| |
|
|
 Sztuka baroku jako bron Kontrreformacji
| |
|
|
|
|
czy barok i jego przepych miał być zodezwą na surowe wnętrza kościołów protestanckich? czy rzeczywiście księza katoliccy pragnęli nasycić oczy wiernych i przyciągnąć ich w ten sposób do kościoła? zapraszam do dyskusji 
|
| |
|
|
| |
|
|
|
Eleazar
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 15 |
|
| Nr użytkownika: 52.680 |
|
|
|
Stopień akademicki: mgr |
|
|
| |
|
KOściół korzystał z architektury barokowej by upiększyć katolickie świątynie i przez to przyciągnąć wiernych. Włoski architekt, Giacomo Vignola, jest uważany za twórcę nowego typu architektury kościelnej. Kościoły renesansowe, choć piękne, nie budziły zdaniem Ignacego Loyoli odpowiedniego wrażenia na wiernych.
Vignola na prośbę jezuitów zaprojektował i nadzorował budowę kościoła II Gesu w Rzymie (1568-1575). Ten typ kościoła chrześcijańskiego, z nieznacznymi zmianami, przetrwał przez cały okres nowożytny.
Jednak myślą przewodnią tych zmian w architekturze kościelnej było zwrócenie uwagi ludzi renesansu na Boga i Kościół. Katolicyzm był osłabiony jeszcze zanim Marcin Luter wystąpił ze swoimi tezami w Wittemberdze. Humanizm, który stawiał w centrum człowieka, a nie Boga, spowodował zmianę tematyki w sztuce. Motywy religijne nie były już dominujące. Odwoływano się do mitologii i antyku. Sztuka barokowa zmieniała te proporcje, ale nie była to odezwa na surowe wnętrza kościołów protestanckich, które były również proste w formie na tle renesansowych świątyń katolickich.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Nabożeństwa odprawiane w barokowych swiatyniach miały powalać wiernych na kolana, miały być rodzajem przygającego wzrok "przedstawienia" dla ludu, koscioły dostosowywano do tych załozeń, tak przynajmniej uczono mnie w szkole na zajeciach z historii sztuki.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
OBOK TAK BOGATYCH MSzY jezuici wprowadzili równiez wiele atrakcyjnych obrzędów obchodzonych z pompą m.in procesje zna Boze ciało  stad tez bylo to najbardzej odrzucane święto przez protestantów to tak apropo pompatycznych mszy
|
| |
|
|
| |
|
|
|
haniap
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 2 |
|
| Nr użytkownika: 43.670 |
|
|
|
Hania Pernak |
|
Zawód: uczen |
|
|
| |
|
Oczywiście, że sztuka baroku miała przyciągać wiernych do katolicyzmu właśnie swoją cudowną architekturą. Stanowiły przeciwieństwo surowych świątyń protestanckich. Wzorcowym kościołem barokowym był Il Gesu w Rzymie. Barok- barocco- to tłumacząc na polski perła o nieregularnym kształcie. Właśnie w baroku powstały ambony. Były nawet takie w kształcie łodzi, które symbolizowały Chrystusa, bo On nauczał z łodzi.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
Piotrek, Lódź
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 4 |
|
| Nr użytkownika: 56.836 |
|
|
|
Zawód: uczeñ |
|
|
| |
|
Barok, to w wielu przypadkach sztuka propagandy i gloryfikacji, myślę nie o pojedynczych dziełach rzeźby, malarstwa ( i oczywiście sztuce Holandii, itd.) lecz np. kościołach, szczególnie jezuickich i klasztornych innych zakonów oraz późnobarokowych pałacach. Wielkie świątynie wraz ze swoimi dekoracjami, tworzącymi zwłaszcza w XVIII wieku barokowy Gesamtkunstwerk, czyli w założeniu jak najbardziej jednolite zespolenie rzeźby, malarstwa, architektury, często przy użyciu środków teatralnych i ekspresyjnych miały pouczać ( taka barokowa biblia pauperum nastawiona na oddziaływanie na emocje i dążenie do mistycznego kontaktu z Bogiem), poruszać i zachwycać( docere, permovere, delectare). Były silnym narzędziem polemiki artystycznej, takiej "pokojowej" z protestantyzmem. Najjaskrawszy przykład, który przychodzi mi do głowy, to wystrój zbarokizowanego kościoła jezuitów w Świdnicy, mieście, w tamtych czasach, w dużej mierze protestanckim. Dowodem na wzajemną polemikę są niespotykane, pełne przepychu wnętrza protestanckiego Kościoła Pokoju, jednego z trzech legalnych zborów wystawionych po zakończeniu wojny trzydziestoletniej w regionie podległym, za pośrednictwem Czech, monarchii habsburskiej. Występuje tam na przykład bardzo bogata ambona, nie połączona, jak to często bywało u protestantów z ołtarzem, ale wolno stojąca, dyskredytująca swoimi rozmiarami i dekoracją wcześniejszą kazalnicę z fary jezuickiej.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Eleazar @ 21/01/2009, 19:28) KOściół korzystał z architektury barokowej by upiększyć katolickie świątynie i przez to przyciągnąć wiernych. Włoski architekt, Giacomo Vignola, jest uważany za twórcę nowego typu architektury kościelnej. Kościoły renesansowe, choć piękne, nie budziły zdaniem Ignacego Loyoli odpowiedniego wrażenia na wiernych.
Vignola na prośbę jezuitów zaprojektował i nadzorował budowę kościoła II Gesu w Rzymie (1568-1575). Ten typ kościoła chrześcijańskiego, z nieznacznymi zmianami, przetrwał przez cały okres nowożytny.
Il Gesu jest kościołem manierystycznym. Barokowy to ma (częściowo) wystrój. Za wczesnobarokową można uznać fasadę.
QUOTE Motywy religijne nie były już dominujące. Odwoływano się do mitologii i antyku. Sztuka barokowa zmieniała te proporcje, ale nie była to odezwa na surowe wnętrza kościołów protestanckich, które były również proste w formie na tle renesansowych świątyń katolickich.
Antyk w XVI i XVIII w. jest nie mniej powszechny niz w wieku XV czy XVI. Nawet bardziej. Renesansowych kosciołów protestanckich nie znam. Za to masz sporo kościołów prostestanckich, barokowych, bardzo bogatych. Np. Kosciół Pokoju w Świdnicy, Frauenkirche w Dreźnie, kościół dworski w Kopenhadze,
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Manieryzm to styl będący pochodną baroku, ukształtował się mniej więcej w 1520 roku, a więc u schyłku renesansu a na początku baroku. Kościół Il Gesu natomiast powszechnie w literaturze uznaje się za typowy pzykład architektury barokowej. W Polsce na tym kościele wzorowany był kościół ś.św. Piotra i Pawła w Krakowie.
Fakt, antyk w XVIII wieku jest powszechny - przecież stał się podwaliną klasycyzmu. W baroku też mamy sporo odwołań do antyku, o czymś gdzieś już na Forum pisano.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Donia @ 16/06/2009, 12:31) Manieryzm to styl będący pochodną baroku, ukształtował się mniej więcej w 1520 roku, a więc u schyłku renesansu a na początku baroku.
Pogrubienia moje - Makron
A zatem siłą rzeczy nie mógł być pochodną baroku Jest rozwinięciem renesansu, swoistym przejściem od tej epoki do baroku.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Manieryzm nie jest zadnym przejsciem. W malrstwiue np. początek baroku to Carravagio - radykalne zerwanie z manieryzmem. W architekturze ok. 1500 r. (w malrstwie i rzeźbie też) mamy juz pozycje renesansowe, manierystyczne, klasycystyczne i barokowe. Potem w róznym czasie i w róznych środowiskach rózne tendencje brały górę.
QUOTE(Donia @ 16/06/2009, 12:31) Kościół Il Gesu natomiast powszechnie w literaturze uznaje się za typowy pzykład architektury barokowej. W Polsce na tym kościele wzorowany był kościół ś.św. Piotra i Pawła w Krakowie.
I jest to powszechny bład. Jakie to niby wnętrze barokowe? A gdybys szukał wzorca dla Piorta i Pawła w Krakowie, to jest nim rzymski San Andrea della Valle. To jego plan był wielokroć kopiowany.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(balum @ 16/06/2009, 13:15) Manieryzm nie jest zadnym przejsciem. W malrstwiue np. początek baroku to Carravagio - radykalne zerwanie z manieryzmem.
Napisałem "swoistym". Przyznaję, to duże uproszczenie. Mimo to wydaje mi się, że do pewnego stopnia uprawnione. W baroku nie mamy tylko jednego Caravaggia i jego manierę. W twórczości dojrzałego Guercina ja osobiście dostrzegam spuściznę manieryzmu. Podobnie jak u Kawalera z Arpino (Giuseppe Cesariego).
QUOTE W architekturze ok. 1500 r. (w malrstwie i rzeźbie też) mamy juz pozycje renesansowe, manierystyczne, klasycystyczne i barokowe. Potem w róznym czasie i w róznych środowiskach rózne tendencje brały górę.
Ok 1500r? Chyba wpisałeś nie tą datę, co chciałeś. Jakie to pozycje barokowe mamy w architekturze ok. 1500 r?
QUOTE A gdybys szukał wzorca dla Piorta i Pawła w Krakowie, to jest nim rzymski San Andrea della Valle.
Raczej nie jeśli chodzi o fasadę. Fasada kościoła rzymskiego pochodzi z początku drugiej połowy XVII wieku, a więc jesteśmy kilkadziesiąt lat po konsekracji Piotra i Pawła. A poza tym mam jeszcze jedną wątpliwość. San Andrea della Valle był wznoszony mniej więcej w tym samym czasie co Piotr i Paweł. Nie wydaje mi się, by nowości znad Tybru dochodziły nad Wisłę aż tak szybko, że twórcy kościoła krakowskiego mogli wzorować się na projekcie powstającej równolegle świątyni rzymskiej. Ale może się mylę.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(makron @ 16/06/2009, 14:37) W baroku nie mamy tylko jednego Caravaggia i jego manierę. W twórczości dojrzałego Guercina ja osobiście dostrzegam spuściznę manieryzmu.
A ja klasycyzmu XVI wiecznego
QUOTE Podobnie jak u Kawalera z Arpino (Giuseppe Cesariego). Bo to malarz manierystyczny. Przed barokiem jesteśmy.
QUOTE Ok 1500r? Chyba wpisałeś nie tą datę, co chciałeś. Jakie to pozycje barokowe mamy w architekturze ok. 1500 r?
Alez są. Np. Kaplica Chigich autorstwa Rafaela do Santa maria del Popolo. Kaplica w Santa Maria Maggiore autorstwa Michała Anioła. Tegoż samego kościół Santa Maria degli Angeli e dei Martir i projekt kopuły św. Piotra.
QUOTE Raczej nie jeśli chodzi o fasadę. Fasada kościoła rzymskiego pochodzi z początku drugiej połowy XVII wieku, a więc jesteśmy kilkadziesiąt lat po konsekracji Piotra i Pawła.
Nie o fasadzie pisałem. pisałem o planie.
QUOTE A poza tym mam jeszcze jedną wątpliwość. San Andrea della Valle był wznoszony mniej więcej w tym samym czasie co Piotr i Paweł. Nie wydaje mi się, by nowości znad Tybru dochodziły nad Wisłę aż tak szybko, że twórcy kościoła krakowskiego mogli wzorować się na projekcie powstającej równolegle świątyni rzymskiej. Ale może się mylę.
Akurat Matteo Castello był na bieżąco z tym co się działo w Rzymie.
QUOTE Wszystkie znane mi podręczniki podają, że kościoł ŚŚ. Piotra i Pawła jest wzorowany na rzymskim kościele Il Gesu - wzorcowym dla jezuitów. Podobieństwo na zdjęciach jest uderzające (
Nie wszystkie. Poczytaj Miłobędzkiego Architekturę XVII w. No i porównaj plany Piotra i Pawła, Il Gesu i San Andrea della Valle. Albo fotki.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(balum @ 16/06/2009, 17:10) QUOTE Podobnie jak u Kawalera z Arpino (Giuseppe Cesariego). Bo to malarz manierystyczny. Przed barokiem jesteśmy.
Kawaler d'Arpino umiera w 1640 roku, czyli chronologicznie należy do baroku, przynajmniej we Włoszech. Ale faktycznie, pod względem stylu jest bardzo bliski manierystom.
QUOTE QUOTE Ok 1500r? Chyba wpisałeś nie tą datę, co chciałeś. Jakie to pozycje barokowe mamy w architekturze ok. 1500 r? Alez są. Np. Kaplica Chigich autorstwa Rafaela do Santa maria del Popolo. Kaplica w Santa Maria Maggiore autorstwa Michała Anioła. Tegoż samego kościół Santa Maria degli Angeli e dei Martir i projekt kopuły św. Piotra.
Jeśli rozumiesz "ok. 1500" jako włoskie Cinquecento (1501-1600) to jestem skłonny się zgodzić. Jeśli natomiast rozumiesz "ok.1500" jako około 1500 roku (dajmy na to 1480-1520) to z tym barokiem chyba coś Ci się kompletnie pomyliło. Cappella Chigi jest o tyle barokowa, o ile ją później przerobił Gian Lorenzo Bernini. W Santa Maria Maggiore chodzi Ci zapewne o kaplicę Sforzów wzniesioną przez Giacomo della Portę, ponoć przy wykorzystaniu planów Buonarrotiego? No to ładnie ok. 1500, bo jesteśmy w siódmej-ósmej dekadzie XVI wieku. Giacomo della Porta zresztą to ten sam, który brał udział przy budowie Il Gesu', który sam określiłeś jako manierystyczny, a nie barokowy. A to co widzimy w Santa Maria degli Angeli to nie jest dzieło Michała Anioła (który zaledwie ograniczył się do zaadaptowania budowli antycznej na cele sakralne w ostatnich latach swojego życia) tylko Luigiego Vanvitellego (połowa XVIII wieku). A zatem pytam, gdzie, że pozwolę sobie zacytować: w architekturze ok. 1500 r. (w malrstwie i rzeźbie też) mamy juz pozycje renesansowe, manierystyczne, klasycystyczne i barokowe?
QUOTE Akurat Matteo Castello był na bieżąco z tym co się działo w Rzymie.
Popraw mnie, jeśli się mylę, ale zawsze myślałem, że głównym architektem kościóła krakowskiego był Giovanni Trevani, a nie Matteo Castello. 
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Popraw mnie, jeśli się mylę, ale zawsze myślałem, że głównym architektem kościóła krakowskiego był Giovanni Trevani, a nie Matteo Castello.
Ta sprawa dalej pozostaje nierozwiązana. Według ostatnich ustaleń (M. Karpowicz) ma to być Castello, ale jak to często bywa z badaniami nad polską architekturą nowożytną, wiele jeszcze może się zmienić...
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
20/01/2009, 10:15
