A końcówki "er" i "ar" w języku polskim? Ktoś kiedyś sugerował, że to przejęte od Gotów, a to chyba nieprawda, bo właśnie, że stosowali ją rzadko. Czy we współczesnych językach germańskich nie jest to przypadkiem przejęte z łaciny? Wyjąwszy nazwy profesji rzemieślniczych, których nazwy w późnym średniowieczu przejmowano w Polsce od Niemców (od dawna ulegających romanizacji, choć nie tak nasilonej, jak przodkowie Rumunów, czy Francuzów), równie dobrze można mówić o innej etymologii, na przykład "bohater" od "bagatyr", w językach ałtajskich ta końcówka występuje bardzo często, podobnie w grece.

Zmian gramatycznych nie jesteśmy aż tak pewni. W deklinacji rzeczownika zapewne na tym etapie zaniknął miejscownik i zmniejszyła się liczba grup rzeczowników, a więc cały system uległ uproszczeniu. Może to jednak być błąd wynikający z tego, że nie wiemy do końca jak wyglądała gramatyka PIE i lingwiści wolą na wszelki wypadek trzymać się zbyt dużej ilości odmian, niż coś pominąć.
Znacznemu uproszczeniu uległa też koniugacja. W innych starożytnych językach europejskich - grece, łacinie, sanskrycie - możemy się doszukać sześciu lub siedmiu czasów, podczas gdy so do PG podejrzewa się, że na pewnym etapie pozostały tylko dwa: teraźniejszy i przeszły. Dopiero w trakcie późniejszego rozwoju języki germańskie znów rozwinęły odmianę czasownika.

Chodziło mi o to, że kiedy sprawdzam etymologię na Wiktionary, to w rekonstruowanych wyrazach protogermańskich mało tych końcówek, na jakiej więc zasadzie miałoby się to upowszechnić wśród Słowian? Jeśli zaś we współczesnych językach germańskich są bardzo popularne, podobnie, jak w łacinie i starożytnej grece, czy językach ałtajskich (których przecież nie zaliczamy do indoeuropejskich), to ciekaw jestem, kto od kogo, i kiedy. Odkryłem na przykład, że Akadyjczycy na siekierę mówili "szukurru", a Hebrajczycy "segor", okazuje się, że stąd siekać, ale i nazwa plemienia Saksonów, czyli jakieś bardzo wczesne zapożyczenie z semickiego.

Chodziło mi o to, że kiedy sprawdzam etymologię na Wiktionary, to w rekonstruowanych wyrazach protogermańskich mało tych końcówek, na jakiej więc zasadzie miałoby się to upowszechnić wśród Słowian? Jeśli zaś we współczesnych językach germańskich są bardzo popularne, podobnie, jak w łacinie i starożytnej grece, czy językach ałtajskich (których przecież nie zaliczamy do indoeuropejskich), to ciekaw jestem, kto od kogo, i kiedy. Odkryłem na przykład, że Akadyjczycy na siekierę mówili "szukurru", a Hebrajczycy "segor", okazuje się, że stąd siekać, ale i nazwa plemienia Saksonów, czyli jakieś bardzo wczesne zapożyczenie z semickiego.

*sekur-
Gloss: ‘battleaxe’
Attestations: Lat. secūris; OCS sekyra
Notes: The Latin term is easily ascribed to a nominal derivation to the verb secō’ to cut, sever’ (e.g. de Vaan 2008: 550f.), and a similar formation may be posited for Slavic (cf. von Miklosich 1970: 290 and Vasmer 1955: 603), but the exact derivation of either remains obscure. There is no evidence pointing to an old item within PIE.
External comparanda:
Semitic: Akk. šukurru ‘javellin’, Heb. seḡōr
Discussion: Gamkrelidze & Ivanov suggest that the term was transferred into (P)IE from a Semitic language (1995: 771), though possibly ultimately from Sumerian (cf. von Soden 1981: 1266). The semantic discontinuity (Diakonoff 1985: 126) and the possibility of internal derivation in Latin and Slavic makes the connection untenable, although the effects of folk-etymological reinterpretation cannot be excluded as the primary factor in connecting a borrowed ‘axe’ with the native *sekh 1 - ‘to cut’. Most probable, however, seems a transfer into Old Latin (cf. Makkay 1998: 183 fn.3) that continued to the proto-Slavic speech community.

*sekūr- ‘siekiera’: PS *sekyra – łac. secūris ‘topór, cios, rana’; wyraz ten wydaje się z pozoru derywatem od siec, siekać, tak samo w łacinie, gdzie wydaje się derywatem od secō ‘tnę’; wobec takiej hipotezy jest jednak kilka zastrzeżeń: siekiera nie służy do cięcia, niejasny jest przyrostek -ūr-, a w BS *sēk- występuje stale długie *ē, podczas gdy siekiera ma *e krótkie; wyraz ten jest więc wynikiem upodobnienia przedindoeuropejskiego zapożyczenia (por. baskijskie aizkora związane z aitz ‘skała’, a także asyr. šukurru, egip. šegōr ‘topór’) do rodzimego rdzenia o nieco zbliżonym znaczeniu (to samo stało się później z elephant- ‘słoń’, z którego słowiański wielbłąd;

QUOTE(pelor @ 25/03/2019, 11:07)

Chodziło mi o to, że kiedy sprawdzam etymologię na Wiktionary, to w rekonstruowanych wyrazach protogermańskich mało tych końcówek, na jakiej więc zasadzie miałoby się to upowszechnić wśród Słowian? Jeśli zaś we współczesnych językach germańskich są bardzo popularne, podobnie, jak w łacinie i starożytnej grece, czy językach ałtajskich (których przecież nie zaliczamy do indoeuropejskich), to ciekaw jestem, kto od kogo, i kiedy. Odkryłem na przykład, że Akadyjczycy na siekierę mówili "szukurru", a Hebrajczycy "segor", okazuje się, że stąd siekać, ale i nazwa plemienia Saksonów, czyli jakieś bardzo wczesne zapożyczenie z semickiego.

*


nie ma żadnych dowodów na zapożyczenie. W ogóle kontakty praidnoeuropejsko - semickie to raczej bajka. Prędzej już odwrotnie - z mitanijskiego lub hetyckiego do kananejskiego czy akadyjskiego

Przypomina mi się dość ciekawa argumentacja Gołąba, że to jednak pożyczka słowiańska u Irańczyków. Szło o to, że słowiańska etymologia topora była dość oczywista, a irańska niezbyt.

1. Jakie zmiany zaszły w języku indoeuropejskim, wskutek których powstał język pragermański?
2. Czy owe zmiany mogły zajść poza Skandynawią?

A jaka jest etymologia Gołąba?

Boryś proponuje zdaje się apofoniczny rzeczownik do tepti, tepati, do dziś w polskim zachowanego jako ciepać czy ciapać. Z przyrostkiem orъ.

Brzmi całkiem sensownie.

Nie wiem jakie są etymologie irańskie i czy są bardziej prawdopodobne.

U Gołąba jest to samo. A etymologii irańskiej niet.