|
|
Jazda kozacka, Prawda czy mit ?
|
|
|
|
QUOTE W XVI wieku w Polsce pojawiają się w chorągwiach jazdy jeźdźcy służący "po kozacku" - w kolczugach, z rohatyną, łukiem i bronią palną. Nazwa ta raczej nie wzięła się z kosmosu... Ranondzie czy przypadkiem nie pomyliłeś się o jeden wiek? Jeśli takie uzbrojenie nosili już w połowie XVI wieku to co spowodowało że 70lat póżniej w czsie wojny o ujście Wisły juz w przeważajacej ilości nie posiadali uzbrojenia ochronnego? I czemu 20-30 lat później znowu do niego powrócili?
|
|
|
|
|
|
|
|
W połowie XVI wieku Kozacy, to przede wszystkim lekka jazda. Sytuacja zaczęła się zmieniać pod koniec tego stulecia, gdy u Kozaków zaczęła dominować piechota. Lata dwudzieste i trzydzieste XVII wieku to niemal wyłącznie piechota. Jazda ograniczała się do rozpoznania i pościgu - stąd jej lekki charakter.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE czyli by nie kontynuować już zbędnej dyskusji zagrał czynnik ekonomiczny? W których latach nastąpił ów kryzys w Rzeczypospolitej i na ukrainie i kiedy się zakończył? To nie kwestia kryzysu, tylko prestiżu formacji. Kogo było stać, szedł służyć w husarii. Wyżej była ceniona służba na jednego konia w husarii, niż towarzysza z kilku-konnym pocztem w jeździe kozackiej. Tym samym w jeździe kozackiej służyli ci, których nie było stać na zbyt wiele. Jest jeszcze taka kwestia, że w XVI wieku oprócz equites cosacii istnieli również equites sagittarii - bez pancerzy i broni drzewcowej. Na początku XVII wieku pojęcie jazdy kozackiej obejmowało już CAŁOŚĆ lekkiej jazdy - tych w pancerzach, tych w blachach, jak i tych bez niczego. Tych z bronią drzewcową i bez.
QUOTE Ranondzie czy przypadkiem nie pomyliłeś się o jeden wiek? Nie, nie pomyliłem się. Chodzi właśnie o wiek XVI.
QUOTE Jeśli takie uzbrojenie nosili już w połowie XVI wieku to co spowodowało że 70lat póżniej w czsie wojny o ujście Wisły juz w przeważajacej ilości nie posiadali uzbrojenia ochronnego? Patrz wyżej.
QUOTE I czemu 20-30 lat później znowu do niego powrócili? Bo husaria stała się zbyt elitarna, by większość była w stanie w niej służyć. Jednocześnie potrzebna była jazda średnia, stąd promowano opancerzenie chorągwi lekkich.
QUOTE W połowie XVI wieku Kozacy, to przede wszystkim lekka jazda. Co oczywiście nie oznacza całkowitego braku uzbrojenia ochronnego.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Ramond @ 10/10/2009, 17:09) Nie, nie pomyliłem się. Chodzi właśnie o wiek XVI. Tylko od którego roku, czy dekady XVI w. można mówić o jeździe kozackiej (mam na myśli jazdę koronną, a nie Kozaków zaporoskich)? Przecież w XVI wieku w jeździe polskiej wyróżniano ciężkozbrojnych kopijników, strzelców (częściowo także wyposażonych w pancerze) i lekką jazdę husarską. Jak rozumiem lekka jazda kozacka przekształciła się ze strzelców, czy może się mylę?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Tylko od którego roku, czy dekady XVI w. można mówić o jeździe kozackiej (mam na myśli jazdę koronną, a nie Kozaków zaporoskich)? Po raz pierwszy kozacy w chorągwiach jazdy pojawiają się w dokumentach na rok 1563, ale można mieć wątpliwości, czy była to polska jazda służąca "po kozacku", czy konni Zaporożcy na służbie polskiej. Bez wątpienie natomiast jazdę zwaną kozacką znamy w Polsce od roku 1579, a na Litwie od 1567 (w postaci pocztów kozacki przy chorągwi skądinąd husarskiej).
QUOTE Przecież w XVI wieku w jeździe polskiej wyróżniano ciężkozbrojnych kopijników, strzelców (częściowo także wyposażonych w pancerze) i lekką jazdę husarską. W pierwszej połowie XVI wieku, tak. Z tym jednak zastrzeżeniem, że to nie husarze byli najlżejsi.
QUOTE Jak rozumiem lekka jazda kozacka przekształciła się ze strzelców, czy może się mylę? W dużej mierze - tak.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ramondzie czy mógłbyś napisać kiedy jazda kozacka zrzuciła zbroje? Czy był to jeszcze wiek XVI czy początek XVII? Narazie nie spotkalem się z tąka wersją, i wdzięczny byłbym za jakąś literaturę na ten temat.
|
|
|
|
|
|
|
|
Pytanie może nie do mnie ale odpowiem w ten sposób. W chwili gdy przekształciła się ze strzelców, czyli w dobie wojen Batorego z Moskwą.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE W chwili gdy przekształciła się ze strzelców, czyli w dobie wojen Batorego z Moskwą. Nic podobnego. Jazda kozacka nie wykształciła się w dobie wojen Batorego z Moskwą, tylko ponad 10 lat wcześniej i wyraźnie miała wtedy pancerze.
QUOTE Ramondzie czy mógłbyś napisać kiedy jazda kozacka zrzuciła zbroje? Czy był to jeszcze wiek XVI czy początek XVII? Trudno powiedzieć. W czasach wojen batoriańskich miała pancerze. Na początku XVII wieku częścią miała pancerze, częścią zbroje płytowe, a częścią nie miała niczego. Źródeł o tym, co było w trakcie, nie znam.
|
|
|
|
|
|
|
|
Niektóre chorągwie kozackie nigdy nie zrzuciły pancerzy.
|
|
|
|
|
|
|
|
<<<<<<<<<Czy legendarne przedstawianie jazdy kozackiej jako jezdzcow lekkich,uzbrojonych tylko w szable i bez uzbrojenia ochronnego odpowiada prawdzie?Odrazu naznaczam,ze chodzi mi wylacznie o kozakow zaporoskich,nie dońcow...Wiec,czy to prawda historyczna,czy tylko mit stworzony przez romantykow i "ogniem i mieczem..."?>>>>
Takie małe przypomnienie od czytelnika do uczestników dyskusji. Z naciskiem na "kozaków zaporoskich".
|
|
|
|
|
|
|
|
"Takie małe przypomnienie od czytelnika do uczestników dyskusji. Z naciskiem na "kozaków zaporoskich".
Słuszna uwaga. Wydaje mi się, że w czasach Chmiela, jazda kozacka, a przynajmniej jej część, mogła używać uzbrojenia ochronnego.
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|