|
|
Język Polan
|
|
|
KubaNR
|
|
|
I ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 21 |
|
Nr użytkownika: 70.835 |
|
|
|
|
|
|
Ciekawi mnie jak bardzo różni się język jakim posługiwali sie Polanie w X wieku od naszej współczesniej polszczyzny. Ciekawe czy dało by radę się z takim Polaninem dogadać?
|
|
|
|
|
|
|
|
Żadnych tekstów z tego okresu nie posiadamy. Porównując tekst trzynastowiecznej Bogurodzicy, przypuszczam, że rozmowa byłaby podobna, jak z kimś współczesnym mówiącym innym słowiańskim językiem -raczej Bułgarem niż Słowakiem.
|
|
|
|
|
|
|
|
Wczoraj słuchałem ukraińskiej dumki - kolędy i pomyślałem, że w podobnym języku, prawie niezrozumiałym a jednak nie całkiem obcym mogli śpiewać "nasi" te 1000 lat temu.
|
|
|
|
|
|
|
|
Nie byłoby tak tragicznie. Różnica powinna być sporo mniejsza niż z innymi słowiańskimi, tam problemy generują nie tylko zmiany, jakie od czasu prajęzyka zaszły w polskim, ale też własna ewolucja tych języków (a tu ten problem odpada). Póki by ktoś nie wpadł na pomysł aby pogadać sobie o fizyce kwantowej nie powinno być jakiejś poważniejszej bariery językowej.
|
|
|
|
|
|
|
|
[quote=kundel1,24/06/2011, 23:23]
CODE Porównując tekst trzynastowiecznej Bogurodzicy, Bogurodzica pochodzi z początku XV w.
|
|
|
|
|
|
|
|
A jakbyś zrozumiał zdanie: uć ja pobruszę, a ty poziwaj Ja nie rozumiem.
Najstarsze teksty polskie pochodzą z XVI wieku. X wiek był 600 lat wcześniej, czyli różnica większa niż od XVI wieku. Biorąc pod uwagę ewolucję języka - to przepaść. Poza tym z XVI wieku dochowały się dokumenty dotyczące kultury chrześcijańskiej. W X wieku obowiązywała kultura Słowiańska, co do której nie mamy zielonego pojęcia, bo nikt nic nie zapisał.
Pamiętam jak zbaraniałem, gdy dowiedziałem się, że "owoc żywota twojego" to nie owoc twojego życia, jak zawsze myślałem. Żywot to brzuch!
QUOTE(kmat @ 25/06/2011, 21:35) Nie byłoby tak tragicznie. Różnica powinna być sporo mniejsza niż z innymi słowiańskimi, tam problemy generują nie tylko zmiany, jakie od czasu prajęzyka zaszły w polskim, ale też własna ewolucja tych języków (a tu ten problem odpada). Póki by ktoś nie wpadł na pomysł aby pogadać sobie o fizyce kwantowej nie powinno być jakiejś poważniejszej bariery językowej.
|
|
|
|
|
|
|
|
Najstarszy zachowany zapis pochodzi z 1408 roku, ale sam pieśń jest starsza. Nie będę się wykłócał o ile, bo nie jestem językoznawcą, ale najczęściej spotykałem hipotezę, że z XIII wieku.
więcej tutaj: http://staropolska.pl/sredniowiecze/poezja...ogurodzica.html
Jeśli prawdziwa jest opinia Długosza o śpiewaniu jej pod Grunwaldem, musiała być szeroko znana od dłuższego czasu - nie wierzę, by uczono się jej specjalnie na tę okazję.
|
|
|
|
|
|
|
|
[quote=kundel1,25/06/2011, 22:17]
CODE Jeśli prawdziwa jest opinia Długosza o śpiewaniu jej pod Grunwaldem, musiała być szeroko znana od dłuższego czasu - nie wierzę, by uczono się jej specjalnie na tę okazję.
Wg najnowszych badań Andrzeja Dąbrówki pieśń powstała w pocz. XIV w., być może właśnie na potrzeby wojny z Zakonem. Tu masz jego blog, gdzie w przystępnej formie przybliża swoje badania: http://dabrowka.salon24.pl/207937,dlaczego...ano-bogurodzice
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Alexander Malinowski @ 25/06/2011, 23:15) A jakbyś zrozumiał zdanie: uć ja pobruszę, a ty poziwajJa nie rozumiem.
Zwykle jest tłumaczone: teraz ja poruszam, a ty (od)poczywaj. Biorąc pod uwagę nieustaloną jeszcze wtedy (i długo później) ortografię osobiście domniemywam, że może równie dobrze być: Teraz ja poruszam, a ty się przyglądaj (analogia z czeskim podivej se= przyglądaj się.) staropolskie "dziwować się" miało też trochę inne znaczenie niż obecne "dziwić się", raczej po prostu "przyglądać się".
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Pamiętam jak zbaraniałem, gdy dowiedziałem się, że "owoc żywota twojego" to nie owoc twojego życia, jak zawsze myślałem. Żywot to brzuch!
(A żywot świętych ) W modlitwach, przekazywanych z pokolenia na pokolenie jest wiele słów pochodzących z czasów, w których ich jeszcze nie zapisywano. W zapisanych, zauważamy braki rymów, które powstały przez zamienienie nieużywanych już od dawna słów. Nieraz aż samo się prosi by powiedzieć czy zaśpiewać tak jak słyszało się w dzieciństwie od ludzi starszych - tak by się zrymowało. Chyba jednak tak "głębokich" przykładów się nie znajdzie.
QUOTE http://dabrowka.salon24.pl/207937,dlaczego...ano-bogurodzice Tak do końca nie przekonał ani mnie ani z nim dyskutujących. Lepiej mi pasuje, że Bogurodzica powstała wcześniej.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Nieraz aż samo się prosi by powiedzieć czy zaśpiewać tak jak słyszało się w dzieciństwie od ludzi starszych - tak by się zrymowało. Chyba jednak tak "głębokich" przykładów się nie znajdzie.
Dziadek Jacek
Podziel się proszę chociaż tymi płytkimi przykładami.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Wczoraj, 23:02
QUOTE(Alexander Malinowski @ 25/06/2011, 23:15) A jakbyś zrozumiał zdanie: uć ja pobruszę, a ty poziwaj Ja nie rozumiem.
Zwykle jest tłumaczone: teraz ja poruszam, a ty (od)poczywaj. Biorąc pod uwagę nieustaloną jeszcze wtedy (i długo później) ortografię osobiście domniemywam, że może równie dobrze być: Teraz ja poruszam, a ty się przyglądaj (analogia z czeskim podivej se= przyglądaj się.) staropolskie "dziwować się" miało też trochę inne znaczenie niż obecne "dziwić się", raczej po prostu "przyglądać się".
W cytacie opuściliście słowo daj. Całość wygląda tak "day, ut ia pobrusa a ti poziwai",
co należałoby czytać "daj ać ja pobruszę a ty poziwaj". Bruszyć to czasownik rozumiany bardziej na wsi jeszcze w XX wieku. Mleć, ucierać, szlifować , od tej czynności powtarzalnej Boguchwała nazywano Brukałą. z drugim czasownikiem jest większy problem bo niektórzy tłumaczą go [spoczywaj], [odpoczywaj] a inni [podziwaj], [popatrz] . Forma [podziwaj, podziwej] jest współcześnie używana w gwarze góralskiej.
Z polskich słów zapisanych w dokumentach w XII, XIII i XIV wieku mozna by ułożyć cały słownik oczywiście mocno niekompletny, ale zrozumiały dla wszystkich. goltsloer
Ten post był edytowany przez goltsloer: 26/06/2011, 5:15
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Podziel się proszę chociaż tymi płytkimi przykładami.
Chodziło mi o sięganie w "głębokość" historii takich przykładów. Średniowiecza a tym bardziej wcześniejszych czasów nie sięgają .
Pierwsze co mi się nasuwa to rymy śpiewane dawniej w "godzinkach" błogosławiona - niedotkniona (dziś - niedotknięta)
(z "Modlitwy do ran Chrystusa")
QUOTE ...z grzechami się ucierać ... zetrzeć się - walczyć
Dziś też nie usłyszysz w hymnie do Najświętszego Sakramentu:
QUOTE Przed tak wielkim sakramentem Upadajmy na twarze: Niech ustąpi z sakramentem Nowym sprawom już starzy, Wiara będzie suplementem, Co się zmysłom nie zdarzy. Ojciec z Synem niech to sprawi, By mu dzięka zabrzmiała: ...
Może więcej znajdziesz w: "Źródło Troiste Nabożeństwa z trojakiego bractwa literackiego ... ... na Kazimierzu przy Krakowie w kościele parafialnym Bożego Ciała XX. Kanoników Regularnych, przez X. A.M. Gorczyńskiego r.P. 1703 wydane"
(Ja mam wydanie "nowe" z 1862 więc już ładną polszczyzną napisane a mimo to takie fajne słowa jeszcze użyto"
|
|
|
|
|
|
|
|
Co o pytania na początku, racze wątpię, żebyśmy dogadali się z X-w. poddanym Mieszka I, jeśliby przenieść się czasie (my albo on). Na marginesie, miejscami żyją jeszcze znaczenia nowożytne, ale czasem budzą uśmiech, np. choćby takie przysłowie: "Zawsze pilnuj swego, nie spuszczaj na innego" ewntualnie takie: "Trzeba mieć ambicję pracować lepiej niż drudzy, umieć więcej niż oni! Drugim czynić dobrze, na niczyją łaskę się nie spuszczać!”
Ten post był edytowany przez szapur II: 26/06/2011, 20:11
|
|
|
|
|
|
|
|
[quote=bagratuni,25/06/2011, 22:37]
CODE Wg najnowszych badań Andrzeja Dąbrówki pieśń powstała w pocz. XIV w. Oczywiście XV w. - nie mogę już edytować.
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|