| |
|
|
 Więziennictwo w II RP,
| |
|
|
|
|
Nowa pięciolatka 1923-1928.
Podstawowym zadaniem w najbliższej pięciolatce było podnoszenie kwalifikacji administracji oraz tworzenie jednolitej dla całego państwa organizacji więziennictwa opartej na najnowszych opracowaniach naukowych. Nowym Dyrektorem Departamentu Karnego Ministerstwa Sprawiedliwości został Lucjan Jaxa-Maliszewski. W pierwszym pięcioleciu starano się uporać przede wszystkim z fatalnym stanem infrastruktury więziennej oraz tragicznym stanem sanitarnym i higienicznym. Skutki tego stanu były tragiczne. Ciężkie Więzienie na św Krzyżu jest tego dobitnym przykładem (polecam wcześniejsze posty na temat tego więzienia posty 29 – 32). Odsetek zgonów w roku 1921 wynosił 28% (91 zgonów na 319 więźniów) gdzie w 1928 roku ten odsetek w pierwszym półroczu wyniósł 1% ( 5 zgonów na 440 więźniów). W całym kraju odsetek wynosił 1925 rok 4,9% ( na św Krzyżu 10%) a w 1927 już tylko 2,9%. (1925 rok 439 zgonów a w 1927 roku 287 w całym kraju). Porad ambulatoryjnych udzielono w 1925 – 204,908 a w roku 1927 już 475,314). Instytucja przedterminowego zwolnienia w państwach zaborczych była stosowana niezwykle rzadko. Natomiast w niepodległej Polsce przywiązywano do niej dużą wagę, upatrując w niej znaczący czynnik resocjalizacyjny. W okresie od kwietnia 1927 roku do listopada 1928 przedstawiono 6,809 wniosków, uwzględniono 5,090 ( odrzucono 1,719). O w/w zwolnienie można było się ubiegać po odbyciu 2/3 kary ( nie mniej jednak niż po odbyciu 6 miesięcy kary) ( taki wymóg obowiązuje obecnie recydywistów). Skazani na bezterminowe pozbawienie wolności (dożywocie) mogli się ubiegać po odbyciu co najmniej 15 lat. Administracja nie tylko troszczyła się o więźnia obywającego karę ale również myślała o jego wyjściu na wolność. W 1928 roku Minister Sprawiedliwości Stanisław Car podjął inicjatywę utworzenia kredytów budżetowych mających za zadanie pomoc więźniom w trudnym czasie po opuszczeniu więzienia (obecnie pomoc postpenitencjarna).
W dalszych postach chciałbym bardziej szczegółowo przedstawić aspekty życia więziennego w tamtym okresie.
Zachęcam do przejrzenia.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Regulamin więzienny – wstęp.
Niektóre sprawy tu poruszane były omawiane przeze mnie we wcześniejszych postach. Te tematy będą rozszerzeniem i uzupełnieniem poprzednich.
Podstawowym zadaniem regulaminów więziennych jest zmuszenie więźnia do szanowania i przestrzegania przepisów ustaw i regulaminów. (obecnie Regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania). Regulamin powinien być surowy ponieważ większość więźniów rekrutuje się z ludzi o bogatej przeszłości kryminalnej, skłonnych do agresywnych wystąpień, dążących nawet na drodze gwałtu do odzyskania utraconej wolności. Regulamin obowiązujący w więzieniach Państwa Polskiego, przy całej swej surowości, jest poza tym jednym z najbardziej humanitarnych regulaminów, stosowanych w państwach zachodnich, a prócz tego stwarza więźniowi warunki, których częstokroć pozbawiony był na wolności. Tyle we wstępie pisze autor opracowania Henryk Wapniarski Inspektor Więziennictwa. Więźniowie podczas pobytu w więzieniach korzystają na koszt Skarbu Państwa z opieki lekarskiej, wyżywienia, nauki przedmiotów ogólnokształcących czy różnych rzemiosł. Poza tym mogą komunikować się z rodziną osobiście lub listownie czy też korzystać z oferty kulturalno-oświatowej. Zabrania się stosowania wszelkiego rodzaju udręczeń zarówno fizycznych jak i psychicznych.
Tyle tytułem wstępu.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Regulamin więzienny – przyjęcie więźnia.
Po przyjęciu do więzienia każdy poddawany był kąpieli (jeśli była konieczność również szczyżeniu) oraz wymiany bielizny i odzieży. Odzież własna była dezynfekowana w miarę potrzeb. Więźniowie śledczy (obecnie tymczasowo aresztowani) jak również skazani na karę twierdzy (lżejsza kara opis post 15 Rozdział I) czy też karę aresztu mogli korzystać z własnej bielizny , odzieży jak również z pościeli a nawet łóżka. Więźniowie nie posiadający własnego odpowiedniego do pory roku ubioru lub w złym stanie korzystali z odzieży więziennej. Pościel była zmieniana dwa razy w miesiącu (oprócz prywatnej) a sienniki były wypychane słomą lub sianem trzy razy do roku. Raz w tygodniu przysługiwała ciepła kąpiel oraz wymiana bielizny (obecnie podobne standardy oprócz wypychania sienników). Po kąpieli i ubraniu więzień był badany przez lekarza więziennego oraz udzielano pomocy ambulatoryjnej lub szpitalnej. Następnie więźnia poddawano wstępnej segregacji (klasyfikacji) celem umieszczenia go w odpowiedniej celi. (obecnie każdy nowo przybyły umieszczany jest w tzw celi przejściowej) Więźniów osadzano w celach pojedynczych lub zbiorowych. W celi pojedynczej umieszczano więźniów w wyniku segregacji lub na własną prośbę ( skazani na areszt i twierdzę). Osadzeni w celach pojedynczych (oprócz tych na własną prośbę) przebywali pojedynczo również podczas pracy, modlitwy, spaceru czy też nauki. (obecnie nie ma cel pojedynczych z uwagi na samobójstwa a umieszczenie w celi samotnie jest uwarunkowane przepisami) W pojedynczej celi (po segregacji) osadzano więźniów karnych: recydywistów, niebezpiecznych, zdradzających chęć ucieczki, wyjątkowo zdemoralizowanych i wywierający ujemy wpływ na innych, oraz więźniów prewencyjnych na wyraźne żądanie władz sądowych lub prokuratorskich oraz więźniów skazanych na areszt dyscyplinarny. Skazane kobiety oraz nieletni do 17 roku życia oraz więźniowie prewencyjni byli umieszczani w oddzielnych więzieniach lub przynajmniej w oddzielnych oddziałach. Osadzenie w jednej celi więźnia karnego i śledczego mogło nastąpić jedynie z zgodą organu dyspozycyjnego ( sąd, prokuratura).
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Regulamin więzienny – porządek dnia.
Również ten temat w poście nr 6 oraz 15.
Pora dzienna rozpoczynała się pobudką o godzinie 6:00 a dzień kończył się o godzinie 18:00. Po ogłoszeniu pobudki więźniowie zobowiązani byli do wstania, zasłania łóżek, umycia się uczesania, ubrania i oczyszczenia ubrania. Do śniadania należało również posprzątać celę oraz zrobić porządek w około siebie. Więźniowie niepracujący oraz pracujący wewnątrz budynku udawali się na tzw "przechadzkę" (obecnie spacer) który odbywał się na dziedzińcu więziennym (obecnie są do tego przeznaczone spacerniki). Spacer (przechadzka) trwał około godziny (obecnie godzina) a więźniowie z cel wieloosobowych mogą spacerować parami zaś z cel pojedynczych ( z wyjątkiem na żądanie) w odległości pięciu kroków. Po spacerze więźniowie karni udają się do pracy oprócz więźniów skazanych za przestępstwa przeciwpaństwowe. Więźniowie śledczy pracują jedynie gdy sami wyrażą zgodę. W tym czasie więźniowie objęci obowiązkiem nauki udają się do klas jak również mogą się uczyć po godzinie 18:00. Oświetlenie celi jest stosowane do godziny 20:00, choć naczelnik więzienia może przedłużyć czas za dobre sprawowanie lub postępy w nauce.
Ten post był edytowany przez gtsw64: 12/09/2017, 11:16
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Porządek więzienny – co nie wolno a co wolno.
Główną zasadą panującą w ówczesnych więzieniach był wzorowy porządek, czystość oraz cisza i spokój. Dlatego też zabronione były głośne krzyki, śpiewy, rozmowy czy hałasy. Nie wolno było w ciągu dnia leżeć na łóżku oraz wyglądać przez okno czy też przesuwać wyposażenia celi. Zabroniona była gra w karty i kości jak również inne gry zakazane przez naczelnika, oraz inne gry które były by wykorzystywane do prowadzenia hazardu. Niedozwolone było spożywanie alkoholu oraz palenie tytoniu. Naczelnik za wzorową postawę mógł zezwolić na palenie ale jedynie w celi pojedynczej, przy pracy na powietrzu lub w palarni (przepisy zbliżone do obecnych). Oczywiście nie wolno było posiadać przedmiotów niebezpiecznych i niedozwolonych. (pieniędzy, kosztowności, ostrych narzędzi, sznurów czy przedmiotów żelaznych). Przedmioty wartościowe były przechowywane w depozycie. Wzbronione również było prowadzenie wszelkiego rodzaju handlu, zamian, zaciągania i udzielania pożyczek, dawania i przyjmowania podarunków. Poza tym nie wolno było porozumiewać się za pomocą umówionych znaków, pukania w ściany czy też organizować narad czy zebrań. (obecnie zabronione jest posługiwanie się językiem niezrozumiałym dla f -sza jak również gwarą więzienną, więziennym językiem migowym, czy używanie słów wulgarnych i nieprzyzwoitych). G/g regulaminu można było w celi posiadać: Pismo Święte, książki do nabożeństwa, obrazki i numizmaty o treści religijnej i patriotycznej jak również książki z biblioteki więziennej a za zezwoleniem naczelnika książki własne i podręczniki. Można było posiadać grzebień, szczotkę do włosów, butów, ubrania i zębów, pastę do obuwia oraz kubek, łyżkę, dzbanek i imbryk do herbaty.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Regulamin więzienny – wyżywienie.
Wyżywienie więźniów odbywało się na koszt państwa jednak więźniowie śledczy, skazani na karę twierdzy czy aresztu mogli korzystać z własnego wyżywienia. Dziennie przewidziano trzy posiłki w godzinach ustalonych przez naczelnika i składały się ze śniadania (pół litra), obiadu (litr), kolacji (pół litra) oraz 400 gramów chleba. Norma dzienna przewidywała 2400 kcal (obecnie 2600) dla więźniów dorosłych, dla pracujących, nieletnich, kobiet ciężarnych i karmiących 3000 kcal a dla chorych 4000 kcal. Administracja musi stosować się do ustalonych norm i nie może dowolnie zmieniać artykułów wskazanych w normie : chleb, kartofle, mąka pytlowa, tłuszcze, mięso (100 gram na tydzień) groch, kasze, warzywa suszone, marchew, buraki, brukiew, przyprawy, sól, kapusta, cukier (70 gram) herbata, twaróg. Bardzo poważnie podchodzono do spraw wyżywienia. Świadczyć może o tym rygor zamiany artykułu na artykuł zastępczy: " Administracja więzienna musi stosować się ściśle do ustalonych norm i nie może dowolnie zmieniać artykułów, wskazanych w normie zasadniczej. Zmiany artykułów żywnościowych podyktowaną być może: a) względami dietetycznymi, nakazującemi urozmaicenie strawy i b ) względami gospodarczemi, w wypadku konieczności zastąpienia artykułami zastępczemi artykułów zasadniczych z powodu braku tych ostatnich. Przy stosowaniu zmiany artykułów spożywczych, administracja więzienna musi kierować się opinj wskazówkami lekarza więziennego, rozporządzalnością artykułów zastępczych, warunkami ich nabycia, pora roku oraz przyzwyczajeniem więźniów do ich konsumpcji, tudzież musi odróżniać dwa rodzaje artykułów zastępczych: a) artykuły zastępcze zasadniczo dopuszczalne, t.j, takie artykuły spożywcze które przedstawiają w porównaniu z odpowiednimi artykułami zasadniczemi najbardziej zbliżoną do nich wartość odżywczą i których stosowanie jest nie tylko zasadniczo dozwolone, lecz nawet w pewnych warunkach (ze względu na konieczność urozmaicenia strawy) bardzo pożądane; b ) artykuły zastępczo wyjątkowo dopuszczalne, t.j, takie artykuły spożywcze, które, przedstawiając w porównaniu z odpowiednimi artykułami zasadniczymi pod względem wartości odżywczej znaczne różnice, mogą być użyte do zmiany tylko w wypadkach wyjątkowych. Tego typu zmiana stosowana może być tylko przez niezbędny przeciąg czasu i jedynie w stosunku do części, a nie całej racji, artykułu zasadniczego". uff Co brano pod uwagę przy sporządzaniu jadłospisu? Jeszcze raz autor: " Przy sporządzaniu jadłospisu administracja więzienna musi brać pod uwagę wartość odżywczą każdego artykułu żywnościowego, t.j, jego skład chemiczny, czyli zawartość procentową białka, tłuszczów i węglowodanów, przyswajalność tych zasadniczych składników artykułu żywnościowego przez ustrój, t.j, stopień, w jakim ustrój zużytkuje spożyty artykuł, ilość odpadków niektórych artykułów, np ilość kości, pestek, obierzyn i wreszcie współczynniki cieplikowe, t.j, liczby, wskazujące ilość wytwarzanego ciepła przez poszczególne zasadnicze składniki danego artykułu żywnościowego".
Przykładowe dzienne menu (1925 rok) śniadanie: zupy: żurek, lub barszcz (barszcz tylko w niedzielę). Dodatkiem (co drugi dzień) była słodzona kawa z cykorią. Na obiad podawano grochówkę lub krupnik jaglany (przeważnie co drugi dzień). Kolacja to zupa peluszkowa, krupnik z rzadka grochówka.
Informacje również w poście nr 8.
Ten post był edytowany przez gtsw64: 15/09/2017, 18:18
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Regulaminem więzienny – zakwaterowanie.
W ówczesnych regulaminach nie przewidziano jak obecnie powierzchni na jednego osadzonego. Natomiast była norma opałowa przeznaczona na gotowanie posiłków, pranie bielizny, dezynfekcja i kąpiel i wynosiła 180 kg węgla "dąbrowieckiego" na jednego więźnia. Gdy ze względu na warunki lokalowe poszczególnego więzienia w/w była za niska można było ją powiększyć w zależności od potrzeb. Ale obowiązywały również inne normy jak np wilgotność w celi która nie powinna być wyższa niż 75% a temperatura w celi nie może być niższa niż 10 ºC. Poza tym cele musiały być codziennie przewietrzane bez względu na porę roku czy pogodę. Ciekawe są normy oświetlenia cel. I tak cela pojedyncza oświetlana jest lampami o sile 10 świec zaś cele wspólne do 5-ciu więźniów lampą o sile 10 świec, cela do 10-ciu więźniów 1 lampa o sile 16 świec, cela do 20-stu więźniów 2 lampami o sile 20 świec a powyżej dodaje się jedną lampę o sile 10 świec na każde 10 miejsc. Oświetlenie jest włączone w zasadzie nie dłużej niż do godziny 20-tej ala za zezwoleniem naczelnika czas mógł być przedłużony.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Regulamin więzienny – widzenia, korespondencja, zakupy i paczki.
Zezwoleń na widzenia udzielał naczelnik więzienia karnego, naczelnik więzienia śledczego lub władze sądowe lub prokuratorskie (obecnie z mocy ustawy skazani a organ dysponujący dla tymczasowo aresztowanych). Przysługiwało jedno widzenie na miesiąc (więźniowie karni). Widzenie trwało 15-30 minut i mogło być udzielone tylko raz w ciągu dnia (obecnie 60 minut i tak jak wyżej). Naczelnik więzienia karnego i śledczego oraz władze prokuratorskie i sądowe mogły udzielić dodatkowego widzenia. Widzenia odbywały się pod nadzorem administracji więziennej w tzw rozmównicy w wyznaczone dni i godziny. Starano się udzielać widzeń w dni świąteczne. W nagrodę naczelnik mógł zezwolić na widzenie w pomieszczeniu bez krat. W czasie widzenie nie wolno było nic przekazywać (w jedną czy drugą stronę a rozmowa musiała być prowadzona w języku zrozumiałym dla strażnika.
Korespondencja. Więźniowie karni mogli otrzymywać dwa listy a wysyłać jeden w ciągu miesiąca. Więźniowie skazani na areszt, twierdzę i więźniowie śledczy oraz duchowni mogli otrzymywać i wysyłać jeden list w tygodniu. Naczelnik wyznaczał czas i miejsce w którym więźniowie mogli pisać i wysyłać listy. Czas ten wyznaczano z reguły w dni świąteczne lub wolne od pracy i godzinach wolnych od obowiązków więziennych. Korespondencja podlegała cenzurze władz więziennych (więźniowie karni) i sądowej lub prokuratorskiej odnośnie więźniów śledczych.
Zakupy i paczki. Za zezwoleniem naczelnika więzień mógł dokonać dwa razy w miesiącu (obecnie trzy) zakupy w kantynie więziennej. Zakupy dokonywał za sumy zdeponowane lub zapracowane i jak to ujął autor w "granicach umiarkowanych". Wykaz artykułów jakie można było zakupić: chleb, bułki, suchary,cukier, kawę, herbatę, kakao, mleko świeże i skondensowane (bez puszki), ser zwyczajny, słoninę, masło, mięso, jaja gotowane (bez skorup – względy bezpieczeństwa) 100 gram czekolady na tydzień oraz jeśli miał pozwolenie na palenie również tytoń i papierosy.
W paczkach mogły znajdować się jedynie w/w artykuły a były przyjmowane najczęściej dwa razy w tygodniu w wyznaczone dni i godziny. Nie określono ilości paczek w ciągu np miesiąca mógł otrzymać więzień (obecnie 1 w miesiącu). Za zezwoleniem lekarza więźniowie mogli zakupić również owoce krajowe i zagraniczne. Paczki przed dostarczeniem podlegały ścisłemu przejrzeniu.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Regulamin więzienny – nagrody i kary.
Więźniom wyróżniającym się w pracy, nauce czy zachowaniu można udzielić następujących ulg i nagród:
-pochwała na osobności lub w obecności więźniów albo komitetu więziennego;
-możność otrzymania książek z poza biblioteki więziennej;
-pozwolenie na częstsze korzystanie z biblioteki więziennej;
-pozwolenia na otrzymywanie do celi kajetów, przyborów piśmiennych i podręczników szkolnych;
-bezpłatne udzielenie pocztówek,papieru listowego, kopert i znaczków pocztowych;
-pozwolenie na przyjmowanie odwiedzających w pomieszczeniach bez siatki w obecności funkcjonariuszy więziennych;
-możność dopomagania rodzinie pieniędzmi zarobionymi w więzieniu;
-zwiększenie zarobku;
-pozwolenie na zakup artykułów żywnościowych za pieniądze, złożone do depozytu lub otrzymane za pracę;
-dłuższe korzystanie ze światła;
-nagrodzenie za postępy w nauce-książkami,a za pilność w pracy-narzędziami rzemieślniczymi;
-zezwolenie na uczęszczanie na organizowane w więzieniu koncerty, przedstawienia teatralne, audycje radiowe i wyświetlanie obrazów;
-możność korzystania z dłuższego spaceru;
-zatrudnienie w bibliotece, pracę biurową lub w charakterze pomocnika nauczyciela w szkole;
-pozwolenia na palenie tytoniu;
-bezpłatne otrzymywanie tytoniu;
-możność noszenia przy sobie i umieszczania w celi przedmiotów, należących do zwykłego użytku osobistego;
-mianowanie starszym celi lub pomocnikiem instruktora warsztatowego;
-przedstawienie do ułaskawienia;
-otrzymanie zapomogi przy zwolnieniu.
(oryginalna pisownia)
W/w nagrody i ulgi otrzymywali więźniowie niezależnie od ulg dla poszczególnych kategorii więźniów.
Kary nakłada naczelnik za przekroczenie porządku więziennego i rygoru w zależności od stopnia winy, okoliczności i indywidualnych cech charakteru więźnia. Karama administracyjna nie zwalniała więźnia od odpowiedzialności karnej (sądowej).
Karami dyscyplinarnymi były:
- nagana;
-pozbawienie ulg;
-pozbawienie prawa korzystania z książek na czas do dwóch tygodni;
-pozbawienie najwyżej 4-krotnego prawa komunikowania się osobistego i listowego z rodziną-na przeciąg nie dłuższy ogółem ponad 3 miesiące;
-pozbawienie prawa otrzymywania posyłek żywnościowych na czas do 4 tygodni;
-pozbawienie prawa rozporządzania zarobkami na przeciąg 4 tygodni;
-pozbawienie pracy zarobkowej na przeciąg 2 tygodni;
-zmniejszenie porcji żywnościowej na czas do 2 tygodni;
-post o chlebie i wodzie w dniach przez inne przegrodzonych: ogólna liczba postu, wymierzonych jednorazowo, nie może przekraczać 7 dni;
-samotne zamknięcie w jednoosobowej celi, na to przeznaczonej, na czas do 2 tygodni;
-pozbawienie pościeli (twarde łoże) na czas do 1 tygodnia;
-zamknięcie w ciemnej celi na czas 48 godzin;
-degradacja do klasy niższej;
-przeniesienie do więzienia izolacyjnego.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Regulamin więzienny – więźniowie uprzywilejowani.
Duchowni świeccy i zakonnicy o ile nie zostali pozbawienie godności kościelnych przez właściwego Ordynariusza korzystają z następujących ulg regulaminowych:odbywają kary w celach pojedynczych mają prawo do odprawiania Mszy Świętej w granicach zarządzeń Ordynariusza, jednak bez obecności więźniów nie mogą stykać się z innymi więźniami mają prawo posiadania własnej pościeli, ubrania i bielizny oraz noszenia ubioru duchownego zgodnie z zarządzeniem Ordynariusza mogą odżywiać się na własny koszt mogą korzystać z książek religijnych, gazet, pism i książek ogólnych nie można ich karać karami dyscyplinarnymi poza karą nagany, pozbawienia ulg i przywilejów, przewidzianym ogólnym regulaminem, postu na czas do jednego tygodnia, pozbawienie pościeli na czas jednego tygodnia, ściemnienia celi do 2 dni, zwiększenia ilości przymusowej pracy lub zmniejszenia wynagrodzenia przyznanego za pracę, nie mogą być zatrudnieni przy pracach uwłaczających ich godność! , nie mogą być zatrudniani do prac gospodarczych w więzieniu (z reguły byli zatrudniani w kancelarii lub bibliotece)nie można było ich transportować z innymi więźniami jak również prowadzić ulicą w ubraniu duchownego oraz w kajdanach.
Więźniowie prewencyjni czyli osadzeni za: pogwałcenie przepisów ochraniających religię, buntu przeciwko władzy zwierzchniej lub walki z istniejącym w państwie ustrojem społecznym, pogwałcenia przepisów o nadzorze nad prasą, więźniowie winni pojedynku, więźniowie winni znieważenia głowy lub przedstawiciela innego państwa: przysługuje im prawo palenia tytoniu w celi pojedynczej lub podczas spaceru korzystają z widzeń udzielanych w pokoju przeznaczonym do tego bez krat korzystają z dwóch spacerów dziennie na świeżym powietrzu, mogą chodzić trójkami lub czwórkami z prawem do rozmowy oddzielnie od innych więźniów nie mogą być osadzeni bez ich zgody z innymi więźniami korzystają za zgodą władz sadowych i prokuratorskich z legalnie wydawanych dzienników, tygodników wychodzących w języku zrozumiałym dla administracji z ograniczeniem , że naczelnik miał prawo zatrzymania pism lub usuwania z nich tekstów mogących wywołać zakłócenie porządku więziennego lub prawidłowego toku sprawy toczącej się przeciwko więźniowi.
Ten post był edytowany przez gtsw64: 22/09/2017, 18:42
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Struktura więzień.
Nowa organizacja więzień została oparta na Rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej ( z mocą ustawy) z dnia 7 marca 1928 roku w sprawie organizacji więziennictwa. Jeśli kogoś interesuje to szczegółowo omówiłem następne Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 1931 roku w sprawie regulaminu więziennego (posty nr 4 – 18). (jest to rozszerzenie rozporządzenia z 1928).
Podstawową normą w/g rozporządzenia jest zasada, że wszystkie więzienia i zakłady wychowawczo – poprawcze podlegają Ministrowi Sprawiedliwości. Ustrój składa się z dwóch instytucji Ministerstwa Sprawiedliwości oraz naczelników więzień (względnie zakładów). Zrezygnowano z instytucji pośredniej jaką były władze sądowe lub prokuratorskie. Nadzór nad więzieniami i zakładami Ministerstwo wykonywało za pośrednictwem Zarządu Więziennictwa (Departament Karny Ministerstwa Sprawiedliwości) Więzienia podzielono na trzy klasy w zależności od długości kary (szczegółowy opis i podział w poście nr 20 na temat Rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1928). Więzienia I klasy przeznaczono dla skazanych z wyrokami większymi niż 3 lata, II kategoria to wyroki od 1 do 3 lat natomiast III klasy to kara do 1 roku. Wprowadzono bardzo ważną zasadę segregacji więźniów (obecnie klasyfikacja) w zależności od płci, wieku, kategorii przestępstwa, poziomu intelektualnego (obecnie nie istnieje), recydywy. Wprowadzono bardzo ważną zasadę indywidualizacji więźnia w czasie odbywania kary. Istotną również zasadą było całkowite oddzielenie więźniów nieletnich od dorosłych. Dla nieletnich którym orzeczono karę bezwzględnego więzienia (bez możliwości osadzenia w zakładzie poprawczo-wychowawczym) utworzono w sześciu więzieniach specjalne oddziały, aby w jednym miejscu skoncentrować nieletnich co powodowało możliwości stosowania specjalnych metod wychowawczych przez odpowiednio przygotowaną kadrę. Głównym systemem odbywania kary w ówczesnym czasie był system progresywny (wtedy stosowany w większości państw)(obecnie stosuje się kombinację wielu systemów np system programowego oddziaływania, system terapeutyczny czy system zwykły). Polegał on w skrócie na podzieleniu czasu odbywania kary na kilka etapów. Np po czasie osadzenia w celi pojedynczej (okres pierwszy) przychodził okres drugi gdzie (kilka klas) gdzie indywidualnie poznawano więźnia (jego zachowanie, praca, nauka, poprawa moralna). Trzeci okres to zwolnienie więźnia przed terminem. System ten wymagał oddziaływania przez długi okres czasu dlatego też był stosowany jedynie w stosunku do więźniów z długimi wyrokami (po wyżej 3 lat).
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22 czerwca 1928 roku regulowało również sprawy nadzoru nad więzieniami. Oprócz kontroli resortowej nad prawidłowym funkcjonowaniem więzień (organy inspekcyjne) uprawnienia posiadały również władze prokuratorskie (obecnie również władze sądownicze). Prokuratorowi zastrzeżono daleko idący nadzór penitencjarny (całokształt życia więziennego) oraz prawo czuwania nad legalnością uwięzienia i prawidłowym tokiem wykonania kary.
Następny temat to : kadry
Zapraszam
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Kadry – wstęp.
Kadry czyli personel więzienny, składał się z urzędników i niższych funkcjonariuszy więziennych. Urzędnicy to: naczelnicy więzień, ich pomocnicy, asystenci więzienni urzędnicy kancelaryjni (administracja) oraz duchowni, nauczyciele i lekarze a także przyjmowani na podstawie osobnych umów (pracownicy cywilni). Niżsi funkcjonariusze to: dozorcy i dozorczynie więzienni, felczerzy ewentualnie sanitariusze oraz gońcy (przyjmowani na podstawie umów). Personel zakładów wychowawczo poprawczych to: dyrektorzy, nauczyciele, urzędnicy kancelaryjni oraz niższy personel to opiekunowie.
Ponieważ była to służba zmilitaryzowana personel był zobowiązany nosić jednolite umundurowanie i uzbrojenie podczas obowiązków służbowych (oprócz pracowników kancelaryjnych i kontraktowych). W kontaktach służbowych obowiązywało posłuszeństwo ale i należyty szacunek poprzez bezwzględne wykonywanie przepisów ustaw, regulaminu i rozporządzeń, ścisłego wykonywania poleceń przełożonych, sumiennego i gorliwego wykonywania obowiązków służbowych oraz niepozostawianie przewinień podwładnych bezkarnie. Drogą służbową przełożony zwracał się w formie rozkazu a podwładny w formie raportu. W stosunku do więźniów f-sz powinien być stanowczy i zwracać się w formie "wy" lub "pan" ( forma "wy" funkcjonowała również w PRL-u a "pan" obecnie). W obecności więźnia nie wolno było się unosić lecz zawsze zachowywać spokój i rozwagę być wyrozumiałym i respektować indywidualne "właściwości więźnia". Nie wolno było poszczególnych więźniów faworyzować jak też traktować z uprzedzeniem bądź niechęcią. Ciekawa zasada " Wypominanie więźniom ich występnej przeszłości jest niedopuszczalne".
Ciekawe obostrzenia wprowadzono dla funkcjonariuszy korzystających z mieszkań służbowych. Otóż w porze nocnej mogli pozostawać poza obrębem swego mieszkania tylko za zgodą naczelnika więzienia jak również musieli każdorazowo zgłaszać naczelnikowi oddaleni się z miejsca zamieszkania. W razie wprowadzenia w więzieniu ostrego pogotowia z więzienia wolno było wyjść jedynie za zgodą naczelnika.
Również posty nr2 i 4.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Kadry – nabór.
Jak pamiętamy pierwsi funkcjonariusze więzienni rekrutowali się jeszcze z legionów czy też wojskowi lub zwolnieni do cywila. Warunek odbycia służby wojskowej również został zachowany oraz: kandydat musi był polakiem, nieskazitelnej przeszłości (nie karany), posiadający zdolność prawną jak również musi być sprawny fizycznie i umysłowo oraz w wieku do 40 lat. Kandydat na stanowisko więzienne rozpoczynał służbę jako praktykant. Była to służba przygotowawcza i trwała około roku . Kandydaci na stanowiska urzędnicze musieli posiadać co najmniej wykształcenie średnie ogólnokształcące lub zawodowe. Urzędnicy więzienni w czasie okresu przygotowawczego zapoznawał się ze wszystkimi działami administracji więziennej : organizacją pracy więźniów i jej księgowaniem, gospodarczymi przepisami rachunkowymi i kasowymi, zasadami higieny i ratownictwa. Poza tym zapoznawano praktykanta z przepisami ustaw, regulaminów, procedury karnej i prawa karnego. Ale również musiał wykazać się znajomością przepisów ustawy konstytucyjnej jak też ustawy o państwowej służbie cywilnej. Roczny okres przygotowawczy kończony był egzaminem który dawał stanowisko asystenta więziennego (X stanowisko służbowe [ naczelnik to chyba VII st. sł.]) W razie niezdania egzaminu praktykant służył następny rok w służbie przygotowawczej. Jeśli i wtedy nie zdał egzaminu był wydalany ze służby. W więzieniach I klasy asystent mógł liczyć na stanowisko kierownika działu a w mniejszych więzieniach również pomocnika naczelnika lub jego zastępcę. Oprócz w/w ograniczeń ogólnych kandydat na stanowisko dozorcy musiał spełniać następujące kryteria: wiek do 35 lat (chyba, że kandydat zajmował już stanowisko w administracji państwowej) wzrost co najmniej 165 cm oraz znajomość języka polskiego w mowie i piśmie. Uprzywilejowani byli kandydaci którzy ukończyli co najmniej szkołę powszechną (podstawową). Bezwzględnym warunkiem było odbycie służby wojskowej i zakwalifikowanie do służby więziennej przez komisję kwalifikacyjną Ministerstwa Spraw Wojskowych. Również tu obowiązywała roczna służba przygotowawcza na stanowisku pomocnika dozorcy ( chyba że udowodni że poprzednio pozostawał co najmniej rok w dziale służby państwowej). Okres przygotowawczy nie był kończony egzaminem ale w czasie tego okresu praktykant był zobowiązany uczestniczyć w kursach lokalnych. Naczelnicy byli zobowiązani do organizowania takich kursów w których uczestniczyli dozorcy i pomocnicy dozorców. Wykładowcami byli wyżsi urzędnicy którzy przypominali i utrwalali przepisy regulaminów oraz ich stosowania w trakcie pełnienie służby. Po odbyciu stażu pomocnik zostaje mianowany dozorcom więziennym z XIII grupą uposażenia (może również otrzymać XII grupę chyba że udowodni że poprzednio pozostawał co najmniej rok w dziale służby państwowej i ma szczególne uzdolnienie wykorzystywane w służbie więziennej).
Jak wcześniej zaznaczyłem (post 52) tekst jest na podstawie Księgi Jubileuszowej Więziennictwa Polskiego 1918-1928, zredagowany przez Departament Karny Ministerstwa Sprawiedliwości. (dostępny w internecie-ciekawe zdjęcia)
Ten post był edytowany przez gtsw64: 30/09/2017, 18:22
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Kadra – szkolenie.
Po zakończeniu okresu przygotowawczego zakończonego egzaminem urzędnicy więzienni jak również zdolniejsi dozorcy i starsi dozorcy ( przewidziani na pomocników naczelników więzień) byli również kierowani celem dalszego kształcenia do Centralnej Szkoły Ministerstwa Sprawiedliwości. Dopiero w 1923 roku za sprawą Zygmunta Bugajskiego (byłego naczelnika kilku więzień) wówczas kierownika Sekcji Szkoleniowej Departamentu Więziennictwa Ministerstwie Sprawiedliwości powołano 10 września Centralną Szkołę zlokalizowaną na terenie Pawiaka. Kurs szkolny dla urzędników trwał 4 miesiące i składał się z 12 godzin zajęć praktycznych i 40 godzin wykładów tygodniowo. Zajęcia praktyczne to : musztra "formalna" (regulaminy wojskowe) władanie bronią i chwyty samoobrony(!) jak również pełnienie służby w więzieniach warszawskich na różnych stanowiskach. Natomiast zajęcia teoretyczne obejmują: więziennictwo teoretyczne i praktyczne, etiologię kryminalną, polskie prawo urzędnicze, towaroznawstwo materiałów żywnościowych i opałowych, higienę i ratownictwo, prawo budżetowe, skarbowość, daktyloskopię oraz "naukowe metody rozpoznawania pisma utajnionego". Kurs dla dozorców jest skrócony i trwa trzy miesiące. Liczba godzin zajęć tygodniowych jest taka sama lecz program znacznie ograniczony. Wykłady w Szkole prowadzą profesorowie wyższych uczelni, wyżsi urzędnicy Ministerstwa Sprawiedliwości oraz adwokaci, sędziowie i naczelnicy warszawskich więzień. Co pewien czas odbywają się wykłady wybitnych kryminologów, poświęcone nowoczesnym zagadnieniom nauk kryminologicznych i penitencjarnych. Poza tym wykładowcy Szkoły opracowali szereg programów ułatwiających szkolenie, podręczników w szczególności z : więzienioznawstwa, towaroznawstwa, etiologii kryminalnej, prawa karnego, prawa państwowego i administracji gospodarczej. Poza szkoleniem w Centralnej Szkole prowadzono lokalne kursy doszkalające dla dozorców w macierzystych więzieniach. Na kursach wykładano: język polski, arytmetykę, historię i geografię Polski, naukę o Polsce oraz przedmioty specjalistyczne jak: więziennictwo teoretyczne i praktyczne, prawo i procedurę karną, prawo państwowe, prawo administracyjne, przepisy o służbie państwowej oraz higienie i ratownictwo. Kursy te organizowano w 111 więzieniach (we wszystkich I, II i III klasy z wyjątkiem więzień przy sądach grodzkich). Kursy te trwają przeciętnie 3-4 miesiące po 6-12 godzin tygodniowo. Do końca 1929 roku Ministerstwo planowało przeszkolić na kursach wszystkich dozorców.
Od 1924 odbyło się 13 kursów (do 1928 roku) w tym 6 dla wyższych urzędników. Centralną Szkołę ukończyło 214 wyższych funkcjonariuszy więziennych oraz ponad trzysta starszych dozorców i dozorców. Szkoła zakończyła działalność w 1933 roku.
Na jej miejsce również na Pawiaku powołano we wrześniu 1933 roku Szkołę dla Niższych Funkcjonariuszy SW (szkoła podoficerska). Komendantem szkoły a jednocześnie naczelnikiem Pawiaka był Stanisław Jankowski.
Odpowiednik szkoły oficerskiej - Szkoła dla Wyższych Funkcjonariuszy SW powstała na terenie więzienia Warszawa - Arsenał. Jej komendantem i jednocześnie naczelnikiem więzienia był Bronisław Hałubko. Obie szkoły zostały rozwiązane w roku 1935 z powodu uruchomienia Szkoły Straży Więziennej. Szkoła powstała na terenie Pawiaka a jej komendantem został komisarz Roman Sadowski, naczelnik więzienia na Pawiaku.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Kadry – obowiązki.
Największą władzę w więzieniu (bez względu na kategorię) posiadał naczelnik więzienia który w zasadzie odpowiadał bezpośrednio Ministrowi Sprawiedliwości. Dlatego też posiadał wiele praw ale i obowiązków jak również duży poziom odpowiedzialności (odpowiadał praktycznie za wszystko co wydarzyło się w "jego" więzieniu związanym z funkcjonariuszami jak i więźniami). Naczelnik miał prawo przyjmowania niższych funkcjonariuszy (dozorców) do służby jak również ich zwalniania czy przenoszenia w stan spoczynku (emerytura) oraz ustalania wymiaru zaopatrzenia emerytalnego. F-szy dozorców w więzieniach przy sądach grodzkich mianował i zwalniał naczelnik sądu grodzkiego (prezes sądu). Za łamanie regulaminów, wykroczenia służbowe oraz (jak to ujęto) " opieszałość i lekceważenie służby" kary wymierzał właściwy naczelnik. Wykaz kar był opublikowany w ustawie o służbie cywilnej. Dodatkową karą (stosowaną w służbie więziennej) była kara dodatkowego dyżuru oraz areszt do 7 dni. Karę aresztu dla wyższych urzędników więziennych nakładał Minister Sprawiedliwości.
"Życie więzienne" oraz obowiązki administracji więzienia były ujęte w regulaminach opartych o rozporządzenia. Pierwsze rozporządzenie (tak szerokie i obowiązujące w całym kraju) zostało wydane dopiero 26 kwietnia 1926 roku a następne 20 czerwca 1932 (etaty oraz obowiązki na stanowiskach można przeczytać w poście nr 4). Służba niższy funkcjonariuszy (starszych dozorców i dozorców) była regulowana rozkładem służby. Rozkład służby sporządzał (raczej podpisywał) naczelnik lub jego pomocnik a zawierał ściśle określone posterunki na których gdzie, kiedy i jaki dozorca pełnił służbę (obecnie książka rozkładu służby). Oprócz służby posterunkowej dozorcy pełnili służby jako dozorcy gospodarczy np w kuchni, piekarni, oddziale dla chorych, szpitalu, łaźni czy komorze dezynfekcyjnej. Służba trwała osiem godzin (obecnie dwanaście) jednakże mogła być przedłużona. Jeśli służba wypadała w dzień wolny lub świąteczny f-sz miał prawo do odebrania dnia wolnego w tygodniu a jeśli to było nie możliwe otrzymywał dodatkowe wynagrodzenie (dziś te przywileje nie istnieją).
Jednym z najbardziej odpowiedzialnych stanowisk w ówczesnym więzieniu był dozorca oddziałowy (obecnie starszy oddziałowy lub oddziałowy) na które był kierowany doświadczony f-sz posiadający wiedzę oraz predyspozycje do pełnienia służby. Jego zakres obowiązków był duży i szeroki i wpływał bezpośrednio na atmosferę i spokój w więzieniu. Do obowiązków należało wysłuchanie próśb, skarg i zażaleń (przez zamknięte drzwi) i przekazanie ich do realizacji lub przełożonym. Meldować lekarzowi lub felczerowi o każdym przypadku zasłabnięcia ( nie choroby, tą miał obowiązek zgłosić więzień wpisując się do książki chorych), wydawać posiłki, dbać o czystość więźniów i cel ich ubrań i bielizny czy też o właściwą temperaturę. Jego obowiązkiem było zapobieganie ucieczkom przez rewidowanie cel i więźniów kontroli krat i murów jak również niedopuszczanie do zakłócania ciszy (krzyki, śpiewy, nielegalny kontakt) bójek, nielegalnych gier hazardowych. Prowadził również ewidencję więźniów, wykazy zwolnionych, nowo przyjętych ukaranych dyscyplinarnie czy też książkę przybyłych - ubyłych z oddziału. Poza tym dozorca był odpowiedzialny za mienie oddziału. ( obecnie w niektórych oddziałach zakres obowiązków oddziałowego to nawet 40 pozycji). Jak widzimy była to niezwykle ciężka ale i odpowiedzialna a zarazem wymagająca dużej wiedzy i pewnych predyspozycji. Nic dziwnego, że niewielu potrafiło w pełni podołać jej trudom. Pierwszy okres ( 10 lat) z 466 wyższych urzędników przetrwało jedynie 45 a z 3 247 niższych funkcjonariuszy (dozorców) tylko 395 ( to jakieś jedynie 10%).
Polecam przeczytać również post nr 4
Ten post był edytowany przez gtsw64: 7/10/2017, 11:06
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
8/09/2017, 7:40
