Od jakiegoś czasu się zastanawiam, jaki interes w pomaganiu uciekającym nazistom miałby Watykan.

...czy nie więcej zarobiliby/zyskaliby prestiż, jeśli po prostu by ich wydali?

...czemu wyjątek akurat dla nazistów?

Pomoc dla faszystów koordynował austriacki biskup Alois Hudal, rektor Collegio
Teutonico di Santa Maria dell’Anima w Rzymie i przewodniczący Papieskiego Komitetu
Pomocy w Austrii, który otwarcie przyznał, że pomógł wielu nazistom, którzy, jego zdaniem,
„często byli całkowicie niewinni”. „Niech Bóg błogosławi odrodzeniu Niemiec” – pisał w
grudniu 1948 r. W swoich dziennikach pisał: „dzięki fałszywym dokumentom wielu z nich
uratowałem. Mogli się wymknąć prześladowcom i uciec do szczęśliwszych krajów”.
Dopomógł w ucieczce m.in. Josefowi Mengele (przeprowadzał eksperymenty
pseudomedyczne w obozie Auschwitz), Aloisowi Brunnerowi (kierował deportacją Żydów z
Francji i Słowacji do obozów zagłady), Walterowi Rauffowi (konstruktor samochodowych
komór gazowych), Franzowi Stanglowi (komendant dwóch obozów śmierci – Sobiboru i
Treblinki), Gustavowi Wagnerowi (zastępca komendanta Sobiboru), Klausowi Barbiemu
(„kat Lyonu”, odpowiedzialny za morderstwa i deportację Żydów do obozów zagłady),
Gerhardowi Bohne (współodpowiedzialny za zabójstwo 15 tysięcy osób niepełnosprawnych),
Kurtowi Christmannowi (dowódca Sonderkommando 10a, mordującego Żydów w ZSRR),
Erichowi Priebke (oficer SS, współodpowiedzialny za egzekucję 335 Włochów), Hansowi-
Ulrichowi Rudel (jeden z najskuteczniejszych niemieckich pilotów bombowych i
szturmowych), Edwardowi Roschmannowi („rzeźnik Rygi”, członek Nazi SS, komendant
getta w Rydze).
Franz Strangl, odpowiedzialny za śmierć 900 tys. ludzi, został upolowany po
sześcioletnich poszukiwaniach w Brazylii przez centrum Szymona Wiesenthala w roku 1967.
W 1970 r. skazany na dożywocie. Gdy oczekiwał na proces, żydowska dziennikarka Gitta
Sereny (kandydatka do pokojowego Nobla) przeprowadziła z nim liczne rozmowy, które
opublikowała w 1974. W jednym z wywiadów powiedział: „Uciekłem z aresztu śledczego w 
Linzu 30 maja 1948 r. Dowiedziałem się później, że biskup Hudal w Watykanie pomaga
oficerom SS. Udałem się więc do Rzymu”. Wiesenthal uważa, że w ucieczce do Rzymu
pomogła mu ODESSA. „Biskup wszedł do pokoju w którym czekałem, wyciągnął ku mnie
ręce i powiedział: «Musisz być Franz Strangl. Oczekiwałem cię!»” Strangl opowiedział
następnie, jak biskup zorganizował mu zakwaterowanie w Rzymie, paszport Czerwonego
Krzyża oraz wizę do Syrii, a nawet pracę w Damaszku.
Zaangażowanie „brunatnego biskupa” po stronie nazizmu było szczere i przemyślane.
Marzył o czymś w rodzaju „chrześcijańskiego narodowego socjalizmu”. W 1936 roku
opublikował książkę Die Grundlagen des Nationalsozialismus (Podstawy narodowego
socjalizmu), z imprimatur arcybiskupa Wiednia, kardynała Theodora Innitzera, dedykowaną
Adolfowi Hitlerowi – „Zygfrydowi potęgi Niemiec” (nawiązanie do herosa z Pieśni o
Nibelungach). Biskup chwali w niej Hitlera oraz przekonuje, że większość nazistów broni
chrześcijaństwa, a więc katolicy powinni współpracować z głównym nurtem nazizmu. W
1942 roku opublikował z kolei broszurę Europas Religiöse Zukunft (Religijna przyszłość
Europy), w której twierdził, że zarówno liberalizm jak i bolszewizm wyrastają z inspiracji
żydowskich, a chrześcijaństwo musi wykorzystać nazizm do zwalczania obu tych idei.
Chwaląc ustawy norymberskie ubolewał, że „mury getta zostały w XIX wieku obalone przez
liberalne państwo”.
W swoich pamiętnikach Hudal chwali się, jak pomógł Otto Wächterowi, byłemu
gubernatorowi „okręgu Galicja”, który jest odpowiedzialny za śmierć setek tysięcy Żydów.
Po wojnie Wächter został ukryty w Rzymie, jako mnich w jednym z klasztorów pod
nazwiskiem Otto Reinhardt. Hudal z wyraźnym wzruszeniem opisuje jego śmierć w 1949 r.:
„W rzymskim szpitalu Santo Spirito zmarł na moich rękach, pocieszany przeze mnie do
ostatniej chwili, wicegubernator Polski, Generalleutnant i Sturmbannführer SS, baron von
Wächter, poszukiwany wszędzie przez aliantów i Żydów. Podczas gdy jego szef, gubernator
generalny Hans Frank, został powieszony w Norymberdze, Wächter – między innymi dzięki
wzruszającej i bezinteresownej pomocy ze strony włoskich duchownych – ukrywał się przez
kilka miesięcy pod zmienionym nazwiskiem w Rzymie, dopóki nie został otruty”.
(...)
Pomoc okazywana przez Kościół zbrodniarzom, którym nagle grunt osunął się spod
nóg, bywało, że czyniła z nich oddanych synów Kościoła. I tak „architekt Holocaustu”, Adolf
Eichmann, tak wyrażał swą wdzięczność wobec Kościoła w 1959 r.: „Z najgłębszą
wdzięcznością wspominam pomoc, którą otrzymałem od duchownych katolickich, w czasie
ucieczki z Europy. Postanowiłem spłacić mój dług wdzięczności przechodząc na katolicyzm”.
(...)
Hitlerowska legenda lotnictwa Hans-Ulrich Rudel pisał z Argentyny pełen
wdzięczności: „Byli tacy, którzy w przebraniu zakonnym wędrowali przez Alpy od klasztoru
do klasztoru. Ludzie mają różny stosunek do katolicyzmu, ale to, co w tamtych latach uczynił
Kościół, a zwłaszcza, co uczyniły pewne wybitne jednostki spośród hierarchów kościelnych,
ratując przed pewną śmiercią wartościową część naszego narodu, nie może pójść w
zapomnienie!”.
W Genui uciekający faszyści cieszyli się przychylnością arcybiskupa Giuseppe Siri,
który nadzorując wysyłkę uchodźców, stworzył komitet wysyłający ich głównie do
Argentyny. Wedle raportu wywiadu USA, arcybiskup zwracał szczególną uwagę na
emigrację europejskich antykomunistów do Ameryki Południowej: „Ogólna klasyfikacja
antykomunistyczna odnosi się, oczywiście, do faszystów, ustaszów i podobnych ugrupowań”
(Knopp, op.cit.).
Korzystając z pomocy „drogi klasztorów” uciekły do Ameryki Łacińskiej setki
esesmanów, wśród nich kilku najcięższych zbrodniarzy wojennych. Walter Kutschmann,
odpowiedzialny za zamordowanie tysięcy Żydów w Polsce i licznych deportacji z Francji,
zdołał zbiec w 1948 roku, w czym pomógł mu hiszpański zakon karmelitów. Przebrany za
mnicha Kutschmann uciekł przez Hiszpanię do Argentyny. Walter Rauff zbiegł –
prawdopodobnie przy pomocy metropolity genueńskiego Siri – do Syrii. Także
Hauptsturmführer Erichn Priebke otrzymał od Papieskim Komitecie Pomocy swoje nowe
dokumenty na nazwisko Otto Pape, które umożliwiły mu otrzymanie paszportu Czerwonego
Krzyża. „Ze swoim paszportem nie mogłem przecież podróżować – wyznał potem – dlatego
biskup Hudal pomógł mi w Watykanie, dając paszport Czerwonego Krzyża in blanco”.
Priebke, najbliższy współpracownik szefa gestapo w Rzymie, uczestniczył 24 marca 1944
roku w masakrze w jaskiniach Ardeatyńskich pod Rzymem, największej zbrodni
nazistowskiej na włoskiej ziemi.
Katoliccy autorzy starają się bagatelizować „zasługi” Hudala i jego pomocników w
akcji ocalania faszyzmu, twierdząc, że robił on to na własną rękę, że papież nie wiedział i nie
popierał. Tymczasem biskup pomocniczy Wiednia oraz szef wiedeńskiego Caritasu pisał:
„Biskup Hudal był bardzo blisko papieża Piusa XII – nie ma co do tego wątpliwości; byli
przyjaciółmi”. Uki Goñi, autor fundamentalnej publikacji na temat roli Watykanu w ucieczce
nazistów, wydanej jak dotąd w kilku krajach – pt. Prawdziwa Odessa, zauważa: „Biskupi i
arcybiskupi, jak Hudal czy Siri, czynili wszelkie niezbędne przygotowania. Księża tacy jak
Draganović, Heinemann czy Dömöter podpisywali wnioski paszportowe. W obliczu tak
jednoznacznych dowodów pytanie o to, czy papież Pius XII był w pełni informowany o całej
akcji, jest nie tylko zbędne, ale też całkowicie naiwne”. Dodajmy, że na wszystkich
paszportach, jakie załatwiali oprawcom księża wpisywane było to samo wyznanie:
rzymskokatolickie.

Wiem, że miałeś dobre intencje udzielenia jakiejś wypowiedzi, ale chciałbym uzyskać jakąś dogłębną analizę problemu, jakim jest motywacja Watykanu w udzielaniu pomocy nazistom.

Czyli pomagali im bezinteresownie? W to jeszcze trudniej mi uwierzyć, wtedy wyszły na jaw wszystkie zbrodnie hitlerowców (przecież kler też eksterminowali).

W takim razie pojęcia w stylu: litość, przebaczenie, bezinteresowność, stanowią pusty frazes.
To przykre.

Dlaczego Ktoś uczepił się zagadnienia udzielania pomocy przez Watykan tak wąskiej grupie?
Stolica Apostolska pomagała również Polakom, Austriakom, Czechom, Żydom i innym nacjom.
Tak - Kolesiom spod Ante Pavelica również pomagano.
Skala tej pomocy jest jednak przeceniana.

Na takiej samej zasadzie mógł pomóc Żydom Himmler, kiedy pod koniec wojny za sporą sumę zaoferował uwolnienie części żydowskich więźniów z obozów koncetracyjnych.