Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Rząd gubernialny - struktura, Informacje nt. funkcji woźnego RG
     
Grzegorz M.N.
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 1
Nr użytkownika: 26.789

 
 
post 29/12/2006, 19:41 Quote Post

Witam wszystkich na forum!

Niestety moja pierwsza wiadomość jest jednocześnie nowym tematem, ale nie mogłem znaleźć odpowiedzi na nurtujące mnie pytanie - wyszukiwarka "milczy".

Do rzeczy: Poszukuję informacji na temat funkcji/urzędu woźnego w Rządzie Gubernialnym w okresie przed Powstaniem Styczniowym (konkretnie chodzi mi o okres około roku 1860-1861). Domyślam się, że dzisiejsze znaczenie tej funkcji zdecydowanie odbiega od jej znaczenia dzięwietnastowiecznego (co wnioskuję na podstawie wiedzy na temat urzędu woźnego w sądach w dawnej Polsce)? W Archiwum Państwowym nie uzyskałem dotychczas zadowalających (tj. dostatecznie ścisłych, a jednocześnie ogólnych) informacji, więc liczę na Państwa wiedzę w tym zakresie.
Chciałbym się więc dowiedzieć jaki był zakres obowiązków i kompetencje woźnego Rządu Gubernialnego w tym okresie? Prosiłbym również o informacje o ogólnej strukturze Rządu Gubernialnego.

Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedzi.
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

     
bisbusko
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 4
Nr użytkownika: 60.856

 
 
post 1/12/2009, 18:48 Quote Post

Rząd Gubernialny był rodzajem dawnych władz wojewódzkich. Podział królestwa poslskiego na gubernie po popowstaniu listopadwym ujednolicił to tyrytorium z ziemiami cesarstwa. Na czele guberni stał gubernator..., teren guberni był podzielony na powiaty, ekonomi, cyrkuły, dozory buźnicze, dozory kościelne, ogręgi sądowe polcyjne. Temat jest bardzo szeroki.... Ja polecam abyś sprawdził sobie taki o to pozycje dostępne na federacji bibliotek cyfrowych.

od 1830 do 1864
Kalendarz polituyczny Polityczny królestwa polskiego - rózne tomy
Dziennik praw Krolestwa Polskiego - różne tomy

po 1864
np.
Pamiatnaja Kniżka Guberni radmoskiej (wychodziły co rok aż do 1914 roku)
Obzor Kieleckoj Guberni ( również wychodziły co roku)

w Książeczkach tych opisane są wszystkie ważniejsze urzędy Królestwa Polskiego do szczebla miast i gmin.

Jak coś znajdziesz to sam jestm ciekaw tego woźnego. Pozdrawiam.
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
kontousuniete170817
 

Unregistered

 
 
post 26/01/2015, 12:12 Quote Post

QUOTE(Grzegorz M.N. @ 29/12/2006, 19:41)
Do rzeczy: Poszukuję informacji na temat funkcji/urzędu woźnego w Rządzie Gubernialnym w okresie przed Powstaniem Styczniowym (konkretnie chodzi mi o okres około roku 1860-1861).


Potrzeba zrozumieć iż między 1815 a 1837 [patrz niżej] Królestwo Polskie było podzielone na województwa a te wynikały z departamentów i osadzały się rodowodem na przepisach z Księstwa Warszawskiego.

Przedmówca podaje okres między 1860/61; otóż do 1866 obowiązywały przepisy podług organizacji władz administracyjnych z 3 Lutego 1816 r. [Dziennik Praw Królestwa Polskiego, T. II].

Według tych przepisów Komisja wojewódzka była naczelną władzą administracyjną w województwie, wykonującą rozkazy wszystkich Komisji rządowych [art.1]; składała się z Prezesa, pięciu komisarzy, komisarzy delegowanych w obwodach, sekretarza generalnego, będącego naczelnikiem kancelarii, asesora prawnego, tudzież innych asesorów i kancelarii [art. 2 i 3].

Zmiany jakie zaszły do 1866 roku; obejmowały:
- Zwiększenie atrybucji komisji wojewódzkich na skutek dekretu z 30 Marca (11 Kwietnia) 1817 r. [DPKP, T.III, s. 176], mącą którego włożony został na nie obowiązek sądzenia w 1-ej instancji sporów administracyjnych, rozstrzyganych poprzednio przez rady prefektury.

- Na skutek Ukazu z 23 Lutego (3 Marca) 1837 r. [DPKP, T. XX, s. 413], województwa zostały nazwane guberniami, Prezesi Komisji wojewódzkich gubernatorami cywilnymi, a Komisje wojewódzkie Rządami gubernialnymi. Skład jednak jak i atrybucje rządów gubernialnych nie zostały zmienione, tj. dalej obowiązywały przepisy z 3 Lutego 1816 r./ze zmianą z 30 Marca (11 Kwietnia) 1817 r.

I to by było w zasadzie tyle. Dopiero Ukaz z 19(31) Grudnia 1866 r. [DPKP, T. LXVI, s. 115], wprowadził nową ustawę o zarządzie gubernialnym i powiatowym, utrzymując jak poprzednio dwa stopnie władz administracyjnych pośrednich, to jest rządy gubernialne i zarządy powiatowe. Dodatkowo zatwierdzono ustawę o straży ziemskiej i zarządzie ubezpieczeń.

Co do tzw. Woźnych, rozumiem iż chodzi przedmówcy o woźnych sądowych tj. Burgrabiami nazywanymi?
Tutaj warto zajrzeć do przepisu z 29 Sierpnia 1809 r. [Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego, T. II, s. 45]; w którym definiował rolę woźnych w tym zakresie:
„Officyaliści przy Sądach do wręczenia zapozwów i uskutecznienia exekucyi wyroków Sądowych ustanowieni, w procedurze Fracuzkiey huissiers, a w Etacie pensów przez Nas dla Urzędników i Officyalistów Xięftwa Naszego Warszawskiego ustanowionym, Woźnemi nazwani, stanowiemy:
-iź w Xięstwie Naszem Warszawskiem nazwisko Burgrabiów nosić maią.”


Bo o ile w tym kontekście to rozumieć, można odnieść tychże Woźnych Sądowych do Komornika; takoż zresztą są definiowani w przepisach KP.

Ten post był edytowany przez vyss: 26/01/2015, 12:16
 
Post #3

     
kontousuniete170817
 

Unregistered

 
 
post 25/02/2015, 21:37 Quote Post

QUOTE(vyss @ 26/01/2015, 12:12)
Bo o ile w tym kontekście to rozumieć, można odnieść tychże Woźnych Sądowych do Komornika; takoż zresztą są definiowani w przepisach KP.
*



Kopia listu anonimowego autora, który został przedrukowany w nr 17 z dn. 31 marca/12 kwietnia 1817 roku "Wiadomości Brukowych" - wileńskiego tygodnika wydawanego w okresie 1816-1822; informuje o roli komornika przy podziale dóbr:

"Pan major... i pan skarbnik..., widząc moję siłę i znaczenie u sędziów, ustępują mi już procent i 3-cią część ze swoich nie zaaktywowanych rewersów *). Lecz ja, pamiętny na Twoję przestrogę, ani wiedzieć nie chcę, ani się do nich przyznaję. Słowem, wszystko idzie dobrze, wszystkie lucra et perlucra **) w łeb wezmą i ja (rachując w to sumę na obligu Tobie posyłającym się lokowaną) zostanę bez mała nie przy tym, co miałem przed zaciągnięciem kredytu ***). Krzyżują mnie i ścinają w całym powiecie, wiele jest płaczu i narzekania, jednak mężnie wszystko znoszę! Żal mi po części biednej rotmistrzowej z córkami, która nic nie dostanie, ale cóż robić. Prima charitas ab ego ****).
Drążki moje petersburskie *****) już należą do komornika ******). Dobry człowieczysko, zna się na rzeczy. W przyszły poniedziałek udało mu się wmówić, ze piaszczysty grunt (jak ci wiadomo, za kaplicą przy borze) jest czarnoziemem.
Pomógł mu wprawdzie wiele poncz, tak cudownie przez mego Józia przyprawiony, którym wzrok eksdywizorski stępił nieco. Przedni chłopczyna, wyręczając mnie w niedzielę, wypił tyle, ile wszyscy, i do tego gości przypilnował..."


--------------
*) nie zaaktywowane rewersy - zobowiązania dłużne nie wpisane do akt sądowych.
**) tj. zyski i korzyści, jakie zastrzeżone były przez wierzycieli przy pożyczaniu sum
***) kredytu tj. długu.
****) Pierwsza miłość od siebie.
*****) drążki tj. dorożka - petersburska
******) komornik - tj. mierniczy powiatowy, z ramienia sądu rozmierzający grunty.
 
Post #4

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej