeanalizować ten problem, warto wstępnie rzucić okiem na szacunkowe dane statystyczne.
Ukraina a Kijowszczyzna
Ukrainą w epoce nowożytnej powinniśmy nazywać województwo kijowskie i bracławskie oraz Czernihowszczyznę (uzyskaną od Moskwy w 1618; zorganizowaną w województwo od 1635). Po pierwsze dlatego, że są tak określone w konstytucji sejmowej „Seymiki y Elekcye Woiewodztw Ukrainnych” z 1659 r. Po drugie, znalazły się pod władzą Chmielnickiego na mocy ugody zborowskiej, a później zgodnie z unią hadziacką miały tworzyć Księstwo Ruskie. Po trzecie, na ich terenie występowały specyficzne stosunki społeczne, ziemie te cechowały się też peryferyjnością.
Kwestia nazewnictwa nie jest jednak jednoznacznie postrzegana – mianem Ukrainy nazywano dawniej nawet nie całe woj. kijowskie ale tylko jego stepową część, obejmującą dolne dorzecze Dniepru i Bohu (w odróżnieniu od Polesia Kijowskiego) lub cały stepowy pas ziem od granicy mołdawskiej do moskiewskiej. Nie można zgodzić się ze stanowiskiem Urszuli Augustyniak, która w swoim podręczniku akademickim „Historia Polski 1572-1795” zdaje się popierać twierdzenie, że Ukrainą określa się wszystkie ruskie województwa przyłączone do Korony w 1569 r. (kijowskie, bracławskie ale też wołyńskie), gdyż Wołyń wyróżniał się na tle pozostałych wymienionych i był traktowany jako odrębna kraina. Tym bardziej wypada odrzucić stanowisko tych historyków ukraińskich, którzy używają anachronicznego terminu Ukrainy-Rusi.
Charakterystyka Kijowszczyzny
W 1569 r. tylko północno-zachodnia część województwa kijowskiego miała regularną siatkę osadniczą. Po inkorporacji do Polski, sytuacja się zmienia, dochodzi do intensywnego rozwoju ruchu osadniczego. Tylko w czasie rządów Zygmunta III nastąpił ponad trzynastokrotny wzrost liczby miast i miasteczek, co było ewenementem na ogólnokrajową skalę. Zaludnianiu sprzyjało nadawanie osadnikom „wolnizn” czyli zwolnień z wszelkich danin i powinności na okres od kilku do nawet trzydziestu lat. Do zagospodarowania ziem ukrainnych nie przyczyniła się znacząco uchwalona w 1590 r. konstytucja „Danina pustyń za Białą Cerkwią leżących” ponieważ, jej postanowienia nie były „epokowe” ani nie dawały królowi swobody w dysponowaniu pustkami (taki mylny pogląd występuje w części polskiej historiografii).
Kijowszczyzna charakteryzowała się wysokim (ale niższym niż w województwie bracławskim) stopniem koncentracji ziemi dziedzicznej – w 1640 r. 9% właścicieli miało w swoich rękach 74% majątków szlacheckich. Jeśli chodzi o napływ szlachty z ziem „starej” Korony (a więc zza granic sprzed 1569 r.) to zwiększał się on, ale nie zmienił istotnie stosunków własnościowych. Według rejestru z 1640 r. Rusini stanowili 77% ogółu właścicieli i posiadali w swoich rękach ponad ¾ majątków W tym roku ¼ wszystkich majątków znajdowała się w rękach dzierżawców. Wśród nich połowa to szlachta przybyła ze „starej” Korony – w jej rękach było 66% majątków dzierżonych czasowo. Z kolei jeśli chodzi o ukrainne królewszczyzny, to władcy nadawali je głównie zasłużonym wojskowym, dążąc do wzmocnienia obronności tych ziem. Najpewniej nie istniała świadoma polityka polonizacji ziem ukrainnych.
Jeśli chodzi o katolicyzację, wśród pańskich rodów szlacheckich od 1595 do 1648 r. zwiększał się udział katolików ale wciąż prawosławie utrzymywało zdecydowanie dominującą pozycję. Szacowany współczynnik prawosławnych wśród przedstawicieli pańskich rodów posiadających dobra i urzędy w województwie kijowskim wynosił dla lat 1595, 1620 i 1648 odpowiednio: 89, 78 i 73%; katolicy stanowili zaś 4, 10 i 19%. Dla drobnej szlachty z powodu braku danych trudno jest przeprowadzić takie szacunki, jednak zapewne wyglądają jeszcze korzystniej dla prawosławia.
Odrębnym problemem jest zaś polonizacja szlachty i rutenizacja chłopów ale to temat na osobny wpis, skrótowo można zaznaczyć, że do pełnej asymilacji konieczne było przyjęcie katolicyzmu, a to dotyczyło magnaterii – szlachtę ruską spotkało dopiero w XVIII w.
Literatura:
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XII (1892), hasło Ukraina s. 772-779.
Bobiński W., Województwo kijowskie w czasach Zygmunta III Wazy. Studium osadnictwa i stosunków własności ziemskiej, Warszawa 2000.
Litwin H., Struktura przestrzenna województwa kijowskiego i jej wpływ na życie polityczne i społeczne szlachty w latach 1569-1648, Kwartalnik Historyczny R. 109 nr 3, 2002.
Litwin H., Napływ szlachty polskiej na Ukrainę 1569-1648, Warszawa 2000.
Litwin H., Struktura wyznaniowa szlachty kijowskiej 1569-1648, Odrodzenie i Reformacja w Polsce XLVIII 2004.
Litwin H., Katolicyzacja szlachty ruskiej a procesy asymilacyjne na Ukrainie w latach 1569-1648, [w:] Triumfy i porażki. Studia z dziejów kultury polskiej XVI-XVIII w., red. M. Bogucka, Warszawa 1989.
Kempa T., Ziemie ruskie inkorporowane do Korony w 1569 roku – odrębności prawnoustrojowe i postawy szlachty ukraińskiej (ruskiej) do połowy XVII wieku, [w:] Rzeczpospolita w XVI–XVIII wieku. Państwo czy wspolnota?, red. B. Dybaś, P. Hanczewski, Toruń 2007.
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
16/08/2018, 14:57
