|
|
Nazwy geograficzne w polskich Beskidach, Pochodzenie
|
|
|
|
Bzdury o prasłowiańskości Rumunów zostały usunięte.
|
|
|
|
|
|
|
|
Wracając do tematu Ciekawą nazwę nosi szczyt położony na wschód od Zagórnika, niedaleko miasta Wadowice, w Beskidzie Małym. Mianowicie nazywa się Kobyla Głowa (wysokość 545 m n.p.m). Nazwa pochodzi od dobrego ducha, który zamieszkiwał tę górę i którego właśnie ludzie nazywali Kobylą Głową. Nazwa ma pochodzenie bardzo stare, a legenda o duchu została spisana przez folklorystę Szymona Goneta pod koniec XIX wieku. Legenda, a zarazem i sam duch jest niespotykany w innych częściach Beskidów.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ciekawą nazwą jest też Ustrig w Orawskiej Leśnej, miejsce, gdzie Jurków Potok wpada do Białej Orawy. Zawsze zastanawiała mnie jej nietypowość, aż w końcu udało mi się ustalić, iż ma ona pochodzenie wołosko - ruskie: ustie i rika, stąd ust'rik (ustrig), ujście czy zbieg rzek.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ja z pytaniami do specjalistów
QUOTE(carantuhill) - nazwy "słowiańskie" np Lubogoszcz, Lubomir, Radziejowa, Chełm itp Na początek tutaj - jaki jest źródłosłów nazwy "Radziejowa"? Pierwsze moje skojarzenie to rada, radzić - wówczas byłby to jednak źródłosłów pośrednio niemiecki.
I druga kwestia - Cyrla vel Cyrhla - skąd to cudo się wzięło?
|
|
|
|
|
|
|
|
Już kiedyś pisałem chyba o tym na Forum: cyrhlenie to odbijanie kory, a następnie usuwanie uschniętych na skutek tego zabiegu drzew; cel był oczywisty: powiększenie w górach powierzchni pól pod uprawę. Cyrhla zaś (bądź Cerhla) to po prostu miejsce, gdzie dokonano wcześniej cyrhlenia.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(rycymer @ 21/09/2009, 13:39) Już kiedyś pisałem chyba o tym na Forum: cyrhlenie to odbijanie kory, a następnie usuwanie uschniętych na skutek tego zabiegu drzew; cel był oczywisty: powiększenie w górach powierzchni pól pod uprawę. Cyrhla zaś (bądź Cerhla) to po prostu miejsce, gdzie dokonano wcześniej cyrhlenia.
Wersja słowiańska tego słowa to optymalnie Żar lub Upalisko
QUOTE Pierwsze moje skojarzenie to rada, radzić - wówczas byłby to jednak źródłosłów pośrednio niemiecki.
Toponimów niemieckich jest bardzo mało w sądeckim, chyba tylko Szwarcowa ze wschodniej części pasma Jaworzyny podpadała by pod tę kategorię. Bardziej pasuje mi tu (w przypadku Radziejowej) od imienia lub nazwiska właściciela ale głowy nie dam.
QUOTE Już kiedyś pisałem chyba o tym na Forum: cyrhlenie to odbijanie kory, a następnie usuwanie uschniętych na skutek tego zabiegu drzew; cel był oczywisty: powiększenie w górach powierzchni pól pod uprawę.
Czy raczej pod wypas owiec. Teraz następuje proces odwrotny i większość hal zarasta i niestety ginie ich specyficzna flora i fauna - co jest pokłosiem m.in. walki wydanej pasterzom przez władze parków
|
|
|
|
|
|
|
|
Co do Radziejowej: zerknąłem przed chwilą do starych przewodników i wychodzi na to, że nazwa Radziejowej pochodzi od nazwiska rodowego Radziej bądź Radzieja.
QUOTE Czy raczej pod wypas owiec. Tu już wszystko zależy od regionu...
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(rycymer @ 21/09/2009, 14:07) QUOTE Czy raczej pod wypas owiec. Tu już wszystko zależy od regionu...
Tzn z tego co pamiętam tylko w pierwszym roku, po cyrhlowaniu siano pewien rodzaj chyba żyta, a potem prowadzony był już wypas. Tylko w niższych partiach gór prowadzono uprawę zbóż, ale dopiero wprowadzenie ziemniaka spowodowało, że zaczęto uprawiać wyższe partie.
QUOTE druga kwestia - Cyrla vel Cyrhla - skąd to cudo się wzięło?
Jest jeszcze carchel, która znaczy to samo.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Tzn z tego co pamiętam tylko w pierwszym roku, po cyrhlowaniu siano pewien rodzaj chyba żyta, a potem prowadzony był już wypas. Tylko w niższych partiach gór prowadzono uprawę zbóż, ale dopiero wprowadzenie ziemniaka spowodowało, że zaczęto uprawiać wyższe partie. No właśnie, wszystko zależało jednak od regionu. Kiedyś czytałem o góralach śląskich, którzy z ograniczeniami, jakie nakładała na nich Komora Cieszyńska w sprawie tzw. serwitutów, radzili sobie właśnie za pomocą cyrhlenia (maskowali sprytnie okorowane miejsca, a uschnięty las można było już bez przeszkód wykorzystać pod uprawę bądź hodowlę); było tam podane mnóstwo ciekawych faktów, musiałbym jednak odszukać odpowiednią pozycję, by podać więcej szczegółów.
|
|
|
|
|
|
|
|
Dzięki za wyjaśnienia. Przy okazji "przypomniało mi się", to o Cyrlę pytałem ja sam jakiś już niezły czas temu Ot, skleroza... No ale może jednak lepiej się stało, że wyjaśnienie tej ciekawej nazwy znalazło się również w tym temacie - bez dwóch zdań najbardziej do tego odpowiednim.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(carantuhill @ 15/09/2009, 10:50) Interesuje mnie pochodzenie nazw szczytów, pasm górskich, rzek i miejscowości w polskiej części Beskidów Czy Węgierska Górka naprawdę wzięła nazwę od Węgrów, którzy w portkach wypełnionych ziemią z Węgier przysięgali, że klęczą na madziarskiej ziemi? A czy Pilsko rzeczywiście nazywa się od opilstwa, jakie urządzali na nim beskidzcy zbóje? Tak podaje wójt żywiecki Andrzej Komoniecki: "Góra ta ma stąd swoje nazwisko Pilsko, iż tam dawnych czasów orawscy zbójcy mieli na onej górze swoje zebrania i uciechy sobie czynili, kazawszy sobie wina, piwa, gorzałki za swoje piniądze przywozić, gdzie pijatyki z owczarzami i dziewkami miewali i często się tam opijali, skąd górę tę od onych pijatyk Pilsko nazwano i dotychczas nazywa się" (Chronografia, albo Dziejopis Żywiecki, 1704)
|
|
|
|
|
|
|
|
W sumie co do Węgierskiej Górki jest tylko legenda, spisana przez Komonieckiego o tym, że węgierscy rycerze przywieźli ziemię z Węgier i ją wysypali, a potem na niej przysięgali, że to jest węgierska ziemia. Jest też hipoteza, że to od szańców kopanych podczas walk Kazimierza z Maciejem Korwinem, lub nawiązanie to węgierskiego pochodzenia Komorowskich Nie wiem. Co do Pilska to może Komoniecki ma rację, choć jest też hipoteza, że to od nazwiska właściciela jednej z hal.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Jest też hipoteza, że to od szańców kopanych podczas walk Kazimierza z Maciejem Korwinem I ta hipoteza wydaje się być właśnie najbardziej prawdopodobną - por. Szańce na Jabłonkowem (późniejszy okres i inne zagrożenie, lecz zadanie podobne, które do dziś przetrwało w tamtejszej nazwie).
QUOTE Co do Pilska to może Komoniecki ma rację, choć jest też hipoteza, że to od nazwiska właściciela jednej z hal. Jest też trzecia; głosi ona, jakoby nazwa Pilsko powstała przez zniekształcenie słowackiego określenia Polski (Pol'sko).
|
|
|
|
|
|
|
|
Mam pytanie do carantuhilla: co mógłbyś powiedzieć o etymologii nazwy Las Miśków Brzeg pod Okrąglicą? Czy to od niedźwiedzi? Czy może raczej od jakiegoś nazwiska rodowego?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(rycymer @ 26/09/2009, 18:42) Mam pytanie do carantuhilla: co mógłbyś powiedzieć o etymologii nazwy Las Miśków Brzeg pod Okrąglicą? Czy to od niedźwiedzi? Czy może raczej od jakiegoś nazwiska rodowego?
Cóż trudne pytanie. Myślę, że chyba od nazwiska, bo podobnie brzmiące nazwisko występuje w Skawicy. Poza tym słowo "misiek" na określenie niedźwiedzia było raczej tematem tabu i dawniej raczej nie było używane.
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|