|
|
Bornholm - Slowianie i Burgundowie,
|
|
|
Nordic
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 66 |
|
Nr użytkownika: 57.322 |
|
|
|
|
|
|
Witam, Jako osoba znajaca dobrze Bornholm i jego pre- oraz historie, pragne podac kilka ciekawych info z tego zakresu. Forumowa wyszukiwarka wskazala mi wiele watkow, w ktorych pojawia sie temat Bornholmu. Otwieram jednak nowy watek, z niejako zbiorcza odpowiedzia badz uzupelnieniem info pojawiajacych sie na forum, w roznych dzialach. Glownie na temat wplywow slowianskich na Bornholmie oraz dyskusyjnej kwestii pochodzenia Burgundow /wiem, ze to ostatnie jeszcze przed sredniowieczem/.
Jesli chodzi o Slowian: Polecam znakomita pozycje dr Magdaleny Naum, jej prace doktorska o wplywach slowianskich na Bornholmie we wczesnym sredniowieczu. Pozycja dosc nowa, bo z listopada 2008. Dobrze napisana, solidnie udokumentowana. Po angielsku. Mozna ja znalezc m.in. w BUW UW. http://www.buw.uw.edu.pl/index.php?option=...=660&Itemid=124
Kwestia pochodzenia Burgundow: Wiem, ze opis podrozy Wulfstana z Hedeby do Truso ok. r. 890 stal sie obowiazujacym kanonem Nazwal on Bornholm ''Burgena Land'' - ziemia Burgundow. Ale... Bornholm jest przebadany archeologicznie w bardzo intensywny sposob. Nie natrafiono, przynajmniej do tej pory, na jakiekolwiek znaleziska potwierdzajace obecnosc Burgundow na wyspie badz nagla pustke kulturowa na skutek emigracji. Brak takze znalezisk z terenow Burgundii, ktore potwierdzilyby zwiazki kulturowe ze znaleziskami bornholmskimi. Ponadto, czysto logicznie: Bornholm jest niewielka wyspa. Nie wiadomo, ile osob zylo tutaj w okresie wedrowek ludow. Dla orientacji podam, ze w XVII w. bylo ich ok. 10.000. Jesli, jak ktos wspomnial w innych watkach, Burgundowie byli licznym plemieniem, ktos podawal liczbe ok. 25.000 osob, skad wzieloby sie nagle tyle osob na niewielkim Bornholmie? /nawet biorac poprawke na pewien przyrost naturalny podczas ich wedrowki do obecnej Burgundii / Nagla, masowa emigracja z wyspy bylaby z pewnoscia widoczna poprzez nagla nieobecnosc znalezisk archeo. A owczesna spolecznosc bornholmska rozwijala sie dalej, jak gdyby nigdy nic I na zakonczenie mala uwaga: w czytanych przez mnie watkach nie natrafilam na jakiekolwiek odwolanie do zrodla ''na miejscu'', czyli Muzeum Bornholmu. A ma ono bardzo rozbudowana strone internetowa, takze w wersji polskiej. http://bornholmsmuseum.dk/Polsk/index.html Zawiera obszerne informacje zarowno o historii Bornholmu, jak i ekspozycjach stalych - te ostatnie ze zdjeciami. Pozdrawiam wszystkich
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Nordic @ 11/07/2009, 12:50) Witam, Jako osoba znajaca dobrze Bornholm i jego pre- oraz historie, pragne podac kilka ciekawych info z tego zakresu.
Czy mogłabyś polecić jakieś monografie dotyczące wpływów i obecności Krzyżaków na Bornholmie?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Nordic @ 11/07/2009, 12:50) Ale... Bornholm jest przebadany archeologicznie w bardzo intensywny sposob. Nie natrafiono, przynajmniej do tej pory, na jakiekolwiek znaleziska potwierdzajace obecnosc Burgundow na wyspie badz nagla pustke kulturowa na skutek emigracji. Brak takze znalezisk z terenow Burgundii, ktore potwierdzilyby zwiazki kulturowe ze znaleziskami bornholmskimi. Musimy o tym pamiętać, że inwentarz archeologiczny przypisywany Burgundom, zarówno ten bornholmski, jaki i ten burgundzki w południowo - wschodniej Francji, różni się od siebie znacznie. Powodem tego jest migracja plemienia Burgundów, a co za tym idzie, modyfikacja inwentarza, nawet w całości. Powodem tego jest spotykanie na drodze swej wędrówki innych ludów, które stawały się nosicielami "kultury materialnej Burgundów" ale też dawały od siebie pewne wzorce, które chętnie sami Burgundowie przyswajali.
QUOTE Ponadto, czysto logicznie: Bornholm jest niewielka wyspa. Nie wiadomo, ile osob zylo tutaj w okresie wedrowek ludow. Dla orientacji podam, ze w XVII w. bylo ich ok. 10.000. Jesli, jak ktos wspomnial w innych watkach, Burgundowie byli licznym plemieniem, ktos podawal liczbe ok. 25.000 osob, skad wzieloby sie nagle tyle osob na niewielkim Bornholmie? /nawet biorac poprawke na pewien przyrost naturalny podczas ich wedrowki do obecnej Burgundii / Nagla, masowa emigracja z wyspy bylaby z pewnoscia widoczna poprzez nagla nieobecnosc znalezisk archeo. A owczesna spolecznosc bornholmska rozwijala sie dalej, jak gdyby nigdy nic Problem lokalizacji plemienia burgundzkiego na najwcześniejszych ziemiach, przypomina ten związany z Gotami. Powszechnie uznaje się, że lud gocki pochodzi ze szwedzkich prowincji Götaland, z jej wschodnie, Östergötaland lub zachodniej, Västergötaland. Inna teoria mówi, że "Vaterlandem", lub raczej "Urheimatem" Gotów jest również szwedzka wyspa Gotlandia. O ile dwie pierwsze prowincje istnieją na terytorium Półwyspu Skandynawskiego, tak więc obszar jest znaczny, tak trzecie terytorium, czyli Gotlandia jest wyspą i również należy się zastanawiać, czy Goci, mówiąc wprost, mieścili się na niej, zważywszy na fakt, iż opisuje się ich jako znaczny lud (choć nie zawsze)? Jeśli przyjmiemy za pewnik, że to właśnie Gotlandia była ojczyzną Gotów, w pewnym momencie (I w. p.n.e. - I w. n.e.) stała się ona za mała dla rozrastającego się plemienia gockiego. I tak należy interpretować powód migracji Burgundów z Bornholmu, że liczba ok. 25 000 głów, stała się za duża na stosunkowo małej wyspie. Wydaje mi się, że jest to też istota wędrówki ludów; rozrastające się liczebnie, a co za tym idzie, i terytorialnie plemiona germańskie na Półwyspie Skandynawski oraz Jutlandzkim, w pewnym momencie zdecydowały się opuścić swoje rodzime ziemie i szukać nowych na rozwój osadnictwa.
Z premedytacją wypowiadam się wcześniej w temacie, przed przeczytaniem linku do muzeum na Bornholmie. Informacje znajdujące się w nim zostawiam sobie na później.
vapnatak
|
|
|
|
|
|
|
Nordic
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 66 |
|
Nr użytkownika: 57.322 |
|
|
|
|
|
|
Vapnatak, zdaje sobie sprawe z tego, ze podczas wedrowki, z pewnoscia dlugiej, musiala nastapic zmiana inwentarza archeo, czy ogolna modyfikacja kulturowa. Ale - tak troche gdybajac - pewne cechy charakterystyczne dla danej kultury byly chyba zachowane, chociazby dla tradycji i podtrzymania spojnosci grupy, zachowania jej identyfikacji grupowej w nowym srodowisku. Nie wiemy tez, z jakiego okresu pochodzi podawana liczebnosc 25.000 Burgundow. I na ile moze byc prawdziwa Trudno takze oszacowac liczbe mieszkancow wyspy w okresie wedrowek ludow. Zgadzam sie natomiast z oczywistym stwierdzeniem, ze powodem wedrowek ludow byl przyrost demograficzny. Chodzi mi jedynie o fakt, ze ok. r. 300 n.e. obserwuje sie na Bornholmie pewien spadek liczby pochowkow. Nie jest on jednak na tyle znaczny, zeby wskazywal na masowa emigracje Kolejne gdybanie - Wulfstan byl prawdopodobnie Anglikiem, a w kazdym badz razie osoba nie znajaca fonetyki dunskiej /oczywiscie i my nie wiemy, jak wowczas brzmiala wymowa dunska /. Natomiast faktem jest, ze jako nie-Dunczyk mogl latwo znieksztalcic owczesna nazwe Bornholmu. Dalsze znieksztalcenie moglo tez nastapic podczas kopiowania czy cytowania jego opowiesci. Notabene, Elblag nosi u niego nazwe Ilfing. Nie kwestionuje istnienia Burgundow Zastanawia mnie jedynie, czy to wlasnie akurat Bornholm byl ich ojczyzna. I dlatego cieszy mnie, ze rozpoczela sie na ten temat dyskusja
|
|
|
|
|
|
|
Nordic
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 66 |
|
Nr użytkownika: 57.322 |
|
|
|
|
|
|
Emigrant, obecnosc Krzyzakow, a raczej Templariuszy zaznaczyla sie wyrazniej na Gotlandii, ktora na pewnien czas Dania utracila na rzecz Zakonu. Zadnych monografii na ten temat nie znam. Jesli chodzi o Bornholm: o obecnosci Templariuszy na wyspie pisze Erling Haagesen w swojej ksiazce o rzekomych skarbach Templariuszy ukrytych w bornholmskich kosciolach rotundowych. Wiem, ze zostala takze przetlumaczona na polski. Dunscy i bornholmscy historycy sa jednak - lagodnie mowiac - bardzo krytyczni wobec tej teorii.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Nordic @ 11/07/2009, 14:20) Dunscy i bornholmscy historycy sa jednak - lagodnie mowiac - bardzo krytyczni wobec tej teorii. I nic dziwnego, bo historie ze skarbami Templariuszy można miedzy bajki włożyć. Chodziło mi o (źle to określiłem- wpływy i obecność Krzyżaków) czy Krzyżacy mieli jakieś plany wobec Bornholmu porównywalne np. do tych z Gotlandią.
W takim razie czy znasz jakieś pozycje omawiające szerzej rywalizację Dania- Arcybiskupstwo Lund na Bornholmie?
|
|
|
|
|
|
|
|
Tak, tematyka jest interesująca, zważywszy na fakt, że nie często dyskutujemy stricte o Burgundach. Zawsze w oparciu o jakieś wydarzenie, ewentualnie o dzieje lub migrację jakiegoś plemienia, które spotyka domniemanych mieszkańców Bornholmu.
QUOTE(Nordic @ 11/07/2009, 14:10) Zastanawia mnie jedynie, czy to wlasnie akurat Bornholm byl ich ojczyzna. Zawsze sprawę możemy sprowadzić, tak jak do problemu Gotów (sorry, że tak często do nich nawiązuje, ale jest to najlepszy przykład). Ojczyzną Gotów była zarówno wyspa jaki prowincję wewnątrz Półwyspu. Wszystkie terytoria podobne są z nazwy do plemienia, tak więc m. in. dlatego identyfikuje się je z ich tam pobytem. Podobnie jest z Bornholmem i Burgundami. Nie wiem jaka jest sytuacja z terytorium "wokół" wyspy. Być może są miejsca, np. w Danii lub Szwecji, które poprzez swoją toponimię lub hydronimię wskazują na jakiś pobyt Burgundów na tym terytorium. Być może było tak, że Burgundowie pierwotnie zamieszkując wybrzeża szwedzkie lub duńskie, przeniosły się na Bornholm. W następnych latach, wyemigrowali stamtąd dalej w kierunku nowych ziem. Trzeba też pamiętać o tym, że Wulfstan się po prostu pomylił i błędnie przypisał Burgundom Bornholm jako ojczyznę, czy też w ogóle ziemie, na których przebywali.
vapnatak
|
|
|
|
|
|
|
Nordic
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 66 |
|
Nr użytkownika: 57.322 |
|
|
|
|
|
|
QUOTE Tak, tematyka jest interesująca, zważywszy na fakt, że nie często dyskutujemy stricte o Burgundach. Zawsze w oparciu o jakieś wydarzenie, ewentualnie o dzieje lub migrację jakiegoś plemienia, które spotyka domniemanych mieszkańców Bornholmu. Brzmi to troche jak z potworem z Loch Ness
QUOTE Zawsze sprawę możemy sprowadzić, tak jak do problemu Gotów (sorry, że tak często do nich nawiązuje, ale jest to najlepszy przykład). No problem, ten przyklad jest rzeczywiscie bardzo dobry i tez stanowi pewna zagadke
QUOTE Ojczyzną Gotów była zarówno wyspa jaki prowincję wewnątrz Półwyspu. Wszystkie terytoria podobne są z nazwy do plemienia, tak więc m. in. dlatego identyfikuje się je z ich tam pobytem. Otoz to! Ponadto pojecie ''panstwowosci'' terytorialnej, jesli w ogole wowczas istnialo, moglo byc nieco inne niz w naszych czasach
QUOTE Nie wiem jaka jest sytuacja z terytorium "wokół" wyspy. Być może są miejsca, np. w Danii lub Szwecji, które poprzez swoją toponimię lub hydronimię wskazują na jakiś pobyt Burgundów na tym terytorium. Jest to niezly trop, dzieki. Tyle, ze dziwne, ze nikt wczesniej o tym nie pomyslal
QUOTE Być może było tak, że Burgundowie pierwotnie zamieszkując wybrzeża szwedzkie lub duńskie, przeniosły się na Bornholm. W następnych latach, wyemigrowali stamtąd dalej w kierunku nowych ziem. W dalszym ciagu uwazam, ze pojawienie sie takiej, zapewne sporej, grupy ''turystow'' mialoby odzwierciedlenie w znaleziskach archeo. Nawet mimo prawdopodobnego podobienstwa kulturowego. Czyli jesli nie kwalitatywnie, to przynajmniej kwantytatywnie.,
QUOTE Trzeba też pamiętać o tym, że Wulfstan się po prostu pomylił i błędnie przypisał Burgundom Bornholm jako ojczyznę, czy też w ogóle ziemie, na których przebywali. Taka mozliwosc oczywiscie takze istnieje. Mimo to, w wielu miejscach mozna znalezc ten aksjomat, ze Bornholm=ojczyzna Burgundow.
|
|
|
|
|
|
|
Nordic
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 66 |
|
Nr użytkownika: 57.322 |
|
|
|
|
|
|
Do Emigranta,
QUOTE Chodziło mi o (źle to określiłem- wpływy i obecność Krzyżaków) czy Krzyżacy mieli jakieś plany wobec Bornholmu porównywalne np. do tych z Gotlandią. Nic mi na ten temat nie wiadomo. Co wynika glownie z faktu, ze problem krzyzacki nie budzil do tej pory mojego wiekszego zainteresowania
QUOTE W takim razie czy znasz jakieś pozycje omawiające szerzej rywalizację Dania- Arcybiskupstwo Lund na Bornholmie? Mieszkam od wielu lat poza Polska, nie znam wiec polskich opracowan.Znam kilka pozycji po dunsku i szwedzku. Nie wiem jednak, czy nie sa to zbyt egzotyczne jezyki Dziwiloby mnie, jesli nie ukazalo sie cos na ten temat w tlumaczeniu na ang. Nie znam jednak zadnych tytulow, moze google ci pomoze? Na poczatek proponuje lekture, po polsku z podawanej przeze mnie wczesniej strony Muzeum Bornholmu, czyli http://bornholmsmuseum.dk/Polsk/index.html Jest tam dosc szczegolowy opis historii Bornholmu, w tym takze okresu walk miedzy krolem a kosciolem o wladze na Bornholmie.
|
|
|
|
|
|
|
|
MOje nieco OT pytanie. Czy wiesz może, co obecnie dzieje się w centrum średniowiecznym na Bornholmie? Byłem tak kilka lat temu jako członek Kompanii św. Jerzego i chciał bym dowiedzieć się, czy muzeum sie rozwija a internet (być może źle przeze mnie pytany) milczy.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Nordic @ 11/07/2009, 17:37) Jest to niezly trop, dzieki. Tyle, ze dziwne, ze nikt wczesniej o tym nie pomyslal A to dziwne. Na przykład na potwierdzenie "jutlandzkości" Teutonów jest minimum trzy lub cztery nazwy toponimiczne jak i hydronimiczne. Z drugiej jednak strony, skoro jesteś zorientowany w literaturze i problematyce jaka jest tam poruszana (chodzi mi o tę duńską i szwedzką), a mówisz, że taki problem nie był tam poruszany, coś musi być na rzeczy. W taki razie nie jest to dobry trop, który zaproponowałem. Muszę to sprawdzić!
QUOTE W dalszym ciagu uwazam, ze pojawienie sie takiej, zapewne sporej, grupy ''turystow'' mialoby odzwierciedlenie w znaleziskach archeo. Nawet mimo prawdopodobnego podobienstwa kulturowego. Czyli jesli nie kwalitatywnie, to przynajmniej kwantytatywnie., Można to interpretować jeszcze tym, że kultura materialna Burgundów nie różniła się tak znacznie od pozostałych plemion germańskich. Ale z drugiej strony Burgundowie wyrabiali świetne topory, ich halowe domy, co było niespotykane wśród plemion germańskich, posiadały w pobliżu (u progu) liczne pochówki psów... Do tych zagadnień dobra jest literatura autorstwa Grzegorza Domańskiego.
QUOTE Taka mozliwosc oczywiscie takze istnieje.
Mimo to, w wielu miejscach mozna znalezc ten aksjomat, ze Bornholm=ojczyzna Burgundow.
Wydaje mi się, że nie jest to wytłumaczenie. Skoro Wulfstan napisał, że Bornholm należy identyfikować z Burgundami, wiadomo, że pozostali kronikarze, historiografowie, geografowie i etnografowie będą powtarzać jego tezę. Ale nie zawsze.
vapnatak
|
|
|
|
|
|
|
|
Wielkie dzięki Nordic, na pewno się do nich odezwę ale PW nie doszła.
|
|
|
|
|
|
|
Nordic
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 66 |
|
Nr użytkownika: 57.322 |
|
|
|
|
|
|
QUOTE Z drugiej jednak strony, skoro jesteś zorientowany w literaturze i problematyce jaka jest tam poruszana Byc moze nie widac tego w moich wczesniejszych postach, ale nie jestem mezczyzna
QUOTE W taki razie nie jest to dobry trop, który zaproponowałem. Muszę to sprawdzić! Mam nadzieje, ze podzielisz sie potem swoimi uwagami
QUOTE Można to interpretować jeszcze tym, że kultura materialna Burgundów nie różniła się tak znacznie od pozostałych plemion germańskich. Co nie zmienia faktu, ze - przy podobienstwie kultur i wynikajacych z nich braku zmian kwantytatywnych w znaleziskach - nagle pojawienie sie wiekszej grupy ''gosci'' na wyspie, powinno byc chyba widoczne w wiekszej ilosci znalezisk pochowkow, ozdob, broni, resztek jedzenia etc., a moze takze i domow.
QUOTE Ale z drugiej strony Burgundowie wyrabiali świetne topory, ich halowe domy, co było niespotykane wśród plemion germańskich, posiadały w pobliżu (u progu) liczne pochówki psów... Czy ''domy halowe'' to synonim tzw. ''dlugich domow''? Pytam, bo nie mieszkam w Polsce od dawna i nie znam calej polskiej terminologii. Wiem z cala pewnoscia, ze na Bornholmie znaleziono bardzo wiele pozostalosci dlugich domow, ale sa glownie z neolitu, wiec to nie ta epoka W Sorte Muld k. Svaneke /tam, gdzie znaleziono najwieksze w Skandynawii skupisko zlotych figurek Guldgubber/ - duzym miejscem centralnym z bogatymi znaleziskami od okresu przedrzymskiego do czasu wikingow, znaleziono m.in. pochowki czaszek konskich kolo progow. /Nie jestem jednak w tej chwili pewna, czy te pochowki nie pomylily mi sie z Uppåkra, w pld. Skanii - miejscem owczesnego kultu i rowniez z Guldgubber./
QUOTE Do tych zagadnień dobra jest literatura autorstwa Grzegorza Domańskiego. Dzieki, sprobuje zdobyc, gdy bede w Polsce.
QUOTE Skoro Wulfstan napisał, że Bornholm należy identyfikować z Burgundami, wiadomo, że pozostali kronikarze, historiografowie, geografowie i etnografowie będą powtarzać jego tezę. Bo wielkim podroznikiem byl - tak parafrazujac Gombrowicza.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Nordic @ 11/07/2009, 19:17) Byc moze nie widac tego w moich wczesniejszych postach, ale nie jestem mezczyzna Nie pozostaje mi nic innego jak pamiętać o tym.
QUOTE Mam nadzieje, ze podzielisz sie potem swoimi uwagami Ja również.
QUOTE Co nie zmienia faktu, ze - przy podobienstwie kultur i wynikajacych z nich braku zmian kwantytatywnych w znaleziskach - nagle pojawienie sie wiekszej grupy ''gosci'' na wyspie, powinno byc chyba widoczne w wiekszej ilosci znalezisk pochowkow, ozdob, broni, resztek jedzenia etc., a moze takze i domow. W taki razie Bornholm nie był jedynym miejscem przemieszczenia się, np. Burgundów. Albo też Burgundowie nie siedzieli tam długo lub też nie była to ich stała "baza" tylko czasowa.
QUOTE Czy ''domy halowe'' to synonim tzw. ''dlugich domow''? Pytam, bo nie mieszkam w Polsce od dawna i nie znam calej polskiej terminologii. Wiem z cala pewnoscia, ze na Bornholmie znaleziono bardzo wiele pozostalosci dlugich domow, ale sa glownie z neolitu, wiec to nie ta epoka Tak.
QUOTE W Sorte Muld k. Svaneke /tam, gdzie znaleziono najwieksze w Skandynawii skupisko zlotych figurek Guldgubber/ - duzym miejscem centralnym z bogatymi znaleziskami od okresu przedrzymskiego do czasu wikingow, znaleziono m.in. pochowki czaszek konskich kolo progow. /Nie jestem jednak w tej chwili pewna, czy te pochowki nie pomylily mi sie z Uppåkra, w pld. Skanii - miejscem owczesnego kultu i rowniez z Guldgubber./ To tak jak z tymi pochówka mi psów u progu domostwa burgundzkiego, tj. kultury luboszyckiej, jak podaje G. Domański i Magdalena Mączyńska.
QUOTE Bo wielkim podroznikiem byl - tak parafrazujac Gombrowicza. No właśnie, "bo wielkim podróżnikiem był", ale też jednym z nielicznych, którzy w dobie wczesnego średniowiecza opisał północną Europę. I właśnie wielu kronikarzy opisujących przy okazji pewne tereny, w formie kompilacji, wykorzystywało informacje m. in. Wulfstana.
vapnatak
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|