Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Senatorowie rezydenci,
     
Polak
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 580
Nr użytkownika: 3.593

Tomek
Zawód: Uczen
 
 
post 10/01/2012, 21:04 Quote Post

Przeczesując książki i Internet spotkałem się ze sprzecznymi wiadomościami na temat instytucji senatorów - rezydentów. Pewne jest w zasadzie chyba tylko to, że powstała ona w 1573 roku. Jednak... ilu było panów, którzy mieli być non-stop przy królu? 4? 16? A może zwiększono ich liczbę do 28?
Jestem ciekaw, bo sam nie wiem co o tym myśleć.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
Himen
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 237
Nr użytkownika: 140

 
 
post 10/01/2012, 22:08 Quote Post

Artykuły henrykowskie punkt 8:
A wszakże każdemu z Panów Rad Senatorów, przyjechać do Nas ilekroć który raczy i obecnie mieszać wolno ma być i do tej sprawy i do każdej innej, jako Rady przypuszczamy i o wszystkim radzić i wiedzieć powinni będą. Także ci Deputaci nic przed żadnym z nich mieć nie będą więcej, okrom tego, iż już oni do czasu swego obecnie powinni będą mieszkać przy Nas. Nie zaniechywając obyczaju starego opisowania listy naszemi ad Consiliarios absentes, gdy się co takiego trafi, naznaczenie tych Senatorów na Sejmie ma być zaraz osób 16, na każde pułroka osób 4, jeden z Biskupów, jeden z Wojewod, a dwa z Kasztelanów, a mają iść koleją jako w Radzie siedzą. A jeśliby który w swej kolei zostać nie chciał, albo per aliquod legale impedimentum nie mógł, aby się zaraz tenże na Sejmie opowiedział a inszy ex ordine na jego miejsce necesario naznaczony był; a ci mają mieć opatrzenie ze skarbu naszego, i potomków naszych. Biskupi z Ruskich krajów, i inni świeckiego stanu Senatorowie, każdy na swe pułroka po piąci set złotych, a panowie duchowni krajów Polskich tego nie potrzebują, gdyż są dobrze opatrzeni.
Czyli szesnastu na kadencję sejmową (2 lata), z tej liczby po czterech na każde półrocze miało przebywać przy królu, w każdej czwórce jeden biskup, jeden wojewoda i dwóch kasztelanów.
Tak było na początku czy potem się zmieniło trzeba poszperać.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #2

     
indigo
 

Ad maiorem Historycy.org gloriam!
*********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 4.522
Nr użytkownika: 488

Stopień akademicki: magister
 
 
post 10/01/2012, 22:36 Quote Post

Punkt o senatorach rezydentach z Artykułów Henrykowskich od uchwalenia do 1607 r. faktycznie pozostawał martwą literą. W 1607 r. stworzono konstytucję, która zobowiązywała króla do powoływania 16 senatorów jako rezydentów (jak zauważył Himen - biskup, wojewoda, kasztelan większy i mniejszy), przy co pół roku przy boku króla było 4 senatorów. W 1641 liczbę senatorów rezydentów zwiększono do 28.

Zygmunt III Waza zastosował się do tej konstytucji, ale i tak faktycznie instytucja senatorów rezydentów była praktycznie nie stosowana - niewielu senatorów było stać na utrzymanie się w Warszawie przez pół roku. Król ponadto jakoś specjalnie nie nalegał na obecność senatorów, widząc w tym słusznie ograniczenie swojej polityki. Absencja senatorów-rezydentów była znaczna mimo potencjalnych wysokich kar pieniężnych.

Rady senatorów rezydentów z obecnymi przy królu ministrami i innymi senatorami miały być protokołowane i podpisywane przez nich, a następnie udostępniane posłom w trakcie obrad sejmu (do czego przez dłuższy okres czasu nie dochodziło, ze względu na królewską niechęć do dzielenia się ze społeczeństwem ze swojej polityki, jak i też politycznego pogrążania senatorów, którzy mogli mieć zdanie odmienne od posłów). Dopiero w 1641 r. po długich bojach parlamentarnych udało się posłom zagwarantować prawo czytania protokołów z rad senatu.

Sejmiki potrafiły być bardzo roszczeniowe wobec senatorów rezydentów - np. w 1613 r. sejmik wieluński żądał by senatorowie, którzy wyrazili zgodę na wojnę z Moskwą zapłacili 1/3 długów związanych z zaciągiem wojsk na tą wojnę. W 1639 r. sejmik proszowicki żądał kar dla senatorów, którzy popierali królewskich wyjazd do wód za granicę państwa bez zgody sejmu.

A to co nieco informacji: http://www.archiwa.polska.pl/drukuj,Uchwal...=5740&body=desc
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #3

 
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej