Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Hebrajczycy, Pochodzenie i znaczenie nazwy
     
SCHUMI
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 2
Nr użytkownika: 72.474

Zawód: przyszly student
 
 
post 16/04/2011, 19:33 Quote Post

Witam!

To mój pierwszy post, więc proszę o wyrozumiałość. Chciałbym prosić o pomoc w wyjaśnieniu oraz ewentualne opinie. Chodzi mi o pochodzenie określenia hebrajczyk/hebrajczycy w oparciu o pewne moim daniem nierozstrzygnięte kwestie. Mianowicie nie potrafię rozsądzić, która proponowana wersja pochodzenia jest najsłuszniejsza. Są one następujące:

1. Według pierwszego poglądu nazwa pochodzi od rdzenia awar oznaczającego "przechodzić(obok, przez); przekroczyć, mijać, odejść". Słowa te odnosiły się do Abrahama wg których Bóg wziął go "z drugiej strony Rzeki (Eufrat)". Zgodnie z tą teorią "hebrajczycy" byli "przechodniami"(chodziło o ich żywot koczowników), i pomimo zmiany wynikającej z późniejszego osiadłego trybu życia, dalej ich nazywano Hebrajczykami.

2. Teoria druga zakłada, że słowo Hebrajczyk - Iwri wywodzi się od imienia Eber (Ewer), które nosił prawnuk Sema i przodek Abrahama.

3. Trzecia zgodnie z tekstami klinowymi z początków II tysiąclecia p.n.e ukazuje akadyjski termin habiru wskazujący na ludzi żyjących w Mezopotamii, i w Azji skąd przybył Abraham. Według książki Paula Johnsona "Historia Żydów" na stronach 23-25 Abraham był takim właśnie habiru .

Proszę o możliwe wyjaśnienia i opinie.
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

     
bartxxl
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 104
Nr użytkownika: 44.653

Zawód: student
 
 
post 17/04/2011, 16:49 Quote Post

Na ile się nie znam, na tyle coś mogę pomóc;).
Imię syna Sema jest o wiele późniejsze, w tym fragmencie tzw. "Tablicy Narodów" tłumaczono sobie skąd dane narody wzięły się w odpowiednich miejscach, szczególnie dobrze to widać w Księdze Jubileuszów. Tam też pojawia jako jeden z synów Chama Micraim, Kusz czy Kanaan, a są to hebrajskie nazwy na odpowiednio: Egipt, Etiopię oraz oczywiście Kanaan. Więc wydaje mi się, że ta opcja odpada.
Prawdę mówiąc pozostałe opcje też mi się wydają dosyć nieprawdopodobne. Habiru z tego powodu (podkreślam, że praktycznie nie znam się na gramatyce historycznej języków semickich, więc to czyste spekulacje), że początkowe h raczej by pozostało w wyrazie.
Patrząc na rdzenie hebrajskie najsensowniej wygląda pierwsza teoria, ale mnie to jednak nie przekonuje, aby uznać to za wytłumaczenie.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #2

     
vermes
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 49
Nr użytkownika: 83.013

Grzegorz
Stopień akademicki: Wermes
Zawód: student
 
 
post 9/07/2013, 2:20 Quote Post

QUOTE(SCHUMI @ 16/04/2011, 20:33)
Witam!

To mój pierwszy post, więc proszę o wyrozumiałość. Chciałbym prosić o pomoc w wyjaśnieniu oraz ewentualne opinie. Chodzi mi o pochodzenie określenia hebrajczyk/hebrajczycy w oparciu o pewne moim daniem nierozstrzygnięte kwestie. Mianowicie nie potrafię rozsądzić, która proponowana wersja pochodzenia jest najsłuszniejsza. Są one następujące:

1. Według pierwszego poglądu nazwa pochodzi od rdzenia awar oznaczającego "przechodzić(obok, przez); przekroczyć, mijać, odejść". Słowa te odnosiły się do Abrahama wg których Bóg wziął go "z drugiej strony Rzeki (Eufrat)". Zgodnie z tą teorią "hebrajczycy" byli "przechodniami"(chodziło o ich żywot koczowników), i pomimo zmiany wynikającej z późniejszego osiadłego trybu życia, dalej ich nazywano Hebrajczykami.

2. Teoria druga zakłada, że słowo Hebrajczyk - Iwri wywodzi się od imienia Eber (Ewer), które nosił prawnuk Sema i przodek Abrahama.

3. Trzecia zgodnie z tekstami klinowymi z początków II tysiąclecia p.n.e ukazuje akadyjski termin habiru wskazujący na ludzi żyjących w Mezopotamii, i w Azji skąd przybył Abraham. Według książki Paula Johnsona "Historia Żydów" na stronach 23-25 Abraham był takim właśnie habiru .

Proszę o możliwe wyjaśnienia i opinie.
*


Myślę, że mogę pomóc. Minęły dwa lata, ale może się przydać innym. Nazwa "Hebrajczycy" jest biblijna. To znaczy, poświadczona tylko w Biblii Hebrajskiej. Młodsze źródła już nic nie dają. Czasownik la-awor (לעבור) oznacza "przechodzić". Ma też parę innych znaczeń. "Hebrajczyk "iwri" (עברי) to etnonim. Geneza jest niejasna, a to z powodu interpretacji innych źródeł. Na tabliczkach z Tel El-Amarna z XIV p.n.e. pojawia się słowo "abiru". Niektórzy, jak Lemaire, łączą je z Hebrajczykami. Odczytanie jest o tyle kłopotliwe, że egipski nie nie rozróżnia głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych. Może to być też "apiru". Czy była to pierwotna nazwa "Hebrajczyków", nie jest już wcale takie pewne. Trzeba by założyć, na podstawie tak wątłych przesłanek, że: 1) Hebrajczycy mieszkali w Egipcie przez XIV p.n.e., 2) mieli już nazwę utrwaloną w języku egipskim, 3) nazwa "apiru" jest tożsama z "iwrim".

Druga teoria jest ewidentnie nie do przyjęcia jako nazwa własna. Taka nazwa nie może pochodzić od imienia. Raczej imię pochodzi od podobnego rdzenia. Reszta pozostaje bez związków onomastycznych.

Wydaje się, że określenie "Hebrajczyk" można wytłumaczyć najpierw w świetle hebrajskiego, a potem szukać po semickich konsonantach. Rzeczywiście, rdzeń 'a-b-r pojawia się w słowach określających plemiona wędrowne nawet w Mezopotamii. Tylko czy byli to Hebrajczycy? Raczej nazwa "Hebrajczycy" powstała jako nazwa własna po prostu ze znaczenia czasownika lub przymiotnika.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #3

     
Marthinus
 

VIII ranga
********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 3.019
Nr użytkownika: 38.063

Marcin
Stopień akademicki: Mgr
Zawód: Nauczyciel/Archeolog
 
 
post 9/07/2013, 11:19 Quote Post

Odnosnie (H)Ab/(p)iru sytuacja wydaje się jasna. Nazwa Habiru pojawia się już na Bliskim Wschodzie w III tysiącleciu i oznacza grupę ludności wyjętą spod prawa. Byli więc elementem naturalnym w krajobrazie tego regionu i początkowo żadnej konotacji etnicznej nie mieli. Problem nasilił się bardzo w późnej epoce brązu i odbiciem tego są właśnie informacje w archiwum z Tell el-Amarna. Były to jak się wydaje grupy, które po wielkim kryzysie przełomu epoki brązu i żelaza w dużej mierze tworzyły społeczność płaskowyży centralnych z których to następnie miał się narodzić etnos hebrajski. Wszystko to jednak miało nastąpić w późniejszym okresie.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #4

     
Ryszard Lwie Serce
 

الشيطان
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.405
Nr użytkownika: 24.473

Zaurak
Stopień akademicki: magister iuris
Zawód: Mlot na Fiskusa
 
 
post 9/07/2013, 11:29 Quote Post

Ciekawe, iż nazwa "Arabowie" wywodzi się z podobnego rdzenia, tylko że zamiast "ajn-bet-ra" jest "ajn-ra-ba".
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #5

     
kmat
 

Podkarpacki Rabator
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 10.081
Nr użytkownika: 40.110

Stopień akademicki: mgr
 
 
post 9/07/2013, 11:54 Quote Post

Hm, chciałbym zwrócić uwagę na jedną rzecz. Nazwa po raz pierwszy pojawia się nie w Lewancie a Mezopotamii, więc etymologii szukać należy raczej w akkadyjskim niż zachodniosemickich. A może i nawet nie w semickich a jakimś huryckim czy kaszyckim (imiona z tych języków pojawiają się we wczesnych spisach Habiru)?
Sam lud pewnie jest analogiczny do nowożytnych Kozaków (i Kazachów) - zbieranina różnorodnych etnicznie wyrzutków, która z czasem wykształciła własne struktury plemienne. Swoją drogą zastanawia mnie, czy Amoryci nie byli podobnym zjawiskiem.
 
User is offline  PMMini Profile Post #6

     
Marthinus
 

VIII ranga
********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 3.019
Nr użytkownika: 38.063

Marcin
Stopień akademicki: Mgr
Zawód: Nauczyciel/Archeolog
 
 
post 9/07/2013, 12:03 Quote Post

Niestety żadnego "spisu" nie ma. Pojawiają się oni już w czasach III Dynastii z Ur w których nazywani są SA.GAZ. W tekstach starohetyckich mamy z kolei termin LU.SAHAR. O ile mi wiadomo z żadnymi imionami przed czasami amarneńskimi nie spotykamy się.

Ten post był edytowany przez Marthinus: 9/07/2013, 12:04
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #7

     
kmat
 

Podkarpacki Rabator
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 10.081
Nr użytkownika: 40.110

Stopień akademicki: mgr
 
 
post 9/07/2013, 12:37 Quote Post

CODE
Niestety żadnego "spisu" nie ma. Pojawiają się oni już w czasach III Dynastii z Ur w których nazywani są SA.GAZ. W tekstach starohetyckich mamy z kolei termin LU.SAHAR. O ile mi wiadomo z żadnymi imionami przed czasami amarneńskimi nie spotykamy się.

Dokument Tunip-Teszupa z Tikunani?
 
User is offline  PMMini Profile Post #8

     
Marthinus
 

VIII ranga
********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 3.019
Nr użytkownika: 38.063

Marcin
Stopień akademicki: Mgr
Zawód: Nauczyciel/Archeolog
 
 
post 9/07/2013, 13:22 Quote Post

Oj tak, całkowita racja. Wiki wskazuje na głównie huryckie imiona, co w sumie potwierdza to o czym pisałem czyli, że o jakiejkolwiek konotacji etnicznej trudno mówić.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #9

     
kmat
 

Podkarpacki Rabator
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 10.081
Nr użytkownika: 40.110

Stopień akademicki: mgr
 
 
post 10/07/2013, 1:04 Quote Post

A tak mnie zastanawia: czy oryginalnie Amoryci nie byli takim bardziej zachodnim odpowiednikiem tych SA.GAZ? Nawet rozróżnienia były czasem niejasne jak Hebrajczyk Abdi Aszirta zakładający państwo Amurru?
 
User is offline  PMMini Profile Post #10

     
vermes
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 49
Nr użytkownika: 83.013

Grzegorz
Stopień akademicki: Wermes
Zawód: student
 
 
post 20/04/2014, 1:48 Quote Post

Onomastyka to kwestia języka. Trzeba pamiętać w okresie brązu na Bliskim i Środkowym Wschodzie dominował język akadyjski. Nie jestem specjalistą w zakresie tak starych języków, ale szukanie nazw hebrajskich, użytych w Biblii, w okresie o 1000-2000 lat wcześniej nie wydaje mi się najtrafniejsze.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #11

 
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej