|
|
Wydajność rolnictwa w antyku
|
|
|
|
QUOTE(Kakofonix @ 8/01/2013, 10:01) QUOTE(Kakofonix @ 6/01/2013, 18:52) -czy społeczności antyczne doszły do maltuzjańskiej granicy demograficznej?
Jako całość niemal na pewno nie. Poszczególne rejony czy państewka tak np. Attyka.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Gajusz Juliusz Cezar @ 8/01/2013, 15:05) QUOTE(Kakofonix @ 8/01/2013, 10:01) QUOTE(Kakofonix @ 6/01/2013, 18:52) -czy społeczności antyczne doszły do maltuzjańskiej granicy demograficznej?
Jako całość niemal na pewno nie. Poszczególne rejony czy państewka tak np. Attyka.
Attyka? Chyba nie - zboża tam nie brakowało, tyle, że importowanego.
|
|
|
|
|
|
|
|
Kakofonixie, a co rozumiesz pod pojęciem maltuzjańskiej granicy demograficznej?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(sargon @ 8/01/2013, 16:01) Kakofonixie, a co rozumiesz pod pojęciem maltuzjańskiej granicy demograficznej?
Brak możliwości wzrostu liczebności danej populacji, z uwagi na brak żywności.
|
|
|
|
|
|
|
|
W takim razie, z uwagi na bardzo rozwinięty handel zbożem imho ciężko to określić dla basenu Morza Śródziemnego, bez bilansu. Nie sposób też ograniczyć się do jakiegoś konkretnego terytorium; weźmy np. te Ateny, które musiały importować żywność (dla obszaru Attyki możnaby wieć postulować wręcz przekroczenie tej granicy), z kolei Egipt przeciwnie - mimo 8 milionów mieszkańców generował też nadwyżki przeznaczane na eksport.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(sargon @ 8/01/2013, 18:17) W takim razie, z uwagi na bardzo rozwinięty handel zbożem imho ciężko to określić dla basenu Morza Śródziemnego, bez bilansu. Nie sposób też ograniczyć się do jakiegoś konkretnego terytorium; weźmy np. te Ateny, które musiały importować żywność (dla obszaru Attyki możnaby wieć postulować wręcz przekroczenie tej granicy), z kolei Egipt przeciwnie - mimo 8 milionów mieszkańców generował też nadwyżki przeznaczane na eksport.
Co ciekawe przy tym, nie mamy chyba ani jednej wzmianki o jakiejś większej klęsce głodowej, czyli zjawisku, które regularnie nawiedzało średniowieczną Europę.
|
|
|
|
|
|
|
|
Niestety nie jest tak prosto, jak Ci się wydaje, otóż mamy przykłady opisów głodu w literaturze antycznej - owszem spowodowanych akurat pewnymi specyficznymi warunkami, chodzi o wojny i głód w oblężonych miastach, tutaj fajnym przykładem są akurat Ateny podczas oblężeń wojny peloponeskiej ze strony Spartan i sojuszników, czy oblężone przez Sullę. Skądinąd wiadomo, że głód z innych przyczyn, np. klimatycznych też miał miejsce - tyle że on nie stanowił po prostu dla antycznych pisarzy tematu samego w sobie. Z pism Galena np. wiadomo o takim głodzie na terenach Azji Mn.; w 99 AD okręty zr zbożem płynęły z Italii do Egiptu ze względu na nieurodzaj w Egipcie (oba przykłady za P. Garnseyem, Cities, Peasants and Food in Classical Antiquity: Essays in Social and Economic History, Cambridge 1998, s. 182 i nn).
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(szapur II @ 8/01/2013, 19:11) Niestety nie jest tak prosto, jak Ci się wydaje, otóż mamy przykłady opisów głodu w literaturze antycznej - owszem spowodowanych akurat pewnymi specyficznymi warunkami, chodzi o wojny i głód w oblężonych miastach, tutaj fajnym przykładem są akurat Ateny podczas oblężeń wojny peloponeskiej ze strony Spartan i sojuszników, czy oblężone przez Sullę. Skądinąd wiadomo, że głód z innych przyczyn, np. klimatycznych też miał miejsce - tyle że on nie stanowił po prostu dla antycznych pisarzy tematu samego w sobie. Z pism Galena np. wiadomo o takim głodzie na terenach Azji Mn.; w 99 AD okręty zr zbożem płynęły z Italii do Egiptu ze względu na nieurodzaj w Egipcie (oba przykłady za P. Garnseyem, Cities, Peasants and Food in Classical Antiquity: Essays in Social and Economic History, Cambridge 1998, s. 182 i nn).
Owszem, okazjonalne i lokalne klęski głodowe mogły się zdarzać: oprócz wymienionych, wiemy, że w latach 500-502 szarańcza pożarła plony na sporych obszarach Azji Mn. Nie dowodzi to jednak słabości rolnictwa antycznego, bo w grę wchodziły czynniki całkowicie nadzwyczajne. W każdym bądź razie fakt, że w dobrze udokumentowanym okresie 0-500 ne potrafimy wskazać tylko trzy większe klęski głodowe (o ile w Egipcie rzeczywiście panował w 99r. głód) wskazuje na dość dobry stan rolnictwa śródziemnomorskiego i brak przeludnienia.
Odwółując się jeszcze do przykładu Grecji z pocz. XXw. natrafiłem na następujące dane statystyczne (A. Brzeziński Grecja). W 1907r. Grecja zajmowała powierzchnię 64.070 km kw. i zaludniona była przez 2,6 mln osób. Gruntów uprawnych było tylko 111.000 ha. Większe znaczenie miała hodowla: w kraju było 2,9 mln owiec i 360.000 sztuk bydła. 2/3 ludności żyło na wsi, a nowoczesna gospodarka miejska stanowiła zupełny margines. Mimo słabości swego archaicznego rolnictwa, Grecja była eksporterem pewnych produktów rolnych.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Kakofonix @ 9/01/2013, 16:06) Owszem, okazjonalne i lokalne klęski głodowe mogły się zdarzać: oprócz wymienionych, wiemy, że w latach 500-502 szarańcza pożarła plony na sporych obszarach Azji Mn. Nie dowodzi to jednak słabości rolnictwa antycznego, bo w grę wchodziły czynniki całkowicie nadzwyczajne. W każdym bądź razie fakt, że w dobrze udokumentowanym okresie 0-500 ne potrafimy wskazać tylko trzy większe klęski głodowe (o ile w Egipcie rzeczywiście panował w 99r. głód) wskazuje na dość dobry stan rolnictwa śródziemnomorskiego i brak przeludnienia.
W Rzymie przełomu epoki królewskiej i republiki dochodziło w miarę regularnie do klęsk głodu. Zajrzyj do Cary i Scullard "Dzieje Rzymu" rozdział VII przypis 15 (przypisy są w tomie II): Rok 508, 496, 492, 486, 477, 476, 456, 453, 440, 433, 411 p.n.e.
Edycja: dodano lata klęsk głodu
Ten post był edytowany przez Gajusz Juliusz Cezar: 9/01/2013, 19:12
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Gajusz Juliusz Cezar @ 9/01/2013, 16:20) QUOTE(Kakofonix @ 9/01/2013, 16:06) Owszem, okazjonalne i lokalne klęski głodowe mogły się zdarzać: oprócz wymienionych, wiemy, że w latach 500-502 szarańcza pożarła plony na sporych obszarach Azji Mn. Nie dowodzi to jednak słabości rolnictwa antycznego, bo w grę wchodziły czynniki całkowicie nadzwyczajne. W każdym bądź razie fakt, że w dobrze udokumentowanym okresie 0-500 ne potrafimy wskazać tylko trzy większe klęski głodowe (o ile w Egipcie rzeczywiście panował w 99r. głód) wskazuje na dość dobry stan rolnictwa śródziemnomorskiego i brak przeludnienia.
W Rzymie przełomu epoki królewskiej i republiki dochodziło w miarę regularnie do klęsk głodu. Zajrzyj do Cary i Scullard "Dzieje Rzymu" rozdział VII przypis 15 (przypisy są w tomie II): Rok 508, 496, 492, 486, 477, 476, 456, 453, 440, 433, 411 p.n.e. Edycja: dodano lata klęsk głodu
Ale ja pisałem o latach 0-500 naszej ery!
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Kakofonix @ 9/01/2013, 21:29) Ale ja pisałem o latach 0-500 naszej ery! Wiem. Chodzi mi jednak o pewną zależność. W dużym państwie rejony w których występują klęski, można wesprzeć importem z innych części gdzie jest urodzaj, zwłaszcza jeśli ma się do tego odpowiednio przygotowaną logistykę (Rzym Cesarski). A mała państewka mogą mieć z tym problem (choćby brak środków finansowych na zakup).
|
|
|
|
|
|
|
|
Zwłaszcza jeśli dodać, że Rzym z wczesnej Republiki, z floty nie słynął
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Gajusz Juliusz Cezar @ 9/01/2013, 21:00) QUOTE(Kakofonix @ 9/01/2013, 21:29) Ale ja pisałem o latach 0-500 naszej ery! Wiem. Chodzi mi jednak o pewną zależność. W dużym państwie rejony w których występują klęski, można wesprzeć importem z innych części gdzie jest urodzaj, zwłaszcza jeśli ma się do tego odpowiednio przygotowaną logistykę (Rzym Cesarski). A mała państewka mogą mieć z tym problem (choćby brak środków finansowych na zakup).
Postawiłem hipotezę, że postęp w rolnictwie śródziemnomorskim dokonał się w okreesie hellenistycznym. Czy po 200 r.pne dochodziło także w Rzymie do klęsk głodowych?
|
|
|
|
|
|
|
|
Tylko że ta teza nie opiera się na niczym. Przykładowo - pisałeś o trójpolówce, istnieje w j. greckim słowo albo zestaw wyrazów na trójpolówkę? W jakim utworze wzmiankuje się trójpolówkę, dla okresu hellenistycznego, bądź w źródle z epoki cesarstwa rzymskiego?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(szapur II @ 9/01/2013, 22:05) Tylko że ta teza nie opiera się na niczym. Przykładowo - pisałeś o trójpolówce, istnieje w j. greckim słowo albo zestaw wyrazów na trójpolówkę? W jakim utworze wzmiankuje się trójpolówkę, dla okresu hellenistycznego, bądź w źródle z epoki cesarstwa rzymskiego?
O tym to już pisałem w poście 1:
QUOTE(Kakofonix @ 2/01/2013, 19:28) Chairete! czytam sobie ostatnio Świat Bizancjum t.II s. 262 i nast. W rozdziale poświęconym rolnictwu pojawia się myśl, że poziom techniki rolnej nie zmienił się w Grecji/Macedonii od czasów antycznych aż do pocz. XXw. Co więcej, autorzy sugerują, że wszelkie innowacje w rolnictwie zostały wynalezione najpóźniej w okresie hellenistycznym i w czasach późniejszych, aż do pocz. XXw. nie odnotowano jakiegokolwiek postępu w technikach rolnych, narzędziach i zwierzętach! Wskazują tu na Pliniusza oraz Geoponika, które odwołują się wyłacznie do autorów hellenistycznych. Mając więc dość precyzyjne dane co do wydajności rolnictwa Grecji/Macedonii z 1920r., można przyjąć bez większego ryzyka te dane dla czasów antycznych, i to jak się wydaje całego basenu morza Śródziemnego.
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|