Rzecz ciekawa, bo okolice Olsztyna były enklawą, odciętą od Polski przez Mazury i Oberland (ma to dziś jakąś nazwę?). Takie przetrwanie sporej liczby ludzi uważających się za Polaków faktycznie jest wyczynem.

W państwie, gdzie religią państwową był luteranizm Warmiacy-katolicy niezbyt przylegali do tego państwa

Tu mnie zastanawia, kto to właściwie ci Warmiacy. Oryginalna Warmia z przedwojenną Polską to nawet za bardzo nie miała wspólnej granicy, a ludność polskojęzyczna przed rozbiorami występowała tam raptem na południowych krańcach (i wątpliwe aby przetrwali do 1945). Nie wrzucono tu mechanicznie ludzi spod Sztumu czy innej Iławy (Powiśle, Oberland)?

Pomijając kwestię "sezonowości" państwa polskiego, to należy wspomnieć, że Polska nie miała absolutnie nic do zaoferowania tym ludziom- mam tu na myśli przede wszystkim czynnik ekonomiczny. Mazury (najbiedniejszy teren Niemiec) graniczyły z Kurpiami- najbiedniejszą częścią Polski (ni licząc położonego na końcu świata Polesia). Rożnica cywilizacyjna była wprost gigantyczna, zdecydowanie większa niż pomiędzy Śląskiem a Zagłębiem oraz Wielkopolską i KP. Do tego doliczmy powojenną działalność Mieczysława Moczara...

Z opowieści autochtonów wiem, że na Warmi mimo wszystko powszechna była znajomość polskiego, ale jako drugiego języka. Chociaż jak to wyglądało w praktyce nie wiem - w szkole go przecież nie uczono, a skoro niezbyt używano...
Wiem tylko, że babcia kolegów, mimo że w domu od pokoleń mówiło się po niemiecku, pozostała po wojnie na Warmii (pod Olsztynem), znając język polski.

A Pieniężny?

Nie jest to aż takie dziwne. W końcu Warmia, w przeciwieństwie do Mazur, przed rozbiorami należała do Polski

(...)
Nazwa mazury jest tworem sztucznym, który pojawił się w ramach ścierania się dwóch filozofii XIX-wiecznych ciążących ku państwu narodowemu - polskiej i niemieckiej, (...)

Autochtoni pytani po wojnie o przynależność narodową odpowiadali, że są tutejsi. Polska, choć jestem jej obywatelem jest w mojej opinii okupantem krainy, którą uważam za swoją prawdziwą ojczyznę. Nie mam złudzeń, że nie uda się w perspektywie pokolenia uświadomić obecnych mieszkańców o ich spuściźnie, ale cieszę się że coraz częściej padają pytania takie jak w tym temacie - co się stało z poprzednimi mieszkańcami tej ziemi? gdzie są? co robią?

Odradza się język pruski, coraz więcej osób nim mówi. Odradzają się dawne wierzenia. Stare lipy i dęby znów szumią. Odradza się kultura. I pewnego dnia odrodzi się cała pruska wspólnota, w pełnym wymiarze. Prusowie byli niezwykle gościnni - zaprosimy wszystkich, którzy będą chcieli z nami świętować ten powrót.

Zwróćcie uwagę, że pewna część tego R1a szlachty mazowieckiej jest określona jako bałtyckie (prusko-jaćwieskie), pruskie, pomorskie lub wschodniopomorskie, jak również chorwackie i karpackie. Uchodźcy z Prus w XIII wieku faktycznie uciekali na Mazowsze.

Zastanawia mnie co się z nimi stało po II Wojnie Światowej, bo nigdy się nie spotkałem, żeby ktoś posługiwał się gwarą i mówił że jest rodowitym Warmiakiem, czy Mazurem.

znam tez takich którzy w domu rozmawiają po niemiecku ale nigdy po prusku i to oni mówią o sobie że są Warmiakami .

Mają się co niektórzy z nich dobrze Mój aktualny teść jest Mazurem (Polakiem, żadnym Niemcem) z dziadka pradziadka, a może i dłużej Gwarą się nie posługuje, a i pewniakiem jej nie zna, za to uparty jak osioł. Ponoć to iście mazurska cecha.

I góralska, i kaszubska...